Katalog

CUMHURIYET DERGÎ 8 Mart Clara'dan kadınlara nıiras... Clara Zetkin (18571933). Emekçi kadın hareketinin öncüsü, feminist, sosyalist, gazeteci ve çevirmen... Birinci Dünya Savaşı öncesi bütiin Avrupa'yı barış için ayağa kaldıran kadın... İPEK ÇALIŞLAR ıl 1912... lsviçre'de, Bale (Basle) katedralinin | önünekurulan kürsüde, etkileyici hitabeti, derin mavi gözleriyle biitün dikkatleri üzerinde toplayan bir kadın vardı. Clara Zetkin... Söz hakkı5 dakikailesınırlandırılmıştı. Avrupasosyalizminin önde gelen isimleri bir aradaydı. Clara Zetkin, Uluslararası Sosyalist Kadınlar Hareketi Sekreteri olarak konuşuyordu. Kendineözgü etkileyici tarzıyla "tumkadınları ve anaJarı savaş denen toplu cinayete, toplu katliama karşı çıkmaya"çağırıyordu. lkinci Enternasyonal'in ve Alman SosyaJ Demokratlarının savaşı meşru gördükleri bir dönemde Clara Zetkin 'in yaptığı barış çağnsının özel bir anlamı vardı. Ünlü Fransız şair Aragon " Bale Katedralinin Çanları" adlı kitabında Clara'nın o günkü duruşunu ve konuşmasını uzun ıızunanlatmıştı... "Büyük bir gerçeldiğin bilincine varmış bir dâhi kadın vardı kürsüde. Ufak tefekti. Ama çizgilerinin zenginliği şaşırtıcıydı. Saçları hâlâ sarıydı. Öyle gür saçlardı ki bunlar, ne tarakla ne de firketelerle şekle girebilirdi. Kalababğın içinde bile dikkati çekiyordu. Ama ilgi çekici yanı, çizgili bluzuya da üzerineiyi oturmayan kürkü değildi. En güzel yeri gözleriydi. Çok iriydi gözleri, harıkaydı. Tüm Alman işçi kadınlarının tanıdığı gözlerdi. Dipte akıntıların çalkalandığı derin sular gibi, masmavi ve kıpır kıpırdı bu gözler." Savaş öncesinin en ünlü sosyalist kadını olan Clara Eisner, 1857yılında,Leipzigyakınlarında 1857yılındadünyayageldi. Annesi Fransız Ihtilali'nin düşuncelerini benimsemiş kültürliibirkadındı.Babasıöğretmendi.Oyıllardagençkızlarıneğitim görebileceği pek fazla kurum yoktu. Annesi feminist hareketle olan özel ilişkileri sayesinde Clara'yı seçkin bir kız oğretmen okuluna göndermeyi başardı. Clara, edebiyat, tarih, Almanca, Fransızca ve Italyanca eğitimi gördü. Sosyalist düşüncenin kıpır kıpır ortalıkta gezindiği yıllardı. Clara, Sosyal Demokrat Parti'nin yayınlarını okuyor, mitinglere katılıyor, sosyalizmi heyecanla ve ulu orta savunuyordu. Çağdaş yabancı diller öğretmeni olarak mezun olduğunda resmi ya daözel birokulda is, bulamadı, dadılığa başladı. lkı çocuğunun babası Osip Zetkin ile bir sınıf arkadaşının aracılığıyla tanıştı. Osip Ukrayna asıllı birgöçmendi. Zengin aileçevresiniterketmiş.işçilikyapıyordu. Mobilyacı patronununetkisiyle sosyalist düşünceleribenimsemişti. Osip derin bakışlı, sakallı,bıyıklıbirgenç adamdı. Sosyalistlerin buluştuğu bireve yapılan polis baskınında gözaltına alınınca sınır dışı edildi. Arkadaşlıkları tam aşka dönüşürken genç Ukraynalı Almanya'yı terk etmek zorunda kalmıştı. Clara hemen Osip'in arkasından Paris'e gitmek yerine bir süre Zürih'te çocuk bakıcılığı yaptı. lkinci vılın sonunda Osip'in yerleştiği Paris'egeçti. Osip Port Royal Bulvan'nda mobilyalı bir oda kiralamıştı. Başlangıçta bu evde oturdular. Bi r yıl sonra ilk çocukları Maksim doğunca iki odalı daha geniş bir daireye taşındılar. Bir buçuk yıl sonra da ikinci ogulları Kostya dünyaya geldi. Evlenmemeye karar vermişlerdi. Clara kendi ulusal kimliğini yitirmek istemediğini söylüyordu, ama çocuklar da Clara da Zetkin soyadını kullanıyorlardı. Dünyayı değiştirmeye çalışan insanlarla birlikte yaşıyorlardı. Zetkin'ler Paris'te büyük yoksulluk içindeydiler. Clara, Fransa İşçi Partisi içinde militan gibi çahşıyor, çevirmenlik ve gazetecilik yapıyordu. Ruslar arasında yaygın olan komün dü