Katalog

venin gündemine Sırbistan’ı da aldı. Avrupa ile bütünleşmiş bir Sırbistan’ın bölgedeki istikrarın sağlanmasında çok önemli bir ülke olduğunu bilen AB, Sırbistan’ın Savaş Suçları Mahkemesi ile işbirliği yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi halinde bu yılın sonuna kadar İstikrar ve Katılım Ortaklığı (SAA) müzakerelerinin tamamlanabileceğini bildirdi. Sırbistan Başbakanı Kostunica’nın SAA müzakerelerinin yeniden başlayabilmesi için Ratko Mladiç’in yakalanması koşulunu dayatmasının, kendilerine karşı yanlı bir tutum izlendiğinin bir ifadesi olduğu yönündeki açıklamaları Sırbistan konusunda AB’nin endişelerinin haklı olduğunu gösterir nitelikte. Yakın zamanda gerçekleşen olaylar Balkanlar’ın kaderi açısından hayati bir önem taşıyor. 27 Haziran’da Kostunica’nın Blair ile görüşmesi Sırbistan açısından pek de olumlu sonuçlanmadı. Blair, Kostunica’ya Güneydoğu Avrupa’nın gelecekteki haritası hakkında farklı bir görüşü kabul etmesi gerektiğini aksi takdirde Sırbistan’ın daha büyük bir yalnızlıkla karşılaşacağını ve AB ile bütünleşme yolunda şansının azalacağını söylediğinde Kostunica’nın "dayatılmış bir uzlaşma"nın gerçek bir uzlaşma olmayacağını ve böylesi bir durumu Sırbistan’ın kesinlikle kabul etmeyeceğini belirtmesi endişe verici. Kosova’nın nihai statüsüne ilişkin müzakerelerdeki uzlaşmaz tutumundan dolayı uluslararası toplumda giderek yalnızlaşan Kostunica’nın Haziran ayının son haftasında Balkan turuna çıkmasındaki amaç da Kosova’nın bağımsızlığına evet demeye giderek daha olumlu baktığı şu günlerde bölge devletlerinin desteğini sağlamak. Romanya Devlet Başkanı Basescu ile ortak yaptığı açıklamada Kosova’da çözümün dışarıdan kabul ettirilemeyeceğini vurguladılar. Ancak Kosova’nın statüsüne ilişkin müzakerelerde taraflar çözümü müzakere ediyor değiller. Kosova "bağımsızlık dışında hiçbir şey" derken Sırbistan da "bağımsızlık dışında her şey" formülünde ısrar ediyor. Öyle ki Sırbistan, Haziran ayının ortalarında sunduğu yeni "çözüm" önerisinde Kosova’ya bugüne dek Avrupa’da da görülmemiş genişlikte bir otonomi sözü veriyor ve Kosova’nın bağımsızlık fikrinin 20 yıl süreyle rafa kaldırılmasını öneriyor. Uluslararası toplum her ne kadar Kosova’nın bağımsızlık istemine olumlu bakıyorsa da Sırbistan bunu kesinlikle kabul etmiyor. Böylelikle her fırsatta Kosova’nın bağımsız olması durumunda Balkanlar’ın yeniden savaşa sürükleneceğinin altını çiziyor. Ve yine aynı nedenle her fırsatta AB Sırbistansız Balkanlar’da istikrarın sağlanamayacağını belirtiyor. Ancak Balkanlar’da Karadağ’ın bağımsızlığının ardından Sırp Cumhuriyeti Başbakanı’nı BosnaHersek Federasyonu’ndan ayrılmaya yönelik açıklamalar yapmaya cesaretlendiren Sırbistan’ın kendisi. “AVRUPALILAŞTIRILMIŞ SIRBİSTAN” Yugoslavya’nın dağılmasını takiben Soğuk Savaş’ın yaratmış olduğu yapay bölünmeyi ortadan kaldırmanın en iyi yolu genişlemekti. Bu nedenle 2003 yılının ilk yarısında AB dönem başkanlığını devralan Yunanistan’ın, Balkanlar’ın özellikle Batı Balkanlar’ın, birliğin öncelikli hedefi olacağını açıklaması Balkanlar için dönüm noktası sayıldı. Batı Balkanlar’ı önce PHARE ve CARDS programları ile kendisine yakınlaştıran AB, Kopenhag Kriterleri’nin yerine getirilmesi durumunda Balkanlar’a geleceklerinin AB içinde olduğu garantisini verdi. Mayıs 2004’ten itibaren 25 üyeli bir birlik olan AB’nin genişleme süreci de belirsizlik dönemine girdi. Daha fazla üye, daha zor yönetilebilir bir AB demekti. bağlamda, AB’nin bölgede önemli bir aktör olmadığını iddia etmek yanlış olur. Sırbistan’ın Karadağ’daki Avrupalılaştırılması bölgede istikrarın referandum’un sağlanması açısından AB için hayati ardından halk önem taşıdığı gibi Sırp halkı için de sevince AB, Sırbistan’da radikal boğulmuştu... milliyetçiliğin yükselişe geçmesinin önlenmesinde kilit bir role sahip. Karadağ’ın Sırbistan’dan ayrılmasından bu yana Sırbistan’da yaşanan gelişmeler de bunu doğrular nitelikte. Sırbistan, Karadağ’ın ayrılığından rahatsız olduğunu, Karadağ’ın bağımsızlığını kutlamada ve tanımada geç davranarak belli etse de sert açıklamalardan kaçındı. Bununla birlikte demokrasi yanlısı G–17 Partisi’nin, Sırbistan’ın yeniden aşırı milliyetçiliğe sürüklenmesi endişesiyle Radikal Parti’nin kapatılması için başlattığı kampanyaya 15 bin kişinin imza atması Sırp halkının Avrupa ailesine katılma kararlılığını göstermesi açısından önemli. Sırbistan ile SAA görüşmelerinin Ratko Mladiç’in yakalanıp Savaş Suçları Mahkemesi’ne 30 Nisan’a kadar telsim edilmemesi nedeniyle askıya alındığının duyurulduğu gün, Başbakan Yardımcısı Lobus istifa etmişti. Bu olay Sırbistan’ın AB ile bütünleşme sürecine ne kadar önem verdiğini göstermesi açısından önemli bir olay. Bununla birlikte 1516 Haziran zirvesinden Ratko Mladiç’in yakalanması halinde Sırbistan ile İşte bu nedenle gündeme Avrupa Anayasası getirilmişti. SAA müzakerelerinin yılsonunda tamamlanabileceğini Yeni üyelerin katılımı, yeni kurumsal değişiklikler belirtmesi üzerine Sırbistan, savaş suçlularının yakalangerektirdiğinden 460 milyon nüfusa sahip AB’de bir ması için bir eylem planı hazırlayarak yabancı güçlerin Avrupalı halk yaratmanın temeli olan Avrupa de yardımını istedi. Sırbistan’ın bu konuda zaman kayAnayasası, AB’nin kurucu üyeleri olan Fransa ve betmemesindeki temel sebep dönem başkanlığını 1 Hollanda’da yapılan referandumlarTemmuz’dan itibaren devralan Finlandiya’nın da reddedildiğinde birliğin liderliğinde birliğin, Balkanlar’da genişleme strategeleceğinin belirsiz olduğu jisinin devam ettiğinin bir göstergesi olarak, 17 anlaşıldı. Temmuz’daki dış işleri bakanları toplantısında, Karadağ Bir yıl süreyle rafa ve Sırbistan ile katılım ortaklığı görüşmelerinin ele kaldırılan Anayasa 15–16 alınacak olmasıydı. Haziran’da Brüksel’de Kosova’nın bağımsız olması halinde Sırbisyapılan zirvede yeniden güntan’ın Batı ile ilişkilerini deme geldi. Ancak zirvede koparabileceği yönünanayasa üzerinde anlaşma deki açıklamaları sağlanamadığından gelecekteyalnızca bir uyarı ki genişleme sürecinin ne aslında. Uluslararası olacağı da belirsiz bırakıldı. toplumun ve Sırp halkının Batı Balkanlar’daki bu tutumu göz önünde bulunkırılgan dengenin devam durulduğunda Sırbistan ettirilmesinde etkili bir role hükümetinin bu yöndeki açıklasahip olan AB, zirvede anayasa ması taktik bir hareket yalnızca. üzerinde anlaşma sağlanaÜstelik ABD Dışişleri Bakanı mamış olsa da AB Rice’ın 20 Haziran’da Konseyi Zirve Kosova konulu BM Bildirisi’nde Batı Güvenlik Konseyi Balkanlar’ın Avrupa toplantısından bir heveslerini kırmadı. gün önce Kosova 2007’de Romanya ve Cumhurbaşkanı Bulgaristan’ın Seydiu ve Başbakanı birliğe Çeku ile yaptığı görüşmede, katılımının Kosova’nın etnik çeşitliliğinin ardından korunmasında Kosovalı Sırpların genişleme haklarının korunacağı yönünde sürecinin durdurugaranti vermesi, Sırbistan için ABD lacağını bildiren AB, kartını oynama olasılığını da azaltıyor. Balkan Devletleri’nin Sırbistansız Balkanlar’da istikrarın sağlanamayacağı genişleme süreci içerisinde yer almaya devam ettiğini açık. Kosova’nın yılsonunda bağımsız olması Sırbistan ve sürecin her bir ülkenin bireysel performansına bağlı hükümetinin büyük bir başarısızlığı anlamına gelse bile olduğunu açıklaması AB’nin Balkanlar’da bir istikrar Sırbistan tarihin tekerrür etmesinde kıvılcım ateşini unsuru olarak kabul edildiğinin de göstergesidir. yakacak kadar cesur olmadığı gibi geleceğinin Brüksel Zirvesi’nden çıkan karar Batı Balkanlar’da Avrupa’da olduğunun da farkında. istikrarın sağlanması açısından çok önemli. Bu C S TRATEJİ 23