Katalog

CUMHURlVbl DLRGİ Enuzıın bekleyiş Çeçen sığınmacılar, umut yolculuğunun Türkiye durağında, 2,5 yıldır kendilerine "mülteci" statüsü tanınmasını bekliyorlar. Fenerbahçe'de elektriği olmayan, suyu günde iki saat akan kampta yaşıyorlar. Çocuklar gecikmeli de olsa eğitime başlamışlar. Ya Çeçenistan'a dönecekler, ya da bir başka ülkenin kimliğini alacaklar ama...Bu yazıyı önümüzdeki günlerde yayımlanacak MİHABER Dergisi'nden kısaltarak aktanyoruz. dan ibaret diğer iki kampta da durum farksız. Fenerbahçe'dcki muda yolculuk. Doğduğun, yaşadığın yerden ayrılmak. Daha önce hıç kanıpa, son model görmediğin bir yere, "yabancı" in arabalann, mağazasanların ülkesine gitmck; mülteci, sı larındoldurduğubir ğınmacı olmak... Kapılan umuda açılan buyol caddeyı geçerek vaculuklarda çoğu zaman hazin bir son bekliyor rabiliyoruz. lçeride, onları,haberoluyorlar:"Türkiyelransınırın dışardakindenfarklıbirhayathükümsürüyor; da Van' ın soğuğuna dayanamay ıp donarak öl ayakkabılarımız çamura bulanıyor. K.ampın düler"yada"Tekneıle Yunanistan'ageçmeye bahçesinde oyun uynayan çoeuklar karşılıyor bizi.llkgördüklerimİ7,çamaşırıplcnndckuruçalı^ırkeııBodrumaçıklanııdaboğuldular..." (,'eçen sığınmacılar, Türkiye durağında, 2,5 yan giysiler ve bitis, ik köhne barakalar... Kamp yıldır kendileı iııe "mülteci" statüsü tanınması başkanı Seyd Muhammcd Maliev'in yanınaginı bekliyorlar. 13u bckleyiş onları, Fenerbah diyoruz. Yabancıların geldiği henien duyııluçe'deki mülteci kampında, elektrik ve sııdan yor; kadınlar, erkekleryavaş yavaşdoldurmaya yoksun yasamaya mecbur kılıyor. Ümraniyeıle baş,lıyorlarbulunduğunnızodayı. Bıırada yaşabir caminin altında yer alan mııtfak ve bırkaç yan(,'eçcnlcrle 1 ürkçebilmedikleri içinanlaşodadan ve Heyko/'da, ückatlı biryurtbinasm mamızzoroluyor. Türkiye 'dedoğmuşamaÇeYAZI:ÖZLEMŞİMŞEK FOTOĞRAFLAR: HIDIR DURMAN U Bir dönem plaj olarak kullamlan Fenerbahçe'deku , Demiıyollan tesisi nde şimdi ( \\en çocuklar koşturuyor. | çenistan'da okumuş Refik Özdemir bize rehberlikedecek. Barakalardanbirincgirerck,üstünde "Bagımsız Çeçenistan" yazılı bir afişin asılıolduğumasanınçcvresineoturuyoruz. Seyd Muhammed, "Biz savaşın ortasındaydık amasavaşankışılerdeğildik.F.vlerimizbombalandı,yakıldı,yıkıldı.Evlatlanmi7,analanmız, babalanmızöldü. Bizde,dağlıkmevküaşarak önceGürcistan'a.oradandaTürkiye'yegeçtik" dıyerek buraya nasıl geldiklerini bir çırpıda anlatıveriyor. lçişleri Bakanlığı tarafından, Devlet Demiryollan'na ait bu dinlenme tesisine yerk'^tirilmişler. Sonradan gelenler de.çesjtliaralıklarla bu kampa gönderilmi!) ve /amanla kanıptaki Çeçen sığınmacılann sayısı l90'ı bulmuş. Ancak tesıs, yıllardırkullanılmadığındanbannınaiçinyeterlıözellikleresahipdeğıl. Hlcktnği olmayan kampta, .sıı günde iki saat veriliyor. Şimdi onları bu elektriksız, sıısıi7 kamptan da çıkarmak istiyorlar. Seyd Muhammed hemen bir açıklama yapma gereğı duyuyor: "Bize devlet değil, TC DD cıkın diyor." Onlar,"kardeşülke"olarakgördükleri Türkiye'yegelipsığınmışlar. Ancak Türkiye'de yaijadıklanhayalkırıklıklarıvezorya^aınkoşullan,.şımdı onları üçüncü bir ülkeye gitmeye zorluyor. Zaten (,'eçenıstan'da yaşamın eskirenginibulabileceklerinede pek inançları kalmami!}. Türkiye, Avrupa dibindan gelen sığınmacılara mülteci statüsü tanımadığından, onlara ev sahipliği yapmaktan öteye gıdemcmiş. Çeçen sığınmacılar da, üçüncü bir ülkeye ilticaedebılmekıçın Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğı'nebaşvaırmuşlar. 2,5 yıldır kendilerine bir cevap verilmesini bekliyorlar... Mülteci kavramı uluslararası literatürde, kendı ulkelerınde yaşam güvenliği olmayan; ırksal, etnık, dinsel, sıyasal, cinsel, sınıfsal ayrımcılığa maruz kalarak veya savaş ve çatışmalar nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan, başkalannın ülkelerine sığınmaktan başka şansları olmayan kişiler için kullanılıyor. Birleşmiş Milletler 1951 Cenevre Mülteci Sözleşmesi, mültecilerin hukuksal statüleriyle ilgili ayrıntıh düzenlemeler içeriyor. Ancak sözleşme devletlerı, ıltica hakkını tanıma konusunda bir yukümlülük altına sokmuyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 1951 yılında göreve başladı. BMMYK'nın rolü, mültecileri ve sığınmacıları korumakla görevli oldukları bilincini devletlere aşılamak ve yükümlülüklerinı yerine getırmelerını sağlamaktı.1951 'de imzalanan Cenevre Sözleşmesi, Avrupa merkezcı bir bakışla hazırlandığından ülkelere coğrafi kısıtlama şansı tanıyordu. Türkiye de, bu doğrultuda 1994 yılında çıkardığı bir yönetmelikle, "Avrupa'da meydana gelen olaylar sebebiyle iltica edenlere" mülteci hakkı tanımaya başladı. Türkiye geçici ülkc Avrupa dışından gelenler ise sığınmacı olarak nitelendirildı. Türkiye'ye Avrupa dışından iltica edenlerın, güvenlı üçuncü bir ülkeye gitmek ıçin BMMYK'ye başvurmaları halinde, Türkiye bu kişilere geçici ikamet hakkı tanıyor. Ancak bu durum lçişleri Bakanlığı'nın yetkısinde olduğu için BMYMK'nin mülteci statüsü tanıdığı birçok sığınmacı Türkiye tarafından sınır dışı edılebilıyor. Istatıstıklere gore, Doğu, Uzak Doğu ile Avrupa ülkeleri arasında "geçiş noktası" konumunda olan Türkiye'de 2000 yılının ılk dokuz ayında, 100 binin üzerinde kaçak göçmen yakalandı. Aynı dönemde 589 kişı de, insan kaçakçılığı yaptıkları gerekçesıyle gözaltına alındı. Buna göre geçen yıl 7'si yabancı 137 "kaçakçı" yakalandı. Operasyonlarda Avrupa ülkelerine gitmek ısteyen 1514'ü yabancı uyruklu 2799 kaçak göçmen; özellikle Muğla, Çanakkale ve Van illerinde yakalandı. Bütün kıtaları giderek buyüyen bir sorun olarak içine alan mülteciliğe dikkat çekmek için 20 Haziran "Dünya Mülteciler Günü" seçildi... ^ uzunsesslzlik... (,'eçenlerin Türkiye'dekienönemli sorunlarından biri işsizlik. Dil bilmedikleri ıçın iş bulamıyorlar. Bulabilenler ise, çalışma izinle