Katalog

zanda camılerde Cuma hııtbesını dınlemeye gelenlerın say ısı her zamankınden daha fazladır; bunlar ımamın söy ledıklerini daha bir can kulağıy la dınlerler. Dolay ısıyla ramazan, ulema için insanlara bılgı verme ayıdır, dıni ya da sıyasi içenklı nıesajlargönderme şanslarının en yüksek olduğu aydır, "fetva verme" rol lerı nın anlamının ortaya çıktığı dönemdır. Bu buyük camiler için olduğu kadar mahalle ve köylerdeki basit mescıtler ıçın de doğrudur. Osmanlı zamanında büyük şehırlerdeki medresclerde yetı şen softalar ramazan ay ında köylere gidip vaızlık edcrlerdı, yanı cerregıderlerdi. Dolayısıyla "kamuoyunuguncel sorunlarhakkında yönlendırmek" ozellikle bu aydamumkündü Bıınunla birlikte ramazanın geleneksel ıletışımı yalnızca dınscl boyuta indırgenemcz Buayda ayrı bıretkmhkkazanan başka ağlar da vardı. Örnegın oruç ayında daha çok müşteri çeken kahveler, tescılli habercıler, haber ve dedıkodu taşıyanlar sayesinde bilgi akışının kavşak noktasını oluşruruyorlardı. En çok ramazanda seyredı len, geleneksel K.aragöz'lü gösterilerde aynı şekilde, basının ortaya çıkmasından önce ramazan ayıııı dillerdc dolaijan soylentıler ve fısıltılarla doldumyordu, ki bunlara sarayda ya da bır nazırın evınde geçenler de dahildi. lkinci Imparatorluk dönePınliyılıın helvacıbaşısı (Ferriol)... mınde yaşamış bır Fransız gözdılar, çok ince peçe takmamalı, bo lemci de, içine ınce bır alay da kayunlarını ve göğüslenni açmama tarakşöylekaydediyordu: "Karalı, faytonla yolculuk edenler çok göz(.. )temınatakçesıyadadamgenç ya da yakışıklı arabacı kullan gasıolmayanbırgazetecıdır"Fanıanıalıydılar; gece geç saatlere lanca ıdarecının hareketlerının, kadardışanda oyalanmamalı, sırf hattasultanındavranışlannınaçık erkeklerin gıttığı, adı kötiiye çık edıldığıyaftalarda ozellikle ramamışyerlerden ıızakduımalı, ibadet zanda şehrin duvarlarında belırıetmek ıçın ıkı ya da üç camiden yordu. Ama ramazan Istanbul'da, en başkasına gıtmemelıydıler; alişveriş yaparken dükkânlarm ıçine gir a7indan ılk başta kelimenın "modern" anlamında da ıletışım ayı olmemeli,kapıdabeklemelıydıler Ikı cıns, özellıkle ıama/aıı yaza muş gıbı gdzükmektcdır. Osmanlı denk geldiğındc bır araya gel ıyor basınınm ılk ^amanları ıncelendılardı; Istanbulhalkıyazınbaşken ğinde 186O'lı yıllardan ıtıbaren "kamusal" basın, pek çok gazetetinçevresindekıveBoğazkıyısındakı sayfiye ve gezinti ycrlcrıne ııın yay ın hayatına şaban ay ını n sogitmeyealışkındı. 1847 tarıhli ten nunda ya da ramazanın ilk guıılchıbat, o yıl ramazan yazın ortasın rinde başladıgı şaşkınlıkla tespıt da, 13 Ağustos'ta başlıyordu bazı edılır Kuşkusuzbasındakiler, yenı gezıntıleı (örneğin hamama gıt bir ısım ortaya atmak ıçın bunun mek) ıçın bellı günleıı kadınlara doğru zaman olduğunu bıldıklerı ayırarak, yada bazı sayfiye yerleri ıçın: Ramazan ayında gazeteye konı (genellıkle de Boğazkıyılarında nulacak dalıa çok ılan ve bılgı olurolanları) ya kadınlara ya erkeklere du (tıyatro ya da Karagöz göstenayırarak, iki cinsin bır araya gel lerinin suatlcri ve türlerı, vb ), gamcM soruna çözüm getırıyordıı. zetenın daha çok okur tarafından Ama eliımzdeki başka kaynaklara satın alınması şansı daha buyük göre, bu kurallara gıderek daha az olurdu, gazete oruç ayında çok kısaygıgösterildiğıaçıktır \9 yüz şjnin gıdıp geldığı kahvelerde ve yılsonıınaaıttenbıhat, baştaıiiona kıraathanelerdetoplucaokunabıkadınlara kıyafetlerkonıısundakı lirdi Ote yandan, ramazan Istanedepkıırallarınıtekrarlamayayo bul'da tıyatro ve ilk filmgosterımleri için de en hareketli sezoııu temsil ediyordu ve bu durum C'umlletişim ve harekete geçme hurıyet'ın ılk yıllarına kadar surEngentşanlamıyla, Müsluman Türkçesi. SAADETÖZEN ülkelcrde rama/anın ıletışım ayı olduğıı söylenebilır. Ilk başta da, Resimler Toplumsal Tarih dergıdinsel şebeke üzennden yürüyen geleneksel iletışım gelır Rama sınden alındı. %mp? Bu erkekler niye öfkeli? Filtresiz, bol dumanlı bağlı TürkTelekom'un hazırladığı telefon kartlarına bagazete yeniHarman 12 kılırsa ış teknolojiye ayak uydurmakla bıtmıyor. TeleKasım günü gözlerinı kom, kartların üzerınde doğruluğu yıllardır tartışılan 16 dunyaya açtı. Leman Türk devletının kurucularının resımlerinı kullanmış . grubunun yenı haftalık Hun devletınden Babur Imparatorluğu'na kadar butun dergisının kunyesıne kurucuların resimlerı var. Hadı buna tamam dıyelım Tuncay Akgun ımtıyaz Ama kardeşim, Turk buyugu dıye boyle çırkın adam çisahibi, MuratToklucu ile zılır mi? Çirkinliği geçtik. Bu adamlar hıç gulmez mi? Serkan Seymen ise edi Neden bu kadar sınirli bakıyorlar?" tör adı altında kaydedilYazının devamında adı geçen Türk buyuklerının damış. yenıHarman'ın çı ha güler yuzlu ve daha guzel resımlerının mevcudıyetı kış duyurusunda şu anımsatılıyor sözlereyerverıyor... "IsyeniHarman, erkektıplemelerını karıkaturuzeedetanbulAnkara merkezlı gazetecılık anlayışını biraz ol rek, kımı çağdaş Turk mafya buyuklerı ıle de kıyaslasun kırabilmek, buyuk medyanın ılgılenmek istemedi mış...^ ğı haberleri okurlarımıza aktarabılmek ıçın gazetecılerden veokurlarımızdan destek bekliyoruz..." uc/uMmmm yeniHarman esprisı bol birmuhalif dergi. Arka kapağındakı "Ey Türk tıtre ve telefon et" başlıklı düzenlemeyı bır fıkir edınmenız ıçın aktarıyoruz... Sokaklardakı ankesorlu telefonları kullananlar, bu sayfayı süsleyen telefon kartlarına pek yabancı değıller aslında. Ancak tamamını bır arada görmek oldukça urkutucu. Bu kartların ustune resımlerı basılan sakallı bıyıklı, çekik gözlu erkeklerin ortak noktası, telefon edenlere azarlar gibi bır ilk bakış fırlatıyor oluşlan. yeniHarman durumu şöyleozetlıyor: "3 Kasım oncesinın MHP'lı Ulaştırma Bakanlığı'na yeniHarman dergisinin önerisi...