Katalog

olan Kürt kökenli General Bekir Sıtkı bu gösterileri bastırdı. Simel köyündeki bir polis karakoluna sığınan 300 erkek, kadın ve çocuk katledildiler. Kral Faysal 1933’de üzüntü ile şunları söylüyordu: halen bir Irak halkı değil, ve fakat vatan fikrinden mahrum, dini gelenekler ve saçmalıklarla yoğrulmuş, ortak bir bağları olmayan, şeytana uyan, anarşiye yönelik, herhangi bir hükümete karşı daima başkaldırmaya daima hazır bir insan yığını var. 1937’de General Bekir Sıtkı da Musul’da öldürüldü. Daha sonraları bir başka yazar (jan Morris) Bekir Sıtkı’yı Kürt Goering’i olarak adlandırmıştı. Musul’daki şiddet olayları asıl 1959 mart ayında çok arttı. Musul’da toprakların tekrar köylülere iade edilmesi gündeme gelince Şamar aşireti ile Kasmullah ailesi ayaklandılar. Kısa bir süre önce Şamar ailesinin başındaki Gazi Yaver, Irak’ın geçici Cumhurbaşkanı yardımcısı oldu. Yaver hükümeti tarafından atanan Dureid Kasmullah ise Musul’un Nineveh bölgesinin valisidir. Yazar bu karmaşık ilişkilerden bahsederken, acaba kötü insanlara karşı savaştıklarını söyleyen Amerikan askerleri durumun bundan da beter olduğunu biliyorlar mı diye soruyor. C S TRATEJİ Musul’daki güvenlik görevlileri 7 Bu savaş günün birinde Musul’daki 400.000 Kürdün etnik temizliğe uğramasına yol açabilir. Kürt komutanlar Dicle nehrinin batı yakasında pek çok Kürdün Araplar tarafından öldürüldüğünü bana anlattılar. Buralarda Araplar çoğunlukta olup pek çok Kürt ve Hıristiyan aile buralardan kaçmış. Musul’da bir molla öldürülmeden birkaç gün önce cemaate Kürtleri olduğu kadar Amerikalıları da öldürmenin görev olduğunu söylemiş. Musul’daki Kürt komutanlar kendi kuvvetlerinin mevcudiyetinin yarattığı tehlikeleri Amerikalılardan daha iyi görüyorlar. Talabani’ye bağlı kuvvetlerin Komutan Yardımcısına bu kadar dövüşçünün Arap bölgesinde bulunmasının tehlikeli olup olmadığını sorduğumda Mustafa Seyid Kadir, 10.000 peşmergeyi Arap Irak’a göndermenin çılgınlık olduğunu söyledi. Musul, işgal sonrasında Kürtlerin korkulu rüyası ABD’YLE İTTİFAKIN BEDELİ olmayı sürdürüyor. Kerkük’ü isteyen Kürtler, bugün Irak’ta en geniş ve en Musul’u istemiyor. Kürt birliklerin görev yapması Kürtler kuvvetli yerel güçtür. Ancak 25 Irak nüfusunun yüzde Musul’daki Arapları iyice kinlendiriyor. Musul’da milyonluk 15’ini oluşturmaktadırlar. Günün kuvvetleri Araplarca savaşın “henüz” başladığı yorumları yapılıyor. birinde kuşatılabilir. Nitekim geçmişte ettiklerini, Musul’da ise Baas’ın lider olduğunu, 1963’den 1968’e kadar Baas’ın Irak’ta yeraltında çalıştığını kaydeden yazar, Saddam Hüseyin’in o tarihte Amerikan Büyükelçiliği ve CIA yetkilileriyle Kahire’de buluştuğu ve komünizmin Irak’ta ortadan kaldırılması konusundaki ortak düşünceleri hakkında görüştüklerini ifade ettikten sonra şu dikkat çekici görüşü ileri sürüyor: Şimdi Baas’ın kolları bir taraftan Amerikan işgaline karşı koyanlarla beraberdir; diğer taraftan da Amerikalıların atadığı hükümetin içindedir. Geçici Başbakan Iyad Allavi bu yeni düzen içindeki yegane Baascı değildir. Bazı yorumculara göre partinin iki kanadı birbiriyle çarpışmaktadır. Biri Amerikalıları kullanmakta, diğeri de Amerikalılara karşı çıkmaktadır. Bazı yorumculara göre de Amerikalılar ülkeyi terk edince iktidarı ele geçirmek için bu iki kanat işbirliği yapmaktadırlar. böyle oldu. Musul’daki Talabani güçlerinin başındaki Sadi Ahmet Pire ve Barzani güçlerinin başındaki General Yunus Rosbayani, Musul’da çıkartılan karışıklıklarda, karakolların, Kürt bürolarının ve nihayet Kürt toplumunun yok edilmesine çalışıldığını, Baas partisinin bir etnik savaş çıkartmak istediğini söylüyorlar…. Kürtlerin Musul’da Iraklı olmaktan ziyade kendi Kürt çıkarları var. Musul’un korunması orada yaşayan Kürtlerin korunması demek. Daha da önemlisi Musul, Kürtlerin merkezi ve sadece 70 kilometre uzakta olan Erbil’in savunulması için yaşamsal önem taşıyor. Said A. Pire Kürdistan’ın korunması Musul, Kerkük ve Diyala’nın güvenliğine bağlıdır diyor. Bu üç şehrin sınırlarının kuzeyindeki bölgede Iraklı Kürtler kendi bağımsız devletlerini istiyorlar. Bu istek kamuoyu yoklamalarına göre yüzde 95. Kerkük’ü de kendi kontrolleri altına almak arzusundalar. Saddam Kerkük’ten yüz binlerce kürdü sürüp yerlerine güneyden getirttiği Arapları yerleştirene kadar Kerkük‘ün çoğunluğu Kürt’tü. Kerkük’ü istiyorlar ama Musul’u istemiyorlar… Kuzey bölgesi oldukça güvenli. Çünkü Saddam’dan kurtulmuşlar ve amerikan işgali altında değiller… Barzani ve Talabani yerlerinden edilmiş binlerce kürdün tekrar yerlerine dönmesine pek sıcak bakmıyorlar. Barzani’ye göre bu durum tehlikeler yaratabilirmiş ve Amerikalılarla ittifak yapmalarının doğurduğu tehlikelerin Amerikalılar pek farkında görünmüyormuş. Yazar C. Glass Musul’dan ayrılmadan Barzani’nin bir yetkilisi Sadık Zavatiye Musul savaşının bitip bitmediğini soruyor ve aldığı cevap ise düşündürücü: Bitmedi, daha yeni başlıyor. Dipnotları: (1) Osmanlı İmparatorluğunu İngiltere, Fransa ve Rusya arasında bölen ve ingiliz Temsilci Sykes ile fransız Temsilci Picot arasında 1915'de yapılan gizli görüşmeler (2) 'Irakta eski sosyal sınıflar ve devrimci hareketler' (3) Molla Mustafa Barzani: bugün Iraktaki Kürdistan Demokratik Partisinin lideri olan Barzani'nin babası. BÖLGENİN YAPISINDAN ÖRNEKLER 1959’da ve sonra da Saddam zamanında Iraklı subayların dörtte biri ve gizli servis elemanlarının üçte biri Musullu idi. İlk bakışta Baas Partisi ile Komünistler arasında gibi görünen çatışmalara aslında şehirdeki bütün etnik gruplar, mezhepler ve partiler karışıyordu. Müslüman Kardeşler teşkilatı da Irak’ta önce Musul’da kurulmuştu. Mısırda Müslüman Kardeşleri yok eden Abdülnasır’dan nefret ettikleri için bu Teşkilat General Kasımı tutuyordu. Mart 1959 olayları o kadar iç içe ve çözümü zor bir bulmaca halindedir ki, bunları doğru incelemek ve yorumlamak bile büyük uzmanlık ve zaman ister. Bu olaylar hakkında Batatu şunları yazıyor: ‘Dört gün ve dört gece Kürtler ve yezidiler Araplara karşı durdular. Süryaniler ve Hıristiyanlar Müslüman Araplara karşıydılar. Elbu Mutaivat aşireti, diğer Arap aşireti Şamara karşıydı. Kürtlerin El Gargariye aşireti, Arap Elbu Mutaivat aşiretinin karşısındaydı. Musullu köylüler toprak sahiplerine karşıydılar. 5. Tugayın askerleri subaylarına karşı çıkıyordu. Musul şehrinin çevresi, merkezine cephe almıştı. Bazı Arap mahallelerindeki yoksul Araplar, Ad Davvaş mahallesinde oturan aristokratlara karşıydı. Ban El Baiddeki El Racabu ailesi ananevi rakipleri Agavat’lara düşmandılar.’ Batatu gözlem olarak, yıllardır köpüren sosyal nefret artık patlamıştı diye yazıyor. Nasırcılık ya da Arap milliyetçiliğinin yavaş yavaş gerçekleşen ölümü ilk defa Musul’da başladı. Nasır’a göre Araplar birbiriyle savaşmazdı. Nasır Irak halkı tarafından tahmininden daha az seviliyordu. Amerikalılar da kendileri için bunu 20032004’de anladılar. C. Glass’ın yazısında Irak ve Irak’ın bu iç dinamikleri hakkında başka bilgiler de verildikten sonra, bugünlere dönülerek, Amerikan işgal kuvvetleri Felluce’yi yerle bir ederken Baas partisinin Musul’da tekrar toparlanmaya başlamasına şaşırmamak gerektiği belirtiliyor. Felluce’de Müslüman köktendincilerin ümitsizce mücadele ABD’YE SADAKAT C. Glass yazısının bundan sonraki kısmında Musul’a gittiğini ve oradaki gözlemlerini ve özellikle Kürt idarecilerle yaptığı görüşmeleri anlatıyor. Ziyaretinden birkaç gün önce Musul’da ayaklanmalar olduğunu, dört bin polisten 3000’inin ya kaçtığını, ya da ayaklananlara katıldığını, ayaklananların Musul’da sokaklarda devriye gezdiklerini ve şehirdeki Arapların kendilerini desteklediğini anlatıyor. Musul’daki bir Kürt komutan Arap halkın yüzde 95’inin ‘teröristleri’ desteklediğini kendisine söylemiş. C.Glass şöyle devam ediyor: 1991’den sonra amerikan hava şemsiyesinin altında Kürt bölgesi ortaya çıktı. Irak’ta Kürtler, Amerikalılara sadık yegane etnik gruptur. Arap askerler diğer Arap kardeşleriyle çarpışmak yerine kaçmayı tercih ederken, Amerikalılar Kürtlere başvurmaktadır. Kürt liderlerden Irak Kürdistanı’nın kuzeybatısında Mustafa Barzani ve güneydoğusunda Celal Talabani 32.000 peşmergeyi Irak Milli Muhafızlarına tahsis ettiler. Bunlar Bağdat’taki Savunma Bakanlığı’na bağlı görünmekle birlikte aslında kendi subaylarına tabidirler. Bunları Musul’a göndermek, Araplarla Kürtler arasında etnik savaş tehlikesini artırmaktadır.