Katalog

Etiyopyahlar akın akın Sudan'a gidlyor.. Etiyopya: Açlıktan ve iç savaştan kaçış •f\ kıta. Kıtanın neresine bakarsamz bakın ya bir iç savaş, ya bUyük devletlerin çıkar çatışmalan ya bir darbe... Bu siyasi çalkantıya doğa da tuz biber ekiyor: Açlık, kuraklık... Belkı de bu koca kıtaya, zencılennden çok, sorunları nedeniyle "kara kıta" adı veriliyor. Afrika'nın kuzeydoğusunda, "Afrika Boynuzu "ndayer alan Etiyopya hem siyasi hem de doğal sorunların bir arada bulunduğu bir Ulke. "Time"dergisi, Etiyopya 'da iç savaşın kuraklık ve açlık nedeniyle neredeyse unutulduğu bir dönemde, diğerlerinin ardında dev bir sorunlaryumağı olarak yer alan içsavaşı, "Korkudan Kaçış" başlıklı yazıda şöyle anlatıyor: /"\nce birkaçı geldi. Giderek çoğaldılar. W G ö ç kısa sürede büyuk bir sele dönüştü. Bir deri bir kemik, ölütnün eşiğinde, çoğu paçavralar ya da çuvailarla örtünmuş binlerce Etiyopyalı mülteci, kurakhğın etkisini en şiddetli hissettirdiği bölgelerden kuzeye, Sudan'a akmayı sürdürdüler. Çoğunun çıplak ayakla yürüyüşü Etiyopya Hava Kuvvctlerinin mülteci kafilelerini taradığı, köyleri bombaladığı haberlerine rağmen sürdü. Sınırın öte yanında, Sudan'da derme çatma mülteci köyleri mantar gıbi biterken, yeni evlerinde karşılarına benzer sorunlar cıktı. 21 milyon nüfuslu Sudan'a şimdiden 600 bin Etiyopyalı göçmüştü ve topraklarının buyüic bir çoğunluğu çölden oluşan bu ülkenin kıt kaynakları tukenme tehlikesiyle karşı karşıyaydı. Buyük göç, Etiyopya tarihinde önemli bir dönüm noktasını işaret ediyor. 7,5 mil bir parçası olarak görülüyor. Eritre gerillaları 23 yıldır Adis Ababa'daki yönetimlere karşı bağımsızhk mücadeleii veriyor. Başlangıçta lmparator Haile Selasiye'ye karşı savaşan gerillalar, Selasiye'nin 1974 yılında Sovyet destekli darbeyle düşmesinden sonra Mengistu yönetimine karşı sürdüruyorlar mücadelelerini. Gerillalar bu taktiklerin açhğı daha da arttırdığını belirtiyor. Kuraklık bugünkü boyutlara ulaşmadan önce bir milyon Etiyopyalı iç savaş nedeniyle, kuraklıktan sonra ise yüzbinlercesi ekecek toprak ya da ürünlerini depolayacak yer bulamadıklarından evlerini terk etmek zorunda kalmış. Eritre Halk Kurtuluş Cephesi Merkez Komite üyesi Amdemichael Kalısai "Açlıgın gerçek kaynağı hukumetin siyasi politikası. Kuraklık yalnızca bu sorunu biraz daha biiyuttu" diyor. Gerillalara göre 3.8 milyon Tigreli ve 2 milyon Eritreli açhğın pençesinde. Mengistu yönetimine karşı en büyük suçlama, Batı gıda yardımını, "pasifi/e etme" politikası için kullandığı yolunda. Yönetim ülkenin kuzeyinde 221 gıda yardım merkezinin bulunduğunu söyluyor, ancak bunların tumü hükümetin kontrolünde. Mengistu muhalifleri, gerillaların yardımın çok küçük bir bölümünun Eritre ve Tigre'ye gönderildiği iddialarına katılıyorlar. Hükümet yardımın bazı bölgelere ulaşmaması konusunda yalnızca "gıivenilir olıtıayan" yerlere gitmedığini açıklamakla yetinıyor. Gıivenilir olmayan bölgelerin genllalann denetimindeki yerler olduğunu söylemeye gerek yok. Hükümet gıda yardım merkezlerine gidenler, devlet kontrolündeki köylü örgütlenmelerine üye olduklarını kanıtlayan kartlar göstermek zorunda. Burada söz yıne Zeno'da: "Hükbmetin merkezlerine gidenler çok genç ya da çok umutsuz olanlar." Etiyopya hükümetinininplanları arasında, kuzeyde yaşayan 2.5 milyon Etiyopyalının güneye hükümet denetimindeki bölgelere göçünü öngören bir iskân politikası da var. Bugüne dek 6070 bin kişi güneye yerleştirilmiş. Gerilla sözcülerine göre yeniden yerleştirilenlerin çoğu, ailelerinden zorla ahnıyor. Güneye indiklerinde umutlarının boşa çıktığını görüyorlar; küçük birkaç yerleşim merkezinde, az miktarda yiyecek ve ilaçla karşılaşıyorlar. Kuzeyin dağlık iküminden gelenler bir de güneyin ova bölgesinde yeni hastalıklarla karşılaşıyorlar. Sudan'daki Etiyopyalı göçmenler için de yalnızca ABD, çeşitli gıda ve giyecek yardımı yapıyor. Ayrıca Etiyopya'nın gerilla örgütlerine yapılan tahıl yardımının ayda 3 bin tona çıkartılmasına çalışılıyor. Yardımlarını sürdürmeye niyetli görünen Batılı ülkeler, Etiyopya hükümetinden işbirliği bekliyor. Batılı bir diplomata göre, "Etiyopya'daki 150 bin kişinin Sudan iizerinden beslenmesi imkânsız. Çozum için Mengistu yönetiminin işbirligine zorlanması gerekiyor" (Dış Haberler Servisi) Gerillalar, 23 yıldan berı her ^e^u ıktidara karşı.. yon kişinin açlıktan ölmek Uzere olduğu ülkede her gün ortalama 3 bin Etiyopyalı, Sudan'a kaçıyor. önumüzdeki bir iki ay içinde 350 bin kadarının da Sudan'a geçmeleri bekleniyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler örgütü'nün Sudan yetkilisi "Geçen yıl 125 bin Etiyopyalı geldi. Yalnı/.ca kasımdan bu yana gelenlerin sayısı 70 bin" diyor ve ekliyor: "Mütnkun olan en kısa siirede gıda yardımı almalıyız." Boyutlarına rağmen, göç oldukça düzenli sürüyor. Ülkenin kuzeyinde kurakhğın kasıp kavurduğu Eritre, Tigre ve Welo bölgelerinden sekiz hafta süren yürüyüşle varılıyor Sudan sınınna. Kaçanlar yol boyunca, Etiyopya'nın Mengistu Haile Mariam liderliğindeki hükümetine karşı savaşan gerillaların sağladığı "dinlenme kamplarında" soluk alıyorlar. Kampları kuranlar başlıca iki gerilla örgütü: Eritre Halk Kurtuluş Cephesi ve Tigre Halk Kurtuluş Cephesi. Göç genellikle "gece yürüyüşleri" ile yapılıyor. Etiyopya uçaklarının saldırılarından çekinen Etiyopyahlar gündüzleri saklanıyor, kavurucu sıcakhğını gece de sürdüren çölde hava karardıktan sonra yürümeye devam ediyorlar. Anlatılanlara göre, geçen ay uçaklar tarafından bombalanan mülteci kafilesinde 18 Etiyopyalı ölmüş, 56'sı yaralanmış. Gerillalarca desteklenen Tıgre Yardım Topluluğu yetkilisi Abadi Zeno "Etiyopya hükümetinin dagıttıgı yiyecek degil bomba" diye anlatıyor saldırıları. Acımasız savaşında, Mengistu yönetimi Batıdan gelen gıda yardımlarını bölgedeki Etiyopyalılara dagıtmadığı için suçlanıyor. Büyük göçün çelişkisi, Batılı ülkelerin uluslararası kuruluşların Etiyopya'ya gıda yardımını arttırdıkları bir dönemde gıdereİc büyümesinde yatıyor. 4 milyon nüfuslu Tigre'de yaşayan 60 yaşındaki bir Etiyopyalı terk ettikleri evlerinin karşısında Etiyopya hükümetinin en büyük mülteci kampı ve acil beslenme merkezlerinden birinin bulunduğunu anlatıyor. Yaşlı Etiyopyalıya göre kampa her gün kamyonlar ve uçaklarla gıda maddesi ta&ınıyor. Etiyopyalı gözünün önünde akan gıda yardımına rağmen, sekiz çocuğuyla 23 günlük bir yürüyüşü göze alarak kuzeye gitmeyi terciH etmiş. Nedeni sorulduğunda, "korktuk" diyor, "Eger beslenme merkezine gidip yiyecek isteseydik, hükümet bize kâgıtlarımızı soracaklı. Kâğıtlarımız yok, bizi kapıdan çevirirlerdi, amg önce erkek çocuklarımı alır ya Jrduya ya da giineydeki devlet çiftliklerine çalışmaya göndeıirlerdi." Bu taktikler, hükümetin, Afrika'nın en uzun iç savaşını sona erdirme stratejisinin Su peşinde, saatler boyu beklemek de var.