Katalog

EYLÜI. 2002. SAYI 858 li olan C'olumbia l Jnıversitesi nüklccr fizik profesörü, bir konuşmamızda bombanın 20000 lon TNT etkisi yapacak güçte olduğunu söyledi. Oan tek hissettiğimpatlamanın bircehennemyaratacağıydı. 20000 ton TNT kaç uçak dolusıı bomhaya eşit? Sanırım kullandığımız iki bomba (Hiroşima ve Nagasaki'de) Amerikan hava kuvvetlcrininsavaşboyuncaAvrupa'dakııllandığı bombalarıntoplamındandahagüçlüydü. Öyleyse olabileceklerden habcrdar cdilmişsinizdir. Ozamanlarhenüz birteorigeliştirilmemiş olmasına rağmen olanlar aynen önceden bana anlatıldığıgibiydi.Oppenheimer'abombanııı etkisindcn kurtulmak için ne yapmamız gerektiğini sorduğumda bana şok dalgasına teget olacak şekilde dönmemiz gerektiğini söyledi. Bu da 159 derccu dönmek anlamınageliyordu. Buişiyapmakiçin40ila42 saniyemizvardı. Hareket emrini 5 Ağustos'ta mı aldınız? livet. Hava raporlarına göre Ağustos'un 6'sı en uygun vakitti. Uçuştan önce tüm hazırlıklarımızı tatnamladık: Uçaklaryüklendi,mürcttebatsonkezbilgilendirildi,her şey kontrol edildi. 5 Ağustos'ta, öğlcden sonra saat dört gibi her şeyimizle hazırdık ve başkandan şu sözü duyduk: "Onları istediğiniz gibi kullanın." Bombayı fırlatma zamanı 9.15 olarak belirlendi. Bombayı bıraktıktan sonra patlamayı duydunuzmu? Rvet. Bombayı bırakıpdönüşmanevrasını yaptıktan sonra şok dalgası arkamızdan geliyordu. Kuyrukmakinelisindekigörevli"tştegeIiyor"dedi.Bunuderdemezdekıçbölgesinden darbe aldık. Bombanın şiddetini ölçmek için uçağa yerleştirilen akselerometrelerdalganınbize2,5Gi!evurduğunugöstcriyordu. F.rtesi gün bilimadamlarına olan biteni sorduğumuzda bomba patladığında uçağımızın on buçıık mil uzakta olduğunu söylediler. Aşağıda neler olduğu hakkında bilginiz varmı? Tüm şeytanlar aşağıda toplanmıştır. Bence durumu cn iy i" Birkaç mıkro saniyede lliroşimakentiyok oldu"diyentarihçianlattı. Geri dündüğünii/.de başkan TrumaıTı ziyaretettiniz. Evet. Oval ofıse Carl Spaatz, hava kuvvetleri personel sorumlusu, General Doolittle ve Albay Dave Shillen ile birlikte gittinı. Koltuklara askeri rütbelerimize göre nturduk vc benım yerim başkanin nıasasının hemen yanıydı. Kahvelerimi/i bitirmek üzereyken l'ruman içeri girdi ve herkes ayağa kalktı. Truman,öncegeneral Spaatz 'ı, sonra CJeneral Doolittle'ı ve ardından Albay Shillen'ı kutladı. Daha sonra on saniye boyunca hiçbir şey söylemeden bana baktı ve sonunda ne düşündüğümü sordıı. Ona "Sayın başkan, bana söyleneni yaptığımı düşünüyoruırf'dedim. lilinı masaya vurdıı ve şıınu söyledi: "Evet tam sana söylenenleri yaptın ve ben seniorayagönderenkışiyim. Birilerisanazorluk çıkaracak olursa onları bana bildır." Peki sizc /orluk çıkartan oldu mu? Kimsebana/orlukcıkartmadı. Bomba üzeriııe hiç ikinci kezdüşündüııüzmü? Hayır. Birincisi, hava kuvvetlerine Amerika Birleşik Devletlerı'ni en iyi şekilde savunmak için girmiştim. Bu, inandığım ve ugrunaçahştığımşeydi. Ikincisi, uçaklarkonusundaçoktecrübeliydim. 29 yaşındaydım ve insan bu yaşlarda kendine öy le güvenir ki yapanıayacağı hıçbırşeyinolmadığını diişü yiz. Onları mahkemeye çıkarmanın anlamı nür. Ben de başarıp başaramayaeağımı dü yok. Ben onlar için bes, saniye bileharcamazşünmedim. Yanı hiçbir problemimolmadı. dım. Doğru şeyi yaptığımızı biliyordum veevet, Rombaya dönelim. Einstein atomun birçok insanı öldürecektikancakTanrrnın parçalanmasıyla tüm dünyanın değiştiğiyardımıyla birçok insanın hayatını da kıırla nisöylemişti. racaktık. BöyleceJaponya'yı işgaletmeyeBu doğru, değişti. cektik. Ve Manhattan Projesi'nin ba^ındaki Peki ikinci bomba neden kullanıldı, Na bilim adamı Oppenheimcr bunu biliyordu. gasaki'yeatddı. Oppenheimeröldü.Odünyaiçinbirşeyler Kimse bilmiyor ama üçüncü bir bomba daha vardı. Birinci ve ikinci bombaları kul yaptı ve onu kimse anlamıyor. landıktan sonra birkaç gün Japonlardan hiç Son bir soru; insanların "onları bombasesçıkmadı.Pasifik'tekistratejikhavakuvlayalım, o insanlara atom bombası atavetlerinin başı General LeMay bana telefon lım"'dcdikleriniduyuncancdü$ünüyoretti, üçüncü bombayı almamızı ve uçağa sunıız? yükleınemizi istedi. Ancak ben vc ekibim Seçinı hakkım olsa böyle bir şey yapmak('alıfornia topraklarına ulaştığımızda savaş tançekınmezdim, onları sılipsüpürürdüm. sonaermişti. Evet, masuın insanları da öldüriirsünüz fakat General LeMay üçüncü bomba hakkın diinya üzerınde masum insanların ölnıediği bir savaş yok. Gazeteler "çok fazla masum da nc düşünüyordu? insanı öldürdünüz" diye zırvalayabilirler. Bunu kimse bilmiyor. Önemli birsoru: 11 Eylül'den sonraki Bu, ölen insanlann orada bulunma şanssızdüşiincelcriııiz neler? İnsanlar atom lıklarından kaynaklanır. bombalarından, hidrojen bombalarınBu arada ilk bombanın ismi 82 idi ve siz dan bahsediyorlar. ona annenizin ismi olan Enola Gay ismini Bu teröristler hakkında sizin bildiğiniz verdiniz. Anneni/homhayakendiisminin den daha fazlasınıbilmiyorum,aslında hiç verilmesiyle nclcr hissctti? bir şey bilmiyorum. Ticaret Merkezi'ni Sizebabamınnelersöylediğindenbahsebombaladıklarmda olanlara inanamadım. debilirim. Annemherhangibirkonudaciddi Değişik zamanlarda birçok düşmanlasavaş olsun ya da olmasın, düşüncelerini pek detık fakat onların kim ve nerede olduklarını ğiştirmez. Babamın dediğine göre Mibiliyorduk. Beni endişelendiren nokta bu ami 'deki telefon çaldığında annem sakinmiş. çünkübahsegirerimkitekrarsaldıracaklar. Fakat radyoda ismini duyunca sevinçten haBunu kendilerini hazırhissettiklerinde yapa valara uçmuş. ^ caklar. () lanet heriflerin hepsini öldürmeliÇeviren: BURAK KANLI DERGI'DEN Merhaba, Antik çağın edebiyat yapıtlarında yazara eşlik eüen imza diye biliriz onu. Ilyada ve Odysseia ukumaktan tat almaya başlayınca da da tiryakisi oluruz. Geçmişe ya da Mavi 'ye yolculuk etmek istediğimizde onu hatırlamadan edemeyiz. Ölümünün 20. vılında Azra Erhat ile yeniden birlikteyiz. Dil ve tercüme serüveni ile içiçe geçmiş coşkulu yaşammdan kesitler sunuyonız. Bugün Eylül ün I 'i. Yani Dünya Barış günü. tkinci Dünya Savaşı nın en an günü Hiroşima 'ya ve Nagasaki 'yi atom bombasının aüldığı gündü. Bombayı atan uçağm pilotu Paul Tibbetts acaba yıllar sonra neler düşünüyordu? tngiliz The Guardian gazetesinde pilot Tibhets ile yapılmıs ilginç bir ropörtaj yayımlandı. Pilot, onbinlerce insanın öiümüne yolaçtığı için pişman mıydı? l Eylül nedeniyle bu röportajı sayfalarımıza aldık. Okulda, savaşları iki tarih t arasında geçen şiddet dönemleri olarak okuruz, ama bu savaşın gerçek tarihi değildir. lstanbul 'un göbeğinde, Fenerbahçe de artık kullanılmayan bir plajda şimdi Çeçen mülteciler vasıvor. önünden geçip gittiğiniz bu terkedilmiş plajın mülteci ağırladığını bilıyor muydunuz? * • • Geçen haftaki sayımızda, "Armağanlı Bulmaca " sonuçlarını yanlış yayımladık. Bunun için okurlanmızdan özür diliyor, 20 okurumuza daha avnı bulmaca için kitap armağan ediyoruz. Duygıı Asena bu hafta yıllık ızinde. Yazısına bu nedenle yer veremedik. Önümüzdeki hafta yeni bir Cumhurivet Dergi de huluşmak üzere... CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: YEDİ MAYIS HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIK AŞ ADINA İLHAN SELÇUK • SORUMLU MUDUR: MEHMETSUCUBGÖRSELYÖNETMEN: AYNUR ÇOLAK • BASKI: SABAH YAYINCILIK A Ş I İ D A R E MERKEZhTÜRKOCAĞl CAD. NO: 3941 CAĞALOĞLU, 34334 İSTANBULTEL:(0212)5120505 BREKLAM:PUBÜMEDİA cumdergi@cumhuriyet.com.tr KAPAK F O T O C R A I 1 : 6 Ağustos 1945 Pazargünü Itiroşima... SİPA PRESS