Katalog

KAMU KURULUŞLARININ KELLESİNİ İSTEMEKTE lustararası Pcra Fomı ve Kopftaltat BotTnın sundugu rocelefter, demokrasJyi zedetor. Ben, hüküımü Pora Fonıtfnun receteterinl uygulamadığı için kullanm. HOfcümet bu roceflaf» boyun oflseydi, kimsenln kutkusu olnaiM, yertnde oturamazdı... Butce Karma Komisyonu'ndo CHP'li Süteymon Genc. Uluslararası Pora Fonu llo flifkllerlrt cgergJnkşfnaıUnden sfc oden AP*II Sümer Orai'ı boyfe yamfladı. Suloyman Genç'ln yonıtı. son gunlerde baştına Yonsıyan, TurkıyeUluslararası Para Fonu |İMF) lllşkiierinln eerUeştlfii yolundaki hoberleri doğruloyıcı nltelikıeydl... 24 nison 1978 günü yürurlüge giron cStondBy» düzenlomosi cerceveslnde. ıki yıi icln biclmlenon «Poro Fonu Kelepceli» ekonoml polıtikasındon. öoha blrlnci yıl dolmadan va z mı gecilmiçti? Va? geçildlyse Türkiyo'ye kredi oçmak içln Panı Fonu'nun «Yeçl ışı§ı»nı zorunlu soyan. OECD. AET vo NATO gib| kuruluşlor lle yabancı oankalar ne yapaoaktı? Sonra. neydl bu tysfll ifik» masah? Koc kez. «yonmal», tyandı», «geıte yonmdn denmlştl?.. Bütün bu sorular. Türfciye'nln Uluslararosı Pora Fonu Ue okın öyküsünün bugünku durcğı. Yanıt getirebllmek icln kısaca da oiso dünu onımeamok gorokll. Ü Uluslararası Pora Fonu*nun Turklye icln öngörüdüöü «StandBy» duzenremesi, Mayıs 1978 Nison 1070 dönemlnde yorlne getlrllmeBl zorunlu bazı yukümlülük. Ksri lcennaktedlr. Bu yükümlülükler, ne tulorda fc ve dış kredl kultanılabltacefltnden. kimlnle ne tür onlaşmolar yapılobiloceğlno kador uzanan goniş blr kapaundadır. Bununta blrllkı», Tdrklye llo Paro Fonu orasında. bu yükümiü»üklor1n yerlno fjetlrtlmesi konusunda clddl blr sorun yok* lur. örnegin. Jhracat yo da Jçci dövizi önçıörülerinln gerlslnde kalınmosı. «Safilıfc otounv» ftlyi olur fnşolloh> benzeri yoklaçimlorla goçiştırilmektedir Para Fonu'nun soıunu knmu kesimlnln flnansmanında voâunlusffiakıadır. Komu kuruluştanna acılan her Jcuıuşluk krodînrn hosobı Istenmektedlr. Her yorlarca d» okın damgalı «StandBy» Dtizenlemesi... YEŞIL IŞIK YANDI MI, YANMAD! MI, SORUSUYLA BIR YIL GERIDE KALDI llklerlni yltlrdlkleri gözlenmektedlr. Yokın zamanlara degln, dövJz darboAazının yatırımltırı aksottığından yokınan komu kuruluşları. bugün Türk Llrası bulamamaktan yakınmaktadırfar. Kamu kuruluşlannm flnansmanı, «SlondBy» uygulamasının Iklncl yılmda da p cra For.u'nun üzerlnde on cok durduflu konudur. ıStandBy» duzenlemesine göro. Türkiye, 1970 yılının ilk ıki haftası icinde. uygulanan istlkrar programının «Odlşmosînt gözden gecirmek» ve bu dcfirultuda ıJluslororaBi Para Fonu llo «pmkHği blclmde onk»çmak» zorunda* dır. Bu antcçma. Türkiye'ye, halen gündemde olon 30 mllyon özel ceklm hokkı lutarındcki ücüncu kredl dilimlnln ardındnn. 25 mllyon özel ceklm hakkı luiarındaki dördüncü krodı dltlmlnl kııllanma olana^ım voreoektir. Daho sonrokî kredl dlHmlerlnfn kullonılobllmoBî ise. 15 mayıs 1978'e kador, •StondBy> düzenleme6inln ıklncl yılı ıcın geçorii olacok pollılkalor lle yerîne getirîlmesl zoıunlu yükümlulükleri bBİiriayon «performons fcıstaskın» üzerinde Pora Fonu ile u?laşmo soğlanmasma ba^hdır. nuıı kısttlamalarıno uslu uslu uyan Türklye. Ikıncî yıl Için yenı kısıtlamalara boyun eftdığindo. «yeşll ışri» sürekli yanaoaktır. urusfararası Para Fonu'nun yeşlf ışıgımn, «StondByı dü?.enlemesinln kabulü, ya da ılk kred» dillmlerinln kullanımıy\a yanmış olamoyacağı konusundo Türklye dnceclen uyanlmıştır. Citlcorp'un Türkiyo tcmsllcisi Richard George. istanbul Hilton'da yaptıAı blr konuşmada. Turklya'nln 1978 yılmda önemll tutarda lazo para beklememesıni. gercsk kredl akışının 1979'da «StandBy* duzenlomeslne tam uyum gösterlldlğlnde olacağını vurgulamıştır. Kredi KiBitlamabn Ne Zaman îçin? Uluslararası Pora F^nunun Türkıye ICin •yeşll ıfifiın gorcekte. ıklncı yıl içln uzloşmo sağlondıömda yanacaklır. Bir haşka anlotımkı. birinci yılda Para Fonu' blrl, ayakta durabilmek icln mllllrolık fJnan;.man gereksinimi icln komu kunıluşlannın. Para Fonu kredi kısıtlamaları sonucu fşler Gerginlik Ama Türklye'nln Uluslararası Para Fonu lle lllşkllerlnde gerginllk oldufiu yolundokl haberler, 1979 yılının ekonomı poHilfcaton üzerlnde cahşmalar yopıldıflı blllnmedikco. anlamlı olamamakiadır. llişkller somut blr gergfnlık ortamındc deAiktir. Türkıye ekonomJsinln önümüzdeki yıldo hangi kuroltarla yönetileoeAt bellrlenmekledlr. Bellrleneceklerden bugunden belll olan bozı !'»ırallor do vardır Bu kurollar, kamu kuruluçiarının yararlanacaflı fcaynak ların sınırlandırılmasına illşkindir. Buysa, kamu kuruluşlannı bugünkü vorlmsizlik batodındo bo0mak olacaktır. Oysc. kamu kuruluslon, Türkrye'de dışo bağımli ve tuJcetime yönellk eanayl yapısında gerekll deiişlkllklerln yapıtabtimesl lcln clklnllkterlnl korumak. hotto ariırmak durumundadıriar. Demokraslden yona bir Iklldar >cln kamu kunıluşlannın sanaylleşme süreclnln ve planlamanın temel birîmler oiarak atgılanması kacınılmazdır. Kamu kuruluşionmn büyük ölcekle kurulmo olonaklan vo cofiu kez doflal lekel olma durumlan. ekonomlde yönetlmı etde lutmaya olanak vermektedlr. Turklye'yl, dıça baflimiı uretlm yaptsını surdürmeyo jorlayan Para Fonu vc benzeri kuruluşlor îcin bunun kabul edllemeveceğl acıktır. Kamu kuruluçlorınıp aikin kullanımı. olabıldiğince dıça acılması ıstenen TOrtJyâ'nln, batı kapltallzminîn öngördüğü Işbirliğlnln Cışına toşırabilir. 1978"de 1.3 milyar dolarlık dış borç ertelendi l.l mîlyar dolarlık program, : ı ı milyon dolarlık proje ve 600 milyon dolarlık petrol kredisi sağlandı ı l . ı ı • ı | 1978'in malî anlaşmalan (Bfilyoıı dolar) ANLAŞMANIN TÛRÜ • Program Kredlsl (1) A. Hukumetter lle B. Uluslararası Kur.'la G. Paro plyaeaları • Pro|e Kredlleri (2) C. Pora piyasalan • Prolo Kredlleri peşln Anlayına Tulan 1.090.7 380.4 616.3 100,0 003.6 220.0 220.0 354,6 73^ 605.0 1347.0 375.0 260,0 3.0 0.4 3.320.9 Kulknumı mı S j S j j ı ! " 1 1 ı ı ı ı A. HOkameller lle B. Uluslarorosı Kur.'lo ödeme anlaşmaları (4) 325.0. 100.0 400.0 {31 ^ 535^) 110.0 ^. j 1 \ • ı ! J• .^ S { # Hlbeler TOPLAM 9 Petrol Kredlsl (S) • k Borc Erietomesl A. OECD banyeslnde B. Petrol borcu C. Borc sllinmesi 250.0 73.2 j I 1^58^ j • Dıçobmlann fhıansınonında kullanılocoklır. 0 Bellrti yaiınm profeleHnin dtş koynak gereksknlmı korşılomayı amodomoktodır. . 0 1978 yılı fculkmımı oncokl yıHordo Im" znlanmtş olon pro|e kredllerlnîn kullonımınt da lcermekledlr. 0 Proje kredllerlnln kullonunı îclOp yuzde 10 doloyında blr peftaı ödsaıe yopılma M eerekmskiedlr. 0 Pelrol kredlsl anlafmakınnm kefulları blrblrinoen torklıdır. ÖmeSln. Irak Ibnl* U doldufiundan gerî ödonmek kofuluyln surakli Işleyen 20 mllyon doterlık blr ote nak sogkitkun. LJbya üc yM lc*n toplonı 300 mllyon dolarlıfc, iron İse bîr yıl İcln 15S mUyon dolarlık kredlll atım oianağı lonımışlır. • UluçGÜRKAN