Catalog

llllllllllllllllllllllllllllütillllllllllll oOmr KUDUCU Ö»«BTM«MİM • » » AHI !(.• VUOOTTUftU UNİVERSİTE BAZIRLAMA FEN KURSLARI umhuriyeı Kurucusu: YVKVS NADÎ [ünya Şaheserleri Vustave /laubert: Maaame dovary Homeroe: Ilıadp' Homeros: odysseıa Albert Camus: Veba Balzac: Ooriot Baba Jack London: Martın £den Heraınçnav: Çaniaı Klmır lcın Çalıror Alberto Moravia: KıskanÇiik Cenriı Daicı: ü Topraklar' tsizundi Her eıtap TL. 15. Varük Vayıncvi, Ankara cao tstanbul (İlâncılıfc: 46"/]) 9984 50. yıl, sayı: 17723 TelgraJ ve meVtup adre*ı .Lumhurne' ı>tanDui Hu»ta Kutusu: tftanbul No: 246 T e 1 e I o n 1 a * : 22 İ2 &} 22 4İ «6 & 42 97 22 42 »8 22 42 99 3 Aralık 1973 Pazartesi 1 ' ECEVİT CHP'NİN PARTlSİZ BAŞBAKAN FORMÜLÜNE KARŞI OLDUGUNU AÇIKLADI ANKARA CHP Genel Başkanı Bulent Kcevrt, dun, hükumet bunalımına nasıl bir çcteum bulunabıleceği yolundaki gorüşlerini açıklamış, bu arada «partifiz Başbakan» formülün'e değinerek «Bizim ara rejim koşullarında". bıle içımize sindireme • diğımiz böyle bir formülff, şim, di, normal" rejım koşulları için> de uygun bulmamız hiç soz konusu olamaz> tfemiştix. Ecevi^, Cumhurbaşkanının son • temaslarlndan sonra' hukumçt I bunalımııva nasıl bir çözum bulunabHecaği yolundaki bir soru , yu şöyle cevaplamıştır: «Sayın Cumhurbaşkanının hükumet sqrunuyla ilgıli olarak bu asamada nasıl .bir giriermde bulunacakları, şu günlerde kendi vapacatlan açıklamayîa bellı olacak. Savın Cumhurbaşkanının kime gorev vereceğı anlaşılmca, hükumet kuruluşuyla Hgili yeni çalışmalar ve temaslar herhalde başlayacaktır. 9 Aralık mahalli seçirhlerinden önce hükümet kuruluşunun tamamlanması zor' olabilir. Fakat seçımden sonra da hükümet kurulu \ şunun gecikmesine memleketin > tahammiilü /oktur. , Yetkıli kurullarının kararlanyle, CHP hükümet sorununun çözümune nasıl katkılarda bulunabileceğinl sçıklarnıştır. Hlc $üphesif, CHP'nin katkısı dışmda da hükümet kurulabümesı olanaği vardır. | Eğer 9 Arahkran kısa bir sü. ' re sonra hükümet kuruiamazsa, CHP'nin son çare olarak önerdiği erken seçimin derhal yapıl ' ması kaçınılmaz duruma gelmış olacaktır. > ı Denizcilik Bankası gemilerine akaryakıt veren Amerikan şirketi ambargo uygulamaya başlodı Özellikle Amerikan ve Batı Avrupa limanlarında ikmal yapan T ü r k gemilerine yüzde 75 ile 50 arasında akaryakıt kısıntısı yapılıyor ve ikmal yeri olarak rota dışındaki limanlar aösteriliyor. Deniz Nakliyat İşletmesi, Ulaştırma Bakanlığına başvurarak Türk limanlarında ikmal yapmak zorunluğunda olan Amerikan, Alman ve diğer AET ülkelerine misilleme yapılmasını önerdi. YUNUS NADÎ armağanı yarışması l 19731974 l ' , Dış sulardaki Türk gemileri zor durumda ISTANBUL HABER Türk gemilerine karsı uygulanan yakıt ambargosunun kasıtlı olarai yapıldığınj bıldırerek, bunun uluslararası kurallara aylan olduğunu bu %uzden mısıllemede bulunulmasuu önermiştLr. Deniz Nakliyat İşletmesi ılgililerinden alman bilgilere göre. < r Konıı: Cumhııriyetin 50. yılında Türk Basını Araplann îsrail yanlısı ülkele re karşı uyguladığt petrol arnbar. gosu dış sularda seferde bulunan Türk denız tıcaret filosu gemılerıni de cıddî şekılde etkılemeye 'baslamıstır. Dıs hmanlardaki Türk gemileri her an yakıtsızlıktan yarı yolda kalmak tehlikesi içindedir. Bu arada Türk Deniz Ticaret Pılosunun biyük kısmını olusturan Deniz Nakli, (Deramı Sa. 7, Sü. 4 de) i yat İşletmesi Genel Müdürlüğü, SERVİSİ ışletmenin dünya denizlerindeki akaryakıt ıkmalı bir Amerikan ?irketi olan Mobıl Oil'e verilmiştir. Sörleşme hükümlerine göre. her ıkı taraf uluslararası kurallara uymaya ve Mobil şirketı her hmanda elindeki olanaklan kullanarak Türk gemilerine akarya kıt saflamaya mecburdur. Durum böyle ıken son Arap Îsrail çatışmasından sonra Mo bıl O:l dünyadakı akaryakıt ikmal merkezlerınde Türk gemilerine jrüçlük çıkarmaya başlamışar. Özellikle Amerika ve Batı Avrupa limanlarında yüzde 75 50 arasında akaryakıt kısıntısı va pılması ısletmeyi büyük ölçüde sıkıntıya sokmuştur. Tıirkiye'ye matbaa njakınesi ıradından iki vüz elli n\ sonra gırebıldi. Bu gecikmenin. ulkemız adma nelere malolduğu tarih kitaplarında vazılıdır. Türkce va<ımlanan ıllt gazete Takvimi Vakavı'dir. P?dişan 2'nrı Mahmut'un fermanıyle cıkanlan Takvimi Vakavı'den «sonra Turlc basını uzun bir tarih sürecinden secerek busünlpre varmıştır. Cumhuriyetin 50'nci yılında Türk bssım teKnik bakımdan ileri bir düzfvdedir. Nitelik vp nicelik açı«ından selismistir. Buna rağmen, büvüven bfl«!inımızın snrunlan da büyümüstür. Ülkenin toplum«al va«amınHa «DördılncU Kuvvet» olarak önemli bir sörevi bulunan hasınımız, bugünlere hangi a$amalardan geçerek eelmistir? Unutulmamalıdi: ki. Cumhuri"etimi7 bir M M KurU tuîuş Savasıvle doğdu. Bu savaçta. belkı teknık açıdan voksul. boyutlan bakımuıdan fakir ams ISIPVI öakımmdan çok etkili bir Türk basını vardı Daha sonra Atatiirk devnmieri döneminde basmın »nemi «iiirecPlmıs. cok oartili dü?evden r u vana da partiler veİDBZPSine ve vaçadığunıa / dönemin gereklertne cöre bir basın oluşmustur Her toplumun basınında toplumun vaDisından ge'.en nitelikler gömllir. tşte 50 vıllık Cumhurıvet tanhı rjovunca basımn nitelik ve nicelik bakımınrian ınrplenmes! va Atatürk devrimlerivle demokrası acısmdan Hefprlendirllmesi bu nl YUNUS NADİ ARMAĞANI YARISMASI'mn konusu olarak secilmiştir. 50 vıllık Cumhunvpt dttnemınd« basmımızın bilânçosunu bıümsel açıdan ortaya koymalan için okurlanmızı vanşmava caftın\roni2. C Tedbir istendi Uluslararası kurallar ve sözleşme hükumlerine aykın olan bu tutum, Türk makamlarmı harekete geçirmiştir. îlk olarak durum. merke7İ Londra'da bulunan Uluslararası Deniz Ticaret Odasına bıldirilmiş ve tedbir almması istenmistir. Bunun üzerinp Deniz Ticaret Odası bir bildırı yayınlavarak akaryakıt dağıtımının eşit olarak yapılmasını. gemilerin denizde sevir (rüvenlıjtim tehdit edecek kısıtlamalardan sakınılmasını üyelerinden ıstemiştir. Yayınlanan bu bildiriye rajSmen Türk gemilerine uygulanan bir çeşit ambargo devam etmiştir. Örneğin. New York'tan At.antik'« harek«t «decek TUrlc D«niı Nakliyat gemilerine akaryakıt ikmali için yüzlerce mıl uzak lıktaki Nassau limanı gösterilr 'kte, böylece ambargo dolaylı yoldan devam ettirilmekteidr. Deniz Naklivat İşletmesi bunun üzerıne Ulaştırma Bakanlığına başvurarak Amerikan, Alman ve diğer AET ülkeleri gemilerine Türk limanlarında misillemeye başlanmasını önermişttr Çünkü Türk gemilerine uygulanan ambargo diğer uluslar gemilerine uvgulanmamakta, istenen akaryakıt 7amanmda. verinde ve tam olarak sağlanmaktadır. Batı Avrupa ve Amerikan limanlarında Türk gemilerine petrol ambargosu uvgulanırken Japonya'da inşası bıten Türk gemileri akaryakıtsulıktan güç durumdadır. Geçen hafta Japon tersanelerinden teslim alınan 26.500 tonluk dökme yük gemisi Urfa ile 3 bin tonluk Kahramanmaraş çok az yakıtla Amerika'ya doğru yola çıkmışlardır. Çarşamba günü tesl*m edilecek 85 bin fonluk Rauf Bey tankerine halen akaryakıt sağlanamamış.tır. Alıhanya'mn işçilerimizle ilgili kararı ekonpmimizi olumsuz yönde etkiliyecek (CnmHnrivft "Habfr Merkeıi) Federal Almanya'nın Ankara nezdindely Büyukelçişi Güstay Adolf SorhıenHol, Türk ekonomisinin içinde ^ulunrfuğu koşullarla ilgili bir gerçeği önceki £Unkü basın toplantısmda hiç bir duraksamaya yer vermiyecek biçımde (özler öniirte serdi: '. yukümluhiğumüz yoktur... Kaçak ıççilenn ulkelerine gontlerılmesinde gevsek ve yumuşak davranıldı. Ama bu defa bunalım var, yumuçak davranma o!, mayacak. Oturm'a iznı biten, iç sozleşmesi bıten işçl ulkesin* gond»rilecektir,..» Bâtt Alman sermayesinln yabancı ısgucune ve bu arada t Turk Işçılerıne belli bir dönem «Ne yazık ki, bugün AJiçin Ihtiyacı kalmamıştır.. İçinmanya'da işsizlik bunalımı basde bulunduğu ekonomik ve toplafnıştır... Biz hükümet olarak Türk işÇilerine iş sağlamak meç lumsal koşullar öncelikle yahancı isçilere yol verilmesini buriyefîîıde değiliz. Böyle bir gerektırmektedir.'. Kaçak ıîçiler ıle iş sozleşmesi ve oturma izni sona eren yabancı ışçiler Federal Almanya'yı artık derhal terk etmek durumunıVadırlar.. Federal Almanya'nın karan özetle böyjedir.. Bu karar, dıj kaynaklara bagımlıhğm sonucunu acı bir bıçimde duymaya başlayan, Turkiye'ye ekonomik, toplum^al ve siyasal açılardan muhtemelen nasıl yansıyacaktır? (Devanu Sa. 7, Sü. 1 de) Avrupa Komisyonu gızh raporuna göre,Ortak Pazar'da YARIŞMA KOŞULLARI 1973 1974 Yunus Nadl Armagam yanşmâsı, «Cumhuriyet çagında Türk basını» konuludur. Yarısmanm koşullan aşağıdakl maddelerde düıenlenmijtir: 1> «Cumhuriyetin 50. yılında baaın» sorununu ele alan bilinT6el incelemeler yan?maya katılabihr. 2) Yarışmava gönderilecek tneelemelerın olacağı konusunda bir sınırlama voktur. kaç sayfa SEZGIN AÇIKLADI: AP'LI BAŞBAKAN OLARAK DEMİREL'İN , \ DIŞINDA İSİM ' DÜŞÜNÜLEMEZ» ANKARA AP Genel Başkan Yardımcısı İsmet Sezgin, 'halen Başbakan Yardımcılığı görevinde \ bulunan Nizamettin Erkmen'in I bajkanlığında bir sağ koaîisyon j hükümeti kurulacağına dair söyJ lentileri yalanlamış, bu konudaki bir soruyu cevaplandırırken «AP için. AP'li Başbakan olarartc sayın Demîrel'in dışında bir isim düşü nulemez dahi..»* demrştir. (THA) 3) Yanşmaya katılacak İncelemeler yavımlanmiî veya yayımlanmamış olabilir. Ancak 1972 vılmdan önce vayımlanmıs eserler yanşmaya katılamazlar. 4) Yazarın takma adla yanşmaya katılması yanşm» koşullanna aykındır. 51 Yanşmaya kaülmak lnceleme sahibinin vetkisindetiir. Ancak. üniversite. fakülte. yüksek okul. enstitü, devlete bağh veya özel yayın kurumlan. işçi ve ışveren sendikalan, gençlik kurumlan yazann onayını alarak varışmaya eser eönderebilirler. 6) Yanşmaya katılacak incelemeler 12 adet olarak 31 Mart 1974 tarihine kadar bir müracaat mektubu, açık adres, eser sahibinin fotografı ve biyografisiyle birlıkte aşağıdaki adrese gönderUmelidir: Camhnriyet Gazetefd Ynnus Nadl Arnngaın 1973 • 1974 Cafalogln Istaabu] T> 31 Mart 1974 tarflıine kadar gönderilecek eserler, önce Yunus Nadi ArmEganı Küçük Jürisince incelenecek; yanjmaya katılacak uysunlukta ve değerde bulunanlar son seçim için Yunus Nadi Armağanı Büyük Jürisı'ne sunulacaktır. Yanşmada verüecek ödüller; Birineiye 10.000, üönclye 5.000, üçüncüye 3.000 TL.'dır. işsiz sayısı I974'te iki kat artacak [DIŞ HABERLER SERVİSÎ] BRL'KSEL Avrupa Komisyonu, Arap ülkelerının gıriştıği petrol boykotu nedeniyle, Ortak Pazar ülkelerindeki işsiz sayısı , nın önümüzdeki yü içinde iki mıs . li artış kaydedebileceğini gizli btr raporda açıklamı^tır. Komisyon ra ' poruna göre, hâlen Ortakpazar'da | ıssız oranı ortalama yüzde 2 dolaylarındadır. Petrol boykotu nedeniyle bu oranın 1974 yılı ıçınde yüzde 4 yüzde 4.5 düzeyınc yükselmesi beklenmektedıı. Avrupa Komisyonu tar4iından hazırlanan ve hâlen Ortaıcp^zar ülkelermde incelenmekte olan giz li rapora göre, Arap ülkelerüv.n girişükleri petrol boykotu nedeniyle, Ortakpazar ülkelermde tüketim malları ıiyatlarınm yüzde 1.5 oranında artması beklenmckte dir. Gene petrol boykotu nedeniy ı le Ortakpazar'ın hâlen yüzde 4' oranında artış sağhyan £ayri safi hasılasınm yüzde 2'ye düşmesi kuvvetle muhtemel gdrülmektedir. (Petrol bunalımı konusnnda diğer hatperlerinıiz 3. ıayfadadııj Barolar Birliği Baskanı Erem, «Ceza adaletinden sikâyetler artıyory> dedi İZMİR Türkiye Barolar Birliği Başkam Faruk Erem, dün yaptığı açıklamada, ceza adaletinde yapüan şikâyetlerin gün geçtikçe arttığmı ileri sürmüş, «Savunma hakkuıın kutsalhğını sarsan uygulamalar, toplumu tedirgin eden rahatsızlıklann en önemlisi sayılmalıdır» demiştir. Erem, dün çahşmalannı tamamlayan Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu toplantısından sonra verdiği demeçte genel hak arama esitliğinden ve özellikle ceza adaletinrfen yapılagelen şikâyetlerin. giderek artmakta bulunduğu gerçeğinin, Yönetim Kurulunca üzerinde durulması gereken temel bir adalet sorunu olarak e!e alındığını belirterek, şunları çöylemistir: «Savunma hakkmın kutsaihğmı sarsan uygulamalar, toplumu tedirgin eden rahatsızlıklann en. önemlisi sayılmalıdır. Adalet ve adliyeye güven, bir toplumun ilk uygarlık koşuludur. Bu nedenle, vatandaşlann hak arama eşitliği ve hürriyetine karşı çıkar görüntüsü verebilecek davranışlar, ileri sürülebilecek her türlü gerckçe karşısında dahl anlamsız ve izahsız kalır. Adaleti mülkün temeli sayan anlayışta, uygar* lığa inancın billnci yansır. Bu inancın etrafında oluşmak ve birleşmek, hukuka ve hukukçuya onur veren bir davranıçbr.* Aksây «Erbakan'a Başbakanltk verilebilir» dedi (C^ıınhuriyet Haber Merkezi) *4SP Beyoğlu ilçe örgütünun «tfzenlediği tanışma çayında koauşan Genel Başkan Yardımcısı ve Mihet Meclisi Grup Başkanvekili Istanbul MtUetvekili Hasa.n jy.ksay, «Yann (Bugün) belkl sayın başkanımız Necmettin Erbakana Basbakanlık verilecektir» seklinde konusmuştur. Aksay'ın bu sözlen partüerçe tezahüratla karşılanrnıştır. Daha sonra salona «Mücahit Başbakan Erbakan» sesleri arasında giren Genel Başkan Nec» rnettin Erbakan, hükümeti kım kuiarsa kursun partisinin içinde olacağını tekrarlamış «Bu kurulacak olan hükümetin ftıotoru MSP olacaktır» şeklinde konuş(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Bu I C köşeden Istanbullular sabah kalkınca karla karşılaştılar... (Fotoğrai: Tulay DİVİTÇİOĞLÜ) Kar yağışı Istanbul ve çevresinde de devam edecek [Cnmhnriyet Haber Merkeri] Kötü hava koşulları bütün yurtta etkisıni sürdurmektedır. Istanbul'da da oncekı gece yarısından sonra kar yağışı başlamış, şehnn yük.sek bölgeleri beyaz bir örtüyle kaplanmıştır. Balkanlardan gıren soğuk hava ve yağış süresince hava sıcaklıyetkllileri, Istanbul ve çevresin*ı «0» dereceye kadar düşmüşde kar yağışının devam edecegitür. Dün sabaha karşı da sıcak ni, yer yer yağmurla kanşık düşmesi sıfırın altmda 3 derece kar yağacağını bıldırmişlerdir. yı bulmus, yer yer don olayları Özellikle Marmara Trakya gdrülmüştür. Istanbui'da kar voresınde hava ve deniz trafiginyağısıyla birlıkte gaz sıkıntısı de genış aksamalar olmuştur. da başgostermiştir. Meteorolojı Türk Hava Yollannın dünkü Bursa seferleri, iptal edilmiştir. Dün sabah 9'da yapılması gereken Istanbul Samsun ve 12.20 de yapılması gereken Istanbul Trabzon uçak seferleri iptal edilmiştir. İç hatlardaki bazı seferler de geoıkmeli olarak gerçekleştırılebilmıştir. Dış hatlardaki. lımı nedeniyle %tat\ konjonkseferlerde aksama olmamıştır. türde kötüye gidi? olursa topIstanbul'da kar yağışı aralıkh tan işten çıkartma «özkonusu olarak bugün de devam edecekolabilir. :ir. Aslında petrol bnnahmı zaten Soğuk hava koşullarının etkisi varolan bazı nedenleri pompaaltındaki Marmara ve Trakva lamıs ve SB yüzüne çıkartmıslır oolgesinde kar yağışı dün de deBonn'an Ankara temsilcisiııiı. vnm etmiştir. Uludağ'da kar kaaçıkça ortaya koydnğn gibi. lınlığı 77 santimetreyı bulmuşpetrol bnnahmı atlatılsa da Al tur Kar yüzünden Bursa Bimanya'ya işçi sevki artık hıalecık ve Bursa Kskişehir otonı yitirmiştir, daha da yitirecek bus seferleri de gecikmeli yapıtir. Çünkü Alman sanayii bugün labılmıştir. Bursa'da şehir içinde kar kalınlığı 5. Sakarya'da ise ••• (Devamı Sa. 1, Sü. • da) 4 santimetreyi bulmuştur. Akyazı, Hendek, Sapenca ve Geyve (Devamı Sa. 7, Sfi. İ de) Devletin Temeli,,ne Asıl Göz Dikenler ALTAN ÖYMEN medığl tıalde «Bana şöyle yaptılar, böyle yaptılar» demis olabılir.. Ama onun resml tfadelerindeki bu iddialannm «Yalan» olduğuna kim karar verecek? Sen mi?. Sen. vani dördüncü Dlan' dakl bir sıvasî rjartinm dördüncü plandakı bir polıtikacısı.. Ya da Dir günlük gazetenln eski «Politikacı» sı?.. Siz ayn ayn, ya da birlikte oturacaksınız.. Resmi zabıtiara Dakıp şunlar yalandır diyeceksınız.. Bu bir kesin hüküm tıaline gelecek.. Kimse de artık bu konuda sesmi çıkarmayacak.. Nerede görülmüş bu? Diyoruz ki, ortada ıddjalar var.. Resmî zabıtlara geçmışler.. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne yöneltilmi?ler: Bunlardan bir kısmı harnm olan bazı sanıklar, yer, zaman, bazen de kişi göfi(Devanu Sa. 7, Sü. 4 de) OLAYLARi: AKDINDAKt GERÇEK Bonn'dan Yansıyan Gerçekler politika ilişkisinin temelinde ekonomik nedenlerin ağır bastıfını söyleyenlere hak verdirecek bir mantıfa dayanmaktadır. Devletler arasındaki dostlnk ilişlulerinin de ancak bu temel üzerinde geliştiği böylece alçılanır. Bonn Hükümeti, içinde bnlondnŞa ekonomik sorunlara hirtakım çareler düsiinmck zorundadır. Petrol krizi, bu sorunlann ivedi yanıdır. Rriz sürdükce, tedbirler sürecektir. Haita Sayın Büyükelçi bir de tehlike 'işareti vermiştir: Petrol ban» ederal Almanya'nın Ankara Büynkelçiri G. Adolf Sonnenhol'ün, üç kez erteftdikten sonra yaptıgı basın toplan« tııı. Almanya'daki işçi sorunnm u u kesinlikler getirmistir. Sayın Bfiyükelçi. bu basını toplantısını yapmak için Şansöhe * Brandt'ın konusmasmı beklemiştir. Böylece Bonn Hükiimetinin Türkiye've dönüU kararlarını bir bfiyükelçiden teklenen dili as»n bir açıklık ve kesinlikle kamnoynna duyurabilmiştir. Bm basın toplantısı ber tfir F Almanva'daki işçilerin geri dönmesinin sosyal patlamalara yol açabileceği öne sürüldü . ; ANKARA Türk • İş Eğitim! Sekreteri Kaya Özdemir. Anka! ra bölgesı Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikasının 4. Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, Federal Almanya'nın Ortakpazar ülkeleri cUşmdan yabancı işçi akımını enerji bunalımı nedenîyle durdurmas'.nı <bahane> olarak nitelemiştir. Özdemir, Türk Hükümetinin bu konuda ciddî tedbirler almadığını bildirmiş, bu arada Alman İşçi Sendıkalannın da hükümet(Devanu Sa. 7, Sü. 8 ds) ı nce bir politikacı başladı.. Kanlı Pazar devrinin İçişlerı Bakanı DP'h Faruk Sükan.. Sonra yüksekçe tirajlı bir gazetenin «Politikacı»sı.. Hedef, ışkence ıddialan karşısında soruşturma açılması gerektiğinı belirtenler.. Onlar devletin temeliyle oynuvorlarmış.. Müesseseleri tahrip etmek istiyorlarmış.. Bu bir komünıst taktiğıymiş.. Aslında bütün bu işkence ıddialan düzmeceymis, yalanmış.. Peki kardeşım sen bunu nereden biliyorsun?.. Sen o «Yalan söyleyenlerin» sor gulan yapılırken, sorgucılann yanıbaşında mıydın? Onlar a lâmba mı tutmak taydın?.. Yalan?. Elbette olabilir.. Sanık, mahkeme önundeki ifadesinde, ya da Türkiye Büvük Millet Meclisine yazdığı dilekçede. «Haince amaçlar ugruna» yalan söylemiş olabüir. Hiçbir işkence gör O