Katalog

Söyleşi Sayfa 7 'IMF Erbakan 'la alay etti \ SEDA OĞUZ ttila Karaosmanoğlu, Dünya Bankası'nın zirvesine tırmanan ilk vctckTürk. 1966 yılında iktisatçı olarak girdiği Dünya Bankusı'nda kuiemli iktisatçı, baş iktisatçı, Kalkınma Politikaları Bölümü'ndcn sorumlu Gencl Müdür, Avrupa, Orta Doğu vc Ku/cy Afrika Bölümü'ndcn sorumlu Gcncl Müdür. Doğu Asya vc Pasifik Bölümü'ndcn sorumlu Başkan Yardınıcısı, Asya Bölümü'ndcn sorumlu Başkan Yardınıcısı görcvlcrindc bulunduktan sonra Başkan Vckilliğine kadar yükscldi. Karaosmanoğlu, aynı /aınanıla geçtiğimiz ay Türkiye'ye olaylı bıı ziyarct yapan ve yılbaşında tckrar gelmesi beklcncn Uluslararası l'ara Foııu (IMF) heyetinin, Başbakan Necnıettin Krbakan'la görü.ştnesinde kullandığı diplomatik üslubu dünyada cıı iyi çö/ümlcyebilccck isimlcrin başında gcliyor. Cumhuriyet Fkonomi'ye çarpıcı açıklamalar yaplı. IMF heyetinin Erbakan'la görüşmesinde yaptığı "Dediklcrinizi yapahilirscniz, bu asrın mucizcsi olur"açıklamasının IMF üslubunda "Bıınları yapma ihtinıaliniz yok" anlamma gcldiğini ortaya koyan Karaosmanoğlu, kendisinden de örnek veriyor: Dünya Bankası eski Başkan Vekili Attila Karaosmanoğlu, IMF heyetinin tavnnı yorumladı: A not, çok süratle girip çok süratle çıkılabilccek spekülatifyatırımlar yapılabileccgi şeklinde. Mesela, önceki hafta yapılan Hazine ihalcsine katrilyonluk talep geldi. Yabancı sermaye ihaleyc giriyor, çok büyük miktarlarda alıyor ve alır almaz da satıyor. Burada t'aiz arasındaki farktan dolayı elde edilen büyük kârlar dışarı çıkıyor. Sermayenin bu şckilde gelişi sağlıklı değil. Sağlıklı olabilmesi için yatırıma, istihdamı arttırmaya dönük sermaye akımının Türkiye'ye gelmcsi gcrekli. Şıı sıralar Türkiye'nin ııolıı daha da düşürülehilir ıııi? Daha nereye düşürsünler. Bu görünüş, insana sadeee hüzün veriyor. (,'ünkü Türkiye'nin potansiyel olarak böyle bir değerlendirnıenin çok ötesine kavuşması gerekiyor. Bunun için de bütün dünyaya artık ciddi bırekonomik politika gütmeye karar verdiğini, bu politikayı nasıl güdcccğini bildiğıni, politikayı gütmeye başladığını, başladıktan sonra da gelcn reaksiyonlara göğüs gcrebileceğini vc hergün politıkasını daha iyi bir şekilde düzeltip uygulamaya devam edeceği izlcnimini vermesi la/ım. Hükiimet ciddi bir ekonumik politika uygulayacağı yönünde umut veriyor nıu? Hayır, hayır. Dünya Bankası'nın I ürkiye'deki politik Rİdişattan endişesi var nıı? Sağcı veya solcu bir partinin işbaşında olup olmaması Dünya Bankası'nın değcrlendirmesi "Ben hiç alay etmcdim" "Ben, eok güç durumda olan pek çok üikcyi /jyaret ederek başbakaıı, eumhurbaşkaıılaııyla j>örüş,tüm. Çok dirckt tenkit yaptım anıa hiçbir zaman alaycı üslup kullanmadım." Aynı zamanda OD'I'IJ, Siyasal Bilgiler dışında Harvard, Ncw York üniversitclcrinde dc öğrelim üyclıği yapan Karaosmanoğlu, Tüıkıyc'dc istikrar programının uygulanmasına dair herhangı bir işaret görülnıediği için, IMF heyetinin yeni yıl ziyaretinde, daha da kötü bir tablonun ortaya çıkacağını belirtiyor. 1995 yılında Dünya Bankası'ndan Dünya Bankası eski başkanvekili KaraoMiıanoğlu, IMI heyetinin alaycı bir lııtııın takındığını vurguluyor. emckli olduktan sonra, Türkıyc'de öneren Karaosmanoğlu. mcvcut Türk hükümeti, ben illa dışarıdan borç Istanbul Sanayi Odası siyasi partı lidcrlerının tasf iye Başdanışmanlığı görevini seçen edilmcsi gcrektığini dc açık olarak alacağım der ise, bu borcu almak için Karaosmanoğlu, RKFAHYOL'un ifade ediyor. borç verecek olanlar bazı şeylere bakmak ekonomidc "mucizeler IMF heyetinin, Reçtiğimi/ ay gerçekleştiremeyecegini" ortaya Türkiye ziyaretinde, hükümet durumundadırlar. koyarken, "İllkesini seveıı kanadının "IMI "\i takınayı/" Türk hükümetinin insanların ve aydınların rürkiyc'nin üslubu nasıl değerleııdirilehilir? meseleleri üzerinde »"» ciddi bir ,c k dışanyla ilgili yükümşekildc durarak, reaksiyoıılarını IMF ile iyiçeyiz lülüklerini yerine denıokratik bir çerçeve içinde göstermesi" çağrısında bulunuyor. Şunu bilmekte yarar var. Biz getirme gücü konusunTürkiyc'de seçimdcn önee geniş IMF'yin kurulduğundan beri üyesi da IMF'ye ve rating tabanlı hükiimet kurulmasını olan ülkelerden biriyiz. IMF'dc devamlı bir temsilcimiz var. kuruluşlarının IMF'nin bugüne kadar gclişen değerlendirmelerine IMF'de devamlı bir temsilcimiz var. politikalarının hepsinc Türk hükümetinın oradaki tcmsilcisi bakarlar. Gerek IMF Türkiye'nin dışında, Türkiye vasıtasıyla bir katılımı olmuş. Yani harcamalar, gerek IMF'nin dışında değil. Bir taraftan IMF'nin IMF Türkiye'nin dışında, Türkiye gelirlerle ilgili bir üyesi ol, bütün poli IMF'nin dışında değil. Bir taraftan IMF'nin bir üyesi ol, bütün tahminlerinizin tikalarının gelişmesine politikalarının gelişmesine katıl, oy ver. Ondan sonra da biz IMF'yi katıl, oy ver. gerçekçiliği konusunda şüphe takmayız de. lMF'yi taksa, takmasa ne olur? Hiçbirşey olmaz. Bu Ondan sonra da biz uyandıracak bir durum olmazsa hükümet IMF kaynaklarını IMF'yi takmayız de. IMF'ye gitmenize lüzum kalmaz. kullanmak istiyorsa, IMF'nin kaynaklarını kullandırmak için şart IMF'yi taksa, takmasa bakarlar. Gerek harcamalar, gerek dışındadır. Ama milletlerarası olarak gördüğü bazı uygulamaları neolur? Hiçbirşey gelirlerle ilgili tahminlerinizin yönctim veya yönteminde bazı kendi ekonomisinde gerçekçiliği konusunda şüphe değişiklikler olma durumu var gerçekleştirmek durumunda. Türk olmaz. Bu hükümet dünyada. hükümctinin IMI'ye gitmcsi şarttır uyandıracak bir durum olmazsa IMF kaynaklarını IMF'ye gitmenize lüzum kalmaz. Çcvrc bakımından tehlikeli diye bir şey yok. Ama Türk IMF'yi takmak ne demekse politikalar güden veya insan hükümeti, ben illa dışarıdan borç kullanmak istiyorsa, haklarına gerekli dikkati ve saygıyı takmak gibi bir mecburiyetle karşı alacağım dcr ise. bu borcu almak IMF'nin kaynaklarını göstermeyen bir ülkeyle birlikte karşıya kalmazsınız. için borç vcrccck olanlar bazı harekct edebilmcsi gittikçc Türkiye'nin hıı^iiııkii durumu şcylcre bakmak durumundadırlar. kullandırmakjçin şart güçleşmektcdir, siyasetle IMF'ye gitnıeyi ne ölçüde Türk hükümctinin dışanyla ilgilı uğraşmamalarına rağmcn. Bu, {•erektiriyor? gördüğü bazı uygulaınaları kendi yükümlülüklcrini yerine gctirmc dünyada ycnı bir ınilletler üstü IMF, rating kuruluşları, yatırım gücü konusunda IMF'yc vc rating ekonomisinde gerçekleştirmek yöntemi ortaya çıkarıyor. Kendi bankaları gibi milletlerarası kuruluşlarının dcğerlendirmclerinc kcndiniz'e istediklcrinizi yapma ^ kuruluşların lürkıyc'ye verdikleri durumunda.