Catalog

2 Ağustos 1936 CUMHURtYET Berlin Olimpiyadı açılırken Eski Olimpiyadlar Eski Yunanhlar bu spor oyunlarmı ilâhların yarattığına inanırlardı. Olimpiyadlar millî terbiyeye büyük hizmet etmişlerdir Müsadele istiyoruz! Sıtma Adanayı kasıp kavuruyor! Muhitteki hastalıkların 93 ünü sıtma teşkil ediyor TERBİYE B A H İ S L E R i ] Açık hava mektebleıi nasıl kuruldu? Yazan: Selim Sırrı Tarcan Parkeler düaeltilirker! ünahlardan k(ku ve ses çıkma sınm yasak oüuğu, her haltm 1 perde ardındaışlendiği günlerde Her nedense birçok kimseler kongre! 4 Çocuklar havadan, güneşten, ter bektaşinin biri dem tutnak ister, bir testi Olimp, Yunan ilâh ve ilâhelerinin ka direbilmek için beş oyunda da birinci Adana (Hususi) Bu yıl sıtma hasistifade şarabla mezelik biraz çrez tedarik eder, rargâhı olarak tahayyül olunan meşhur çıkmak lâzımdı. talığı bütün Çukurovada korkunc bir afet denilince dudak bükerler, gülümserler, biye edici oyunlardan hakkile Fakat Milâddan önce 688 yıhnda o halini almış bulunmaktadır. Vakitsiz ve başlarını iki tarafa sallarlar ve bu vaz'ı edemiyorlar. dağdır. Tsaiya ile Makedonya arasınyarın de ağyarın da koaylıkla göremiyeöyle ise ne yapmalı? dadır, 2885 metro irtifamdadır. llk te yunlara yumruk kavgası, sekiz yıl son sürekli yağmurlann ieşdid ettiği bu salgın tavırlarile şunu anlatmak isterler: «Konceği kuytu ve şehirden uzak bir köşeye 1 Tatil kolonileri tertib etmeli! meddün devirlerinde bu dağdan daha ra araba yarışı ve daha sonra musiki ve karşısında sıtma mücadele teşkilâtı kâfi gre! Muhteşem binalann süslü salonla çekilir, testiyi gözeye daldırır, çerezleri 2 Ormanlarda, deniz kenarlarında sıralar, geviş getire getir« kerahet vaktini yükseğini görmiycn ve tasavvur da ede şiir müsabakalan da katıhnca birincili gelmemekte ve bugün hemen her evde bir nnda yaşamasını bilen bir takım kimsemiyen Yunanhlar, başta Zeus olmak ü ğin her yarışta kazanmak şartma bağh kaç yurddaşın sıtmadan mustarib olduğu ler toplanırlar, lâf atarlar, sonra yerler, sağhk yurdları vücude getirip sıhhatinde beklemeğe koyulur. içerler, gezerler, eğlenirler!» bozukluk görülen çocukları oralara muzere bütün tanrılarının orada toplandığı tutulmasmdan vazgeçilmek zarureti du görülmektedir. Fakat ilk kadehi heniz yutmadan üç Bu suizan büsbütün boş değildir. vakkaten göndermeli! na inanırlardı. Bu haysiyetle Olimp mın yuldu ve her oyunda kazanan o oyunun beş atlı belirir ve tozu dımana katan kaYapılan istatistiklere göre, Seyhan viBu tedbirler Ingiltere, Amerika, Ho file göze basına gelerek bektaşinin tepetakası mukaddes sayılıyordu. Fakat O birincisi olarak ilân edilmeğe başlanıl lâyetindeki umum hastalıkların yüzde Kongre azalarının şerefine resmi kabullimp bölgesini tarihte ebcdî bir şöhrcte dı. Şu kadar ki bir Olimpiyad devrine 93 ünü sıtma teşkil etmektedir. Sıtmadan ler yapılır, ziyafetler verilir, operalarda landa, İsveç, Danimarka ve Almanyada sinde kümelenir. Adamcağız neye uğraerdiren o kutsiyet değildir, Olimpiyad o adı verilecek kahramanın Pentatelonda, ölenler bilhassa çocuklar arasında ol galalar, civar köylere gezintiler terlib e tatbik edilmiş ve pek iyi neticeler ver dığını kestiremıyerek bön bön bakarken yunlarıdır ve bu oyunların ehemmiyeti de yani beş eski oyunda birinci çıkması ge dukça endişe verecek bir nisbettedir. Bu dilir. Fakat bunu çok görmek, kısa gör miştir. Birçok kansız, dermansız çocuk atlılardan biri sorar: eski Yunanlıların hem terbiyevî tcma ne meşrut kaldı. Bu şartı yerine getiren gün 8090 bin nüfuslu Adana şehrinde, mek demektir. Misafirlere ikram her ev ların sıhhatleri düzeltilmiştir. Ne arıyorsun burada? Bu tecrübelerden alınan netice şu ol Bektaşi bir elile suyun içindeki testiyi, yüllerine, hem millî bir ihtiyaclarına ter ler görülmemeğe başlanınca Olimpiyad bu kadar salgın bir hastahğa karşı, sıtma sahibi için şerefli bir vazifedir. Belki konları onuncu, yirmigci diye rakamla an mücadele teşkilâtının tek bir muayene gre azaları içinde vazifesini unutan, bar muştur: cüman olmasından ileri gelmektedir. bir elile de mezeleri gösterip cevab vemak adet oldu. Alelumum ilkmektebler çocuklara rir: evi ve burada da yalnız üç tane sıhhiye larda, sefahet yerlerinde gönül eğlendiEski Yunanhlar fikri ve bedenî terOyunda birinciliği kazananlara veri memurunun bulunduğunu söylersem mü renler de bulunabilir. Fakat bütün dün sağlık bakımından büyük birşey kazan Görüyorsun ya, günah işlemeğe ha^ biyeyi müvazeneli bir ahenk içinde iler len mükâfat gayet basitti, bir zeytin vecadelenin kifayetsizliği hakkında daha iyi yanm dört tarafından gelen, ilım ve dırmıyor. Çocukları fakrüddeme uğratıp zırlanıyorum. letmek, beşer için bediî bir ideal olarak ya defne dahndan ibaretti. Lâkin zafe bir fikir vermiş olurum. san'at sahasında görgü ve bilgilerini kar ta sonra tedavısıne kalkışmaktansa onlaSüvari, arkadaşlarile bir göz muhavekabul ettikleri fikir inceliğile beden gü rin manevî mükâfatı gayet büyüktü, kıssılaştıran, medeniyetin ilerlemesine, be rın talim ve terbiyeleri kadar, vücudle resi geçirdikten sonra yere iner, «Sen ne Dinmiyen bir yara halinde yıllardanzelliğini mutlaka elde etmek isterlerdi. kandırıcı bir değerdeydi. Çünkü galibin beri sürüp gelen ve zaman zaman da böy seriyetin refahma hizmet etmek istiyen rini hertürlü afetlerden koruyacak bir çakarsın şarabdan be teres» diye bektaTerbiye sistemleri bu ülküye istinad edi ailesile mensub olduğu şehir, bu zaferle lece tehlıkeli bir hal alan sıtmanın bu gü mütefekkir bir zümrenin lâklâkiyatla va muhit meydana getirmek elzem görünü şiyi bir kenara fırlatır, arkadaşlarile biryordu. Kahramanlığı sevmek, kahraman uzun yıllar iftihara hak kazanırdı. Gazel yurd parçasında kökünü kurutmak kit geçirdiklerine hükmetmek insafsızhk yordu. îste Avrupada açıkhava mekteb likte şarabı icer, mezeleri yer ve gene atlara saygı göstermek te onlarca dinî ve libi, bütün Yunanistan candan alkışladığı leri bu ihtiyacdan doğmuştur. lanıp yola düzülmeğe hazırlanır. Bektaiçin herhalde daha radikal ve daha ciddî olur. cibelerin en mühimlerindendi. Fakat Yu gibi yurduna dönüşünde ne krallara, ne Bu son yirmi beş yıl içinde Avrupa ve şi, atıldığı köşeden yırtık hırkasının göğGeçen yılın temmuzunda Brükselde bir uğrasma tarzına ihtıyac vardır. nanlılık tefrika demekti. Çünkü her Yu Tiranlara, ne muzaffer serdarlara yapıltoplanan Beden Terbiyesi kongresine Amerikada açıkhava mekteblerinin tür sünü kavusturarak herifleri selâmlarken nan şehri başhbaşına müstakil bir dev mayan merasimle karşılamak ta an'ane olsormak cür'etini gösterir: davet edilişim, bana yalnız mesleğime lü türlii sekilleri kuruldu. let teşkil ediyordu. Delfi mabedi gibi muştu. Isparta gibi beden terbiyesine ve 1 Ecole aere = Havadar mekteb. aid bilgiler öğretmekle kalmadı. Alelu Yediğiniz içtiğiniz helâ] olsun. Babütün Yunanlılarca mukaddes tanılan bilek kuvvetine dinî denilecek kadar bü2 Externats de plein air = Açık ri kim olduğunuzu söyleyin ki tanışmış mum yeni terbiye cereyanlan hakkındd müesseselerin nüfuzu bile millî bir birlik yük ehemmiyet veren şehirler ise kendi olalım. Hayırsever bir Türk tarafından Eyüb da malumatımm genişlemesine yardım hava neharî mektebleri. teşkil edilmesine medar olamıyordu, o sinesinden yetişen galibleri millî kahra3 întrnats de plein air = AçıkhaVerem dispanserimizin noksanlanmn etti. Kafilenin elebaşısı atmı mahmuzlarken tefrikayı gideremiyordu. man ilân eder ve bütün harblerde ileride tamamlanması için Veremle Mücadele Belçikaya giderken İtalyada, Isviçre va yatı mektebleri. müstehzi bir sesle bağınr: Olimpiyad oyunlan îşte o terbiyevî bulunarak en büyük tehlike ile karşılaş cemiyetine bin beş yüz lira teberru de, Fransada üçer, beşer gün kaldım, on 4 Colonies de jour = Gündüz Biz Tanrının sevgili kulîanyız. Güülküye inşirah ve inkişaf vermek, ayni mak şerefini ona verirdi. edilmiştir. Cemiyetin bu hamiyetli va senedir görmedığım Londrada da on gün kolonileri. lüp eğlenmek için dolasırız! kaydederken kadar misafir oldum. Her gittiğim şe zamanda Yunanlıhğı birliğe doğru gö5 Colonies de vacance = Tatil Yunan içtimaî hayatında oynadığı tandaşa teşekkürlerini Bektaşi birşey demez, gamlı gamh türmek emelinin ve ihtiyacının muhassa pek mühim rolden dolayı Olimpiyaya biz de hararetli tebrik ve takdirlerimi hirde Üniversiteleri, mektebleri dolaş kolonileri. şehre döner. Lâkin şaraba susadığı için lasıdır. Siyasî ve ticarî sahada birbirleri çok ehemmiyet verilirdi, her mabeddcn zi sunar, böyle bir hayırlı hareketin bü tım. Fikir adamlarile temas ettim. Bu 6 Camps scolaires = Mekteb ertesi aksam bir testi yakalayıp gene o, nin gb'zünü oyan Yunanhlar ancak O daha zengin ve rengin bulundurulmasına tün zenginlerimize nümunei imtisal ol son seyahatimin tetkik mihverini «açık kamplan. göze başına gelir. Mezelerini düzüp gülimpiyad oyunlarında dilleri bir, dinleri çahşıhrdı. Kudretli Tiranlardan Orta masım candan dileriz. 7 Preventorium ecoles == Pre nün batmasmı beklemeğe başlar. Tesahava mektebleri» teşkil ediyordu. bir, yurdlan bir, san'atlan bir olan bir gorasın oğlu Miron, bir araba yarışında Doktorların ve pedagokların elele ve vantoryum mektebleri. Yoldan çıkan trenler düf bu ya. Biraz sonra yolun bir kıyısınmillet bulunduklarını hissederler ve si birinciliği kazandıktan sonra bu şerefin 8 Kinderheim = Çocuk yurdlan. dan bir atlı kafilesi daha boy gösterir. rip meydana getirdikleri «açıkhava mekAydm (Hususî) Forbes kumpanyasî ayrılığı unutarak müşterek bir heye şükranını ödemiş olmak için Olimpiyaya Bu müesseselerden dördü tıpkı bir ilk Şu kadar ki bunlar, bir gün evvelkiler tebleri» tam manasile bir şaheserdir. yasının vagonlan, fabrika makasından canm zevkini duyarlardı. Yunan milleti 500 talant (şimdiki paramıza gö're yüz Bundan otuz beş yıl evveline kadar mekteb gibi tedrisat yapıyor. Yalnız gü gibi davranmazlar, bektaşiye selâm verirOlimpiyad oyunlarını birer tarih deversi seksen bin lira) değerinde bir elmas kutu geçirilirken yoldan çıkmış, iki vagon dev Avrupa ve Amerikada ilkmektebler ka nün üç saatini fikrî mesaiye hasrediyor, Ier, tatlı sözler söylerler ve heybelerinden olarak ta kabul ettikleri için arada tak koydurmuştu. Met muharebeleri sırasın rimliş ve bunlar hasara uğramıştır. Te bul salonları, geniş dersaneleri, yemek diğer üç saatini istirahat, güneş banyosu, pek nefis içkiler, çeşid çeşid mezeler çıkalefat yoktur. vim iştiraki gibi mühim bir kazanc da ta da Yunanlıların Plâteede muzaffer ol ayınyor. rıp mükellef bir sofra kurarlar, onu da dahaneleri, müzeleri, kütübhaneleri, tenef siest ve açıkhava oyunlarına Keza, Ortaklar Aziziye seferi yapan hakkuk ettirilmiş bulunuyordu. Bu oyun maları üzerine ele geçen milyonlar de Mekteb bütün sene hiç kapanmıyor. Di vet ederek yedirirler, içirirler, üstelik bir tren de geçenlerde sellerde harabiye uğ füshaneleri, hulâsa hertürlü talim ve terlara barbarlann, yani Yunanlılardan ğerindeki ganimetten ondabiri de Olim biye vasıtalannı ihtiva eden iki, bazan ğerlerinde çocukları üç haftadan üç ava kese altın verirler ve ayrılırken kendilerini başkasmın sokulmaması şarttı ve bu şart, piyadaki Zeus mabedine tahsis edildi. rıyan Aziziye tüneli yanında yoldan çık üç katlı yontma taştan yapılmış birer kış kadar ahkoyuyorlar. Bunların bazılarıntanıtırlar: Olimpiyadların kurulmasındaki millî ül înhita.t devirlerinde de Olimpiya gene mıştır. Derhal tedbir almmış, makine düş la yavrusu idi. Bilhassa İsveçte, Dani da çocuklar yalnız gündüz, bazılannda Biz tüccardan filânın köleleriyiz, tliğü yerden çıkanlmıştır. Bu yüzden Deküyü tamamile tebarüz ettiriyordu. muhterem tutuluyordu, Makedonya Kra nizli Izmir postasında 1,5, Izmir De markada, Almanyada bunların pek ise gece de kahyorlar. bir iş için filân şehre gidiyoruz. Yunanhlar, ilâhlarla ilâhelerin Olimp h Filip, Atina vatandaşı ve bir k«ım Tabiî bu mektebler, bu sağlık yurd nizli postasında da 4 saatlik bir teehhur muhteşemlerine tesadüf ediyorduk. Işte bu sözler üzerine bektaşi dayana • ovasında dünya kurulahdanberi oyun Yunan şehirlerinin müttefiki sıfatile PeBu ilkmekteblerin bin, iki bin, hatta ları her memlekette bu mühim işlerle uğ maz, ellerini göke doğru açar ve haykıolmuştur. yaptıklarına, yarıilâh sayılan meşhur loponezin altını üstüne getirdiği, Tebliüç bin talebesi vardı. raşan tabib ve pedagoklardan mürekkeb rır: înegölde köylü gazetesi Hercule'ün de bu oyunlan takdis etti leri tarümar ettiği yıl, Olimpiyaya bir Bütün sıhhî şartları haiz olan bu ta komitelerin meydana gelmesine sebeb ol Bir senin adamlarına, bir de şu beğine inanırlardı. Olimpiyadı kurmakla abide dikilmiş ve bu abidenin üstüne Maİnegöl (Hususî) Halkevimiz on lim ve terbiye yurdlarında okuyan ço muş, aralarında toplanıp Belediyeierın zirgân kölelerine bak ta insaf et!.. tannlann izinde yürüdüklerini ve onla kedonyah galibin altınla fildişinden ya beş günde bir basılmak üzere Son Yarı cukların maalesef gene mühim bir kıs de yardımile «açıkhava» mekteblerini * * * rın hoşuna gideceklerini zannederlerdi. O pılma bir heykeli konulmuştu. may adlı bir gazete çıkarmağa karar ver mının sıhhatlerinde bariz bozukluklar ol kurmuşlar ve ilk defa olarak Pariste Son yağmurların îstanbul parkelerinî itikad ve bu kuruntu Olimpiyadların haOlimpiyad müsabakaları tarihinde u miştir. Dört sahifelik olacak olan bu ga duğu mekteb hekımlerinın dıkkatinı cel 1922 yıh haziranında Açıkhava Mek dıdim didim didiklediğini hepimiz gör raretini, şetaretini ve ehemmiyetini çoğal nutulmıyan bir sahife de ilk tarihçi sa zete köylünün derdlerini yazacak ve pa betmişti. Muntazaman yapılan muayene tebleri Enternasyonal birinci kongresini dük. Şimdi bunların ökçelere kıskaçlık tırdı. ler neticesinde belkemikleri çarpık o Paris Tıb Fakültesi profesörlerinden yaparak gelip geçenleri ve hele sivri toyılan Herodotun tarihini ilk defa olarak rasız dağıtılacaktır. Her biri bir tarih devresi olarak kabul orada okuması ve on talant mükâfat allanlar, burunlarında fazla et bulunan'ar, doktor (Leon Bernard) ın riyasetinde puklu bayanları düşürmemeleri için tave dört yılda bir tekrar olunan Olimpi masıdır. Herodot bu vesile ile şöhret al Praksitelisin elinden çıkan bir Hermez bademcikleri büyümüş, gözleri miyop, akdetmişlerdir. İlk kongreye sekiz milletmirine başlanılmıştır. Tramvay yoluna yadların ilki Milâddan 776 sene önce dı, Yunanhlara kendini tanıttı, ayni za heykeli ise taklidi mümkün olmıyan be renkleri soluk olan, hulâsa fakrüddem ve ten 200 kadar tabib ve pedagok gelmiştesadüf eden bozukluklar sirket tarafınyapıldı, tarihsel dağın gölgesinde uzanan manda Tökididis gibi kendinden daha dialardan addolunmaktadır. Bu eserde dermansızhktan şikâyet eden çocukların tir. dan ve bu yol dısındaki yamnyunruluk ovadaki Ohmpianın temeli de o tarihte üstün bir tarihçinin yetişmesine imkân Hermez bir ağaca dayanmış olarak gös adedi günden güne artmakta o|duğunu 1928 de Açıkhava Mektebleri Enter lar da Belediye tarafından düzdtiliyor. atılarak yavaş yavaş tekemmül ettirildi. hazırladı. Çünkü Tökididis, Olimpiya terilmekte olup elinde de bir Diyonizos istatistikler gösteriyordu. nasyonal komitesi kurulmuştur. Ayni is demek olan bu ameliyenh ayni Oyup.ları idare etmek önceleri o mmtaka da Herodotun alkışlandığını görerek im heykeli bulunmaktadır. Bunun sebeblerini şöyle bulmuşîar Kongre ikinci toplantısını 1931 nisa cfddiyetle yapılması lâzım gelirlen gönm hâkimi olan Eliz hükümdarına inhi renmiş ve tarihçi olmayı kurmuştu. nında Belçika Kraliçesinin himayelerin rüyoruz ki sirket amelesi çok iyi çslısıyor, Hulâsa Olimpiyadlar eski Yunan ha dır: sar ettirilmiş bir haktı. Sonralan bu hak, Olimpiyadların heyecanmı terennüm yatında sürekli ve kuvvetli tesirler yapa1 Çocuklar günün beş altı saatini de akdetmiş, buna yirmi bir devletten berikiler tam manasile üstünkörü g'diyor. kol, kuvvetine intikal etmiş ve Olimpiyad eden Yunan şairlerinin en ünlüleri Si rak o milleti zarif, çevik, sağlam ve has kalabahk sınıflarda ve bazan vücudle dört yüze kadar murahhas tabib ve pe Biz bu vaziyette yukarıki fıkrayı ratırlada baskalarının da nüfuz yürüttüğü gö monidisle Pindarustur. Bu iki kudretli sas olmaya alıştırmıştır. İlk Yunanlıla rine uygun olmıyan ve üzerinde rahat o dagok istirak etmiştir. Ondan başka dık. Isabet mi ettik, hata mı? Bunuı takrülmüştür. san'atkârın bıraktığı yazılar, Olimpiya o rın zaferlerinde ve muvaffakiyetlerinde turulamıyan sıralarda bozuk havada o Brükselde bir açıkhava mektebleri ser dirini okuyucularımıza bırakıyoruz. Olimp oyunlan ilkin koşudan ibaret vasında tam 493 kere yapılan eski müsa Olimpiyadların tesirini bulmamak müm turmakla geçiriyorlar. gisi kurulmuştur. M. TURHAN ti. Bütün Yunanlıların Olimpiyadlara iş bakalarda bütün Yunan milletinin tek kün değildir. İyi ve kötü herşeyi yıkıp gö2 Fakir ailelerin çocukları iyi gıda Lçüncü açıkhava mektebleri kongresi tirak etmesinden sonra oyunlar da çeşid bir yürek halinde duyduğu heyecanı ger türen zaman, Olimpiyayı da, eski Yu almıyor. Sabah kahvaltısı etmiyor, öğle 1934 te Berlinde toplanmıs, buna yirmi ümid bağladığı çocuklan düsünen bitün leşti ve 708 yıhnda sayılan beşe çıktı. çekten canlandırmaktadır. Gene bu o nanhlan da tarihin bir çukuruna gömdü yemeklerinde de karınlarını iyi doyur altı devletin murahhasları istirak etmiştir. terbiyecilerin ve hekimlerin alâkahrını Yunanlıların Pentatelon dedikleri bu beş yunlar yüzünden güzel san'atlar âlemi ve 392 396 müsabakaları Olimp da muyorlar. Altı yüz kongre azasının dört yüzünü co celbetmiş ve bu mekteblerden alınan haoyun sıçrama, koşma, mızrak atma ve de birçok nefîs eserler kazanmıştır. O ğında iskeletlenmiş birer hayal olarak ya3 Bazı cahil ana babalar çocuk cuk hıfzıssıhasile meşgul olan hekimler yırlı neticeler istatistiklerle kongreledt güreş tutmadan ibaretti. Galib sayılmak limpiyada bulunan tunç bir levha tez sıyan ilâhlann ve ilâhelerin seyrettiği son larını sıhhî şartlar dahilinde büyütmesini teşkil ediyordu. ortaya konmustur. v e o yıl Olimpiyadına kendi admı ver yinî san'at bakımından şaheser sayıhyor. Olimoivad oldu. Selim Strrt Tarcin bilmivorlar. Açıkhava mektebleri bütün milletlerin Hamiyetli bir vatandaşın mühim bir teberrüü A saygı beslediği yazdıklarından anlaşıh mıs, ellerini açmış, «büyük adam g kadın ismile yazı yazan erkek muharrir hanımcık Saniha Hanımefendi. lerden de hoşlanmam. Şair, edip ve ro Gene kadının karşısında dikildi, sonra yordu. En küçük kızkardeşinden bahse baktığı «sevgili yavrusu için» dua edi yordu. mancı hammlann sevgilisi olan erkekle çevikliğini gösteren bir hareketle sıçradı, derken şöyle diyordu: Saniha içinden: rin haline ben hem güler, hem acırım. yere inmeden ayaklarını iki defa havada «Bedia geçen gün mektebde verilen bir Çünkü bir romancı kadının âşıkı olmak birbirine çarptı; kuvvetli baldırlarının müsamerede zeybek, kafkas dansı gibi Kadıncağızın büyük adamı heıüz hayli tuhaf ayni zamanda da feci bir bütün kudret ve tenasübü göründü. oyunlar oynadı; fevkalâde alkıslandı; pek çocuk, diye tebessüm etti. şeydir. fakat derslerine pek çalışmıyor. Ona bir Mademki, oğlunun hasretini çeken tn"Cumhuriyet,, In tefrfkası: 25 Arasıra beğendikleri kitabları birbir mektub yaz da biraz çalışsın, senin sö nenin mektubunu okumuş, onun düşün Neden? Abidİn Daver DAV'ER Çünkü, roman kahramanı olmak. lerine verirlerdi. Saniha, bir gün Ercü zünü dinler, bilirsin ki aile içinde herkes celerini öğrenmişti; şimdi, artık, onun <iğErcümend devam etti: fkü zevce, kocasının arkadaşı ve ortağı sana büyük adam gözile bakar.» lunun iyiliğinden, selâmetinden, adeta, Kocanızın sizi otelde, Zehra de dır. Bazı bildiklerimiz, size çirkin görün bütün âleme teşhir edilmek ve gülünç ol mendin kendisine verdiği bir kitabın yapkendini mes'ul addediyordu. Yaş itibarile Bu anne mektubu şöyle bitiyordu: mak vaziyetine düşerler de ondan... Bir raklan arasında bir kadın mektubu bul" nilen o kötü kadınla, o sokak kızı ile mekle beraber biz münevver ve namuslu ettim, hanımefendi, du. Bu, gene zabıtın annesinden aldığı yalnız bıraktığını öğrendiğim zaman, hid kadınlar, mahremiyet kaygusile, koca hayli boşboğazlık «Senin için, biricik oğlumu bana ba gene zabitten büyük olmamakla berıber, detimden deliye dönmüştüm. Otelin ö lannın kendilerinden sakladıklan şeyleri, bari, bu kadar gevezelik içinde size bir iki bir mektubdu. Kadının oğluna yazdıkla ğışlaması, kazadan belâdan koruması için ona karşı yüreğindeki his, şimdi, birden nünden her geçtikçe, duvarları yumruklu gidip sevgililerinden öğrenen cahil kadın güzel söz söyliyebilseydim... Onu da ya rını okumaktan kendini alamadı. Sevgili her gün Allaha dua ediyorum. Şehid ba bire bir anne şefkati gibi birşey oluver yordum. Fakat bir müddet sonra, kocası lardan, şüphesiz, daha temiz düşünceli pamadım. Saniha Hanım, ben tatsız tut yavrum diye baslıyan bu mektubda an banın ruhu da hıç şüphesiz dualarımın mişti. 12 razı olduktan sonra, bana ne diye dü ve daha asil duyguluyuz. Bizler, serbest, suz bir adamım. îsterseniz insanm sinirine nesi Ercümende, kendisine gönderdığı kabulü için nezdi İlâhide bana yardım dokunan bir budala da diyebilirsiniz. Sişündüm. Bir bayram günü idi. Akşam, binbaşı fakat ne yaptığını bilen, vicdanının, şuuHaleb işi altın gerdanlıktan dolayı teşek cıdır. Bu yaz mezuniyet alır da, Istan ze ruhumu açmak cesaretini göstermemebula gelebilirsen, hasretimizi teskin eder, Osman Bey, eski dostu Süha ile refıkarunun sesini dinliyen kadınlarız. Saniha, içinde, tatlı bir minnet ve şükkür ediyordu. «Buruşuk çenemin altına Iiydim. Ümid ederim ki bana kızmadınız, sına ve bazı zabitlere kazinoda ziyafet bütün çektiklerimizi unuturuz.» ran hamlesinin kabardığım duydu. Gene Oh, acırım sizlere, dedi, bir kadın darılmadınız. Saçmalarım sizi sıkdıysa pek iyi yaraştı. Kim görse beğeniyor. mülâzime, teşekkür etmek istedi; fakat, için yaptığını bilmek, vicdanının, şuuru Sanihanın gözleri yaşla dolmuştu. Ha çekecekti. Esasen o gece, kazinonun büBu hediyeyi maaşından artırdığın para yük kısmmda balo gibi bir eğlence de bir yandan itiraz merakı, diğer taraftan nun sesini dinlemek çok güç ve can sıkıcı affinizi dilerim. larla aldığını döşündükçe iftiharımdan yatında hem bu kadar sade hem bu katertib edilmisti. Zabitana mahsus salon zevcelik gururu ona en samimî bir yalanbir şey olsa gerektir. Galiba, siz de ro Gözleri uzak bir hayale dalmış, du gözlerimden yaşlar dökülüyor» diyordu. dar müessır hiçbir şey okumadığını zan da birlestirilen masalardan çiçeklerle süscılıkla şu cevabı verdirdi: Ondan sonra sahifeler dolusu hasret ve netti. Bu şehid zevcesi zabit annesinin mancı olmak hayah peşinde koşan hanım daklannda hazin bir tebessüm: lü, uzun ve mükellef bir sofra hazırlan Ercümend Bey sÖylediğiniz çok lardan birisiniz. Ben kadınların şair ve Hayır, dedi, darılmadım. Koca iştiyak, kızkardeşlerine ve bazı bildikle mektubu, ona o kadar dokunmuştu. Bir mıstı. Ali Dayı, kansı, garson Çağanoz, manasız bir şeydir. Bir kadın, zevcinin edib olduklarını istemem. Bana öyle ge mın her zaman söylediği gibi ben çok iyi re dair haberler, hayat pahalıhğından, an için, gözlerinin önüne, saçlarına ak düşhep beraber ziyafet sofrasmı ve salonunu dostu ve arkadaşı olduktan sonra herşeyi lir ki yazı yazan bir kadın halkın kar yürekli, hanım hanımcık bir kadınım. geçinme müşkülâtından şikâyet... Bu dul müş, kibar, bir îstanbullu anne hayali dü?eltiyorlar, Ercümendin aziz arkadaşı biİMeli ve anlamalıdır. Bugünkü yaşayış şısında soyunan, ruhunu bütün çıplak annenin «sevgili yavrum» diye hitab etti geldi. Bu hayal, yakası kapalı robunun askerî kâtib de onlar» nezaret ediyordu. Ercümend güldü: ği biricik zabit oğluna karşı adeta bir üstüne Haleb işi ince altın gerdanlığı taktarzımıza gore, hatta bu, elzemdir. Çün lığile meydana koyan bir kadındır. Hatta lArkast vari Öyle ise, Allaha ısmarladık, hanım m ^ rf\crmcvru I J