Katalog

STRATEJtK ATLAS VE GERARD i II \l 1 \\l> (.1 Hîl I 1/ \K 11.111. \lvaiii\hin Dünya haritadaki gibi düz değil Düııva coğrafyadan soralur l),\ i.i \/)M4 Sereıh (jOSTh.üKlLER Füzeler nerede, onlar orada. on üç ay içerisinde dünyayı yeniden şekillendiren coğrafya atlası Fransa'da lam 150 bin sattı. Bu yeni atlasm yaralıcısı Gerard Chaliand 18 yaşında "Ben bürokrat olamam"diyerek, dünyayı gezmeye karar vermış. "1952 yılında gazete satarak kazandığım 40 frankla Ceıayir'e gittim, lokantalarda bulasık yıkadım, cam silditn ve Cezayir'in guneyine indiğimde dunyamn en güzel çölünün dehsetiyle kendlme geldim. Kışın hiçbir yabancmın olmadığı vahalan gezdim, Burada geçirdlğim 7 ayda, kolontdliği daha da iyi tanıdım. Fransa 'ya döndükten kısa bir süre sonra Almanya'ya gittim, orada tarlalarda çaliftım. Daha sonra da Yunanistan 'a Turkiye'ye, Mıstr'u ve Hindistan'agitttm" dıyen Chaliand ıçın hayattn sunduğu sürprızleri latmak, farklı toplumları tanımak ve her gUn yeni bir macerayı yaşamaya hazır olmak en bıiyük mutluluk. Çok gezen çok biliri kamtlar mı bılmmez, Chaliand tngilizce, tspanyolca, Almanca, ltalyanca, Portekizce, Ermenice, Türkçe ve biraz da Arapça biliyor. Chaliand'in dünya haritası gıiçlerın coğrafı stratejısine göre düzenlenınış. Buatlasa göre Pasıfık Okyanusu dünyanın yeni merkezi, çünkü dünya nüfusunun yüzde 50'si Pasifik'in etrafında yaşıyor. Chaliand'la Fransız "Le Point" dergisının yaptığı konuşmayı sunuyoruz: Şimdiye degin Fransızlar cografyadan ve jeopolltik stratejlden bihaberdiler. Buna rağmen "Stratejik Atlas" 150 bin saltı, bu durumu nasıl degerlendiriyorsunuz? G.C. Bu durumu açıklıyamıyorum. Belki de Fransızlar dünyanın ne kadar tehlikelı olduğunun bilincine vardılar, çünkü artık sürekli bir savaş psikozu var. Belki de bugünc kadar Fransızlar kötü eğitildikleri için cografyadan anlamıyorlardı. Kitabınızın butun orijinalligini Mercator kurallannı hiçe saymanıı oluşturuyor. Peki kim bu Vtercator? G.C Gerard Kramas adlı bir Hollandalı.Mercator kurallannı yaratırken şu soruy!î yolaçıkıı: Dunyabüyük bir küre ol duğuna, haritalarsa düz kâğıtlar üzerine çizilmek zorunda olduğuna göre, Dünyayı haritada nasıl göstermeliydi? O zaman o da Dünyayı ikiye ayırdı, kuzey kutbu yu karda güney kutbu aşağıda ve böylelikle dünya bırbirine eşit iki dikdörtgen şekline geldi, yani komik iki uç nokta. Karasularının ttnemli olduğu zamanda bu harita yeterliydi. Gerçt Mercator'dan sonra haritacılık bir hayli ilerledi ama genel kurallar değişmedi Ancak havacılık tümüyle değişti, örneğin Boeingler için, kutup yolları buzullara göre ayarlanmıyor ve eskisine oranla bu yollar çok daha kısa. Mercator ve mirasçılarını sınırlayacak ikinci bir nokta da günürnüzde Doğu ve Batı arasındaki ilişki. Alaska ve Kuzey Kanada üzerinden bir şerit geçirirsek, bunlar Kuzey Sibirya'yı karşılarına alırlar, böyle bir haritaya Sovyetler Birliği'ni yerleştirirsek, Çin Sovyetler'in güneydoğu sınırını tehdit eder. Böyle bir harita dünyaya başka türlü bakmamızı, yeryüzündeki yöneticilerin kuşkularını daha iyi anlamamızı sağlar. Dünyayı dolasmaya başladıgınu dönemde galiba birtakım politik duşuncele Gerard Chaliand 1952 yıhndan beri dünyayı dolaşıyor. Dünyanın en gergin bölgelerinde, kimi zaman militan, kimi zaman gazetecl, bazen de basit bir "seyyah" gibi bulundu. Kendi deyişiyle Amerikalılar onu " gerillalart en iyi tanıyan kişi ilan ettiler. " Fransız olan Chaliand, tngilizce, Almanca, ltalyanca, tspanyolca, Portekizce, Türkçe, Arapça ve Ermenice biliyor. Chaliand'ın hazırladığı ''Stratejik Atlas" yalnız Fransa 'da 150 bin sattı. Kimilerine göre bu atlas "dünyayı yeniden biçimlendirdi." rini/ vardır? G.C. Ben sömürgeciliğe karşı bir militanıtn. Bugünkü deyimiyle 3.Dunya ülkelerinden yana olmak. Aynı zamanda sömürgeciüğc karşı mücadele veren bir örgüte bağlıyım. Sonuf olarak.profesyonel bir devrimci oldunuz... G.C. Ben her zaman yalnız bir kavalye oldum. Cezayir'in bağımsızhğından sonra 13 ay süresince Afrika Devrimi adlı bir dergide Yazı Işleri Müdürluğu yapıım. Sıkıniılarınız ne zaman başladı? G.C. 196567 yılları arasında Vietnam Ulusal Komitesi'nde Laurent Schwartz ile çalıştım. 1967'de Tankindeltasındaydım. Vietnamlıların geri çekilmiyeceklerini ve tüm bombardımanlara karşı koyacaklarını anladım. 1967'de Fransa'ya geri geldim ve bunu yazdım. Sonuç olarak siz belli bir çizgideydiniz... Ğ.C. Hangi çizgide. 1967 yılında devrim içinde devrimi yaşıyorduk ve ben devrım üzerine yazılan tezleri yalanlayan yazılar yazdığım zaman sol basınımız bunu yayınlamayı reddetti, sonunda "Espril" de yayınlandı. Bu kez cidden kısıtlanmıştım ve yalnız kalmıştım. Bu dönemde hayatımı kazanmak için Paris'te özel bir okulda tarih öğretmcnliği yapmaya başladım. 1969 yılında Amerika'da Yale Üniversitesi'nde konferans vermeye çağrıldım. Konu "Vietnamılar niye hâlâ dayanıyoriar?"dı. Karşımdakiler gerçek dinleyicilerdi, daha sonra konferanslarımın başarısı nedeniyle Princeton, Harward ve Berkeley'de de konferanslar verdim. Kazandığım parayla da Meksika'ya, Peru'ya, Bolivya'ya ve Brezilya'ya gittim. "Le Monde Diplomatique"de Peru devriminin başarıya ulaşamayacağını ilk ya/aıı bendim. Amerikalılarla ilişkileriniz nasıldı? G.C. Nasıl anlatmalı, Amerikalılar her şeye açık, meraklı, yaşam dolu insanlar. Onlarla hakarcl ctmeden kutrctnıtdcn konuştnak münıkün. En güzeli, onlar bendekı pragmatizm yanlışlarını yok ettiler. Ve ilk kez yine onlar beni gerillaları en iyi tanıyan kişı ılan ettiler. (Bırçok kcz LUbnanda Filistinlilerle, lran'da dı Kürt gerillalarla birlikte oldum) Avrupa'dakinin tersine kimsenin yanında değilseniz, Ameri