Katalog

• Kapak C) Haziran ayı itibariyle Sayfall Son 10 yılda enflasyon ^ ; Adil bir nimetkülfet dengesi oluştu ralmalı UFUK URAS özgürlük ve Davanısma Partlsl Cenel Baskanı Toplum yüksek enflasyon Theatcher Ingiltere'nin belirsizlik ortamında, üretken başında, Özal da Türkiye'nin yatırımlardan kaçınmak zorunda kalmaktan şikâyet başında. Sermayenin ediyor. Enflasyonun ve rant küreselleştiği ve dünyada gelirlerinin bu denli büyük gezme imkanı bulduğu bir olduğu bir ortamda dönemden geçiliyor. üretmeden kazanan bir Böylece parayla para kesime sürekli kaynak kazanma, rantla para aktarımı olmasından kazanma dönemi başlıyor. rahatsızlıklarını dile Bu başıbozuk sermaye getirmelerine karşın, büyük geçerken Türkiye'ye de sanayicinin ve tüccarın kronik uğruyor. Bu sermaye enflasyon ortamında kârlarını yatırıma, üretime, sanayiye yitirmemenin yolunu bir yönelik ekonomik gelişme yaratmak yerine ranta, faize, biçimde buldukları da yadsınmıyor. Fiyat artışına alım satıma yönelik kolaycı katkıları kabul edilse de kredi bir ekonomik işleyiş alma koşullarının sürekli yaratıyor. Çünkü serbest zorlaştığı, maliyetlerinin piyasa yerine, başıbozuk piyasa ekonomisi Dört kişilik ailenin gıda harcaması dediğimiz ' Tarih Tutar (TUAy) uygulama başlıyor Ocak '87 86.028 Türkiye'de. Ocak '88 137.202 Enflasyonun Ocak '89 228.855 en önemli Ocak '90 382.639 sebebi bu Ocak '91 632.664 oluyor. Bir Ocak '92 1.174.300 devlet Ocak '93 1.863.000 düşünün, Ocak '94 3.097.000 enflasyonu Ocak '95 7.682.000 besliyor" Ocak '96 13.898.000 şeklinde Ocak '97 24.226.000 açıklıyor. Tem. '97 35.470.000 Enflasyonu azaltmanın yolunun üretim olduğunu sürekli arttığı bir ortamda hizmet verdiği kesimin alım dünyada artık herkesin kabul gücünün sürekli düşmesi ile ettiğini söyleyen Budak, satışları azalan ve sermayesi üretim artmadıkça, faiz, rant aşınan küçük esnafın da ekonomisini üretim enflasyonla arasının pek iyi ekonomisine dönüştürmedikçe enflasyonun olduğu söylenemez. Sonuç olarak büyüğünden küçüğüne hızlanmaya devam edeceğini sanayi ve ticaret çevrelerinin söylüyor. Israil, Portekiz, temsilcileri uzun süredir Ispanya gibi ülkelerin enflasyona çareyi her kesimin yaşadıkları enflasyon derdinin yıpratıcılığını farketmiş ve uzlaştığı bir ortamda fiyat artışlarının yavaşlatılması bulduğunu söyleyen Budak, için uzlaşmaya hazır tek taraflı dayatmalarla görünüyorlar. Ancak bütün enflasyonur> aşılamayacağını bunlara karşın enflasyonist da sözlerine ekliyor. Sanavici de sikâvetci Yüksek enflasyonun asıl yükünün sabit ve düşük gelirlinin sırtına bindiğini itiraf etmelerine karşın, sanayici ve tüccar kesimi de ekonomideki büyük 'yüzdelerin' yarattığı politikalara 'gizli bir aşkla' bağlı olanların parıldayan gözlerinin ışığında başa gelen hükümetler de oy korkusu ile siyasi açıdan yıpratıcı, ancak ekonomik açıdan gerekli olan antienflasyonist politikaları yürütmeye cesaret edemiyorlar. gta aştığı, bu sorunun gittikçe ağırlaştığı düşünülürse, borçların uzun vadeye ortamında kaba ^ H ^ « M M ^ ^ ^ I toplanan kısıtlı yayıldığı, borç faizlerinin hatlarıyla ^^m ıM P j M M gelirlerin vergi enfiasyondan B K (M m 1 1 * 9 iadeleri, teşvikler, enflasyon oranıyla sınırlandırıldığı bir beslenenler veya fcM3 LÜfljaH subvansiyonlu konsolidasyon bile fazla en azından flflM^P N P ^ H krediler yoluyla enflasyon l ^ H ^ . " ^ ^ H sermaye kesimine radikal bir önlem ^ sürecine ayak [ ^ H r a . ^ P Ü H aktarıldığı, KlT'lerin sayılmamalıdır. uydurabilenler ve m^^tM ^K^ '•' ve sosyal Sermayenin ödediği enflasyonun ^ ^ *^•**^ yatırımların ihmal vergilerin yükseltilmesi, faturasını ödeyenler olmak edildiği bir dönem olmuş; örneğin son olarak üzere ikiye ayrılıyor. bütçe açıklarının, kamu Fransa'da da uygulandığı Toplumun emeğiyle geçinen maliyesi krizinin objektif gibi, cirosu yüksek kesimleri, enflasyonla birlikte koşulları yaratılmıştır. kurumlara yönelik kurumlar gelirlerini otomatikman 9O'lı yıllar ise zaman zaman vergisi artışı yapılması, servet arttıramadıkları buna karşın yüzde 50'ye varan reel vergilerinin yenıden vergiler gelirlerinden faizlerle sermaye kesimine gündeme getirilmesi, borsa, doğrudan kesildiği için rant aktarılması, söz konusu faiz kazançlarını içeren enflasyon hızlandıkça sermaye birikim modelinin sermaye kazançlarının çoğunlukla gerçek gelir yeni bir evresine geçilmesi vergilendirilmesi uygulaması, kayıplarıyla karşılaşıyor. dönemi olmuştur. vergi ıstisna ve Buna karşılık şirketler Kamu açıklarının nedeni muafiyetlerinin enflasyon ivme kazandıkça olarak gösterilen KİT sınıriandırılması kamu bir yıl öncesinin kârlarından açıklarının GSMH'deki gelirlerini latminkâr düzeylere ödemeleri gereken vergi reel payının sadece yüzde 1, getirecektir. olarak erozyona uğradığı, sosyal güvenlik kurumlarının Bu rakamların alt alta emek maliyetleri reel açıklarının ise yüzde 0.2 konulması halinde bütçenin anlamda gerilediği için olduğu göz önüne alınırsa, fazla vermeye başladığı enflasyonu fıyatlarına enflasyonun nedenleri görülecektir. yansıtabildikleri ölçüde bu konusunda nasıl bir Söz konusu kaynakların, süreçten kazançlı çıkıyorlar. aldatmacayla karşı karşıya KlT'lerin rehabilitasyonuna Rantiyeler ve spekülatörler olduğumuz anlaşılır. kamu kaynaklı yatırımlara ve de hem enflasyon ortamında Enflasyonla mücadeleyi tek toplumun geleceğine yatırım kamunun borçlanma başına bir amaç görme sayılan sağlık ve eğitime gereksinmesi arttığı, yanlışına düşmemek gerekir. seferber edilmesi enflasyonla dolayısıyla faizler sıçrama Batı kapitalızmi enflasyon uzun vadeli mücadelenin de eğilimine girdiği, hem de faiz sorununu çözmüş teminatı olacaktır. ve rant gelirlerine daha görünüyor. Ama bu çözüm Enflasyon elbette kamu yüksek bir belirsizlik primi bütçe disiplini sloganıyla, açıklarını kapatmakla önlenir. bindiği için bu durumdan mali sermayenin çoğunlukla Ama bu açıklan halka hoşnut kalıyorlar. Işte uzun merkez bankaları aracılığıyla yüklenen zamlarla kapatmak bir süredir enflasyonla toplumsal tercihlere ipotek ters bir olaydır. Çünkü yaşamaya alışmış olanların koymasının bir sonucudur. enflasyon zaten gelir dağılımı durumları bu. Sosyal harcamaların kısıldığı, adaletsizliğinin artması Türkiye 20 yılı aşkın bir kamu yatırımlarının askıya anlamına gelir. Hükümetin süredir enflasyon sorununu alındığı, ücretlerin gerilediği, son zamları büyük ölçüde aşamıyor, enflasyonun işsizliğin kol gezdiği, dolaylı vergiler yoluyla nedeni olarak da hep kamu hükümetin toplumun fıyatlara yansıtılmıştır. açıklan gösteriliyor. Ama taleplerine ve Bilindiği gibi dolaylı vergiler kamu maliyesinin çıkması gereksinimlerine kulak gelir dağılımı adaletini iyice büyük ölçüde toplumun tıkadığı koşullarda sağlanan bozan, faturayı geniş halk kaynaklarının hoyratça düşük bir enflasyonun fazla kesimlerine yükleyen bir sermaye kesimlerinin emrine bir anlamı yoktur. Türkiye'nin nitelik taşııiar. Türkiye dolaylı seferber edilmesinin, vahşi bu enflasyonla mücadele vergilerin toplam vergilere bir sermaye birikimi modelini örnek alması da oranının yüzde 60'a düşünülmemelidir. modelinin dayatılmasının yaklaşmasıyla bir dünya sonucudur. Toplumdaki kaynak rekoruna doğru gitmektedir. Sermayenin vergi yükünün sorununun çalışan kesimler Yeni kaynak dağılım azaltılmasının ekonomiye lehine çözülmesi, adil bir politikası enflasyon yanında dinamizm kazandıracağını, nimet külfet dengesinin bu gülünçlüğü de toplam vergi gelirlerini oluşturulması, enflasyon giderecektir. ÖDP'nin ufku arttıracağını öne süren arz sorununun da doğal olarak sadece daha adil ve gerçekçi yönlü ekonomi yaklaşımının çözümü anlamına gelecektir. kaynak dağılım politikalan iflas ettiği çok açıktır. Savaşın bitmesi bütçeyi 7 uygulayarak enflasyonla Vergi gelirlerinin GSMH'nin 8 milyar dolarlık bir mücadeleyle sınırlı değildir. sadece yüzde 17'si olduğu ekonomik yükten ÖDP, tüm ekonominin (bu oran Batı'da yüzde 40 kurtaracaktır. Son Kuzey Irak "toplumsal yarar" fikriyle civarındadır), bu rakamın operasyonunun maliyetinin 1 hayat bulduğu, ekonominin sadece yüzde 1.4'ünün milyar dolara yaklaştığı dengelerinin çalışanlar lehine kurumlar vergisinden, yani unutulmamalıdır. Sırf ABD ile değişmesiyle toplumsal tüm şirketler, bankalar, imzalanan 3 yıllık 5 milyar mülkiyetin dönüşümünün de holdinglerin ödediği dolarlık silah alım yolunun açılacağı; bütün vergilerden kaynaklandığı anlaşmasının iptali bile toplumsal karar süreçlerinde, düşünülürse, Maliye'nin en bütçeye ferahlık dolayısıyla ekonomi önemli sorununun sağlayacaktır. yönetiminde geniş halk sermayeden vergi Borç faiz ödemelerinin kitlelerinin söz sahibi olacağı topla(ya)mamak olduğu vergi gelirlerinin yüzde 60'ını bir programın takipçisidir. . ^ H H S• • • • anlaşılır. ^ . V j N M ^ ^ H Zaten 80'li yıllar, 38.