Katalog

16 Küresel ve bölgesel etkileri tartışılıyor… C S TRATEJİ Irak’tan çekilme tartışmaları hızlandı Burak ÇINAR H.Ü. Doktora Öğrencisi I rak’ta bugüne kadar 2 binin üzerinde Amerikan askeri öldü, 16.500’ü de yaralandı. 2005’teki saldırılar, bir önceki seneye göre yüzde 29 artarken, kumandayla patlatılan arababombaların saldırıları ikiye, yol kenarına kurulan bombalı tuzaklar ikiye ve arababombalar ile yapılan intihar saldırıları ise üçe katlandı. Amerikan Ordusu’nun ve Amerikan vatandaşı sivil çalışanların verdikleri kayıpların önemli boyutlara gelmesi, Irak’taki durumun daha da karışmış olması ve ABD’deki medya sansürünün delinmesi sayesinde, Amerikan kamuoyu Amerikan askerlerinin Irak’tan çekilmesi düşüncesini daha fazla tartışmaya başladı. Son zamanlarda tartışmalar üzerine resmi ağızlardan da bazı açıklamaların yapılması, bu tartışmaların artık gündemi daha uzun bir süre meşgul edeceğe benziyor. Irak güvenlik güçlerinin operasyonlara yoğun katılımı, ABD kayıplarını sabitledi. Bu, ABD’nin mevcut askeri sisteminin küresel hedeflerine yetmediği gerçeğini örtmüyor. ABD güçlerinin Irak’ta kalmasının yanı sıra çekilmesi de dünya ve bölge için ciddi sorunlara neden olabilir. hazırlayarak sunduğu bir çekilme planına karşı Beyaz Saray’ın benzer bir çekilme planının olduğunu açıklaması böyle bir planın gerçekte varolduğunu ortaya çıkardı. Olayın ABD’deki yankısından olsa gerek, iki ya da üç hafta sonra Bush ABD’nin savaşı kazanmakta olduğu görüşlerini, medyaya yansıttı. ABD’nin 2007’den önce çekilmesi pek olası gözükmemekle birlikte bu kısa süre içinde olayların seyrinin nasıl gelişeceğini ve Amerika’nın Irak politikasına nasıl etki edeceğini önceden kestirmek oldukça güç. Bununla birlikte Amerika’nın çekilmesini Irak güvenlik güçlerinin ülkedeki asayişi tek başına sağlama yeteneğine sahip olması şartına dayandırabiliriz. anlaşılıyor. Bununla birlikte Irak’ın güvenliği açısından önemli bir rol oynuyorlar. Eğitimli ve donanımlı Irak güvenlik güçleri, 80.000’i polis olmak üzere toplam 227.000’i bulan sayıları sayesinde daha fazla inisiyatif almaya başladılar. 2005’te 2.713 Iraklı polis ve askerin yaşamını yitirmesine karşın Amerikan Ordusu’nun kayıplarının daha fazla artmasını engellediler. 2004’teki saldırıların yüzde 2530 kadarı Amerikan askerlerine yapılmışken 2005’te bu oranın yüzde 10’a düşmesi Irak güvenlik güçlerinin önemini ortaya koyuyor. 2006’da koalisyonu oluşturan diğer ülkelerin askerlerinin önemli bir kısmını çekecek olması, Irak güvenlik güçlerine ihtiyacın daha da artacağını gösteriyor. TALABANİ’NİN AÇIKLAMALARI Geçtiğimiz aralık ayında Irak Devlet Başkanı Celal Talabani’nin bile Kuzey Irak’taki oluşumun geleceği için bazı kötümser açıklamalar yapması, Talabani’nin Irak’ın geleceğini artık daha iyi tahlil ettiği, ya da Amerikan yetkililerinden Amerikan Ordusu’nun çekileceğine dair ciddi sinyaller aldığı şeklinde yorumlanabilir. Eğer ABD erken bir çekilmeye giderse Talabani de, Barzani de ciddi bir sıkıntıya düşebilirler. Çünkü "Kürdistan’ı kurma" çabaları suya düşmekle kalmaz, ellerindeki yeraltı zenginliklerini değerlendirmekten de yoksun kalabilirler. Dahası, Irak’ın üniter yapısının korunması sayesinde Kürtler’i, Körfez Savaşı sonrasından daha kötü bir kader bekliyor da olabilir. GÜVENLİK GÜÇLERİNİN DURUMU Amerikan askerleri Felluce’deki kayıplarla ve olaylarla tekrar karşılaşmamak için Tel Afer’de öncü olarak 11 Irak taburunu kullandı. Irak güvenlik güçlerinin kayıplarını artıran bu yeni tarz, harekat sırasında Amerikan kayıplarını azaltmakla birlikte yerel halka karşı baskı ve katliam olasılığına karşı sorumluluğu Irak güvenlik güçlerine yönlendirme, ya da bir başka deyişle ıraklaştırma girişimidir. Verdikleri kayıplar ile elde ettikleri başarıların zıtlığına bakıldığında, Amerikan Ordusu tarafından eğitilen Irak güvenlik güçlerinin henüz yeterince hazır olmadığı ve savaşmakta yeterince istekli olmadıkları Irak’ta ABD’li kadın asker... SURİYE’NİN SIKIŞTIRILMASI Amerika’nın Suriye’yi savaş tehdidini hissettirircesine sıkıştırmasını da Irak’tan çekilmeye yönelik bir hazırlık olarak görmek mümkün. Eğer ıraklaştırma programı başarıyla uygulanacaksa Suriye’den Irak direnişine gelecek desteğin kesilme zorunluluğunun olması, ABD’nin ciddi bir başağrısıdır. Irak güvenlik güçlerinin Amerikan askerlerinden bir kaç ay ila bir sene daha az savaşmış olmalarına rağmen verdikleri kayıplar Amerikan askerlerine oranla üç misli fazladır. ABD’nin çekilmesi, iyi donanımlı ama az deneyimli Irak birlikleri’ni Suriye üzerinden akmakta olduğu söylenen deneyimli direnişçilere ve teröristlere daha kolaylıkla savaşabilecekleri bir düşman olacakları için ortalığın daha da kızışacağı söylenebilir. Bu gerçekleşirse, 197375 arası Güney Vietnam ya da 1988 sonrası Afganistan deneyimleri tekerrür edebilir. Yani kısıtlı hava desteği haricinde tüm güvenliğin Iraklı direnişçilere bırakılması Suriye üzerinden sağlanacak destek sayesinde direnişçileri belli bir dönem sonunda zafere ulaştırabilir. ÇEKİLME PLANI ABD’nin çekilmeye yönelik bir plan yapıp yapmadığı Amerika’da tartışma konusu olmuştu. Son zamanlarda bir demokrat senatörün ÇEKİLME SONRASI EV CEPHESİ Vietnam Savaşı sırasında ABD Başkanı Lyndon Johnson, ülke tarihinde eşine az rastlanır iç reformlar sayesinde ABD’yi bugünkü modern yaşama taşımayı başarmıştı. Ancak Vietnam’ın etkisi ülkeyi öyle derinden sarsmıştı ki, Amerikan vatandaşlarının gözü ve kulağı bu reformlarda değil, Vietnam’daki durumla ilgiliydi. Tüm savaş boyunca doğrudan yakını Vietnam’a giden sadece 1015 milyon kişiyi ilgilendirebileceği düşünülen bu olay, 1960’ların ikinci yarısındaki sivil protest hareket sayesinde Johnson’ı koltuğundan etmeye yetmişti. 11 Eylül Olayı sayesinde koltuğunu sağlamlaştırarak ikinci kez seçilmiş olan Bush’un şahsi olarak kaybedebileceği bir seçim kalmadı. Bush, Johnson gibi bol reformlu bir lider olmak zorunda da kalmadı,