Katalog

CUMHURtYET DERGt ş+ tetik tümüyle amaç haline gelirken yığınlarca insanın acısı da müthiş birticaret metasına dönüşüyor, olayın bir de ticari boyutu var. Borsalar düşerken, tüm dünya ekonomisi krize ve gerilemeye girerkenbirtekişkoluilerliyor: Basın. Bin Ladin sadece uçakları değil, tirajları da patlatıyor. Gazetelerilkgünlerdeki gibi ikinciüçüncübaskıyapmasalarbile,tirajlannı önemli ölçüde arttırmış olarak piyasaya sürülüyorlar ve birkaç saat içinde hepsi satılıpbitiyor. Çoksesll yaklaşım Fransa'da 11 yıldıryayımlananvekendi yarattığı çok değişik bir türün tek uygulayıcısı olan Courrier International dergisi de genel tiraj patlamasından nasibini alanlardan (120130.000'den 260. 000'e fırladı). Geçen ay Le Monde gazetesinin satın alarak kendi ailesine kattığı bu haftalık dergi, yine kendine özgü formülü sürdürmeye devam etti ve son olay ice'tan alınan "New York'ta Arap Olmak" başl ıkl ı yazı ise bu kentte yaşayan Araplann olaylarkarşısında ne denli güç bir durumda kaldıklannı göstermek açısından ilginçti: Kendisinden neredeyse hesapsoran lOyaşmda bir çocuğu "Arap değil çingene" olduğuna inandırmaya çalışan birbakkalın aciklı çikmazı bütün yalınlığıylaverilmiştiyazıda. Yineaynı bölümde Bangkok'tayayımlanan "Asya Zamanlan"adlıgazetedenseçilmişçok çarpıcı bir yazı, kafalara değişik bir soru atıyordu:Taylandbasınınınağustossonunda yayimladıği bu inanılmaz yazıda, Amerika'nın artık Kabil yakınlarında yaşayan Bin Ladin'den kurtulmaya çalıştığı anlatilıyor, Pakistan'ın Peşaverkentinde gizli ajanların ön çalışmalanndan söz ediliyordu. Bunlar, yakında yapılacak büyük çaplı bir "high tech" operasyonla ve geniş çaplı hava saldınlanyla El Kaide örgütünün işinin bitirileceğini General Müşerref e anlatmışlar, Pakistanlı linde buna katılıyor, Çeçenistan ve Ortadoğu konusunda Batı 'nın yumuşama ve bölünmegöstermedenkararlılıklahareketegeçmesini savunuyorlardı. Son bir bölüm ise "Kınama ve Azarlamalar" başlığı altında Arjantin, Çin, Türk basınından alınmış değişik görüşleri yansıtıyordu. Çin basını genel olarak yorumdan kaçınıp sadece haberleri yansıtmakla yetinirken,KomünistPartisi'nin yayınorganı HalkınGünlüğü'ndebirprofesörün görüşleri oldukça dikkat çekiciydi: "Panamabaşkanınınkaçınlmasından Grenada'daki askeri müdahaleye, lsrail'e verilen koşulsuz destekten Yugoslavya'nın bombalanmasına uzayan tek yanlı ABD politikası dünyadaki en büyük terorizmdir..." Japon basınında, olayın hemen ardından Washington'un vereceği yanıt tartışılmaya başlandı, özellikle de Japonya'nınbukonuyailişkinpolitikasınınne olması gerektiği. tkinci Dünya Savaşı 'n Chicago Sanat Enstitüsü 27 Eylül günü "Sanat ve Acı" konulu bir tartışma düzenledi. Tarihçi, yazar Lisa Brock, bu tartışmaya ABD Başkanı Bush'a yazdığı mektupla katıldı. "...Çığlıklar içinde koşan insanlan gördüğümde, Hiroşima, Vietnam ve Irak'ı düşündüm..." Bu savaşta yokuz Brooklyn Köprüsu bu kez patlamalardan kaçan, neler olup bittiğinden henüz haberleri olmayan Amerikalüarı taşıyor... larda bu formülün ilginçliği iyice ortaya çıktı. Dünya aktüalitesini Fransızgazetecilerin kaleminden değil de, her ülkenin kendi gazetelerinden alıp derleyen Courrier International böylece Fransız kültüründen süzülen bir bakış açısıyla yaklaşmıyor aktüaliteye. Seçtiği yazılar dabelirli birpolitik çizgiye uygun olmak zorundadeğiller. Son olaylara bir Arap, bir tsrailli, bir Türk ya da bir Çinlinin nasıl baktığını merak eden okuyucular Courrier International'ınsayfalannabaşvurdular. Vebusayfalar oldukça geniş birgörüşyelpazesineyerverdi. 11 Eylül'e ayrılan dosyada ilkin Amerikan basınından alınan doğrudan tanıklıklar ve olayın nedenleri üzerine bîr kaç irdeleme yazısı vardı. Bu irdelemelerden bia\ Oran Günlüğü (Le Quotidien d'Oran) .»dlı Cezayir gazetesinden alınmıştı ve Tt^merika'nm Islamcı akımlarlatehlikeli ilişkilerinin altmı çiziyordu. Amerikanın elit kesimine hitap eden Village Voliderböylesibirgirişiminriskleri üzerine Amerikalılann dikkatıni çekmişti. Dosyanın ikinci bölümünde "Müslüman Ülkeler Sevinç ve Korku Arasında" başlığı altında bir dizi yazı, Arap basınındaki genel eğilimi gösteriyor, "Avrupa Üzgün, Rusya Ilgili" başlığı altında üçüncü bölüm ise Batı 'daki ve Rusya'daki değerlendirmelerden örnekler sunuyordu. Bunlardan lngiliz Independent, IRA konusunda ders çıkaranrken, Italyan basını da artık küreselleşme karşıtlannın elinde fazlabirkoz kalamayacağını vurgulamıştı. Rusbasmmagelince.dünyanınyenibirbölünmeylekarşıkarşıya olduğunu söyleyenlzvestia bir yana Islami köktendinciliği koyarken karşısma Batı uygarlığını geçiriyor, 'Terorizmden artık sadece Rusya ve lsrail değil bütün Batılı ülkeler de sıkıntı çekecekler" diyerek onlann bundan böyle Rusya'ya yaklaşmakta tereddüt etmeyeceklerini belirtiyordu. Diğer Rus gazeteleri de koro hadan bu yanabanş yanlısı tutumuyla tanınan 12.5 milyon tirajlı Asahi Şimbun gazetesi, Japonya'nın tarafsız kalmasını, herhangi bir müdahaleye katılmamasını savunurken, ülkenin en büyük gazetesi 14.5 milyon tirajlı Yomiuru Şimbun tersi görüşteydi. Japonya'nın ikinci dünya savaşından beri sürdürdüğü dış politika, herhangi birdış askeri müdahaleye katılmasına engel. Son olayda Amerika'nın savaş hazırlıklanna bir destroyerle sembolik olarak destek veren Japonya bundan öteye gitmek isterse elinin kolunun bağlı olduğunu görecek. Aslında New York'taki olay uzun süreden beri süregelen bir tartışmayı gündeme getiriyordu: Japonya'nın gerekli anayasa değişikliğini yaparak uluslararası çatışmalardadahaaktifbirrol oynaması, gerektiğinde askeri güç gönderebilmeLisa Brock, uzmanlığı özellikle Küba ve ABD'deki Afrika diaspomsı üzerine odaklanmış biryazar, uzun soluklu bir eylemci ve tarihçi. Brock, "Imparatorlukve Irak Arasında: Küba Devrimi öncesindekiAfrikalı A merikahlar ve Kübahlar " ve yakındaçıkacak "îkiAmerika dakiZenci.ABD 'nin ve Küba 'nın Karşılaştırmalı Kimlik, Tarih ve Mücadelesi "kitaplannın yazarı. Afrika tarihi ve diasporası profesörü olan Brock, "Radikal Tarih Eleştirisi "konulu araştırmanın da hazır [email protected] Bush, "misilleme"peşinde...