Katalog

SAYFA 6 78'E BAKIŞ IŞ ÇEVRELERININ 1978'DEKÎ DERDÎ: MADEN YASASI ILE VERGI PAKETI I şveıvnlerce eeride bıraktığmuz 1978*in nasıl degerlendlrildlğlni belki de en iyi bu kesimin baromot rosi olarak adlandırılnn Vehbi Koç" (an ögrenmek olası. 22 ekim 1078 Larthinde Yankı dorülsinln kapctk yoptıftı Vehbi Koç, Ece vît Hükümctinîn çi'ızüp çö3«mediklerirîni şoyle »ınılıyordu: •CHP iktulara geldiğinde; ekonomi bozulmuştu. devlet borçlanm öcteyemez itale çetmişU, anarşik hareket Ur sürmekteydi, KlT'lmr buyük znrar içind&ydi. baçta Kıbrıt oîmah^ üzetv Yunanittan. Amerika ve Ortakpazar'la ilişkiterimiz karamızlüt tçinde devam eimekteydL Bu çözumü xor »orunlardan Ame rikan ambargosu hai yaluna *okulmuş. Kibn* işinin hatti içiMt yumuşak bir polUika izlenmeğe başlarumş ve dış horçlann ertelenmetinde önemU ocfımInr atümışUr.* VEHBİ KOC Boromelre ıriT SAK1P MBANCI Yetfek baıometfe mlT Ekonomik enkaz kaldırılamadı! cevît yönetimi yaklaşık tair yıl önce Iktldarla birlikte eJconomide de bir *enka=t ikinci MC Hukümotf'nden devmldıftım ilan eünişti.. flıııruıı gelinmiş olnn noktada enka 7in lumi/lcnmiç oidufrundtm söz etmek olası degil kuşkusu/.. Bir yıllık Rı,ıdnn bakıldıgında enku/.ı koldırma valı^ın.itartrun kolny olmnyKCfigı ria nnluçılıyor. Bu ulıındn bıı^tınnın, İ7İo ııecek yollar kııdar •cnkaz kaidıncı lcjnmıı bm*nfarine de bngiı oldugu ı.Cik. Şîıııdi bir yıl lçlnde alııumş olan nkononılk önlı»mlorl sntır iiAŞİnnyla KinıluyaliTn: Buna karşıUk, demir ithalâtı ve «a devlet tekeline aUnmiftı Yine, Ma denlerin devletleştirilmesine yönmUnmiçtir. Koç bu konuda ne yapılması go rekilgi konasunda da. Madentor devletin maitdır. İşletmüer ruhaaU devletten almışlardır. Ktmier iyi çalışmıyor ve yatırtm yapmıyorta, bunSann ruhsatları iplaJ edjlebillrdi. dlyordu.. Koç eteştirilorini iki ay sonnı bu kez bir maktupla açıkladı. 17 uralık günu gazetemkzde yayınlanan mektubunda Koç *tlukümetin atdığı bau kararlarla dvvlpttpştirmcy* gidiiiyor* dttdi.. K küçuk borçlanma olanakian yaratıl* dı. # Batılı flııans kunıluşlannın »ta ze para lconusunda nazlanmalan Türkiyenln bu sistemln dışındaki ül kolerle illşkilerîni yoiunlaştırmasına ve sosyalist ulkoJerie üçüncü dunya fllkelerinden yeni ekonomik uluoakInr nraştınnasına yol açtı, # Kner|i norunu 1078 yılı içinde de agırlıgını korudu. Etektrik kısıtlumalannm gidnrîlebflmesi ve yeni ürotim .tosislertnln hizmete konulması 5 7 yılhk bir %uman süreclni reklirdSgî için bu Jconuda kısa ..da adım ntılmaAi znton olımı müyordu. # Türkiyenin ithalâtı içlnde 6nemli bir yer Lutan, duha do^rusu ih racnt gelirinln tümünü yutan ham petrol ithalıUı sorun olmakta devam ettî. # İhntcatın arttırılması Için. ver fti îade oranlnrı yükseJüldi. Özol İh rncnt fonu kuruldu vo îhrarJiL teşvlk d thracatta son aylarda olumlu ge hsmeler izlonmekle Urilkto. temelde Ihnıcat artışının geleneksel ürunlerden kaynaklandıftı ortaya çıktı. Alman önlemCerl ve sonuçlannı üzeUo böylece de^erlendlnnek mOmküa bir başka değerlendirme ia» Türk ckonomiain her bir vidası pistonlorı paalanmış. çurumüş bir motora bcn7«tmekle yopılabilir. MCden dcvralınan bu çalısmuynn ptutlı ve vö rük Riotorun içtetilmesi Için bazı tamirat yapıbna£a çahşıldı. Çiırumflş vidaiar aöküldu ama ycrine lukacak yeni vida bulunamadL Onceden kullanıimış bazı eskf vidalar ve sonuınlor denendi. Çünlmuş motor plston lanni dogişttnnek içln yenl piston arandı. Ama bu pfslonlann AflD ve Batılı ülkeleıin ellnde olduftu fförul dü.. • Maden Yasası ve' vergi Ashnda. yıl İçinde ne IMF ne de Dunya Bankasının «t fo Kore kaikınma reçetleri". bunlann hlç biri özel kesiml maden yasası ve vengiler konusu kadar ilffîlendtrmedi. Çttnkü madenlerin devlet leştiriImesJ. demîr sanaylcisî Or hun Aker'in deyişlyle. *Bu karar hir vakum aibidir, beraberinde yenilerM çekebilir.» dl.. Yıl içindo ffüzlenon önemli bir ge llflm Hükümetln yıliar öncesinin hata sım unutlurmak IsteiTesine Ig çevrelerî ve Ozellikîe Sanayi Odalan iyi dıya kurması oMu. Bu diyaloırun yantttı bir elkiyl anlatmak Isteriz: Bir grup ABD'de taze pnru konusunda yaptıkları göruşme bonro^ı 'IMF ve yandaşi hurutuşlan Türkiye'de • oyuncak bebeh, gömlek ve çönuek aana yii kurulmasını iatiyor* demlşlenll. İstanbul Sanayi Odası Başkanı Nurul lah Geaegin. «fiosı tşadamUmmn bir toJum kuruluşlar adına ABD'den, nrçete getirmeterini yadırgıyoruz. Yapnktan dağru degilrtir* diyerok unerinln ctkisini o'a indlrdi. • Yenl hükümel aldığı ektınomik bnlemlerini özalllkle dıç odomeler dcngesj sorununu çozıneyo yo nultii. 197R yılı büLçesfnîn ödenekleri kitfilılı vo bir »isyjıitar bütçesıj» oltı p«k MC turafındnn hazırianmış bu bütçe ufak dcuröikliklerle yüruriüffp knnııldıı. Bütvenin kesinleştigi ırün yuzdo 30 onınında devalunsyon ilo Türfc iMirasnnın riolar karşısındakl dugı.'ri 19.75 littKbııı an llmyn ıUî$ftrfılclü. • Dış finans kuruluslonndan kıe ıll sHglıyaıbilnıck içln ye^ıi ıştk* yakması ^ereken Uluslararosı Para Ponu (IMFI ilo SnindBy AnJasmA*ı Im /alandı. • IMF Elo imzalanan bu anlaşnuının koşulları her ikî tnrafça da pok fuzla uyflulanmadı. • Istlkrar projrramınııı bir BOnııcu olarak yaurımlarıtı gerçekleşmu ornnları düşıü. işsizlUc etkinllftfııi nrttııdı, Üıvtim yoronci/Ii^i eııflııs yunu Iıı/landırdı. • Kuınu îktîsadi u»$cbbü«lerinfn isltilnto uctklıınnı lUHİlmak üzere üri\n ve hizınetiarino bir »ori xam yupıidı. • IMFnin yeşil ı«ık yakmakta narJanması, Türkiyenln taze para sorununu gundemde luttu^u için, ItlıalAt ffuçlükleri surdu. • Dış borçlann ortelenmesl yo)unda 6nemli adunlar atıkb. • Batı flistemi fçlndokî bazı ulkelerle kurıılan iklli ÜlşkUerde bazı Vergiler.. Vergilcr.. Yıl îçî eleştlrilerîn ikinci ana odaJc noktası vergîler oldu. Yino Vehbi Koç1 tan dinleyeiim: mVergi ToBansı bugünkü veklî ıfe çtitaeak oiuna. düriUt vergi ödeyen hurumiar cexatandınİQcak. bu kurum lartn çalışmalannı engelleyerek yatırunlan durduracah, vergi kaçırüan lcırı mdkufattandırmuı olacaktır,* Ama 0 hazinın 1978 günu istanbul Odakule'de Bnşbakan Ecevit ile üzol keslm udasındu yapılan tupluntıdu MA llye Bakanı bu kâygılan dajrıUı. Bnkan. Kurumlar vergisinl aılUrmaya yönclîk orunlurın Rdasden geçlrilecegi ni söylodi bu topiantıda. Bu andan sonra vergi adaletl ve yeni kaynakiar yaraulır btlmeyî?. ama önemli bir eleg tiri kaynagında kurutulmuş oldu. Türk özol kcsimlnin Vehbi Kaç' tan sonra barometresi olarak adlandınlan Sakıp Safaoncı ise Cephe d6 neminde çokça yaptıftı eieştlrllecini durdurdu. Financlal Timos Turkiye eklndo gorüşlerinl açıklarfcen, .«on kez. nisan oyında haata teaialerinin açılması tırasmda ağladıgını* söyledi» Füsun ÖZBtLGEN