Katalog

CUMHURİYET DERCt Turan ve Hüseyin Batuhan (1941). Hüseyin Batuhan 57 yılını paylaştığı eşi Turan Hanım'ın günce tuttuğunu bilmiyordu. Ölümünden sonra yüz cilt deftere ulaştığında farkına vardı ki kansıyla yaşamanın keyfme yeterince varmamış, onu yeterince tanıyamamıştı. Güncelerin yanı sıra binlerce sayfa mektup vardı. Demek Turan, Suzette Ue mektuplaştığı yü (16 yaşında). maz. Bunun üzerine Turan Hanım oturduğu yerden, "Galiba anlamına gelir" der. Turan Hanım, Fransızca'yı Izmir'de, Notre Dame de Sion'un ilk ve orta kısmı olan 'SaintePulcherie'de öğrenmiş, liseyi ise Amerikan Kız Koleji'nde okumuştur. Üniversitede ise, felsefeci Reichenbach ve Heimsoeth'ingözdeöğrencisidir. Aynca Cemal Reşit Rey'den piyano dersleri almıştır. Hüseyin Bey, Turan Hanım'ın, "Siz Fransızca'yı nerede öğrendiniz, ayıp değilse?" sorusuna, "Baudelaire'i aslından okuyabilmek için kendi gayretimle öğrenmeye çalışıyorum" diye cevap verir. Böylece, aralanndaki yedi yıllık yaş farkına rağmen, 57 yılsürecek hayat arkadaşlığının tohumlan atılır. Turan Hanım, evli olduklan sırada üniversitede Fransızca okutmanlığı yapmış. Eşinin söylediğine göre, kendisine buket verilen tek hoca olmuş. Derste buketı gördükten sonra kaçmaya başlamış. Arkasındankoşupzorlavermişlerbuketi. Bunlan anlattıktan sonra gülümseyerek, "Çok tatlı bir kadındı Turan" diyor; "Gerçekten çoktathydı..." Turan Hanım'ın en büyük özelliklerinden biri, yazma tutkusudur. Yazarak kendi kendisiyle hesaplaştığının, duygu ve düşüncelerini en iyi yazı yoluyla ifade ettiğinin farkına daha 14 yaşında vanr. 193033 yıllan arasında, SaintePulcherie'den arkadaşı Suzette'le mektuplaşır. Bu mektuplarda, 16 yaşlarında olan iki genç kız, karşılıklı yoğun duygulannı ifade ederler. ki bunlan yayımlamahydı... Savaşmakglbi yazışmak... Turan'ın yazma tutkusu hiçbir zaman sönmez. Hayattaki en iyi dostu Kaya Hanım 'dan, günlükJerinin üç cildinde bahsetmiştir. Birkaç yabancı dil bilmenin verdiği avantajı da değerlendirerek, 24 ülkeden 87 mektup arkadaşı edinir. Hüseyin Bey, düşündüğünde, kolejde okuyan bir genç kızın bunca kişiyle mektuplaşmaya nasıl vakit bulduğunu anlamakta zorluk çekiyor. Çünkü söy lediklerine göre Turan Hanım, yazdı mı uzun yazarmış. Bir keresinde, Hüseyin Bey eşinden tam kırk sayfalık bir mektup almış. Turan Hanım'ın, 87 mektup arkadaşı arasında sadece bir mektupla sınırlıkalanlarolduğugibi,senelercemektuplaştıklan da var. Hollandalı Johan Marie Langevveg'le altı yıl boyunca mektuplaşırlar. Turan Hanım' ın "Johnny" diye hitap ettiği Langeweg, daha ilk mektuplanndan birinde, "Sizınle yazışmak sürekli bir savaş" diye yazar. Dürüstlük, özgürlük, dostlukgıbi konularda, neredey se her bırı başlı başına bırer deneme yazısı olan mektuplar gider gel ir senelerce. Turan Hanım, yazılannda günlük hayatta görünmeyen yanlannı anlatır daha çok. Zamanla mektuplarda aktarılan duygular yoğunlaşır. Aşk yaşadıklarını düşünen ıkı genç, evlenmeyi bı le planlar. Ancak bir süre sonra aralanndakı ılişkiyi dostluğa çevirmeyi uygun görürler. Arkadaşlık ettıkleri dönemde Hüseyin Bey 'edeyüzlerce mektup yazmış. Her gün okula geldiğınde, Hüseyin Bey, ilk iş olarak Turan Hanım'ın çantasını açar, mektubunu alırmış. "öyle alıştırdı beni" diyor Turan Bey o günleri anlatırken. Dört yıl süren arkadaşlık ve nışanhlık döneminden sonra evlenmışler. Turan Hanım'ın ailesinin, aralanndaki yaş farkı yüzünden endişelen varmış. Ancak Hüseyin Bey, bu insanlardan hiçbir zaman asık su Bir hayat, yüz günce Sen benim olan An'sın! Sen benim bütün tarıhim, bana beni bütün başkalanndan, "lleride hay atımı tasvir edecek insanlar hatta hayatın sıradan saatlennde beni kensadece seni ziyaret edip sanabaksmlar ye dimden ayırt eden biricik mteliği veren kiter! Yazık onlara bir cilt yazamazlar ve an şisin!" diye yazmış Turan Pamuk, (Yazar layamazlarsa! Anlayanada yazık, zirabe Orhan Pamuk'un babası ile kardeş çocuknim tavsiyem üzerine iyice düşünüp taşrn lan ) 1941 tarihli mektubunda. Hüseyin dıktan sonra bütün hayat hikâyemi yazma Batuhan, 57 yılını paylaştığı eşınin seneler ya zamanlan yetmeyecek. Ne demiştim: önce yazdıklannı doğruluyorbugün. Eşinin 14 yaşından ölümüne dek tuttuğu, yüz cilde yakın günlükten, ancak onu kaybettikten sonra haberdarolmuş. 53 yılaynı evde yaşadığı eşini birkezbile günlük yazarken görmemiş. ölümünden sonra, üzerinde "Turan'm günlükleri" yazılı bir kutuyu açtığında karşılaşmış, eşinin ardında bıraktığıpahabiçılmezhatıralarla. Ona seneler öncesini tekrar yaşatan, Fransızca, tngıhzce ve Almancakaleme alınmış günlüklenn şu ana kadar ancak üçte bınnı okuyabilmiş. Kendi deyimiyle, "ömrü vefa ederse" tamamını okuyacak. Bir mektubunda, "Yaşamakta olmak ne demektir, bunu düşündün mü?" diye soran Turan Hanım 'a cevap veriyor şimdi. Hayat arkadaşını; günlüklerinden, binlerce sayfa mektuplanndan ve hatıralarından yola çıkarak, "Bir zamanlar bir Turan vardı" ismiyle kaleme aldığı kitabında yaşatıyor. .(Kitabın ilk cildi, Türkıye tş Bankası Yayınlanndan geçen ay çıktı.) Turan Hanım ve Hüseyin Bey, 1939 yılıTuran koleji bitirdiğiyıl (1936). nın eylül ayında Edebiyat Fakültesi FelseGAYE GÜZELAY fe Bölümükitaplığındakarşılaşırlar. Turan Hanım, Hüseyin Bey'den yedi yaş büyüktür ve son sınıfta okurken aynı zamanda kütüphanememurluğuyapmaktadır. Hüseyin Bey o zaman 18 yaşındadır, üniversiteye yeni girmiştir. Okuduğu Fransızca kitapta karşılaştığı yabancı birkelimenin anlamını, yanındakı Galatasaray Lisesi mezunu arkadaşına sorar ancak cevap ala ,r Kardeşi ve yeğenleriyle Heybeli plajında.