Katalog

CUMHURİYET DERGİ Dublajda, Türkiye'de son yıllarda kalitede bir düşüş yaşanıyor. Nedeni, işin çok, ücretlerin az olması. Dublaj Tiyatro sanatçısı Müşfik Kenter, Alf'i seslendirdi. sanatçılannın pek çoğu tiyatro kökenli... Zaran ise oyuncunun artık sesiyle tanınması, ömek mi, J.R. Oytun Şanal, Webster Oya Küçümen, Alf Müşfik Kenter... Oya Küçümen V fVebster'ın sesi olarak tanıyoruz. Kötü ses yoktur... NESLtHAN SAVAŞ seslendirmecıyı banndıran ajans, sadecı reklam sektörüyle çalışıyor. Seslendirme konusunda farklı görüşle var. "Seslendirme bir sanat dalı mı yoksa bi yan dal mı?" Ya da "Seslendirme için ne gib özellikler gerekli, güzel ses mi, eğitimli se; mi önemli?" sorulan pek sık tartışılan konu lar. Tümbunlar tartışıhrken, seslendirme işinin eskisi kadar özenli yapılamadığını düşünenler çoğunlukta. önceleri bolca prova yapılır,oyunculannvurgulannadikkatedilirken, şimdi buna ımkân yok. Kanal çok, zaman kısıtlı ve ücretlerdüşük. Seslendirilecel* çok fazla film, reklam ve dizi var. Türkiye'de dublaj, günümüzde "N'ayırr n'olamaz!"h yıllardakınden çok farklı. Artık doğal bir konuşmayla seslendirme yapılıyor Ancakyinedetecrübelıscslendirmecilereski günleri anlatmadan geçemiyor. Teknolojı gelişmiş olsa da, eski günlerin tadı başka... Birçoğu dublaj işine eskisi kadar sıcakbakmıyor. Bazılan da sadece çok özel işlerde çalışıyor artık. Çünkü maddi tatmin yok denecek kadar az ve manevi doyum da eskiyi aratacakgibi. Belki bir kırgınlık ya da küskünlük. Bu işe verilmiş onca yıl ve emek... Reklamlar, çizfi filmler, yabancı film ve diziler, belgeseller... Birçoğunda tanıdığımız kişilerin seslerini duyuyoruz. Çoğu tiyatrocu olan bu sanatçılar radyonun, televizyon ve sinemanm gizli kahramanlan. Yabancı filmler onlann sesleriyle hayat buluyor. Sesleriyle özdeşleşmiş birçok ekran kahramanı var. Aklımıza ilk gelenler, Bruce Willis'in sesi olarakaklımızdayer etmiş rahmetli Alev Sezer, yıllardır Bill Cosby, Fred Çakmaktaş ve Slyvester Stallone'yi konuşan Sezai Ay dın, Rock Hudson' ı seslendiren Çetin Tekindor, 'Dallas'ın J.R.'ı Oytun Şanal, eskiden çok sevilen bir dizi olan' Webster' ın sesi Oya Küçümen, eski Türk filmlerindeki aktrislere ses veren Adalet Cimcoz, eski Türk filmlerinin jönlerini seslendiren Ferdi Tayfur, 'Alf'i seslendiren Müşfik Kenter, Alain Delon'a birçok filmde ses veren MümtazSevinç, 'YalanRüzgân'nda Jillkarakterini ve birçok filmde Whoopy Goldberg'i seslendiren Bedia Ener, 'GizliDosyalar' dizisinde ajan Fox Moulder'ı konuşan Ali Düşenkalkar, birçok yabancı aktriste ve 'Yal an Rüzgân'nınLauren'ına ses veren yıllann oyuncusu Jeyan MahfiAyral... Y arı karanlık bir dublaj odasındayız. Karşıda bir ekran, ortada ayaklı mikrofonlar... Oda teknik masadan camla aynlmış, ses yalıtımlı. Tilbe Saran elinde tekstiyle geliyor ve seslendirme başhyor: Tiyatro sanatçısı Tilbe Saran 15 yıldır seslendirme yapıyor. Saran, yerli ve yabancı film dublajlanndan sonra reklama ağırlık vermiş. Eskiden iyi çevirilerle ve uzun süredediizgün işler yapıldığını anlatan sanatçı, o zamanlarişinhakkınınverildiğinibelirtiyor. Şimdi ise, bu hızlı tempoda kalıteden ödün verildiğini düşünüyor. Tilbe Saran'a göre, sesin doğrukullanımı önemli. Sanatçı, seslendirmenin bir sanat olmadığını, çünkü çok fazla yaratıcıl ık gerektirmediğini belirtiyor. Devlet Tiyatrolan sanatçısı olan Ali Düşenkalkar, 17 yıldır seslendirme yapıyor. 'Gizli Dosyalar' dizisinde Ajan Moulder'ı seslendiren sanatçının görüşleri şöyle: "Dünyada seslendirme sanatçılığı diye ayn bir olgu var, ama Türkiye'de bu yok. Bizde seslendirmecilervar. Çokinsanbu işi yapıyor ama kalifiye eleman yok. Bu işi sanatla bağdaştırmamak lazım. Bu iş bir sanat değil, bir yan sanayi. Yedek parça gibi düşünmek lazım. Tiyatroculann dahakolay yapacağını düşünüyorum. Ama tiyatrocu olmayan, çekirdekten yetişen ve bu işi yıllardır başanyla yapanlar da var. Eğitim venlse daha iyi ama seslendirme o kadar pratik bir şey ki, biriki izlemeyleedinebılirsıniz. EğerTürkçenizde iyiyse, ağzınız laf yapıyorsa, ekranı takip edip kulaklıktan iyi duyabiliyorsanız, senkBedia Ener (solda) ve Parla ŞenoL. 30 yıldır dublajyapantiyatrokökenli Bedia Ener, birçok fttmde Whoopi Goldberg'i de seslendirdL. ronizasyonu kafanızda tamamlayabiliyorsa "Arabanıza binerken içinizi boşaltın!" Bu bir reklam filmi. Teknik masadaki görevlisesleniyor: "Birazdahaneşelibirton..." Tekrar deneniyor. Neşeli, ciddi, kısık, yükseksesle... Hepsi kaydediliyor. Bundansonrası teknik masaya kalmış. Tonlamalar, vurgular,efektler... Seslendirme, bir dublaj stüdyosu olan Sinefekt'te yapılıyor. Reklamlannın seslendirilmesini isteyen fırmalar, dublaj yapanlann bağlı olduğu ajanslara başvuruyor. Müşteri firma, seslendirmecilerin doldurduklan CD'leri dinleyerek kimin seslendireceğine karar veriyor. Bu anlamda Türkiye'nin ilk kast ajansı, Replik Ajans. Bünyesinde 85 Sanat değll, yan sanayl...