Katalog

Bölgesel projelerde ABDBrezilya düellosu ış politikasını ekonomik gelişmişliği ve bir dünya devleti olma yolundaki girişimlerini gerçekleştirmek için kullanan Brezilya, diğer Latin Amerika ülkeleri gibi tarih boyunca kuzey komşusuna bağımlılığını sürdürmüştür. Lakin, uygulanan kapitalizmin yapısından kaynaklanan "çokuluslu" karakter ve gelişmemiş ülkelerle olan işbirliği "anlayış ve arayış"ları Brezilya’nın dış politikasına yansımıştır. Görünen o ki, Lula hükümetinin dış politikası gelişmekte olan ülkelerin gönüllerini fethederken, Brezilya’nın en büyük ticaret ortağı ABD ve diğer gelişmiş ülkelerin endişesini uyandırmaktadır. Bu durum da bu yıl işlevsel hale gelmesi planlanan Amerika Kıtası Serbest Ticaret Bölgesi’nin (FTAA) kurulması aşamasındaki müzakerelerin kilitlenmesine yol açmıştır. Bu ayrımın, ikilinin bölgesel ticari birleşmeyi hedefleyen FTAA’nın baş müzakerecileri olduğu düşünüldüğünde, olumsuz ve işbirliğini engelleyici sonuçlar doğuracağı aşikârdır. FTAA’yı kırılgan ekonomisine, ekolojik dengenin korunmasına ve işçi haklarına potansiyel bir tehdit olarak gören D The Guardian 16 Eylül leştirme kararı almışlardır. Bu bağlamda, Cuzco zirvesi yüzyıllardır hayali kurulan "Birleşmiş Güney Amerika" idealine yönelik en büyük adım olarak göze çarpmaktadır. Ayrıca, Amerika kıtasında ABD’den sonra ikinci büyük orduya sahip olan Brezilya, Latin Amerika ve Karayip ülkelerinin oluşturduğu danışma, koordinasyon ve işbirliğinin yanı sıra iktisadi ve sosyal gelişimi de hedefleyen hükümetlerarası bir kuruluş olan Latin Amerika Ekonomik Sistemi’nin (SELA) üyesidir. Latin Amerika ülkelerinden oluşan ve bölgesel bütünleşme ile işbirliğini arttırmayı hedefleyen ve Rio Grubu olarak da bilinen 8’ler Grubu’na da bağlıdır. Bununla birlikte, Almanya, Hindistan ve Japonya’yla birlikte Brezilya, G–4 olarak 2004 Eylül’ünde BM Güvenlik Konseyi’nde daimi temsilcilik için uluslararası arenada kampanya başlatmış, uluslararası arenada ağırlığını hissettirmiştir. ABD’nin hegemonyasına karşı alınan önlemlerden bir diğeri ise Mayıs 2005’te Lula başkanlığındaki Brezilya’nın ilk ArapGüney Amerika zirvesine ev sahipliği yapmasıdır (1). Keza, Brezilya gelişmekte olan diğer ülkelerle de ilişkilerini sıkılaştırma hedefini gütmüş, bu çerçevede, başta AB ülkeleriyle ilişkilerini kurumsal çerçevede oturtmaya çalışırken Çin’le olan ticaretini de 2000 yılından beri altı kat arttırmıştır. C S A TRATEJİ ÇİZGİLİ DÜNYA? 7 merika kıtasında ABD’den sonra ikinci büyük orduya sahip olan Brezilya’nın, Latin Amerika ve Karayip ülkelerinden oluşan birçok ekonomik ve bölgesel uyum kuruluşuna da üyeliği bulunuyor… ABD’ye hiçbir ticari konuda güven duymayan Brezilya ülkenin mallarına da yüzde 16 oranında gümrük vergisi uyguluyor. ABD’nin Brezilya mallarına uyguladığı vergi ise yüzde 3… Brezilya hükümeti, FTAA konusunda ABD’nin önerilerini yeterince samimi bulmamaktadır. Bush’un sunduğu önerilerin bölge halkına yarayacağına dair kuşkuları vardır. Ana kalkınma projesini teknolojik gelişme ve istihdam yaratma üzerine kurmuş olan Brezilya pazarının dış rekabete açılmasının Brezilya ekonomisine bazı açılardan zarar vereceği kanaati Lula hükümetinde yaygındır. Ticarette bazı kısıtlamaların korunmaması sonucu başta teknoloji marketi olmak üzere çoğu sektörde hakimliğini ilan edecek olan ve Brezilya ekonomisinin yaklaşık 18 katı büyüklüğündeki ABD’nin, bu konumundan haz duyulmayacağı kesindir. Ayrıca, Brezilya halkının, ABD pazarına girişin tahmin edildiği veya umulduğu gibi kolay ve yararlı olmayacağına dair inancı tamdır. Nitekim ABD, Brezilya mallarına yaklaşık % 3 oranında vergi koyarken, ABD mallarına Brezilya’dan gelen vergi yükü % 16 civarındadır. Bunun yanı sıra, uluslararası ekonomik arenada kendi ve üçüncü dünya ülkelerinin haklarını arayan Brezilya bu çerçevede başta ABD olmak üzere Batı’yla çatışmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerin avukatlığına soyunan Brezilya hükümeti başta ABD ve AB’yle DTÖ çerçevesinde yapılan ticari ilişkilerde Latin halkı ve çiftçilerine haksız rekabete yol açacak kanun dışı devlet teşviklerinin verilmesinden şikayetçidir. Nitekim DTÖ’nün geçen yıl aldığı bir karar, ABD’nin pamuk çiftçileri ve AB’nin şeker pancarı üreticilerine sağladığı sübvansiyonları kanun dışı ve uygunsuz bulmuştur. 1 Her ne kadar Brezilya hükümeti zirvenin siyasi önemine değinmese de ABD’nin “gözlemci” statüsüyle zirveye katılmasını önlemiştir. Demokrasi için daha çok beklenecek The Inependent 16 Eylül Brezilya İşçi Partisi 18 Eylül günü gerçekleştirilen parti içi yöneticiler seçimi ile seçmenin güvenini tazeledi. The Gurdian 16 Eylül