Katalog

6 MUĞLA / MİLAS Kültürün ve doğanın ışık ülkesi MİLAS Yazı ve fotoğraflar Olcay Akdeniz ilas’ta her şeyin bir öyM küsü vardır. Evlerin, sokakların, insanların öyküsü... Milas, bu öykülerle Milas olmuştur. Bu öykülerle insanlar sevmiş, bağlanmışlardır. Ya siz Milas’ın adını nerede, nasıl, ne zaman duydunuz? Hiç kuşkusuz adı bir yerde karşınıza çıkmış, ya bir şekilde kulağınıza çalınmış, bir şekilde görmüş ya da okumuşsunuzdur. Kim bilir? Belki zeytin veya zeytinle ilgilenmişseniz mutlaka sahip olduğu yaklaşık 15 milyon zeytin ağacıyla, Türkiye’nin veya dünyanın en çok zeytin ağacına sahip ilçesi olma özelliğiyle başlı başına bir zeytin ülkesi olduğunu öğrenmişsinizdir. Kim bilir belki kullanıldıkça parlayan, eskidikçe değerlenen dünyaca ünlü halılarından birisi sizin de salonunuzu süslemektedir. “Milas sarısı”nı nerede duymuş olabilirsiniz? Acaba evinize döşeyeceğiniz mermerleri seçerken Milas Sodra beyazı mı olsun, yoksa sodra mavisi mi olsun veya sodra leylak damarlısı mı olsun diye soran mermerciden duymuş olabilir misiniz acaba? Aaa, belki de adıyla ilk kez bir dış cephe boya katalogunda “Milas sarısı”nı okuyunca karşılaşmış olabilirsiniz. Hemen şuracıkta söyleyivereyim; bu sarının da bir öyküsü vardır. Milas’ta daha düne kadar çok sayıda Yahudi aile yaşıyordu. Türk aileler evlerinin dışını beyaz kireçle, iç kısımlarını ise beyaz veya çivit mavi ile badana ederlerken Yahudi aileler evlerinin dışını çoğunlukla sarıya boyarlardı. Az da olsa kırmızıya boyanmış Yahudi evleri de görülürdü. Sarı veya kırmızı badananın alt kısımlarında ise yaklaşık bir metrelik siyah kuşak çekilirdi. İşte bugün boya kataloglarında adı geçen “Milas sarısı”, bir zamanlar güzel bir dostlukla yan yana yaşadıkları Yahudi ailelerin bir yadigarıdır. Adı acaba başka nerede karşınıza çıkmış olabilir? Evet, belki de bir dostunuzun evinde yaptığınız kahvaltıda size mis gibi çam kokan balı ve ilk olgunlaşmaya başlayan yeşil zeytinden yapılan çekişke zeytini ya da turunç veya limon suyunda terbiye edilmiş ve halka halka kesilmiş limon dilimleriyle süslenmiş yağlı zeytini ikram edilmiştir. Belki de bir balık lokantasında yediğiniz çipura veya levrek balığının lezzetini çok beğenip de “bu nerenin balığı?” diye sorduğunuzda garson; “Milas’tan geliyor” dediğinde duymuş olabilirsiniz adını. Sonra da Türkiye’de, denizdeki havuzlardaki kültür balığı üretiminin yüzde