Katalog

Sayfa 12 Güncel laıısıı (, ilk'i ^aydavu/de SOnetfaue imza koydu. Ufuk Soylemc/ Hazinc'den sorumlu borç rekortmeni bakan. Aykon Doğan Onceki hııkumetlerin borçlanma bakanı. Bu nasıl sınırsız biryetki'ı • Bütçe yasalarına bir süredır öyle hükümler konuyor kı demokrasi vc parlamento hükümet ılışkılerınde uyulması gereklı ılkelerıyle hıç ılgisı yok. Bu, yıllardır yapılıyor ve bır kışı çıkıp da "Ne oluyoruz? Nereye gıdıyoruz?" demıyor. O hükümler, buyılda 1997 Bütçe Yasasf nın 29 ve 30. maddelerı olarak Meclıs'e sunulmuş. ARSLAN Eğer dış kredılerden kur farkı borçları var ve bunlar kur farkı lonundan odencmıyorsa bunlar ve garantılı borçlar ana paraları da bu usııllc üdenır Sadece ıı, ve dış borç (aı/lcıı butçede gosteıılır vc buıaya koııulan odcneklcrden odcmesı yapılır üorulduğu gıbı dcvlctın nc kadar borç odcycLCgınc daır bılgıler Butçe Yasası nın ve boylece de 1 BMM'nın bılgısı dışında kalır Sadeee uygulama sonuçlaıı Malıye bakdnlığrnca gonderılır vc bakanlık bunu o yılın kesın hesap yasasına koyup 1 BMM ye gonderır Bu madde sonrakı nıadde kadar değılse de yıne onemlıdır 1997'nin>ukul998'e (, unkıı 1997 yılındakı boıçlanma chı/ıyı 199Xdekı en buyuk butçc harcanıası lıalınc nıaalcsef gelen ıç ve dış bon, laı/lcrını bclırle\eı.cktıı Ve bu laızleıı 1998 butçLsınc koymamak hukumcl, halta Mcclıs dı.ğışmıs olsa bıle ımımkun değıldıı Bıı dııııım anavasa vı. nıalı luıkuk ılkelcnne uygun değıldıı (.ıınku hiLbıı hukuıiKl (dcğıl bakan) geletek yıllar bul<,clcrını yuk altına sokatak bıı lasarrula I15MM nın ı/nı olmadan (lıatta bazı durumlarda bu 17in olsa da) gııeımv gırnıemclıdır Bu ılke but^Liıın yıllık bır yasa olm.ı nıtelığıylc ılgılıdır Bıı ılke Anayasa Mahkememi7ce de tıtı/lıkle uygulanan ve dolaylı bır bn,ınıdc bıle ıhlalıne ı/ın venlnıeycn bır ılkedır Nc var kı yukaııdakı uygulama ıcın bır dava avılmadıgıiKİan bu uygulama surdııruluyoı Nt vaı kı hukuku ıhlal M) maddedc daha a<,ık bır şekılde yer almaktadıı Oncnıı dolayısıyla buraya alıyoru/ "İç borçlanma: Madde 30 a) Ha/ıne Muste^arlığı'nın bağlı ulduğu bakan, nıalı vıl ıcınde bir \ıl ve daha ıı/ıııı Y unctıcılcı, ulkeyı oyle bu yonetıyorlaı kı yuıttaşlaıın oıtalama bılgı du/tymde olaııljrı bu taıafa aydııı ilcmlt.ii kışılu clc bıına o k.ul ır kayılsı/ kı dogıusıı bcn bıı şLylcıın dıı/ekceğı konıısunda aşagıda ya/aıaklaıımı gorııp okudukta busbııtun ıııııııdu kestım Anlatayım, sı/ okuyucular lıakcnı olun konımuız bııtcc Buteı. yasalaıına bıı surcdıroylc hııkumler konuyuı kı domokıası vc paılamenlohııkumet ılışkıleıınde uyultınısı gereklı ılkclerle hıc, ılgisı yok Bu yıllardır yjpılıyoı vc bır kışı tıkıp da "Ne oluyoru/? Ncreyc j»idiyoru/?'" demıyoı O hukumlcı, bu yıl da 1997 Uutçc Yasası nın 29 vc M) nıaddclcrı olarak Meclıs'e sunulmuş Bu ıkı maddcdc ya/ılanların gencl kabııl goımuş anayasal hukıık vc ııuılı Inıkıık kuıallaııyla hıçbır ılgisı yoktuı Bu maddelert gorc dc\ lctın ana paıa borçlanmalaıı vc ana paıa bon, odcmclcrı bııtt,edc gosierılnıeyecektıı • Hıçbır hükümet gelecck yıllar bütçelerinı yük altına sokacak bır tasarrufa TBMM'nın ıznı olmadan (hatta bazı durumlarda bu ı/ın olia da) gıremc7 Bu ılke, bütçenın yıllık bır yasa olma nıtelığıyle ılgılıdır. Bu ılke, Anayasa Mahkememızce de tıtizlıkle uygulanan ve dolaylı bır bıçımde bıle ıhlalıne ı/ın verılmeyen bır ılkedır. vadclı iç borçlanma akdıne yetkilidir. b) Çıkanlacak de\ let tahvillerinin çe^ıtlen ile bunlann faı/ oranı, ıhraç fiyalı, odcnıc suresi ne ilişkin her luriıı esaslar vc bunlara mufvallik (tcrinık'rın anlikalığı bcnim sorumluluğuında degıl) dığer şarlları belırlemeye Ha/ine Mııslesarlıgı'nın bağlı olduğu bakan vi'tkilidir..." Maddenın kalan kısmı bu ıfadclcrı dcğıştırmc va da hafıfletme değıl, gııçlcndırme yonunde oldugundan buraya alınmayacaktır Cıorulduğu gıbı FBMM bu madde ıle varlığının oncmlı bır nedcnını olıışturdiı butçc hakkını adeta buyuk kısmıyla devretnıış gıbıdır Hcr şcydcn once ılgılı bakana sınırsı/ bıryetkı devıı vapmıştır Bıı maddcye uayanaıak ılgılı bakan ulkcmı/ı mıllı gelır olanakları dışında da borçlandırabılır ve bıınun ıçın kendının yeı aldığı Bakanlar Kuıulu nıın ızın veva onayını alma /orunluluğu bıle konulmamıştır Ikıncı olaı ık bakan. borçlanmada hıçbır faı/ ya da ıskonlq sınırıyla da baghdcgıUJır ^ • •., 3 aya yu/de 50 net fai/ Orncğın boylc bıı sınıılama olmadıgından 1994 yılında uç ay ıçın yıızde ellı faızle boıçlanılnııştıı Sayın Cumhurbaşkanı kotumscrlığc duşmcyc ncdcn olmadığını anlatırken demokrasının kurunılarının ışledıgını bıı lyımserhgınc ncdcn olarak gostcrıyor Gerçckleıe ınatla go/ kapamama koşuluyla lyımscr olınak fena bır şcy değıldır Ama bır bakana loplam Ycta^fdciteiHBtıır bclırlcmeden Ucv.letı ıstedığı kadar borçlandırma i/nı veren bu TBMM ve onun kamu borclanmasında ulaştığı bu başıbo/ukluk ıçınde dcırıokrasının kurumlarının çalıştığı kanısına varamıyorum Bıınun ycrınc t umhuıbaşkanımı/ın ne loplam nc dc faı/ sınırı tanımayan bıı yetkının bıı tek b.ıkana vcrılmcsının • Gerçeklere inatla göz kapamama koşuluyla ıyımser olmak fena bır şey değıldır. Ama bır bakana toplam ve faızde üst sınır belırlemeden devletı ıstedığı kadar borçlandırma ıznı veren bu TBMM ve onun kamu borçlanmasında ulaştığı bu başıbozukluk ıçınde, demokrasınin kurumlarının çalıştığı kanısına varamıyorum. duııokıasının D haıfıvle bagdaşmadıgı kanısını kcndınıde saklı tutııyoıııın TBIviM nın bır bakana bu sınırsız yelkıyı \cimış olması da borçlannidları dogı u kıldnı.ıy Çunku bcn BMM nın bıı hakka sahıp olduğıınu da luıkukı anlavışıma sıgdıramıyoıum llıı,bır kıııum anavasadan almadıgı bıı lıakkı, lıelc boylcsınc sınırsı/ \c kontıolsuz devıelmeyc yctkılı değıldır Bundan yıllaıca oncc o/el kcsım yalırımlarını o/cndıımck ıçın, Di'nıin.'lluıkıımetıiKL (.ıkaıılan 9 ^ savılı yasa ılc MLCIIS hukumetc bundan başk.ı sınırlı yctkıleı vctcn bırlakım yctkı dcvııkıındc bulunmuşlu Bu yclkı dc\ırlcıınm anayasaya aykırılıgı o zamaıı parlamentoda yer alan Turkıyc Işçı Partısı ncc Yutc Mahkcmc'yc goturulmuştu Vc yasa buyuk kısmı ılc ıptal edılmıştı O tarıhten bu yana Yucc Mahkcmc yctkı devırlerınde <,ok duyarlıdır Yalnı/ o gunlerdc Anayasa Malıkcmesı ne gılmck ıçın, bır partının BMM de sadece bır sandalycye sahıp olması yctcılıydı *>lmdı koşullardaha /orlaşlırıldı Ama cskı koşullaı bııgıın yuıuıluktc olsaydı <ıcaba bıı Meclıs'ten bır paıtı boylc bu başMiruda bulunuı muydu' Dıışunulmcyc clcgeı ^4)