Katalog

"l'ENİ DÖNEM" POLİTİKASIIVDA BİTMEYEN Ş4RKI JÜLİDE GÜLİZAR gerek soldaki göz kırpmalar, birbirine A nkara Gerek sağdaki amabuyur etmeler tâ başından beri vardı, tarafla Yollarımız nerede ayrılıyor? Sosyal demokrat kampta HPSODEP birleşmesi en önemli konu olmayı sürdürürken, sağ kanatta da "birleşihzbirleşmeyiz" demeçleri birbirini izledi. Birleşmebütünleşme konusu bir îürlü gündemlerden çıkmıyor. ği neden bıraksın?" diyordu. Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Keçeciler ise, pek umursamaz bir havada, "HP ile SODEP'in birleşmesi siyasi hayata bir değişiklik getirmez, sadece bizim ugraşacagımız muhalefet azalır. Aralarında ne fark olduğu sorusunun cevabını biz degil, kendileri vermelidir", diye demeç veriyordu. ANAP'h Alaeddin Kısakürek'in olaya yaklaşımı biraz değişikti: "Birleşmeye karar verirlerse çıkacak sorunlara da gögüs gerecekler. Kanuni engellcr çıkabilir. Bu engellerin kaidınlması konusu ANAP Grubunda kanunlaştınlabilir. Siyasi açıdan zaten bir engel yok. Eninde sonunda birleşlrler." Olayı Milliyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkanı Turgut Sunalp de değerlendirdi. "Birleşseler de birleşmeseler de bcni IIgilendirmez. Çiinkii bunlar bana oy verecek seçmen degil. F.sefle söylemek gerekir ki, bu memlekette 7o 27, heyecanlı dönemlerde % 33 oranında insan sola oy verir. Ama yine de birleşebileceklerine ihtimal "Bir siyasal partinin kendini feshelmesi halinde millctvekilleri otoınatikman bağımsız hale gelir ve başka partiye geçtigi zaman 84'untu madde bir netke dogurmaz." Sanırız bu konudaki en etkili açıklamavı, Danışma Meclisi Anayasa Komisyonu üyesi Ibrahlm Göktepe yaptı: "İki partinin birleşme kararı ciddi bir siyasal gelişmedir. Böyle gelişmelerin yanlış yorumlarla önlenmesi düşüniileme/. Önergeyi ben vermişlim. Anayasa birleşmeyi önleyemez. Birleşen partilerin mllletvekilleri diledikleri şekilde hareket ederler." Sol kanatta elbette bazı şeyler pek kolay olmayacak. Ama Kurultay'da bir Istanbul delegesinin, bir Sivas, bir Erzurum delegesinin dediği çok önemli. Soruyorlardı: "Biz oralarda birleştik, siz Ankara'da neden hfilâ ayrısınız?". kuracagı ortaya çıkmışlır. Alternatif, demokrasidir. Türkiye'de kriz ekonomik degil, politiklir. En önemli mesele demokrasinin sağlıklı bir şekilde ayakta durabilmcsidir." DYP Genel Başkan Yardımcısı Gökberk Ergenekon, MDP ile birleşme konusundaki haberleri değerlendirirken, "Bu haberleri kimlerin çıkardıgı, kimlerin sık sık kurcaladıgı herkesin malumudur", diyor ve sağdaki bütünleşmenin, "serbesl bir ortamda, hür ve eşit genel seçimlerle olabilecegini" vurguluyordu. Ergenekon'un olaya tepkisi oldukça sertti: "DYP'nin TBMM'de temsilini arzu edenler, 6 Kasım'dan önce neredeydiler? Başından beri söylüyoruz, biz bu birleşme konusunu ortaya hiç atmadık. Eger bunlar MDP içinde konuşuluyorsa, kendi iç meseleleridir ve bizi ilgilendirmez, karışmayız. Ama üçüncii şahıslar böyle bir şeyden bahsediyorlarsa, onlara sormak gerekir. 6 Kasıın öncesindeki hassasiyetiniz neydi?" rın katı tutumu nedeniyle yakınlaşmalar gercekleşemiyordu. Gcncl ve yerel seçimlere bu birleşme bütünleşme çağrıları arasında girildi. Her iki kanattaki taraflar da seçimlerden, enlerinin boylarının kaç santiın olduğunu öğrenerek çıktılar. Ne var ki, gündemdeki bitmez tükenmez konu, birleşme bütünleşme olayı, önemini hep korudu. Sol kanattaki birleşme olayı SODEP Kurultayı öncesinde yeniden güncelleşti. Kurultay'dan bir gün önce, Ağrı'da yenilenmesine karar verilen Belediye Başkanlığı seçiminde Halkçı Parti kendi adayını SODEP lehine çekiyor ve bir jest yapıyordu. Buna SODEP'in yanıtı da yine jest yapmak oldu. Onlar da Mardin'in Cizre ve Hasankeyf ilcelerindeki adaylarını HP lehine çektiler. Birleşme bütünleşme konusunda çok önemli bir adım SODEP Kurultayı'nın ikinci günü atıldı. O gün yayınlanan Kurultay bildirisinde konu somut biçimde karara bağlanıyor ve ycni seçilecek yönetim, "sosyal demokratlann bir çatı altında toplanmaları ivin her tiirlü çalışmayı yapmak ve bu birleşmeyi engelleyecekleri elkisiz bırakmak için çalışmakla" görevlendiriliyordu. Bildirideki bu satırlar siyasal yaşamı bir anda hareketlendirdi. tktidar partisinin ve hükümetin başkanı özal hemen duşüncesini açıkladı: "Blrleşeceklerlnl zannetmiyorum." Ne var ki, Ozal bu ilk anın umursamazlığını hafta ortasında bir yana bıraktı ve bazı çevrelere göre bu birleşmeden tedirgin olduğunu ortaya koyan sert bir çıkış yaptı."Anayasa'nın hiikmü çok açık. HP, SODEP'le birleşirse, mllletvekilleri diişer. Aynı şekilde HP'ye yapılan 140 milyonluk yardım da orladan kalkar. Ancak, SODEP kendisini feshederse HP'ye katılabillr." Kısır ve ayıp Gökberk Ergenekon bu tur söylentiler çıkarmanın "kısır ve ayıp şeyler" olduğunu, bu davranışın altında, MDP'ye biraz hız vermek maksadının yattığını söylüyor ve sözlerini şöyle noktalıyordu: "Biz iktidar mücadelesi degil, hak mücadelesi yapıyoruz ve bunu yapan yegâne partiyiz. Sag cephedeki partiler demokraside anarşlyle mücadele edilemeyecegini, demokrasiyle kalkınmanın olamıyacagını soyleyip dururlarken, biz demokrasi diyoruz. Şu memlekette millet hayrına ne yapılmışsa demokratik dönemlerde yapılmıştır diyoruz. ANAP ve MDP demokrasiyi degil, ondan vazgeçmeyi, himayeyi savunuyorlar. Valandaşın karanndan neden bu kadar korkuyorlar ki? Bu partilerle ekonomik göruşumüz de tamamen ayrıdır. Birleşme bütünleşme ancak olayların tabii seyri sonunda ve halkın oylarıyla olur." Sağ kanatta Sol kesimdeki birleşme butünleşme çabaları, daha SODEP Kurultay bildirisinin mürekkebi kurumadan sağ kesimde yan Kapılar hep açık Bu arada, taraflardan birinin Genel Başkanı Turgut Sunalp, partisinin hukuki varlığını ispat etmiş, 25 Martta, 6 Kasımdan daha da güçlenmiş bir parti olduğu yolundaki görüşünü yineliyor ve DYP ile birleşmenin söz konusu olamıyacagını söylüyordu. Sunalp yine her zamanki gibi, "DYP'den iltihak etmek isteyenlere kapılannın açık olduğunu" hatırlatıyordu. Çarşamba günü çıkan gazetelerde iki ilginç haber yanyanaydı. Başbakan özal bir haberde HP'ye sert çıkışını yaparken, öteki haberde ANAP'ın MDP'ye çengel attığı anlatılıyordu. Ayrıca ANAP'h bazı kişiler de konuşmuşlardı. örneğin Istanbul milletvekili Ferruh llter böyle bir birleşmenin güçlerine güç katacağını söylemişti. DYP Genel Başkanı Dr. Yıldırım Avcı, "Sagda birleşme olabilmesinde fayda mülahaza ettiklerini, ama bunun koşullannı şimdiden bilemediklerini" söylüyor, arkasından da ekliyordu: "Genel Merkez olarak bu konuda en ufak bir konuşmamız olmamıştır. Böyle bir leklif olursa, enine boyuna düşünürüz. Birleşmeyi en iyisi seçmen vatandaşın yapmasıdır." Her iki partide de yetkililerin bu yeşil ışık yakmayan konuşmalarına karşılık, MDP'li Kâmran tnan, soldaki birleşme çabalarından aldığı mesajı sağa da heyecanlı bir dildc aktarıyordu: "Solun ufkunda eylülde bir dogum bekleniyor. Bu, sağ partiler için de bir mesaj olmalıdır ve bu dönemde her türlü fedakârlığa katlanılarak ve hissi düşünceler bir yana bırakılarak, sağ kanaltaki partiler milli mutabakata varmalıdırlar." Tehdit ve şantaj Başbakan özal'ın bu sözlerine HP'nin aynı tondaki tepkisi, Genel Sekreter Aydın Giiven Giirkan'ın ağzından geldi: "Sayın Başbakan iki parti arasındaki Uişkilere zaman ayıracağına, Türkiye'nin önemli ilişkilerini, özellikle, çok ciddi boyullara ulaşan halkın geçim sıkınlısını çözmeye çalışsa daha isahetli olur. Sosyal deınokralların birleşmeleri konusunda sayın Başbakan'ın düşünmesinden daha önemli olan, yasalar ve sosyal dcınokral parlilerin bu konudaki kararlarıdır. Sayın Başbakan siyasi ilişkilerdc (ehdidi ve şanlajı adeta bir iislup haline getirdi." Gürkan ayrıca 1982 Anayasanın sağlıklı biçimde işleyebilmesini sağda ve solda iki büyük kitle partisinin varlığına bağlıyordu. Birleşme olayı HP'de olumlu karşılandı. Ne var ki, HP grubu, "SODEP'le birleşmeye can atıyor görüntiisii verilmemesi" göıüşündeydi. HP'de hemen herkes konuştu. Bu konuşmaları şöyle özetleınek mümkün: "Sosyal demokratlann bir araya gelmesi elbelle özlenen, onaylanan bir şey. Ama bu birleşme eşit koşullarda olmalı. Ve bu çok duyarlı dönemde, çok dikkatli davranılmalı." Başbakan Özal'dan sonra ANAP'tan, başkaları da ses verdi. Genel Sekreter Mustafa Taşar, "İki partinin birleşmesinde birçok sonın ortaya çıkar. Bunlardan biri parlilere yapılan yardımın vcrilememesi, öteki de milletvekillerinin Iransferleri konusudur. Ayrıca, HP Genel Başkanı liderli \ iLKFA.ER Birleşme tartışmalarında esas olan bunlar mı, yönetim pazarlıklan ve siyasal gelecek kaygılan mı? vermiyorum. Çiinkii her ikisi de ben varım diye tuttururken, bir araya gelmeleri hiç mumkun degil. Birleşme, birinin kendini feshedip ötekine katılması yoluyla olabilir ki, bu da bence miimkün degil." Doğru Yol Partisi soldaki birleşme olayına hiç karışmamaya özen gösterdi. Anıa konu çevresindeki tartışma haftanın ikinci günündcn itibaren bilim adamlarının da katılmasıyla daha da genişledi. Prof. Erdogan Teziç, Anayasa'nın 84'üncü maddesinin, iki partinin kaynaşmasını engelleyemeyeceği ve bu nedenle milletvekillerinin partilerinden istifa etmiş sayılamıyacağı ve partilere devlet yardımının da Siyasal Partiler Yasası'nın ilgili hükmü geregincc yapılacağı görüşünü savunurken, Siyasal Bilgilcr Fakültesi öğretim üyesi Prof. Feyyaz Gölciiklii, Marmara Üniversitesi'nden Prof. tsmet Giritli de verdikleri demeçlerle, aynı doğrultuda görüş belirtiyorlardı: kısını buldu. Haftanın ilk günü çıkan gazetelerde sağa ilişkin haberler dikkat çekiciydi. ilk haber MDP DYP birleşmesine yönelikti. MDP kurucularından Namık Kcmal Şentürk, tstanbul milletvekili Memduh Yaşa, Genel Başkan Yardımcılarından Musa Öğiin hep aynı doğrultuda ve olumlu biçimde konuşuyorlardı: "Sag cephede birleşme mutlaka lazımdır. önce DYP ile MDP arasındaki hııılurın çözulmcsi gerekir. tktidar alternalifi için bu iki partinin anlaşması şarttır. Her tiirlü diyaloga açıgız, her tiirlü fedakârlığa biz hazırız. Bir anlaşma için karşı tarafın da fedakflrlıgı şartlır. Elimizden geleni yapıyoruz." Bu görüşlcrin sahipleri, ikinci aşamada ANAP'la bile ilişki kurıılabileceğinden söz ediyorlardı. DYP'den Hüsamettin Cindoruk, "Ben bu gerçegi üç yıl önce söyledim", diye başlıyor ve sürdürüyordu: "Partileri milletin