Katalog

14 C S Araştırmaları lerini olumlu etkilemiştir. Soğuk Savaş sonrası ülke içi sosyal ve ekonomik refahın yükseltilmesi çalışmalarına öncelik veren Çin, bölgesel istikrar için Hindistan ile ilişkilerini iç istikrarı bağlamında değerlendirmiştir. Çin’in bu dönemde toprak sorunu konusunda daha yumuşak bir tavır sergilemesi de ilişkileri olumlu yönde etkilemiştir. SSCB’nin dağılması ilişkileri olumlu etkiledi SCB’nin dağılması Hindistan’ı önemli bir müttefikinden yoksun bırakmış ve Pekin’le daha iyi ilişkiler geliştirmeye zorlamıştır. Fakat Hindistan, Çin konusunda büyük bir ikileme düşmüştür. Hindistan, Çin’in ekonomik bir ortak mı yoksa ulusal güvenliğine karşı büyük bir tehdit mi olduğuna karar verememiştir. İlişkiler Hindistan’ın 1998 yılında nükleer deneme yapması sonrası kısa süreli krize girmiştir. Hindistan Başbakanının ABD Başkanı Bill Clinton’a yazdığı mektubun New York Times gazetesinde yayınlanması ile birlikte ilişkilerdeki güvensizlik iyice ortaya çıkmıştır. Hindistan Başbakanı mektupta nükleer denemeyi Çin tehdidine karşı yaptıklarını ifade etmişti. Bundan sonra Hindistan yönetimi krize giren ilişkileri düzeltmek için Çin’e diplomatik ziyaretler düzenlemiştir. Dışişleri Bakanları düzeyinde başlayan karşılıklı ziyaretler daha sonra Başbakan seviyesine ulaşmış ve sorunların çözümü için "Ortak İşçi Grubu" oluşturulmuştur. Bu ziyaretler sonrası tarihsel toprak sorununu rafa kaldıran taraflar ortak noktalar üzerine yoğunlaşmaya başlamışlardır. Tarafların ortak noktaları: 1. Çin, Hindistan’ı Asyalı güç olarak kabul etmektedir. 2. Her iki devlet de çok kutuplu dünya düzeni istemektedir. 3. Her iki devlet de terörizmi bir tehdit olarak algılamaktadır. 4. Enerji alanında rakip olsalar da enerji kaynakları alanında işbirliği mümkündür. Karşılıklı ziyaretlerin en dikkat çekici gelişmesi Çin Başbakanı Wen Ji TRATEJİ Hindistan’ın Çin algılaması Cavid VELİEV TUSAMYakındoğu Masası [email protected] iri Asya’nın fili, diğeri ise Asya’nın ejderhası olarak bilinen Hindistan ve Çin dünyanın kaderini etkileyebilme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle bölgesel ve küresel liderlik iddiasında olan güçler her zaman HindistanÇin yakınlaşmasından rahatsız olmuşlardır. 1962 savaşı ÇinHindistan yakınlaşmasına büyük darbe vurmuştur. Soğuk Savaş döneminde tarafların bölgesel ve küresel çıkarları birbirine zıt olunca, üst düzey ilişkilerin kurulması da pek kolay olmamıştır. Soğuk Savaş sonrası değişen dengeler HindistanÇin İlişkilerini de etkilemiştir. 1962 savaşı sonrasında Hindistan Çin’i tehdit olarak görmüş, ilişkiler güven zemininde yoksun olmuştur. Bu bağlamda, Hindistan iç ve dış politikasını Çin tehdidinin etkisizleştirilmesi yönünde geliştirmiştir. Hindistan’ın Çin’e bakışını üç olay belirlemiştir: 1. İki ülke arasındaki ilişkilerin seyrini büyük oranda belirleyen 1962 ÇinHindistan toprak savaşıdır. Bu sorun halen tam olarak çözülememiştir. Tibet ve Sikkim toprakları sorunun kaynağını teşkil etmektedir. İddialara göre zamanın Çin Başbakanı Wen Jiabaou, Hindistan ziyareti sırasında, Sikkim’in Hindistan sınırları içerisinde yer aldığı haritayı Hindistanlı yetkililere takdim etmiştir. 2. İki ülke arasındaki ikinci büyük sorun, Çin Pakistan arasındaki askeri ve özellikle nükleer işbirliğidir. Hindistan, bu işbirliğinin kendisine karşı olduğunu düşünmektedir. 3. Komünist rejime sahip Çin’in Hindistan içinde komünistleri destekleyerek rejim değişikliği yapmaya çalışması da iki ülke ilişkilerindeki üçüncü büyük sorun olarak karşımıza çıkmıştır. Karşılıklı tehdit algılamaları, Soğuk Savaş’ın sona ermesi ile değişime uğramıştır. Çin’in Asya’ya yönelik değişen politikası Hindistan’la olan ilişki B abou’nun 712 Nisan 2005 tarihlerinde gerçekleştirdiği Hindistan ziyareti sırasında yaşanmıştır ve bu ziyarette Serbest Ticaret ve Ticari İlişkilerin Genişletilmesi Anlaşması ve ÇinHindistan arasındaki toprak sorununun siyasi çözümü için ön anlaşma imzalanmıştır. Ekonomik rekabette Çin önde gidiyor ski düşmanlık unutulmak istense de Asya’da lider olma çabaları, tarafları doğal rakip yapmaktadır. Eski düşmanlığın yerini rekabet almış ve rekabet askeri alanda olduğu gibi ekonomik alanda da kendini göstermeye başlamıştır. Taraflar arasındaki ticaret hacmi 2003’te 7.6 milyar dolar, 2004’te 13 milyar 600 milyon dolara ulaşmıştır. 2007 yılı hedefi de 15 milyar dolar olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, önümüzdeki yıllarda Çin’in Amerika’yı geride bırakarak Hindistan’ın en büyük ticaret ortağı olacağı düşünülmektedir. Özellikle Hindistan Başbakanı Atal Bihari Vajpayee’nin Haziran 2003’teki Çin ziyareti sonrası ekonomik ilişkilerin yoğunlaştırılması için çalışmalar yapılmıştır. Soğuk Savaş döneminde yaşanan ekonomik ve sosyal sıkıntılardan kurtulmak isteyen Çin için birincil hedef komşuları ile sorunlarını çözmek, ekonomik büyüme ve sosyal istikrarı sağlamak olmuştur. Çin’in resmi verilerine göre büyüme oranı 2004 yılında % 9.1, 2005 yılında % 8 olmuştur. Satın alma paritesine göre fert başına düşen milli gelir 5.600 dolardır. Dünya Bankası verilerine göre ise, Çin’in 2003 yılında bütçesi 1 trilyon 409.9 milyar iken 2004 yılında 1 trilyon 649 milyar 329 milyon Dolara yükselmiştir. Çin’den farklı olarak ekonomik büyümenin daha yavaş olduğu Hindistan’da dünya ekonomisi ile uyum için daha fazla çaba gerekmektedir. Hindistan’ın 2004 büyüme oranı yüzde 6.2, 2004 bütçesi de 691 milyar 876 milyon Dolardır. Satın alma paritesine göre fert başına düşen milli geliri 3 bin 100 Dolar olan Hindistan’da yönetim, HindistanÇin rekabetindeki ekonomik açığı kapatmak için dış ekonomik ilişkilere ve iç ekonomik reformlara önem vermektedir. Her iki ülkenin ekonomik göstergeleri ülkelerin askeri, küresel ve bölgesel güçlerini de yansıtmaktadır. Uzakdoğu ve Güney Asya’da bölgesel sorunların hemen hepsinin çözümünde Çin’in etkisinden bahsetmek mümkündür. Çin’in artan ekonomik gücü, askeri gücünü modernleştirmesi için de fırsatlar vermiştir. Bu da Çin’i yavaş yavaş Asya’nın egemen askeri gücüne dönüştürmektedir. Çin’in ASEAN, rta Asya’nın O nüfus ve ekonomi bakımından iki büyük gücü olan Hindistan ve Çin 1990’lar sonrasındaki hızlı yükselişleri ile dünyanın kaderini belirleyebilecek konuma geldiler. Ancak iki ülke arasında 1962 yılında yaşanan toprak savaşı Hindistan’ın Çin’e ülkeye güvenmemesine neden oluyor. BOAO, Şangay gibi Asya örgütlerindeki etkinliği de göze çarpmaktadır. Çin ekonomik ve askeri olarak küresel liderliğe hazırlanırken Hindistan Asya’da güç olmak için Çin’le mücadele etmektedir. Enerjide işbirliği, Hint Okyanusu’nda rekabet er iki ülkenin sanayisinde yaşanan gelişmişlik ülkelerin enerjiye olan ihtiyaçlarını da hızla artırmaktadır. Bu da HindistanÇin rekabetinin bölge dışına taşmasına neden olmaktadır. Sudan, Nijerya, Suudi Arabistan, İran, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan ve Rusya gibi enerji zengini devletler HindistanÇin şirketlerinin daha fazla enerji payı almak için mücadele ettikleri alan haline gelmiştir. Her iki ülke de enerji kaynaklarından daha fazla pay alabilmek ve böylece etkinliğini artırmak için adı geçen ülkelere askeri destek vermekten de kaçınmamaktadır. Aslında enerji alanında iç içe geçmiş bir rekabet ve işbirliğinden söz etmek de mümkündür. Hindistan ve Çin’in enerji rekabetinden iki ülkeden çok enerji zengini ülkeler yarar sağlamıştır. Öte yandan bu rekabet, uğruna mücadele ettikleri kaynaklarında rakipleri karşısında kendilerini zayıf duruma düşürmüştür. Hindistan ve Çin, bu durumun önüne geçmek ve enerji rekabetindeki boşluğu kendi lehlerine döndürmek için tüketici ülkeler birliği kurmaya çalışmışlardır. 6 Ocak 2005 tarihinde Hindistan Enerji Bakanı Mani Shankara Aiyar, Çin, Japonya ve Güney Kore enerji bakanları ile görüşerek "Petrol İthal eden Ülkeler Örgütü" konseptinin oluşturulması yönünde görüşmelerde bulunmuştur. Çin Başbakanı da Nisan ziyaretinde Hindistan’a enerji alanlarında işbirliği yapma teklifinde bulunmuştur. Hindistan ve Çin’in enerji zengini bölgelere yönelik ortak yaklaşım S E H ?