Katalog

Sayfa 2 Söyleş PETKÎM Genel Müdürü, batma noktasından kurtuluşa ve kârlılığa geçişi anlattı ' İstikrarlı tutumumuzla bugünlere geldik MERIH AK 994'un başı. Körfez kriziyle biriikte Türkiye'de başlayan kriz en çok Petkim'i vuaıyor. Çalışan kadrosu siyasi kadrolaşmalarla şışen, kapasitesinin çok altında üretim yapan Petkim, yaşam mücadelesi veriyor. Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, KlT'leri ekonominin kara deliği olarak ilan ederken, 5 Nisan Ekonomik Kararian yürürlüğe giriyor. Petkim ve diğer KlT'ler için bir dönüm noktası yaşanmaya başlanıyor. Ve Petkim, eğer istenirse, politikacılann yandaşlanna iş bulma merkezi ya da ucuz mal sağlama yeri olmaktan çıkanlırsa nasıl kârlı hale gelebileceğini 6 ayda kanıtlıyor. Trilyonluk zararlandan, 6 ayda kâra nasıl geçileceğini gösteriyor. Bir anlamda, aslında özelleştirme yapılmadan da Petkim gibi devlet kuruluşlannın iyi yönetildiği ve piyasa şartlanna uyduğu zaman kâiîı olabileceğini kanıtlıyor. Petkim'i trilyonluk zararia devralan ve bugün trilyonlarca lira kârlı bir duruma çıkartan, Petkim Genel Müdürü Mehmet Yılmaz, şirketin dününü, bugününü ve geleceğini değerlendirdi. Mehmet Yılmaz kimdir? 1 Istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Yüksek Mühendisliği'nden mezun olan Mehmet Yılmaz, ilk olarak Kütahya Azot Sanayii'nde çalıştı. Daha sonra Gaziantep Ülfet Gıda ve Sabun Sanayii'nin işletme müdürlüğü ve yönetim kuruk üyeliğiniyaptı. 3 Nisan 1965'te kurulan Petkim'den gelen teklifi kabul ederek 1 Ağustos 1968'de bu kuruluşta işletme mühendis olarak göreve başladı. Poliüriten vardiya şefliğine başlayan Yılmaz, birsene sonra çalıştığı bölümde şefoldu. Daha sonra genel müdür yardımcılığına dek yükselen Yılmaz, 1986'da Yarımca tesisinin Yarpet olarak ayrı bir şirket olmasının ardından buranın yönetim kurulu başkanı ve genel müdürlüğüne atandı. 5 yıl bu görevi sürdüren Yılmaz, Yarpet ve Alpet'in yeniden biheştirilmesinin ardından emekliye ayrıldı. 11 Nisan 1994'te yeniden Petkim'e yönetim kurulu başkanı ve genel müdür vekili olarak dönen Yılmaz, 1995 yılı başında yönetim kurulu başkanlığını bıraktı ve genel müdürlük görevini üstlendi. Yılmaz c tarihten bugüne bu görevini sürdürüyor. Petkim'in özelleştirme çalışmalan da yatnmı engellivor sanıyorum? edemez, yaşayamaz. Bunu Petkim Genel Müdürü olarak rtiraf ediyorum, söylüyorum. Petkim'in sürekli özelleştirMmesini istivorsunuz Ama sizin yönetiminizde Petkim aslında KİTIerin de iyi vönetildiöinde nasıl kârlı •ima gectigini gösterdi. ıllestirmedeki ısrannız neden? Şirketteki yönetici riski göze almalı. Devletin zihniyetiyle gidersen, bir şey yapmaktan korkar ve çekinirsen bu iş olmaz. Bırakırsın her şeyi olduğı gibi. Dünya pazarlannın akşamdan sabaha değiştiği bir sektördür bu. Petrokimya'da bir mal çokça bulunup 10 gün sonra karaborsaya düşebilir. Bu hiçbir sanayi dalında yoktur. 30 sene içinde ben bile bunun neden olduğunu bilemedim. Malını satmak istiyorsun, sanayiciyi çağınyorsun, gelmiyorlar. İhraç ediyorsun bir anda mal piyasadan yok oluyor ve karaborsaya düşüyor. Sanayici o zaman niye sattın, bekleseydin ya deyip bize saldınyor. Kahin miyim ben? Sanayiciler istiyor ki, malı satma ihraç etme. Stoklannda beklet. Bir gün yokluk dönemi gelirse, onun da ne zaman geleceği bell değil, senden alayım, sen o malı beklet. Var mı öyle yağma, elindeki malı kim bekletir? Şanayiçjden SÖ? açılrmşken. sanayiciler. Petkim ihracatı bıraksın. iç piyasa mal versin diyor. Yorgan kısa olunca, talep eden çok olur. 1970'li yıllarda da yine bu feryatlar vardı. Sene 1997 yine bu feryatlar var. Bu feryatlar devam da edecek. Dağıtımı elimizden geldiği kadar adil yapmaya çalışıyoruz. Ama dediğim gibi yorgan kısa, yetmiyor. ğta Her an bir özelleştirme bekliyoruz. Bu olay da yıllardır devam ediyor. Bence özelleştirme yatınma mani olmuyor. Ama ben bu şirketin sahibi olsam, elbette burada büyük yatınmlara girmem. Çünkü bu yatınmlar Petkim ilk kurulduğunda ülke bir açılma oldu. Dünya ancak 34 yıl sonra geri gelir. Bu ihtiyacının hepsini karşılıyordu. pazariannda yaşanan Ama şimdi ancak ülke ihtiyacının düşünce de normaldir. düzelmeyle birlikte petrokimya Özelleştirmeyi kafana yüzde 4050'si karşılanabiliyor. ürünlerine bir talep patlaması koyduysan ki bana göre bu Her giden yıl Petkim, piyasanın yaşandı. Işte burada devletin şirketin büyümesi, kurtulması ve ihtiyacını daha az karşılamaya katı kurallanndan sıyırdık Qöreve geldiğiniz başlıyor. Niye? Tüm ekonomik devlerle mücadelesi Petkim'i ve sanki bir özel döırmde Petkim'in güçsüzlüklere, siyasi teşebbüs gibi atılgan, etken ve özelleştirmeden geçer tabi ki durumunu özetler misiniz? istikrarsızlıklara rağmen riski alan bir yönetim anlayışına büyük yatınm yapamazsın. ülkemizde özel teşebbüste girdik. Elimizdeki stoku hemen Yatmmlanmıza gelirsek, 1995'te 1991,1992,1993'te Petkim büyük gelişme var. Bizim ihraç ettik. Haziran ayı sonuna fazla yatınm yapamadık. trilyonlara varan zarar etmişti. dek 70 milyon dolarlık bir ihracat ürünlerimizi kullanan 2 bin 1996'da 1.1 trilyon lira yatınm Ben göreve geldiğimde şirket sanayici var. Petrokimya gerçekleştirdik. Işte bu çıkış yaptık. Bu kapasite arttırma 177 milyon dolar borçtaydı. sektöründeki büyüme hızı yüzde yatınmıydı. Bu sene Bunlar özel bankalardan alınmış, Petkim'in kurtuluşu oldu. 13. Plastik sanayiinde özel programımız 2.760 trilyon. yüksek faizli borçlardı. Petkim, teşebbüsün gelişmesinde Petkim iyi yolda ama Bunda önemli bir kapasite faiz batağına girmişti. Borç dünyada bir numarayız. Çin ihracatında bir düşme arttırma izni aldık. katlanarak büyüyordu. Ben yüzde 9'la ikinci sırada geliyor. yaşanmış. Bu Petkim için göreve geldiğim yılda yani Ürünlerimizi kullanan sanayi I ürkive özelleştirmede çok 1994'ün nisan sonunda Petkim tehlikeli deftil mi? hızla geliştiği için bizim önemli bir adım atamadı. 2.5 trilyon zarardaydı. Ödemeleri Petkim çok büyük tesis. Böyte yapamayacak duruma gelmişti. Bu düşme bizim malımıza olan piyasadaki ihtiyacı karşılama oranımız giderek düşüyor. talebin azalması ya da ihraç büyük bir tesisin hemen bir 5 Nisan Ekonomik Kararlan edemediğimizden anda özelleştjrilebileceöine gelmişti. Zaten Petkim'in kaynaklanmıyor. Giderek yurt inanıvor musunuz? satışlan yok gibiydi. Fabrikalar Şürekli Petkim'in içinden ihtiyacın artmasından yüzde 4050 kapasiteyle kâriıhftından söz ettik. Peki bu kaynaklanıyor. Kalite Bugüne kadar adım çalışıyordu. Yaklaşık 4 trilyon kâriılıöın ne kadan Petkim'e bakımından dünyada sürekli atılamadığı dogru. Ama bunun liralık da bir stokumuz yatırım olarak geri döndü? müşteri buluyoruz biz. Petkim alt yapısı, kamuoyu yoktu, bir bulunuyordu depolarda. Ama Yeni yatınmlarla talep olarak dış taleplere de anında çok kişi karşıydı bu işe. Şimdi satış yapılamıyordu, para karşısında arzı vüksettemez yanıt vermiş, bunlara da sadık ise en son karşı çıkan bir dönmüyordu. 5 Nisan kalmış bir şirketiz. Dünya sendikalar kaldı. Gerekli Karariannın ardından hiçbir üzerinde en güvenilir şirket banka Petkim'e kredi Yatınm yaptık, yapmadık değil. kanunlar çıkanldı. Bundan sonra konumuna geldik. Malımıza özelleştirilmenin hızla yapılması vermiyordu. Bankalar üç yıl üst Ama bu, sektörün ihtiyaçlannı sürekli talep var. Ama iç gerekiyor. Burada şimdi siyasi üste zarar eden şirkete kredi karşılayacak boyutta olmadı. piyasaya yetişemiyoruz. Bizim iktidann kararlılığı lazım. Istikrar vermeme karan almıştı. Petkim Fabrikaya yeni ekipmanlar amacımız ilk önce iç pazann lazım. Bunlar sağlandığı taktirde ne yapıyordu? ödeme zamanı koyduk. Fabrikayı yenileştirdik. hızla özelleştirme yaşama gelen banka borcunu, başka bir ihtiyacını karşılamaktır. İç Yeni çıkan ekipmanlan, piyasada kânmız daha da fazla geçecektir. Petkim'e gelelim. bankadan alıp kapatıyordu. kumanda cihazlannı getirdik. olmaktadır. Şimdi ilk önce Yanmca Bunlar yüzde 510 kapasite özelleştirilebilinir. Çünkü arttırdı. Bir fabrikanın iç Q u ortamda Petkim'i bir biliyorsunuz Yanmca eskidi. üıtivacını tesislerini yeniledik, kapasite mucize kurtardı herhalde. Yanmca ekonomik üretim karşılamada Petkim'in rolü yüzde 3540 arttı. Arttırdık ama yapmaktan bir anlamda çıktı. Türkiye'nin ihtiyacı yüzde 100 ne? İhtiyacın ne kadannı O dönemde yani mayıs Şimdi bu haliyle rekabet kapasite arttırmaktan geçiyor. karşılıyor? başında dış pazarlarda büyük