Catalog

:CUMHTJRÎYET 7 Ekim 1971 ¥ T luslararası Para Fononun birkaç fün *^ süren yıllık genel kornl toplantısı 27 Eylül günü başlamıştır. Birleşmiş Milletler Genel Knrul toplantılanm andıran Para Fon> yıllık toplantılan ç*»ğu defa ulusların kendi rıkarlarına uyçnn göruslerin ve diçer ülkelere karşı suçlamaların ileri sürüldüğâ bir fornm niteliğinden öte geçememektedir. Ulnslararası düzeyde gereekleşen ıon para buhranının ise bu yılki toplantıya ayrı bir renk vermesi beklenir. Para Fonn, dünya ticareti ve sermaye hareketlerinde nlusların kısa vadeli ödemeler bilânçosn mavazenesizliklerini gidermede bir araçtır. Her ne kadar artan dünya «rezerv para» ihtiyacının bir kısmının karşılanması gayesiyle Para Fonn çerçevesinde gösterilen çaba sonuen kabul edilen özel çckme hakları (1) (Special Drawing Rlhşts) 1970 yılında yürürlüğe girmiş ve fonnn fonksiyonnnn yerine getirmesinde önemli bir asama katedil. mis ise de Miltetlerarası Para Fonn, özellikle sabit kur sistemine sıkı sıkıya bağlılıçı nedeniyle bueünkü para buhranının patlak vermesine de yardımcı olmuştnr. Daha geçen yılın Guvernörler Toplantısında sunnlan rapornnda Para Fonu adına Baskan Paul Schtveitzer, para kurunda esneklik getiren bütün trkliflcre karşı çıkmış, sadece '«1 oranındaki ovnama marjınm biraz eenisletilmesi yönün. de etiidlerin devam edilmesini önermi.sti. Gerçek sndnr ki, sabit knr sistemi Para Fonnna, ülkelerin para politikalarını tâvi. ninde söz hakkı tanımakta, Para Fonn idarecileri de bu egemenliklerini para sist?mine gctirilecek esneklik ile kavbetmegi göze alamamaktadır. Ne var ki. 1968 yılında ponnd'un devalüasyonundan sonra bircok ülke para kuru ayarlamalannda Para Fonnna danısma gereeini dabi dnymamış, Para Fonunun e«emenliği esasen sözde kalabilmistir. A.BJD. ise 15 AJustost» doların attına fconvertibiHtesinl tek yanlı bir karar ile durdnrarak Para Fonunun temrlini teskil eden 1944 yılı Bretton \Voods anlaşmalarına en ağır darbeyi vurmnştur. Uluslorarosı Para Fonu Genel Kurul Toplanfısı İNAL AVC! bir şckilde ortaya çıktnasıns sebep olmnşlardır. Avrapa Ekonomik Toplnluğu üyeleri, doların altın değerinin yükseltilerek yapılacak bir devalüasyonnn para kurlarında bir ayarlama ve genel bir revalüasyonan bir paroası olarak empoze edilmesi ve bnnnnla birlikte A.B.D. ithalât damga vergisinin kaldınlması zorıınlulnğu konnlarında kendi aralarında bir anlaşmaya vararak 10'lar toplantısında da bn eörüslerini savnnmnslardır. Ancak, A.B.D. ile Japonva ve Batı Avrupa ülkeleri arasında iimit edilen pazarlık gerçekleşmemiş ve bir sonraki toplantıda neyi mfizakere etmeleri «rrektiğine dair bir gfindero dahi tesbit edilememistir. Bütün diinvayı bir para bnhranı ve ticari savas eşiğine sokan olaylar nasıl gelifmistir ve bnhranın sebepleri nelerdir? ticaretin dolar deferinin frerçeğin üzerinde tutnlması sebebiyle dıs tiearet rekabet şartlarında ortaya çıkan olnmsnz etkilerdir. Başkan Niıen'un yenl programı, ıstihdamın arttınlmas], fiyat istikrannm temini, A.BJJ.'nin dünya ekonomisindeki yerinin çüçlendirilmesi, milletlerarası para ve mübadele sisteminin yeniden düzenlenmed yönünde, birbiriyle ba^lantılı hedeflerin çerçeklestiril. mesini saptamaktadır. Fivat istikrannm s a ş . lanmasmda etkili bir kontrol sistemi yerine, bir inanea ?nre ekonomlve hâkim büyük fir. malann kendi kendilerini kontrol sltma s o . kaea^i varsayımına dayaııılmıstır. Ccret se. viyesinin dondnrntması. isoi kesirainde biivük patırdı koparmıştır. t'stelilc, kâr, temettfi ve faiz niipetlerinin dondnrnlmaması kendilerine karşı bir ayrıcalık olarak nitelendiriimistir. ixon. iç ekonomik tedbirlerini basanya nlastırabilmek için dolar de|erini ser. best bırakmıstır. Paritesi yüksek deferde kalan dolar Amerikan ekonomisinin rekabet Eücünü kırmaktadır. tMkfnin dıs ticareti bn sebeple ilk kez arık dahi vermiştir. A.B.D. bir tedbir olarak doların altına konvertibilitesini yani altın standardı sistemini gecici olarak sona erdirmiştir. Amerika açıkçs veni bir para sistrmi knralnncaya kadar eskive dönmiyeeeğini belirtmistir. Bîlindiği (ribi, A. merika'nm teknik elarak parasını devaliie etmesl antamsızdır, Çnnkfl doların devalüas. yonn demek altına olan paritesinin yükseltilmesi demektir. Altının resmi kur fiyatı arta. eak ama difer tilke paralan dolara oranla ifade edildijtinden, Amerikan ekonomisinin rekabet eücü itibariyle birbir xey defismiye. cektir. Amerika bn seheple baslıca ülkelerin döviz paritelerinin veniden ayarlarrraası str*. tf jisini gütmiistür. Bn da Japon yenl, tnark, ftterling ve frank'ın revalöasvonndnr. A.B.D. bn iilkeleri revalnasyona zorlamak için son dereee knvvetli bir silâhı . hattâ GATT anlasmalarına aykırı olarak . bizim damKS ver. fisine benzer bir «İtteml kabnl etmistir. Niıon bn tedbiri açıkça bir pazarlık fücü olarak knllanmakta, yeni bir ulnslararası para sis. temi üzerinde varılacak bir anlasma neticesi bn ithalât vergisini kaldırmayı önsörmektedir. MEVLİD Pek sevgili babamız, Atabay Üâç Fabrikasının kıymetli kurucusu Eczacı ' Şimdi ne olahilir? ~W Tlnslararası Para Fonn toplantısının son ^~J para bnhranına çöziim getirmesi nzak bir ihtimaldir. Bnhran, bir müddet daha de. vam ed»cek ve belki bn müddet biriki yıl nzmyabilecektir. Beklenmiyen netice, nlkelerin himaye tedbirlerine basvnrarak dünya tiearetinin daralmasıdır. Geçici dönem içinde, baslıca Batı nlkeleri paralan kısmen veva tamamen oynak bir knra sahip olacaklardır. Genellikle, iki noktada 10'lar Grnbn içinde ozlaşma vardır: # 1914 yılından berl devam eden nlnslar. arası para sistemine artık dnnülemez. # Oynak knr sistemi daimi olamaz. (Hal. bnki birçok iktisatcj bn sistemin daha yarar. lı oldnğn inancındadır.) Sabit knr sistemine geçmek zamridir. ¥eni para sisteminde mnhtemelen altın standardı terk edilecektir. Gerçi döviz pari. teleri altına göre ya da gene altın birimi esa. sından hareket ile özel çekme haklanna nis. pet edilerek bnlnnabilir. Ancak, dö'viz pari. telerinin dolara nispet edilmesi ve belki de doların rezerv para nitelifi sona erdirilebile. cektir. Sabit knr sistemine dönülürken baş. lıca Batı iilkeleri döviz paritelerinin yeniden bir dfizenlenmeğe tâbi tntulması zornnlndnr. Difer bir deyisle yen, mark. ponnd ve franh eesitli oranlarda revalüe edilecektir. Revalü. asyon eranlannın yen için *îl5. mark icin '.10'dan daha düsnk eerçeklesme^i beklenme. melidir. Ülkelerin. sabit knrlarında ekonorai. leri eerektirdîfinde eskisine %'6TC daha kolay dc*isik)ik vapabilmesi. para knrlarında res. mi ovnama marjınm simdiki 'ıVin üzerinde bir oranda tesbit edilebilmesi fmkânları. y e . ni para «isteminde herhalde sa$lanacaktır. aı geli«mİ5 Slkrler açısından da önemlldir. Bn filkelerin saskınlıktan knrtnlarak, ortaklasa bir hareket zemini bnl. maları yeni pars sisteminde kendi »tlisme arznları yaranna kazançlı çıkmaları için sarttır. Bn «trateji. az telismis ülkelerin rekabet «üçlerinin arttırılmast. kalkınraa için rerekli fonların nlaslararası finansman imkinlannın Omer Kemalettin ATABAY'ın ebediyete intikalinin dördüncü senesine rastlayan 8 Ekim 1971 Cuma günü öğle namazını müteakıp aziz ruhuna ithaf edilmek üzere Üsküdar Veni Camiinde okunacak Mevlidi Şerife bütün akraba, dost ve dîn kardeşlerhniz davet olunur. . AİLESİ (Moran: 2802/8213) Şeker Sigorta A. Ş. Acentesi AKTARI TİCARET ve İSTİŞARE BÜROSU 3ÜKRÜ KAYA AKTARI Bürosunu BEYOĞLU Asmalı Mesdt Nilhan Kat 2 No: 2078 naklettigini arz eder. Telefon: 44 «6 77: 49 82 22: 33 12 «6 Para buhranının nedenleri IJ olitik tarihin en radikal dönüşlerinden * birini yapan A.B.D. Cnmhnrbaşkanı Nixon. 15 Agustos ?ünii Amerika'nın takip edecrji ic ve dıs iktisadî pelitikasının : • Aktif müdahale # Dısarıda Amerikan tnenfaatlerinin sıkıra koranması esaslanna istinat edeceğini ima ermistir. Fiyat ve ücrrtlrr 94 gün mfiddetle dondn. rnlur ve ekonomide genişleraeyi sağlıyarak tedhirler getirilirken dış tiearet ile ilgili '«10 ithalât vergUi konnlması ve dolartn altına tahvili olanağının dnrdnrnlması SngörSlmfiş. I: Cumhuriyet 8201 10'lar toplantısı slında ba yılııı Guvernörler Toplantısı. nın önemi Para Fomında '«90 rey bâki. miyetine «ahip 1«'lar Grnbn denilen Olkelerin para sistemi hakkında bir anlaşmaya vara. maması nedeniyle çok azalmıştır. Gerçekten, eözlemci fsviçre dısında, Belçika, îneiltere, Kanada, Fransa, ttalya. Japonva, HoUanda, tsveç. A.B.D. ve Batı Almanya'dan müteşekkil 101ar Grubn, Eylül ayı ertalannda Londra'da yaptıldarı toplantıda görösbirliiine va. raraamıslar. bilâkis törüs ayrılıklarının bâriz Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Başkanlığına Kütüphane Memuru Alınacaktır Malıye Bakanlığı Kütüphanesi iç'.n smavla Üniversite seviyesinde Kütüpiianecüik tahsili yapmış Kötüphane memuru alınacaktır. 16 Ekim 1971 tarihine feadar Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Başkanhgma başvurmalan üân olunur. (Basm: A. 1439121731/8196» ttr. Amerika Birlesik Devletlcrinl bv tedbir. leri almaya sevkeden nedenler mnhteliftir. Fiyat artiülannın bir turln dnrdornlamaması, vatırımlann ve tiiketim harcamalarının iste. nilen seviyede olmaması dolayısıvle dnrçnnInfnn gidfrilememesi. issizüSin artması. dı? rotaltılması hedefierine yb'nelinerek çizilebi. lir. (1) 24/5/1971 günlü Cumhuriyet Gazetesjnde yayınlanan rnakalemizde bunlann niteiiği ıçıklanmıştir. islanbnl Vilâyeti Daimî Encümeninden 1 Y.S.E. Müdürlügü demirbaş anbannda birikmis bulunan 11 kalem işçi eşyasımn 25.335.50 lıra çevresinde satışı. İlk teminatı 1.900.15 liradır. 2 Kartal Şeyhli köyu içme suyu tesısatmın 31.00') lira çevresinde yaptınlması. tlk teminatı 2.325 liradır. 3 Y.S.E. Müdürlügü merkez binası ile Ruraeli. Anadolu yakası bakım şantiyelerıne lüzumlu 30 ton sobalık kesilmiş odunun 36.000 üra çevresinde alımı. İlk teminat 2.700 liradır. 4 Sanyer gecekondu yollanmn 97.077.58 lira çevresinde yaptınlması. İlk teminatı 6.104 liradır Keşif ve tahmin bedelleri ile ilk terninatlan ve Yukanda yazılı işler 26 Ekim 1971 Salı günü saat 15 de İstanbul Sultanahmet Yerebatan Caddesindeki Öze) İdare binasmda toplanan Daimı Encflnıende ayn'arT) ^kfapalî, zaıt^tfirrneklşuc'eîisıle ıhale eönwe«ktrr; Şi'ftSameleri Y.S.E. Müdürlüğünden alınacaktır. İsteklilerin ilk teminat makbuz veya mektubun satıştan ayn işler için 1971 yılı Tiearet Odası vesikasj ve aynca inşaalar için şartnamelerincfe yazüı kayıtlara uyularak eksiltmeden üç gün evveline kadar (tatü günleri hariçt Vilâyet Makamına müracaatla alınmış yeterlik belgelerine havi olarak hazırlayacakiarı kapah zarflannı ihale günü saat 14 de kadar Daimi Encümene vermeleri lâzımdır. 'Basın: 21594/8204* BU6UN YARIH y. t\ n AP'nin Kararı Hiç kusknsuz, AP'nin yetkili knrnllarının aldığı karar, t e b . liglerinde açıklanan nrdenlere dayanmıyor, tutnm ve davranış. lanndaki içtenlikten uzaklık da bn noktada beliriyor. Gerçek nedenleri ortaya koysa idilrr. birçok noktalarda kendilerine k a . tılırdık. Bununla beraber, olan olmuştnr. Akıl ve basiret. şimdi bo buıuhtmiaa çtknrakU %ös*ft\H6$k d»fro fcarariar alma y e . ttnejinde göriilecektir. . ... . .. .„ ... . Sn kadarına deçinmekten kendimizi alıkoyamadık. Sayın Krim. birbııçuk ay önce düşündüğünü yürürlüğe koysaydıiar, bngün bn bunalım ile karşılaşınıyacaktılar. O gün istifalarını verip. temelde bir tercih yapıp, kabinelerini o tercihlerine jtöre kursaydılar. rok doçru bir sey vapmış olacaklardı. Bn bizira kisisel kanımızdır. Vapmadılar, bnnalım bn noktaya çeldi. Bir Serrek var ki. bu kahine değil, bir çeliskiler toplulnendur. tki ayrı diinva sörüsü. her konuda çarpısmaktadır. Kabinenin şn ya da bu kanadını tutanlar da. kanatlarm rgilimine göre, v a z i . yet almaktadırlar. AP'nin bes Bakanı oldusmıa röre, kabine içinde açık seçik hasgöstcren bn durumu hilmivor mu? Bunalımın baslangıcı. k a . binedc bir kanadın sözciisü çcjrünümünü veren kisinin. Sıvas korusmasıvla ortaya çıktı. Bu koııusma, Basbakana sösterilme. den. kabine dısı iki kisive okunarak yola cıkıldı. Kıyametler kopunca da bin dereden su getirildi. AP'nin teblifinden. aldığı karırdan olumln yolda yararla. nılabilir. Geçmis tartısmalarının yaran yoktur. Gerçekte AP, Savın Erim'in düşüniip de vazgeçti|i bir karara olanak hazırlamaktadır. Tercihlerini yapıp, kabinelerini veniden, yaptıkları tercibe göre kurmalıdırlar. Yeni kabine. artık bir (elişkiler t o p . luluiru olmamalıdır. Gecmiste çok yerdiğimiz ve parlamentonnn s;eniş ölçüde yıpranmasına vol açan. milletvekili pazarı sihi pazarlar kurul. masından «iddetle karmılmalıdır. AP'li Bakanlar, en az bir s i . raşal ahlâk örneri göstermelidirler ve \etkili kurullarınm k a . rarın» uymalıdırlar. Türkive, artık. sivasal ahlâk dısı davra. nıslar kimden «elirse telsin. alkıslamıyacağını sftstermelidir. Hafclı nedene davansa bile. önce kabineden çekilirler, sonra partilerinin politikasını beçenmivorlarsa, partilerinden istifa ederler. AP'nin problemi sonra tartısılmalı, simdi hiç bir parti yeni parralanma \e calkalanma içine siirüklenmemelidir. B n nalımdan çıkmanın ilk noktası burada düeümlenir. AP'yi parralama. ya da adam satınalma volları rejim ioin en Sldürücü bir darbe olaraktır. Bundan siddetlc kaçınmak serekir. Gerçekte de bövle eiilimde bir insan yoktur. Bn, bizim kişisel bir nyarımızdır. AP'nin ^etkili kurnllarının kararında en göze batan yan. hn parti yetkililerinin çok temelsiz bir kusku içinde oldukları. nın açık scrik görülmesidir. AP'nin vetkilileri. bu partinin varlığına karsı bir tertibin hazırlandığmı sövlemek istiyorlar. Bu knskunun temelsizlifi, yetkililerce kendilerine anlatılmalıdır. Bu knsku «ilindikten gonra, ordu. p"i»m n to. millet bütü'iles. mesi kolavlıkla saSIanabilir ve ülkcnin muhtac olduğn reform. lar. ölçüsü içinde elbirligi ile yapılabilir. ski «muhtariyet», yenl «özerklik» kelimesi, Üniversiteden aynlmaz, onunla atbaYAZAN şı beraber gider. Çün • kü. genel anlamında öProf. Bedrettin TUNCEL zerkliği olmadan, bilim ANKARA ÜNİVERSlTESt ÖGRETtM alanında en yükse& ka . ÇYESl ygJEŞKf MÎLLt BĞrTİMBAKAıVl^ 4 * miı kuruluşu' «Ünivei ! r»."i~«te» den sdt edHemiyeolduğuna gene lşaret tamfaV"Ifreticfyf'yefiştİre'n* ye'r oiııyor, Ralkınma plfinı içinde ceği, tartışılması fay etmeliyiz. gerekli bürtln kadroları hazırladasız bir gerçek olamayı üzerıne alıyor. Tabıi ne türlü bir insan, nasıl bir vatanrak dünya âlemce, teodaş. ne cınsten bir üretici vetisrik plânda da görülse, tirereğını de ıvı bilmejc ve tanımlamalc şartiyle. kabul edilmiştir. E Üniversite ve özerklik Üniversile ve kuruluştur. Yayımlan, be$ yılda bır düzenlediği genel kurul toplantıları, özel ttonulartJakl incelemeleriyle gerçekten en yetkili özel dernek durumuna gelmiş t4?., tV< toptentısını tstarıbal'd* (M5ŞJ, ikincisinl Melcşiko'd» O96Ö), .ü^inçüsünü ^Tıjtoj.'dj» < I9fi5>, dördüncüsünü de Montreal'de H970) vapan bu Dernek, Tokyo toplantısının ana teması olarak «Üniversite özerklijinin bugünkü anlamı»nı almiî, bu konuda çok degerli bir inceleme yayımlamıstır (l'niversity Autonomy . Its Mraning Tnda», Paris, 1965). 1965 yılı ba$larında öten, Glasgow Üniversitesi eski Rektörü Sir Hector Hefherington'un geniş raponına dayanılarak hazırlanan bu yayım. bence üniversite özerkliği konusunda hazırlannus en ciddî, en denn incelemedir Sir Hetherıngton nerede, ne türîü anlajnsta olursa olsun, kendilerine venlen görevleri universitelerin en tyl, en baFarılı şekilde ancak şu beş ko nuda tam anlamında hür ve serbest fearar verebildikleri takdirde yerine eetirebiIecekleriDe manmaktadır: Tiyin formaliteleri ne olur sa olsun, üniversitenin kendi personelini kendisinin scçme hakkı <aklı totnlmalıdır: 0 Öğrencilenn seçllıp alınması üniversiteve aıt oimalıdır, O Programları tanımlamak. her dereee veya diploma için gerekli seviyeyi deterlendirmek Universitelerin hakkıdır: O Her Üniversite. kendi topluluğu içinde, girişeceğl arastırma programı üzerinde kesın ka rar verebilme hakkıru elinde bı> h:ndurmal:d!r: 0 Çeîitli faaliyetlen için, bi na. malzeme, kendisine tahsi< edilen paralar, işletme kredilen jrihi kaynakları iütedifi biçimde kullanabilmrlidir 0 loplum ihtiyaçları Grekçe aslının (autonoraos) «kanunlannı kendi yapan» anlamı, tartışmalara, türlü görüslere ragmen, geçerlilığini kaybetmemiştir. Bu kavram, üniversite özerkliğl. Universitelerin kendileri kadar eskı. Avrupanın en eskı bilim kuruluşları (Bolonya, Pans, Otford ..) tarihinin ilk günlerden başlayan en heyecanlı şayfaları bu konu üzerine yazılmıştır. Böyle olmakla beraber. yönetime katılan her kuşağın gelenekle verleşmiş fikirleri, töreleıi eleştinnesi, onları yaşanan çağm gerçeklerme uydurmak ıstemesı kadar tabiî bir şey olamaz. Bu yüzden, özerklik kavramı değisiic anlayışlara yol açmış, hele tkinci Dünya Savaşından sonra, her yerde, ilerlemis. ilerlemekte veya gerl kalmış olsun toplumlann ıç yapılannm durmadan değismeye uğ radığı bır dünyada, bütün ülkelerde tartışılan. her zaman da tartışılacak konulann başma geçmiş tir. Bıınun nedenı de, şüphesiz, üniversitelerin sosya!, ekonomik ve kültürel kalkınmada en önemli etkenlerden, kuvvetlerden birj olarak görülmesi. M illetlerarası Ünıversîteler Der neği'nın geçen yıl Montreal'de yaptıgı toplant) ıçin «tnivcrsite ve çağdas toplumun ihtiyaçları» konulu bir rapor hazırlayan Belçika'nm eski Milii Egitım Bakanı, Bruxelles Üniversitesi eskı Rektörü tsnınmış sosyoloji bilgini Prof. Henn Janne. «üıtiyaç» sözünden ne anlaşıldığıntn bas'an aydınlatılmasının hüyük önemi üzerinde durarak, bır toplumun ıh tıyaçlannın senellikle sosyal ve ekonomik durumur.un etkisı altmda bulunduğunu ve o top'umun degerler sıstemine sıkı sıkıya bağlı olduğunu: «çağdas toplum» deyimı içinde üç 'ıp toplum ayrımı bulabüecegimizı belirtir: (Vı Bad'nm: (T) Sosyalist memleketlerın endüstrileşmiş mılletleri: (?) Gelişmekte olan ülkeierin mılletlerı Bu toplumlann her bırl, oz ihtıyaçlannın ne olduğunu veva ne olabileceğini açıkça tanımlamak ve bunları önceliklerı sırasına göre sıralamak zorundadır. Hangi biç:mde olursa olsun. çağımızda bütün toplumlann ihtıyaçlannın şaşırtıcı ölçülerde art tığını görüyoruz. Bu artışm etkileri de bilgı. teknoloii, insan isteklen, sosyal, ekonomik ve politik ilişkiler alanlannda, çagdaş yaşantı ve düsüncenın hemen bütün göriinümlerinde hızla yayılrr.akta ve çeşitîenmektedir. Bu durumda, toplumun üniversiteler üzerindeki etkisi her zamankinden daha derindir. Böv lece, toplumun üniversiteden bekJedifı, bu kurumların kapasîte ve ka>nakların! açacak ölçüJere varmıştır. Bu gerçeğin. üniversıtenin maddî ihtiyaçlarını gidermekJe görevli makamlarca iyice anlaşıldığı. vazık ki, söylenemez. ücuz, pahalı üniversite aynmı vapmak da gerçeğe ujTnaz; daha çok. gerekeni \apmak söz konusudur. Ucuz üniversite rüyalarda kalmıştır. Reform oalışmaları ozgurlugun fihhct Efcitu* sınırları Ü ACI KAYI P E*kı Valılerden merhum Emin Raşit ile merhume Safiye Lostar'ın kızı, Brüksel Eski Büyükelçisi merhum Basri. Yüksek Müher.dis merhum Şevket, merhume Vasfiye Lostar ile Meliha Ya.kar'ın kardeşi, merhum Kimyager Albay Nermı Yakar'ın baldızı Kabatas Erkek Lisesi Edebiyat öğretmeni NEZİHE LOSTAR vefat etmıştır. 7 Ekım 1971 günü (bugün) öğle namazını müteakıp Si?li Camiinden alınarak Zincirlikuyu Mr>zarlığındaki ebedi istirahatgâhma defnedıleeektir. A B L A S 1 <Cumhuriyet 821ü) 1972 istanbul Telefon Rehberi Basıiıyor Rekiâm Veımekıe Acele Ediniz. En ucuz, en verimli, en devamlı rekiâm Telefon Rehberindeki reklâmdır. 21652,8195) niversite öğretiminin can damarı özerkliğin. eskı çağlarda ıe geçen yüzyıldaki gibi smırsız bır özgürlük olmadığı. daha doğrusu, başlıca görevı toplum yaranna çalısmak. toplum ihriyaçlarmı kend: ölçülen İçinde karşslamak olan ünirersitelerde bilim ve yönetim özgürlüklerinin bir imtiyaza değil, tecrübelerden elde edilen sonuçlara dajanması gerektiği de son zamanlann yaygın anlayışıdır. Böyle önemli bir görevl yaparken, bu kunımlann bütün olanaklarmı kullanabilmelerinin, her seyden önce, özerklik rejimine bağlı olduğunu da, tabii unutamavız. Kamu vararına bir srörevın yüıütülmesinde, başta devlet oimak üzere, kamuoyunun görüşlerine. eleştirmesine üniver sitelerin özerkük ilkesini öne sürerek, itibar etmek istememelen ıçın ortada hi;bir sebep yok: aksine. onlara ku'ak rerrnek, hürriyetin gereği, çünkü böylelikle üniversite, tuttuğu yönün doğruluğunu zaman zaman kendisine yöneltilen sorularla kontrol efmek avantajını elindc tutar. Bu da üniversıtenin geleneksel görevine, «Hakikat»i arama çabasma. geleceğm bîlımse) anahtarlarmı elinde tutmasma hıç de aykırı düşmez. Universitelerin toplum ihtiyaçlan karşısında kavıtsız kaIamıyacaltları gerçeğınl belirtirken, onlann akademik smırlan kırarak. isterseniz genişjeterek diyelım. öSretim ve araştırma güçlerini XX. vüzyıl problemleri yolunda bırleştirmelennın ne ica Klâsik üniversile, teknik üniversite G ünümüzde gelişmiş veya gelişmekte olan memleketlerın üniversiteleri artık sadece «klâsik» ojpalc ni'eiiğinde kalmıyor. Bertrand RusseJ'ın ta nımlamasma uyarsak. üniversite eğitimini «teknik» eğitim ola rak görmek yoluna gireriz kı çafımızın ko$ullan içinde vanlı? da değjldir. Böyle bir görüşün sonucu da: eskimıs «formel» ös retim sınırlannı kaldırıp, «ree!» öiîretime geçmek. üniversite ha vatı ile realıte arasında köpru kurmak anlamına gelir. Yıllardır universitelerin içinde bulunduklan bunalım böyle bir amaca sötürürse. o hunahm' vararlı saymak ;"Bnllş olmaz. B5ylelikle de Ünıversîteler; insanı, va kinci Dünya Savaşından sonra hayret verici bir hızla gelışen toplum değerleri, geleneklerı. ünıversi'eleri birer fildişi kule olmaktan cıkarmaya başlamıştır. Hple verilen diplomElerın srün sectikçe toplum hayatına gerekli işlere yaramaktan uzak fcalma«ı. üzennde kara kara düşünü'pcek konulardan biridir Sırası çelmiçken söyliveli:n: Genel eğitim sisteminin toplum tsferlerinp uydurulması. başta çönimlenmesi sart olan bir problemdır Bu bakımdan. «^lilli eğitim reformıı strateji ve koordinasyon komisvonu»mın hazırladığı eğitim reformnnda strateji ve vönteın başlığmı 'aşıyan Millî Eğitim Bakanlığı tasarısinı, 1960 vılında hazırla'an yazık ki, sonradan bir kÖ5«v atılan «Milli Kçitim plânının ha zırlığı ile görevli komisynnun rapom»ndan sonra. eğitim reformu vöniinden gerçeklerımıze en yakın, en uygun hazırlık savmaktayız. Amaçlar. ilkeler: eğitim sistemiyle toplum arasındaki ilişkiler genel kalkınmada eğıtimin ven; eğitim plânlama1;' ve eğitim reformu: bu reformda vaklaşım ve yöntem gibı ana problemlere anlayışla bataltîı»ı na göre. ünıversitelerle tlpili yeniliklerin de, önünde sonunda onlan gelistirmeye yanvacak nı telikte olacağım ummak. asın ivimserlik savılmaz sanırım HP le Başbakanın «Üniversîte reFormu cahsma gnıbn»nda 1 Ekim günü vaotığı ikinci konu<: mayı okuduktan sonra. günün koşuUan içinde pek dar zaman da hazırlanma durumunda olan bir tasarınm. ana ilkeler bakımından sağlam, geçerli, bugti nün ve vannm üniversite ihti vaçlarmı karşılayabilecek bir olgunlukta olacağından sliphe et miyoruz, çünkü böyle bir reform için toplanan üyelerin baş ka türlü düşünebileceklerine. vani Başbakanın belirttiği gibl. Türk üniversitelerıni Batılı örnekleri doğrulrusunda yüksek bir bilim seviyesine çıkarmak ıçin gereken tedbirlerl düşüneceklerine inaimak isferiz. Biz. bu reform çahşmalannın Erim Hükümetinm M.llet Mecllsine sunacağı tasanlar tçinde en basanlısı olacağına samimiyetle tnanıyoroz. I CumfTurlyef 9 e •••< I Binicilerimize de değer verelim.. Dığer spor daılarunızda yenılgıienmızı normaJ sa>maya oaj^ laaığımız. hattâ en güvendigimız güreşte bıle bır ıkinciliğı zölc<> lere çıkardığımız bugünlerde bınlcilerımizin Balkan Şampivmasmda elde ettıkJen altın, gümüş, brona madalyalara. özlera çelco • tığımiz halde hıç de beklenen jarUu gösterilmedi. Radyo fcısa T kestl. televızyoD üstüne almai dı, o Kadar kı daha önce AvazJ ağada çektiğı Atatürk Kupası ^ final vanşmalanm »östermeve • Oıle lüzum görmedı. GazetelerI de koca bır saylaya sıtmıyan • vr ağırlığuıı futboj haberlerivle ^ vediğimiz goi re.«ımler1 başka ^ sayfalara taşarken nedense bu • basanmız süttmlar arasında sıJ kistı. kaldı. Antrenörü ovunru• su, idarecısıne vti?. bmler veS Ekim 19*1 Salı günü FCocaJ rerek, karaborsadan bıletler bu mustafapasa'dan hareket eden X laras saatlerce bekledikten son 35/A nat No. lu otobüs. »ast J ra kammız kuruyara* maçlar 13.30'da Çukurbostan durağınJ dan dönüşümüze artılc bır son dan geçerken, ı f aret edıp yola • "•ermelivız. Balkan ekıp sampı* çıkmarnıza rağmen durmadan J ronasına featılan elemanîardan ve volculan almadan geçtı. Daha öcce de aynı durakta ^ Oinnın nasta hasta yanşa gır• diği ve yanş sonunda da arnbü yolcu almadan geçen otobüsler J lân?la has'ahaneye kaldınldığı ıçin sikâvette bulunmuştum. Tekerrür etmtyecegl husu• nı okud'ik. Yansmaci subayın • valnız bu hareketi dahi 6vül sunda teminat verilraestne rag^ meye değer. bayraklarırcîz çe rnen tevalı edip gıden bu du• ref direklerine ancalc bövle rumun önlenmesinı yetkılilerJ çektirilebilir. Sporcularımızın den rıca edenm Otobiîsler duraklarda durmuyor Y ukanda özetledigımı? beş nolctanın ünıversiteler kanunumuzda 25 yıldır yer almış olduğunu söylemeye bilmem lüzum var mı? Zaten Avrupa üniversiteleri arasında bu vüzden adımız geçer. geçrnesi d1? boşuna değildir. Asıl problem: Gençlen toplum hızmetlert ıçin yetiştirmenin, kültür varlığını konıyup gelistirmenin, araştırma yolu ile bilim smırlannı daha ilerilere götürmerun en doğru, en verimlı yollannı bulmak değil mi? Hükümet tle universitelerin karşılikb anlayış içinde bu Uç önemlt gören • hepimize yaraşır biçimde başan T ile gerçekteştireceklerine lnan+ mamak için ciddl bir engel ol• madığına kuvretle inanıvoruz J Î A R I N ÜNİVERSİTE VE YÜKSEK ÖĞRETİ31 : özerkliğin beş şariı Y anmı tntirirken, üniversite özerklifj problemının günümüzde çok geniş bir şekild* ple almdıgmı. Milletlerarası Üniversiteler Derneği'nın (AIL"» t'nesco'nun çok değerll çalısmalar yaptığını hatırlatmak isterim. Milletlerarası Dlânda üntversite demeklerının en önemnyi. ünesco'nun tesebbüsü IIP. ku nılan, yuicarıda adını andijımıa î Arsel ve Ahmtt 1 : Akdoğan : = • EMRE'nin kızkardeşi ! SS : D İ D E M ' in ; ZZS t dünyaya geldiğini j ^ S t akraba ve dostlarına • ^ ^ S duyururiar. | ZSS t 1 1013'1 Ankara } ^ S dir. T.R.T. ve basm. vargılannda SlçülU davranarak haltan i7i niyet ve desteğını kötüye kullananlara minert cezayı vermelı, lâyik olanlara gere&l) övgüyü yapmalı, halk da madd! desteğaıl verinde tuüanmalıdır. Memurun, Işçınîn sanatkârn sorumluluğu »ar da sporcunun vereceği hesabı vok mudur? Yerınde ve geregtnce övme ve verme. verinde desteSı 8rttırm8 ve verinde de kesmen öılme. sporumuza vapılacak eo büviik nızmet oiacaktır Bınirilerimiz Avazağada bedars »evırei öründe çalısarak vüzümürü ağartmışlardır. Ali BURSALKitt (Em. Vet. Hekun %lb.) 91/1. r.R.T. ve basın olmaic üzere hepimize sorumluiul? düşme',ue bu başıbos davranışlartnj disipüne etmek. taşıdîklan sorumluluğu empoze etmek tçın başta O«man KARABLCAK Kmrollah Efendi Sokak Tosyalı Apt. No: 47 Zaman kaybı 5 dakika Sayın gazetenizin 14.8.1971 gun ve 2. sayta (Cumhtınyet* mektuplart sütununda «Kadıköve uSramasm» başhg7 aJtınd» lılennce tncelendi: Sikâvet Sonusu OISD sefer, TOlcuların arzusu ile Kadıköy • ugratıtmıştır. Bu nedenle oundan sonra ua avnı şeölde devam edecektır. Esasen bu uğramadan doiayı da zaman Kaybı S dakikadır. Tavzihen bilenlerınlze «un*nz. Savgtianmızla.. Denizcilik Bankası I.A.O. Oenel Müdiirlürii Ttt.nız Cumhoniet 8218 •••••••••»••»••••»••••••••••••»•••••»»•+»»•