Katalog

2 TEMMUZ 2000. SAY1 745 yorlar, bizdeki gibi "Duyamıyonım, sesini biraz yukselt!.." gibi şeyler asla yok. Alışveriş bittikten sonra da sizi iki ellerini yüzlerinde birleştirip selamhyorlar, teşekkür ediyorlar: "Kapunka!.." diyerek, son sözcükleri daima uzatılarak, muzikli bir dille konuşulan Tayca'yla... Bangkok'un tütn sokak ve bulvarlarını saçlan yapılmış, dudaklan boyanmış, biraz daha yaşlı kadınlar süpürüyorlar. Süpürgeleri ve giysileri dc Uzakdoğu'dan bildiğimiz fotoğraflarsanki. Çalışan kızlann tümü çoraplı. Tayland'ın 12 ay 30'dan aşağı düşmeyen, 40 derecelere kadar çıkan havasında çorabın anlamını çözememiş ve "Bayanlar bacaklannı daha güzel gösterdiği için mi giyiyorlar?.." gibi bir düşünceye saplanmıştım. Geleceğimiz günlerde bunu öğrendim: Üşüyorlarmış! Çalışan klimalannrüzgânndanüşüyorlarmış!.. Tayland'ın, özellikle Bangkok'un birçeşnisı de yaygın masaj evleri. Hemen her sokakta rastlıyorsunuz. Camlannda içerde yaptıkları tcknik masajın fotoğraflan var. Kapıda yakalanırsanız, yandınız! Neredeyse kolunuzdan tutup içeri sokacaklar; soyup, hemen ayağınıza o çok övündükleri 'ayak masajı'nı yapacaklar: Sağlığınız için! Bu masaj evlerine diyeceğim yok. Ancak bir de yine her sokakta, pek de sağlıklı (!) olmayan türden seks ağırlıklı masaj evleri de sürekli turistlerin hizmetindc. Bangkok'a hergün yüzlcrcc uçak iniyor. Bu uçaklarda inanılmaz sayıda Türk dc var. Eşlcriy le de gclmiyorlarmışçoğu. Biraparklannda, masaj evlerinin önlerinde onlara sık sık rastlanıyormuş.Bizgörmedikama... Tayland'da birden gelişen kızlann para için fahişeliğe kayması, büyük ölçüde, 1960'larda çıkardıklan biryasa ile önlenmiş: "Her işyeri (özel ya da resmi) alacağı işçinin yüzdc 80'ini kızlara ayırmak zorunda..." Tayland'ın en kuzcyindeki Chiang Mai (Çen May) kentinin, hatta daha yukardaki, neredeyse uzansak Burma hududuna değeceğimiz yerde yüzlerce tezgâh ve dükkânda 24 saat boyunca turistik eşya satışı yapılıyor. Ufak tefek Tay'lı kızlann elinde hesap makineleri... tezgâha göz attığınız an size alacağınız ürünün fiyatını yazıyor. Siz pazarlık etmek, indirim yaptırmak istiyorsunuz..kız makineyi hemen sizin elinize tutuşturuyor, "Siz yazın, siz yazın!" diyor Tayca... Verdiği fiyatın isterseniz onda birini yazın, o size hiç kızmıyor, pazarlığı sürdürmeyi yeğliyor ve size mutlaka bir şey satıyor! Doi Suthep Dağı'nın üstündeki, yerlilerin (MEO'lar) yaşadığı bölgede de, başkent Bangkok'tadaalışveriş için sizi çeken,tahrik eden bir şeye rastlıyorsunuz. Bütün kentlerde onlarca, Bangkok gibi büyük kentlerde yüzlerce dev ahşveriş merkezi var. Sarunm, bir büyük caddenin üzerindeki ahşveriş merkezlerinin sayısı tüm Türkiye'dekilerin toplamından fazladır. Bunlardan bir kısmını gezdik. Her şey göz kamaştıncı. Ucuzluk kesinlikle aldatıcı değil. En ünlü marka bir ttalyan ayakkabısı üç gün için fıyat kınyor ve 50 milyondan 12.5 milyona indiriliyor. Takım elbiselerde, gömleklerde, tüm tekstil ürünlerinde uygulanıyor. Ünlü Tay ipeği bir gün çok fiyatlı, bir gün şaşırtacak kadar ucuz. Chatuchak (Çatuçak) diye şehir görünümünde 9000 dükkânı sinesinde banndıran birpazaradayolumuzdüştü. Birtamgünde ancak onda birini gezebildik. Insanlar kan ter içinde, omuzomuzaydı... Turistik cşyaların başında tik ağacından yapılmış Budaheykelcikleri geliyor. Hertür ağaçtan, camdan, kristalden, gümüş ve altından binlerce çeşit hediyelik her yeri kuşatmış durumda. Bir ahşveriş için dükkânına girdiğimiz genç bir Hintli tüccar terzi; bana, en iyi kumaştan bir takım elbiseyi 100 dolara (3 günde) dikmek istediğini söyledi; "ihtiyacım olmadığını" söyledim, 75 dolara indi. Aynca elbiseye istediğim en ünlümarkanın etiketini de koyabileceğini, çünkü zaten o ünlü markalan kendilerinin Tayland'da dikip Amerika'ya ve Avrupa'ya gönderdiklerinı söyledi!.. Dağköyünde 12 yaşlarındayerli kızlann Avrupalı turist hanımlara boyalı, kesme, adi camlan safir, zümrüt, yakut diye milyonlarca liraya sattıklannı gördüm!.. Bizdeki ünlü otellerden daha lüks otellerin gecelik fiyatlan 30 milyonu geçmiyordu. Çok ünlü bir otelde 5 kişilik ailemizle brunch'agıttik.Çokzenginbirbüfe,kalite, her şey... Ve ödediğimiz parayla bizde ancak köfte/ekmek yiyebilirsiniz! Ithal ettikleri nc varsapahalı.Kendilerindenevarsaşaşırtıcı derecede ucuz... Dört elma 1 milyon TL, ama muz, neredeyse bedava! 19 rettirdikleri fil şovlan ilginçti. Fillertop oynuyorlar, ip üzerinde yürüyorlar, dans ediyorlar, seyircilerin arasına kadar girip şakalaş ıyorlar!Tayland'da bir vakitler 100bin kadar fil varmış. Yük taşımada kullanılan bu fillerden şimdi 4 bin kadannm yaşadığı söyleniyor. Filler, Bangkok'un genişcaddelerinde, özellikle akşamlan,arkalanndatakılı trafik ışıklanyla gezdiriliyor. Sahipleri parayla turistleri üstlerine bindirip gezdiriyorlar, fotöğraf çektiriyorlar. Buda felsefe ve öğretisi tüm Tay'lıların iliklerine kadar işlemiş: "Dört Soylu Gerçek"te yoğunlaşan ve "Sekiz Aşamah Yolu" izlemekle "Doğru"yu yaptıklarına inanan halk için Buda, hem Tann, hcm dost, hem öğretmen olmuş. Ülkenin dağıtaşı, binlerce tapmak ve Buda heykelleriyle dolu. Her sokakta, evlerin önünde de ufak, süslü tapınaklar var. Açıkkapalı müzelerdc insanı büyüleyen görüntüler, tasvirlcr, Buda heykelleri: Ayakta, oturan, yatan Buda'lar... Som altın, gümüş Buda'lar. Zümrüt ve Yeşimtaşından Buda'lar... Daha güzel görünsün diye yontulmuş kadın Buda'lar. Binlerce ve binlerce. .Her yerde Buddha ve kral var. Halk, Buda kadar krallanna da (IX. Rama) tapıyor! DevletTV'si hersabah 'Kral Marşı'ylaaçılıyor. Ülkedekralınbirtek muhalifi olmadığı söyleniyor. 72 yaşındaki, 4 çocuklu kral çok sağlıklı görünüyor. Kral ziraatçı, öykucü ve beste de yapıyor. Kaseti bile var. Kral verdiği her sözü yerinc gctirmiş. Tayland halkı ona sonsuz güven duyuyor. Şimdi oturduğu hariç, bütün eski kral saraylannı gezdik. ..Anlatılmasızor görüntüler... Tayland'ın herköşesiKral'ınçeşitlizamanlarda çekilmiş, sivil ve üniformalı fotoğraflanyla dolu... Süslü veışıklı... Yeryüzünde halkına bu kadar sempatik gclen, saygı ve güvcn duyulan, (ısrarla vurguluyorlar) halkın yüzde 100'ünün sevgilisi olmuş bir lider, kral, baş.. .düşünemiyorum. O zaman diyorum ki: "Eğer kral olacaksan Tayland'da kral ol!.. Oradan ayrılalı günler oldu; o son gece aerobik yapan kızların koro halinde söyledikleri şarkı, o müzik hâlâ kulaklanmda...^ Maymun kentl ve Kwal Köprüsü Tayland yollannda olmak, dağ tepe çıkıp inmek, güzelim görüntüsüyle oky an uslar gibi uzayan pirinç tarlalannı, sol yanımzdan dağlar boyunca Tann' nın en güzel çiçeklerini göz alabildiğine seyretmek... Yeniden kolay kolay yaşanmayacak zevkler arasında diye düşünüyorum şimdi. Binlerce km. asfalt üzerinde tırnak kadar bir oyuğa rastlamadık. Yollar boyunca süsl ü, sanat eseri sayılacak tapınaklar, kral portreleri.bayraklar... Lopburi an tik kentinde soluklandık. Maymunların arasında kaldık! lrili ufaklı yüzlerce maymun kentin her yerınde ınsanlar gibi geziyor, oynuyor; gcniş bir caddenin bir yakasından dığer yakasına geçmek için bütün trafik kurallannı uyguluyorlardı: Önce sola, sonra sağabakıyorlar.. biraz yürüyorlar, yeniden kontrolediyorlarvegeçiyorlar!.. Kanchanaburi kentinde ise yakın tarihin, 2. Dünya Savaşı'nınacılı armağanlarından birisiyle,KwaiKöprüsü'yletanıştık! Müzesini gezerken midemizbulandı. Japonlann 250 bin savaş esirine, yansının ölümü paha "Kral ve Ben "in çekildiği Lop Bori kenti... sma yaptırdıklan ve yaptıklan şeyler yüzlerce fotoğraftaydı... Güçlükle baktık.. Çıkıp 4 km. uzağındaki ünlü köprüye gittik. Turist kaynıyordu. lngilizlerin 1945yılındabombaladıklan köprünün onanlmış üstünden hüzünle geçen Kwai Treni'ni seyrettik... 34'lere çıkmış ısı altında, çok büyük bir alanda kurulmuş fil ve timsah çiftliğini gezdik. Her cins hayvanın da, mini bir trenin de bulunduğu bu çiftlikte iki gösteri, binlerce insanın ilgi odağı: Önce 60 bin timsahın yaşadığı alandaki gösteriyi ızledik. Taylandlı gençler, giydiklerı bir tür gösteri giysisi ve ellerindeki sıvri uçlu çubuklarla azgın timsahlan kızdınyorlar ve açılan koca dişli ağızlarına korkusuzca başlannı, gövdelenni sokuyorlardı. Bir saat süren bu gösteriyi rahat seyretmek olanaksız; içiniz bulanıyor, ürperiyorsunuz. Tayland' ın en pahalı deri eşy alarını bu timsahlardan elde ettiklerini de düşünerek... Başka bir yerde beş binc yakın insana sey Tayland'da güneş keyfi... Tayland'da yollar öylesine düzgün ki tek bir <yuğa rastlanmtyor.