Katalog

CUMHURİYET DERGİ Pulitzer Ödülü'nü kazanan ilk kadın şair Edna St. Vincent Millay'di. "Yabanıl Güzellik" isimli yaşamöyküsü, kadınlar ve erkeklerle aşk ilişkisine giren Millay'in antifaşist damarına da kulak veriyor. Bir zamanlar, Vanity Fair dergisi adına Avrupa'yı gezen, umutlar ve düş kırıkhklarıyla dolu dünyayı kalemine dolayan, aşklannı da peşinden taşıyan Millay'in yaşamı, lirik bir öykü... Çağdaş kadının nıüjdeeisi... " aşamöyküsüyazmakgaripbiruğraştır. Bana kalırsa, bu ıçın içın bir ilim adamı gibi incelikli, sabırlı ve kılıkırkyaranbirıolmanınyanısıra, beygır gıbı bir giice de sahip olmak gerekiyor. Oysa, Vırgınia VVoolf'a göre, geçmişi eşeleyerek bulunanları" Yaşanı" adı altında sunmak aptalcabir şey. Başkalarının yaşamlannı deşip, mektuplanna dalmak gibi bir açlık duymak, olsa olsa geçmişe sımsıkı bağlı olmamızdan kaynaklanabilir. Gelgelelim, böylesi bir uğraş kişiyi yaşama da bağlar. Yazar bir başkasımn yaşamını eşelerken kendi geçmişini de sorgulama olanağını elde eder. Bu nedenle, Edna St. Vincent Millay'in (18921950) yaşamöyküsü, aynı zamanda bızlerinde lirik bir öyküsü. Edna Millay çağdaş kadının müjdecisiydi. O dönemde kadınların uluorta sigara içmeleMan Ray'ın objektiflnden fair Edna St. Vincent Millay... (1920) ri hoş karşılanmazken, Hdna herkesin gözü önünde sigarasını tüttürüyordu. Greenwich Village'ınoışıltılıgünlerindeerkeklervekadınlarla düşüp kalkıyor, bu deneyinılerını zekâ ve cinselliğin tüm çıplaklığıyla gözler önüne seren, büyüleyici dizelere, sonelere dönüştürüyordu. Dönemınin en gözde "Kiz Ozanı" oluşu yalnızca "A Few Figs from Thistles", "The Ballad of the I larpWeaver" ve sekiz sonesiyle 1923'te Pulitzer Ödülü'nü kazanan ilk kadın olması, ya da Thomas Hardy 'nin, "Amerika deyince akla yalnızca iki şey gelir: Gökdelenler ve Edna St. Vincent Millay'in şiiri," demesindenkaynaklanmıyordu. Millay, 1918 yılının haziran ayında yayımladığı, "First Figllk Incir" adlı son derece cüretli dört dizelik şiiriyle Amerikan kadınlannın akıllannı çeliyor, ölümün eşiğınde gezinen yabanıl özgürlük çığlığıyla onlan bir araya getiriyordu. Millay' iıı yaşamı yalnızca eğlence ve cinsellikten de ibaret değildi. 1918'de sol görüşlü "The Masses" adlı dergi vatana ihanet etmekle suclanırken onlara destek verdi. 1922'de Sacco ve Vanzetti 'yi savunan yürüy üşlere katıldı ve ölüm cezalannı protesto ettiği için tutuklandı. 1940 yılında, "The Wave of the FutureGeleceğin Akımı" adlı kitabıyla Amerikalılara faşizmi aşılamaya çalışan Anne Morrow Lindbergh'e savaş açtı. 1942'de Naziler Çek köyü Lidice'yi yerle birettikJerinde, Millay radyo için "The MurderofLidice" adlı nazım türünde bir oyun kaleme aldı. Oyun tüm ülkede yay ımlandığında, Amerikahlann üçtebiriAlmanya'yacephealdı. Millay yapıtlarıy la olduğu denli yaşamıyla Oyülarda kadmlar arasında uluorta sigara içene pek rastlanmazdu Edna bir istisna idL Y da herkesin yoğun ilgisıni çekerek, ünlü lngiliz şair Byron ile boy ölçüşebilecek güce ulaşan ilk Amerıkalı idi. Şıirokumasaatlerinde salonlar onu dinlemeye gelenlerle dolup taşıyor, Millay dizelerini okurken insanlar esin perisiyle yüz yüze geldiklen duygusuna kapılıyor, onunlabirlikte gülüyor, onun büyüsüne kapıhyorlardı. Sonelerinitopladığı"Fatal Intervıevv" adlı kıtabı ekonomık bunalımın en yoğun olduğu günlerde bile 35.000 kopya satmıştı. Greenvvlch Vlllage'da... Şiiryarışmasınakatılmafikriannesinden gelmişti. O sırada 20 yaşında olan Edna yarışmaya katıldığı "RenascenceYeniden Doğuş" adlı 214 dizelik şiirini iki aydan kısabir süre içinde tamamladı. Şııri ödül almadıysa da, çokkişi ödüliın Edna'nın hakkı olduğunu, şiirinin çağdaş şiire yepyeni bir soluk kazandırdığını öne sürüyordu. Edna'nın "göz kamaştıncıbüyüsü"dahaöğrencilikyıllannda fark edilmişti. New York Y.VV.C.A. Eğitım Okulu'nun müdürü Caroline B. Dow da onun büyüsüne kapılmış ve kırsal kökenli bu genç şairin elinden tutmuşru. Varhklı dostlanndan topladığı parayla Edna'yı VassarCollege'a gönderdi. Bu okuldan mezun olduktan hemen sonra Edna iş bulmak amacıyla New York'a gitti. Vanity Fair dergisinin iki genç editörü Edmund NVilson ve Wohn Peale Bishop ile tanışması işte bu kentin bohem kesimini simgeleyen Greenvvich Village'da oldu. NVilson kendisiyle tanışmadan çok önce Millay'in şiirine âşık olmuşru. Onunla ilkkez Greenvvich Village'daki birpartide karşılaşmış, güzelliği ve son derece etkileyici kişiliği karşısında büyülenmişti. tlgisini çekmek amacıyla, "Dead MusicAn ElegyÖlü MüzikBir Eleji" adlı şiirini Vanity Fair dergisinin Haziran 1920 sayısında yayımlamayakarar verdi. Edna'yaduyduğu hayranlıkşiirlerini okudukça daha da artıyordu. Bu arada, meslektaşı John Bishop da Edna'ya karşı genç şaire sınlsıklam tutulmuşlardı. Edna Millay' in her yaştan ve her cinsten insanları mest edici çekiciliği düşünüldüğünde, bu durum kaçınıhnazdı. 1920Mayıs'ında, Edna annesiCorave iki kız kardeşiyle birlikte Cape Cod kıyısında minik bir eve taşındı. Onu görmek için yanıp tutuşan Wilson bir süre sonra bu evin yolunu tuttu. Evde yalnızca iki oda olduğundan, ancak verandadaki salıncakta baş başa kalabil benzerduygularbesliyordu. Herikisi de bu