Katalog

16 BRİÇ ŞİAR YALÇIN 1789Mlk Yanlışpistler Defansın trefl döndüğü birçok durumlarda, deklaran damını erken kullanmak zorunda kalmamak için, asla almalıdır. Meselâ: • AR3 VA104 • 87 • A(4) CUMHURİYET DERGİ 1790D«fanshatâ« RD107 • V862 ... İ(d«vanı) • 104 B K G RD2 D Satrançta mantalite H. SERTAÇ OALKIRAN ugün pek çok kişi, içinde yaşadıgı toplumun ve çağın etkisi altında yaşamına yön verirken bunlann düşünce etkisi altında kaldığının farkında bile değildir. Olaylara yaklaşımlannda, kendi aralannda ve hattatoplumunen küçük parçası olarak tanımlanan aile içi ilişkilerinde, daha da ötesi aşk yaşamlannda bile bunlann etkisi vardır. Kendi toplumumuzu ele alalım: Son derece savaşçı ve mücadeleci yanımızın ön plana çıktığını görmekle birlıkte o derecede de plansız, sabırsız ve aceleci yanımızın bulunması, gerek birey olarak gerekse toplumsal olarak fayda sağlamadığı gibi genelde mutsuzluğa sürüklendiğimizin bile bılıncinde değiliz. Batı'nın planlı, yaratıcı, bilimsel ve azımli çalışma özelliği.Doğu'nunsabıriı.sorgulayıcıvedoğayayakınlığı kendilerine önemli avantajlar sağlamaktadır. öncelikle toplumun başanya gitmesi için temelden mantalitesinı düzeltme mecburiyeti vardır. Tüm bu açıklamalann dogrudan satranç oyununa etkisi vardır. Geçen asırtarda satrancın toplumlann medeniyet seviyelerinin (sadece ekonomi olarak düşünmemek gerekir) hep en üst noktaya çıktıklan dönemde satrancın o ulkelerde en üst seviyeye çıkması ve dünya şampiyonlarını çıkarması bir tesadüf değil, gerçeğın yansımasıdır. 10. yy'e kadar Islam dünyasında, Rönesans ve reform hareketlerinden sonra Italya, Ispanya'da, Fransızıhtılahnden sonra Fransa'da, daha sonra Orta Avrupa'da 18. yy'den 20. yy'nin ilkçeyreğinde Avusturya ve Almanya'da satrancın ön plana çıkması ve dünya şampiyonlannı çıkarmış olması bu söylediklerimizin tarih önündeki ispatıdır. Tarihten yola çıkarak yaşadığımız yüzyıla göz atacak olursak yüzyılın hemen başlannda Avusturya veAlmanya'nındoruktaolduğunu, Steinitz ve Lasker gibi en uzun süreli dünya şampiyonlannı çıkardığını görmekteyiz. Ancak Birinci Dünya Savaşı'nın devreye girmesi ve bu ülkelerin savaşı kaybetmeleri kişi ve toplum psikolojilerini olumsuz etkilemiş ve neticesinde Lasker gibi bir dev, Küba'nın altın çocuğu Casablanca'ya unvanını kaptınrken yaşadıgı talihsiz dönemin izlerini taşımaktaydı. Çarlık Rusyası'nın gözdesi Alekhine unvanı ülkesine getirdikten hemen sonra ülkesinde yaşanan köklü değişimler kendisini derinden etkilemiş, Batı'ya çare diye sığınmış, aradığı mutluluğu bulamamış, alkole sığınmış ve şüpheli bir sekilde yaşaKombinezon PetrosyanStein, SSCB 1961 Beyaz oynar kazanır a b c d e f g h ma veda ederken arkasında pek çok soru bırakmıştı. İkinci Dünya Savaşı esnasında Batı, ustalannı savaşta kaybederken SSCB satranç ustalannıAlmaAta'dasavaştansaklamış.burada hem savaş hem de satranç stratejilerini geliştirme imkânı bulmuşlardır. Soğuk savaş döneminde SSCB'nin uzun yıllar dünya şampiyonluğu unvanlannı elinde bulundurmalan bu nedene dayanmaktadır. İkinci Dünya Savaşı'ndan kısa bir süre sonra Federal Almanya'nın kendini kısa sürede toparlaması ve Doğu Almanya üzerinde her türiü faaliyetlerini yoğunlaştırması neticesinde Doğu Almanya üzerinden Batı'ya, Rusça kitaplann çevrilerek bilgi kaynaklannın aktarılmaya başlaması Batı'yı uyandırmış ve Robert Fıscher bunu en iyi şekilde değerlendirerek unvanı ABD'ye taşımıştı. ABD gibi vahşi kapitalizmin içinden yetişen Fischer, yeni dünya anlayışında ekonominin ön plana çıkacağını görmesi ve satranççılann bundan yararlanması için ortaya koyduğu görüşler FIDE tarafından anlaşılmayınca durumu protesto etmiş ve unvan maçlanna çıkmayarak dünyaya mesaj göndermiştir. Mesaj tam algılanamadığı için unvan tekrar SSCB'ye geri dönmüştür. Brejnev döneminin temsilcisi Karpov ve daha sonra Gorbaçov döneminin temsilcisi Kasparov ortaya çıkmıştır. SSCB'nin dağılmasından sonra Rus satranç ustalan dünyanın dört bir yanına ekmek parası için dağılmışlar ve beraberlerinde Batı'dan gizli kalan tüm teorik bilgileri getirmişlerdir. Bu bilgiler bugün artık tüm dillere çevrilmiş kitaplar halinde önümüzde bulunmaktadır. O halde ortada gizlisı saklısı kalmayan satrancın krallık ve kralıçelik tacını kimlertaşıyacak sorusu gündeme yaklaştığında şufikrisavunmuştum: "Ustaların bilgi ve yeteneklerinin eşit olduğu durumlarda ön plana yaşam mantaliteleri, felsefesi çıkacak ve sonucu bunlar belırleyecektir" demiştim. Gelecekte Batı, Doğu ile ilgili gizli kalmış bilgileri ele geçirip kullanmaya başlarsa bunun semeresinı satranç gibi dünya şampiyonluğu unvan tacını tekrar başına geçirerek alacaktır. 15 yıl önce anlatmaya çalıştığım bu tezimin bugün gerçeğe dönüştüğünü görmekteyim. Söylediklerimde, hepinizin hatırlayacağı KarpovKorchnoy 1978 Baguio City dünya şampiyonluğu maçlanndan esinlendiğımi belirtmelıyim. Bılindiği gibi Karpov rakibinin düşünce sistemini etkilemek için salona birgrup hipnotizmacı getirirken, buna karşılık savunma yapmak için Korchnoy da altı yogi getirmişti . ^ Etüd H. Otten, 1913 Beyaz oynar kazanır ••>> AV98 V R543 A5 . • A83 ' • :. ' • ., Güney İSA 2 Pik* Kuzey 2 Trefl 4Pik • 1092 • (D)32 Deklaran dördüncü elde trefl damını yaparsa vale kontr atağına dam ı koymak veya altılı kontr atağına yerden küçuk vermek suretiy le (ki bu takdirdc Doğu nıasını tahsil etmez) bütun oyunsonlan yıkılır. Çünkü deklaran artık Doğuyu yatıramaz. Deklaran bir pik bağışlarsa, Doğu alıp kör döner ve 2 (e) varyantını geçersiz kılar. Deklaran Batıya karo onlusunu bağışlarsa, basit veya çifte skuiz için hcsap düzeltilmiş olmaz. Batı pik döner ve deklaran yerden ruay la alarak şu duruma gelir: * îki majörgöstermek için 3 Trefl rebidi artık demodedir, çünkü hem rakiplere fazla bilgi verir, hem ortağın zayıfve dengesiz ellerle Stayman yapmasını engeller, hem de sanzatu kontratının cevapçınm çatalsız elinden oynanmasına yol açabilir. Batı köryedilisini çıkar, yerküçük verir ve Doğu asla alarak kör dokuzlusunu döner. Elden küçük verirsinız, Batı çakar ve karoy la elden çıkar. Kozlar doğuştan 41 olduğuna göre, kontratın ızı garanti lernek için nasıl oynamanız gerekir? Daha dakik birdefans oyunubatırabilirmiydi? Cevap: Asla alın, üç el koz vc üç el trefl oynayın ve karoyla elden çıkın. Eli Batı alırsa el çaka yer çakaya karo veya trefl, eli Doğu alırsa damının altından R/V çatalınıza doğru kör (veya o da el çaka yer çakaya karo veya trefl) dönmek zorunda kalır. tşte dört elin dağılımı: • A3 ' • . • •A * V87 DV8 6 A104 8 •'. RD107 V862 104 RD2 K K G • • • 6543 D5 6 . R1098 7 D932 V654 D D •2 n • • RV876 * 1097 J AD109 • 109 9 • AV98 R543 A5 A83 • 32 R3 Deklaran şimdi hesabı düzeltmek için yerden küçük kör oynarsa, defans pik döner ve çifte skuizin temel komünikasyonunuyıkar. Deklaran iki metr karosunu tahsil eder ve ondan sonra trefl asını çekerse, Batı iki pik boşaltır ve şu oyunsonu durumu gerçekleşir: Doğu ikinci elde kör dokuzlusu yerinc kör damını dönmek suretiy le kontratı bahrabilirdi! Deklaran ruayı oturmak zorunda kalırdı (veya iki kör, bir kup ve bir karo vererekanında batardı) ve Doğu ilerde karoyla el tutunca tehlikesizce kör dönerek bir kör daha alırdı. ^ Duyuru: Hugh Kelsey'in "Briçinizi Nasıl llerletebilirsiniz?" ve "lleri Briç" ve Victor Mollo'nun "Hayvanat Bahçesinde Briç" adlı kltaplarının tarafımızdan yapılan çevirilerinin satışına devam edilmektedir. llk ikisinin fiyatı dörder milyon lira, üçüncüsününkı üç milyon liradır. Üçünü birden ısmarlayanlar sadece on milyon lira ödeyebilirler. Bedellerinin 411841 no.lu posta çeki hesabıma yatırılması ve istenen kitapların adlanyla ısteyenin AÇIK ADRESİNİN ve varsatelefon numarasının kuponların mahalli mahsusuna yazılması rica olunur. Ayrıca bana mektup yazmaya veya telefon etmeye gerek yoktur. Adres vetelefon numaram: Bilezik Sok. 6/9, Küçükesat, 06660 Ankara. (0312)4185214 'V ¥ A104 '/,. V • • 109 ..'•> Deklaran pik asını çeker ve kör dörtlüsünü oynar. Ama Batı Güncyin dokuzlusunu almaz (!) ve deklaran son iki eli Doğuyateslimeder.