Katalog

SİYASET 8 5 BL IIAFTA SIYASET85 Pakıstan Devlet Başkanı Zıya Ul Hak V6 Federal Almanya eskı Başbakanı Helmut Schmıdt, bu haftakı Sıyaset85'ın konukları Ikısı de Turkıye'de bır haylı tanınan ısımler Ziya Ul Hak'ın 1213 sayfalarda yer alan göruşlerını ve Schmıdt'ın 11 sayfadakı yazısını okurken uzerınde yaşadığımız dunyanın gerçekte kaç ayrı dunyadan oluştuğunu sanırız sızler de duşuneceksınız Zıya Ul Hak'la Fransız Paris Match dergisının yaptığı göruşmeden aktardıgımız parçalar, Pakıstan'ın tek hâkımının evrensel demokrası anlayışıyla ılışkısını gostermekle kalmıyor Bu soyleşıde Zıya Ul Hak'ın sureklı one çıkarmaya çaiıştığı, Pakıstan'ın şu anda 'Islam ılkelerıne" gore yonetıldığı Soyleşının bır yerınde, "Tanrı, 85 mılyon nufuslu bır ulkenın başına geçmemı ıstedı' dıyen Zıya Ul Hak, daha sonra 'ıktıdarımın guvencesı olan ordu' dan ve "sıkıyönetım yasaları gereöı ıktıdara geldığınden ' söz edıyor Asıl onemlısı, ıktıdara gelış surecını de bugunden geçmışe bakarak, "devletı Islamlaştırma mucadelesıyle açıklıyor zıya Ul Hak, ıktıdar pratığını dını kaynaklı gerekçelerle meşrulaştırmaya başladığından berı ona sempatıyle bakan, bır yandan da Turkıye'de çoğulcu bır ortamı ıstedığını söyleyen genış bır çevre var Bu soyleşının onları ozellıkle ılgılendıreceğını sanıyoruz Schmıdt'e gelınce F Almanya'da sosyal demokratların sağ kanadının onderı, "sorumlu devlet adamı kımlığıyle sıvrıldıkten sonra dunya polıtıkasının en ust katlarında yıllar geçırmış bır polıtıka kurdu Polıtıka da polıtıkacının kurdu olduğundan, o yıllar ıçınde aşınarak, yıpranarak sonunda ABD fuzelerıne karşı protestolarla başlayan toplumsal muhalefet selıne dırenemedı suruklendı, partı yönetımınde bırkaç kışılık ekıbıyle tam anlamıyla kenarda köşede kaldı Schmıdt'e mal edılen polıtık çızgı, Alman Sosyal Demokrat Partısı'nın yukselen toplumsal muhalefetı cezbedebılecek yenı polıtıka arayışları karşısında erıdı Schmıdt her zaman, Avrupa'nın ABD ıle aynı takımda oynamasınt, ABD'nın de takım kaptanı olmasını savunmuştu Bu çerçevede onun "Avrupa"ya yukledığı daha çok 'kışılıklı bır kuçuk ortak" roluydu Avrupa çerçevesındekı ya da ABDAvrupa ılışkılerı alanındakı gırışımlerınde en tyı anlaştığı polıtıkacı, Fransızların o sıradakı Devlet Başkanı Gıscard d'Estaıng'dı (Schmıdt yazısında bundan soz edıyor) Schmıdt'ın yazısında söz etmedığı bır olgu, kendısının Amerıkalı dostlarınca nasıl feda edıldığı Helmut Schmıdt'ın onlenemeyen duşuşu başladığında, unlu Der Spıegel dergısi Avrupa'ya fuzeler yerleştırme projesının başlannda hazırlanmış bazı Amerıkan belgelerını açıkladı Bunlarda, fuzeler olayının gelışımı ıçersınde ıktıdarlann nasıl prestıj kaybedebıleceğını ABD'lı "uzmanların" pekâlâ ongörduklerı açığa çıkıyordu Schmıdt kuskun, polıtık karıyerının zırvesındeyken başarısız, saha kenarına çekıldı Şımdı Schmıdt'i okurken, bu surecı bir gerı plan olarak akılda tutmakta yarar var Yoksa bır 'sosyal demokrat" lıderın şımdı kalkıp Hırıstıyan Demokrat Alman Başbakanı Kohl'e öğutler vermesı zor anlaşılabılır UMİT KIVANÇ ANAP'ta tedirginlik bitti mi? Özdağlar olayı komisyona havale edildi CANAN YAZGANGİL nkara lsmaıl özdağlar'ın kanlığından alınması ya da ayrılması Apatlayan rüşvet ve yolsuzluk devlet baıle ruzgârla rı, 15 gün sonra dığer bakanlara ve ANAP yönetıulerı üzerınde esmeye başlarken, ö z dağlar olayının ortaya çıkarılmdsında ız lenen yöntem, ANAP Grubu'nda yenı tar tışmalara ve görüş aynhklaı ına neden oluyordu Özdağlar şokunu yenı yenı üzerın den atan ANAP Grubu'nda yöntem tar tışmalan ön plana çıkarken gerek partı, ge rek grup yönetımınde Ozdağlar soruşturmasının mımarı Adnan Kahvcu hedef tahtası durumuna gelıyordu Grup toplantılarında ANAP'lı mılletve kıllerınden hıçbınsı, "Nedcn boyle yapıldı? Adnan Kahveci de kııtı olııvor?" dıyc sorma cesaretını göstercmedı ama, kulıs lerde ve sohbetlerde, kulaktan kulağa lı sıldanan, Başbakan Özal'ın talımatıyla özdağlar olayının açığa çıkarılmasında ızle nen yönetımın kamuoyunda ANAP'a pu an kaybettırdığı, çok haklı bır olayın yapılan usul hataları nedcnıyle hem hükümetı hem de partıyı zor duruma düşurduğu yo lundaydı ozellıkle ANAP'ın hukukçu mılletvekıllen, delıl olarak ortaya surülen ses kayıt bantlarını tartışıyor, soruşturmanın "hukuk dışı" yöntemlerle "yetkisiz kişilerce" yurütülmesının, hukumete kuşkuyla bakıl masına yol açtığını belırterek, "Ozdaglar'ın ruşvet aldığı, kanunı yollarla saplanabılırdı, bu kadar bıçımsel tartışmaya yol açılmazdı?" dıyorlardı özdağlar'ın ıstıta sının uzerınden geçen 15 gun, soruşturma mımarı "Adnan Kahveci" ısmını ön plana çıkarıyordu Adnan Kahveu'ye kızanlar, sadece ızle nen yönteme karşı çıkanlar da değıldı Özdağlar ıle baştan berı yıldızları barışmayan ANAP'lı bır eskı sıyası eğılım yanlılannın veu "her şeyı berbat etmistı". Onlara gö re "Ozdaglar bu ışı yapmıştır. Yoksa neden Başbakan boyle bır ıddıa ıle ortaya çıksın. Ama oyle garıp bır soruşturma bıçımı ızlendi ki, sankı Oıdaglar nıasıımmuş gıbi gosterıldı Sonuçta kamuoyunun kafaM bulandınldı. Halbukı buna hiç gerek yoklu. Madem ortada ruşvet aldığına ılışkın cıddı belırtiler vardı, Mengenecıoğlu'nun cebıne teyp konulacağına gıdılır ruşvet verıldıgı anda suçustu yapılırdı." MSP cğılımh olarak tanınan Özdağlar yanlısı mılletvekıllen ıse, ses bantlarının pıyasaya surülmesıne, Başbakan Turgut özal'ın ısrarlı açıklamalarına rağmen, hâlâ böyle bır şeye ınanmak ıstemıyorlardı ANAP'lı bu gruba göre, Özdağlar'ın söyledığı gıbı, "işin içinde bır ıs vardı." ANAP Grubu'nun buyuk çoğunluğu "yolsuzluk yapılmışsa mııtlaka cezalandırılmalıdır" görüşundeydı Ama teyp ban dını ve Adnan Kahvecı'yı savunan kımse yoktu Bu gruba göre, teyp, kaset, Adnan Kahveci ışın bıçımıydı, olayın özü ıse "ruşvel tılmması ve bu yolsu/lugıın ılk keı bır Başbakan tarafından açıga çıkarılmasıydı." ralı hafrıyatında yolsuzluk yapıldığı ıddıalanyla suçlanırken, telefonlarının dınlen dığı haberlerını alelacele yalanlıyordu Ama Büyukbaş'ın unuttuğu bır şey vardı O sohbet gazetecılerın teyplerıne kaydedılmıştı Kahvecı'nın ses kayıtları koskoca bır bakanı koltuğundan edecek hukukı bır delıl olarak sayıldığına göre, herhalde gazetecılerın ellerındekı teyplerdekı kayıtlar da BUyükbaş'ın nasıl konuştuğunun göstergesı sayılmalıydı Hukukı delıl sayılır mı, sayılmaz mı tartışmaları bır yana, teyplerın hükümet ve ANAP Grubu'nda "korkulu ruya" durumuna geldığı bır gervektı Eskıden bırbırlcrının koluna gırıp atama ve ış ısteklerını rahatlıkla bakanlara ileten mılletvekıllen şımdı, dıleklerını bakanlara getırmeden önce "aman sayın bakanım, cebinızde teyp falan olmasın?" dıye soze başhyorlardı "Teybınız ne marka", "kaç teyple çalışıyorsunuz?", "duydunu/ mu, Kahveci Japonya'dan teklıf almış, Sony firmasının muduru olacakmış" esprılerı ıse ANAP Grubu'nda dılden dıle dolaşıyordu lar da Başbakan tarafından yalanlanıp, "ciddiye alınmayınca", gruptakı "acab a ? " soruları da kafalardan sılınıyordu özdağlar hakkında oluşturulacak Soruş turma Komısyonuna gösterılecek adaylar konusu ANAP Grubu ıçın yenı bır tartışmayı başlatıyordu Soruşturma Komısyo nu'na aday olacakların nıtelıklcn en baş ta Başbakan tatafından ortaya konulmuş tu öncelıkle partı ıçerısınde çeşıtlı kışı ve gruptan tepkı toplamamış, özdağlar ıle kı şısel herhangı bır çatışmaya veya tartışma ya gırmemış, tarafsız, bağlantısız, hukuktan anlayan, partı ve Meclıs yönetımınde görev almamış kışıler Soruşturma Komıs yonu'na aday olabıleccklerdı Sonuçta ortaya hukukçuların ağırlıklı olarak yer aldığı 25 kışılık bır ön lıste çı kıyordu Lıste son anda Genel KuruPda kur'dların çekılmesıne bır ıkı saat kala lop lanan Grup Yönetım Kurulu'nda yarı ya rıya değışıyordu Komısyona gırmeyı akıllarııım uçların dan bıle geçırmeyenlerın ısımlen Genel Ku rul salonundd okunuyor, ıçlerınden bazı ları da kurayı kazanıyorlardı Belırleyıcı yıne özal'dı Başbakan Tur gut özal, Grup Yönetım Kurıılu toplantı sında ha/ırlanan ılk lısteye bakmış, ba/ı ısımlen lısteden çıkarıp yerıne kendı düşun duğü ısımlen, hem de kendılerıne bıle sor madan lısteye almıştı örneğın, ıktısatçı llhan Aşkın ve Fevzı Yaman, ınsaat mühendıslcrı Adnan Tut ku, Mehmet Delıceoğlu, mımar Mustafa Batgün, iıcdret adamı Kema! Togay, ışlet mecı Kadır Dcmır, ıktısatçi Samıl kozok oğlu, tıcaretle uğraşdn Seçkın Fırat'ın lıs teye gırmesı Başbakan özal'ın ısteğı ıle olmuştu Soruşturma Komısyonu'na kura sonu cu seçılen ANAP'lılar arasında ıse sadece ıkı hukukçu Mehmet Uzun ıle Uğur Ener vardı, dığerlerı ışletmecı Kadır Demır, ık tısatçı Ahmet Kozokoğlu, mımar Musta fa Batgün, malı muşavır Mahmut Karabu lut, ışletmecı Hayrettın Elmas ve tıcaretle uğraşan Seçkın Fırat ıdı Soruşturma Komısyonu ıçın 24 kışılık ıkıncı aday lıstesı ANAP Grubu'nda bır sı yası eğılımın de tepkısını topluyordu Lıs te Genel Kurulu'nda okunduğunda kulıse çıkan bazı ANAP'lıların, "Mimar ve muhendislerle bu iş nasıl yapılacak? Olayın ustu mu ortulmek ıstenıyor?" dıye fısıldaş maları da gözden kaçmıyordu Şöyle ya da böyle, Özdağlar'ın ısı komıs yona havele edılerek bıttı, ama özdağlar olayından sonra hukumete ve ANAP Gru bu'na yönelık ıddıaların yankılannın da ha uzun bır sure ıktıdar partısı ıçın sorun olacağı kcsın Diğer iddialar Özdağlar olayının ardından çeşıtlı bakanlar ve partı yönetıcılerı hakkında tam bır ıhbar furyası başlıyordu Ilk önerge HP'den gelıyor, Devlet Bakanı Kazım Oksay'ın genel müdurluğunü yaptığı Soytaş firmasının ANAP'a 7 mılyon lıra bağış yaptığı öne surulüyor, ardından Cemal Büyukbaş hakkındakı yolsuzluk suçlamaları ortaya atılıyordu ITT ıhalesınde yolsuz luk yapıldığı ıddıalarına bır partı yönetıcısının adı karıştırılıyor, Gürbüz Yılmaz* ın bu suçlamalar üzerıne genel sekreter yar dımcılığı görevınden alındığı öne sürulu yordu Ancak Gürbüz Yılmaz, Genel Sekreter Yardımcısı sıfatıyla partı adına Ordu'ya gönderılıyor, Ordu'da partının örgutlenme çdlışmaları ve kongrelerı ıle partı adına ılgılenmekle görevlendırılıyordu Bakanlar hakkında ıddıaların bırbırı ardınca ortaya konulması ANAP Grubu'nda ayrı bır sıkıntıya yol açıyordu İddialar doğru olmasa bıle "çamur atılıyor, ızi kalıyor"du Bazı ANAP yönetıcılerı de dahıl bır grup mılletvekılı, hükümetın kuruluşundan bu yana yıpranmış ve tepkı top lamış bakanların değıştırılmesını ıstıyorlar dı Bu mılletvekıllerıne göre, özdağlar ola yı bır fırsattı O arada hükümetın dığer yıp ranmış ısımlen de değıştırılmelıydı Başbakan Turgut özal'ın bu konudakı görüşlerı ıse tam tersıydı özal gazetecılerın soruları üzerıne, hukumette herhangı bır değışıklık yapılmayacağını açıklıyor, gruptakı "hukumet degışikligı" eğılımı ıse şımdıuk küllendırılıyordu Dığer bakanlar ıçın ortaya atılan iddia HA/IRIA1AN SUl t\ MAN BUI UT Vesıkalık İNSAN NİÇİN YAZAR? JenaPaul Sartre Bu unlu Fransız fılozofu ve yazarını tanımayanımız pek azdır 1943'te Varlık ve Hıclık adlı kıtabını varoluşçuluğun ılkelerını açıkladıktan sonra gıderek buyuk bır etkınlığe kavuştu Bır donem Turk aydınlarını da etkıleyen Sartre "Varoluş özden once gelır" dıyordu Bu duşuncelerını daha sonra yazdığı roman (Hurrıyet Yolları, Akıl Çağı, Yaşanmayan Zaman, Yıkılış) ve oyunlarında (Sınekler, Mezarsız Öluler, Gızlı Oturum ) savunup gelıştırdı Edebıyat üzerıne denemeler yazdı Bunlardan bırınde yazar ıçın dedı kı Insan, bazı şeylert söylemeyı seçtığı ıçın değıl onları bellı bır blçımde söylemevt seçtığı ıçın yazardır Tuz biber ekti Teyp ve Adnan Kahveci tdrtışmaları sürerken, bır Devlet Bakanı Cemal Büyükbaş'ın gazeteulerle sohbetının yayınlanması, hukümettekı ve ANAP drubu'ndakı tedırgınlığe tu? bıber ektı Büyukbaş gazeteulerle sohbetınde telefonların dınlendığını belırterek, "odanızda mıkrofon mu var?" sorularına, "Olsa ne olacak? Ben sabah bulsam, gece yenıden koyarlar" yanıtını verıyordu Buyükbaş, TKI ve Gökova Termık Sant