Katalog

25 HAZlRAN 2000. SAYI 744 ca dört eyalet sistemi yeniden gözden geçirmek için kollan sıvadı. öteki eyaletlense, görünüşe bakılırBeş yıl önce DNA testleri kurbanın üzerinde sa, idam cezasının gerektiği biçimde bulunan saç ya da meni ıle zanlı arasında bır uygulandığına inanıyor. Bu eyaletbağlantı kurmaktan yoksundu. ler konuya yeniden eğilmek isterler• Toplama: Cinayetin işlendiği yerden ve se, aşağıdakı unsurlan gözden gezanlıdan kan, saç, meni ya da salya gibi çirmelennde yarar var: biyolojik malzemeler toplanır. Her bir hücre Irk: Irkla ölüm cezası arasında eşsiz bir DNA dizgeleri kitaplığı niteliğindedir. genellikle yanlış bir bağlantı kuruluAdli tıp bulgularıyla zanlıdan alınan örneklerin yor. Savcılarınyüzde98'ibeyazlaruyuşup uyuşmadığı belırlenir. dan oluşuyor. Yasal Savunma Fo• Soyutiama: Alınan örneği öteki hücresel nu'nun bir araştırmasına göre, bunmalzemenın ayrışmasına neden olan lar bir siyahın bir beyazı öldürmesi kimyasallarla kanştırmak suretiyle katıksız durumunda, sıyahlann kurban olDNA ötekilerden soyutlanır. DNA molekülleri duklan durumlara kıyasla, çok daha fermuar gibi kenetlenmış lif çiftlerinden, her bir fazla idam ısteminde bulunuyorlar. lif ise benzersiz dizgeler halinde sıralanmış Yanılma riski: İdam cezasına kimyasal "tabanlardan" oluşur. çarptınlanlann sayısı arttıkça, ya• Büyütme: Lif çiftlerınin bırbırlerinden nılgı olasılığı da artıyor. Kamunun ayrılması ve bunların primer adı verilen kısa yakından ızlediğı ve sonucun sabırparçalarla karıştınlması suretiyle DNA sızlıkla beklendiği durumlarda polıs büyütülür. Pnmer bir DNA örneğindeki belli bir ve savcılar kcndilerini bir baskı alyere kenetlendığinde daha uzun bir parçanın tında hissedip üstünkörü kararlar üretilmesine yol açar. verebiliyorlar. • Ayırma: Elde edilen DNA şeritleri ayrılır. 13 Caydırıcılık: Genellikle idam ceprimerle karıştırılmış bır ornek milyonlarca zası yandaşlarının ilkgerekçesi. Anayırt edici moleküle donüşür. Bu moleküllere cak konuyla ilgili araştırmalann hıçelektrik akımı verildiğinde bunlar bir jöle bincaydıncıetkiyebirkanıtgetireüzerinde renk kodlu şeritlere ayrılırlar. medi. Koşullu sahvermenin çok da• Kıyaslama: Cinayet yerinden ha yaygın olduğu zamanlarda bu getoplanan örneklerie rekçe çok daha mantıklı nedenlere zanlıdan alınan ömekler dayanmaktaydı. Amaşimdılerdebıktyaslanır. Bilim adamları rinci dereceden katiller yakalanmailintili olmayan kişılenn 13 lan durumunda koşullu salıvermefarklı düzeyde tam tamına den yoksun bir yaşam beldeyebiliruyum sağlamalarının ler ki, bu da kuramda onlarda en az gerçekte olanaksız ölüm cezası denlı caydıncı bir etki olduğunu öne sürüyotiar.^ yaratacaktır. Birsuçlunun, "Busuçtan ölüm cezasına çarptınlabileceğime göre, o suçu işlemesem iyi olur. Ama yalnızca müebbet hapis cezası olsa, işlerdim," biçiminde bir mantık yen bir yazı dizisi yayımladı. Gazetenin koyürüteceği pek düşünülemez. nuyu eşelemesi sonucunda Illinois'de ölüm idam cezasına çarptınlmış 3600 mahkum cezasıhükmüverilen285 davanınyansında var. Amerikan Barosu İdam Cezası Projeşu dört sakat unsurdan bir tanesinin geçerli si'ne göre, Kaliforniya gibi bir eyalette, idam olduğu görüldü: daha sonra görevlerinden uzaklaştırılan ya da barodan üyelikleri sili cezasına çarptınlan mahkumlann yaklaşık üçte biri kendi lerine temyız davalannı yürünen avukatlar, kendi cezalannın kısaltılmatecek bır avukatın atanması için yıl larca beksına can atan cezaevleri gammazları, "saç lemek zorunda kahyor. Kimi eyaletlerde de, analizinden" elde edilen kuşkulu karutlar ya hükmün verilmesinden sonra mahkumlar da tümü beyazlardan oluşan jüriler tarafınavukatlannahiçulaşamıyorlar. 1966yılında dan yargılanan siyahlar. yürürlüğe giren Antiterör ve Yürürlükteki Porter davası ve Chicago Tribune yazılan İdam Cezası Yasası mahkumlann temyiz daVali Ryan için yeterli bir neden oldu. 31 valannın başvuru tarihinden itibaren bir yıl Ocak günü Illinois'deki infazlann erteleniçinde sonuçlandınlmasını gerektiriyor. Bir mesi kararını alan Ryan yasal süreçler için başka dey işle, temyiz başvurusunda bulunan bir heyet oluşturdu. Ryan sıstemin kusursuz mahkumlar avukatlan olmadığından, devleişlediği kesinleşmedikçe ölüm cezası karan tin davayı yeniden gözden geçirmesi beklenverilmeyeceğini belirtti. tisi karşısında genellikle çaresiz bir biçimde Ne var ki, bu konuda çok az kişi Ryan gibi davranıyor. Illinoiskaranndan sonra yalnız günlerin akıp gidişini izliyorlar. DNA TESTLERI... Şam'da kentın ııuydanındaidam edilen l ılıstinligerillalar... (kasım 1976) Kanıt toplama: Çoğu eyalet Illinois denlı şanslı değil. Onlar eski davaları eşeleyen gazeteci ve araştırmacılardan yoksunlar. İdam cezası rutinleşip giderek haber nıteliğini yitirdikçe, gerçek araştırmanın önemi de giderek azalıyor. Yenı kanıtlar su yüzüne çıksa bıle, çoğu eyalet bunlann dava sonrasında kullanılmalarını engelliyor. Yıllardır hukuk sisteminde geçerli olan bu tavır, bireyin yaşam ı söz konusu olduğunda insana son derece anlamsız geliyor. Suç ölçütleri: Yargılama sürecinde çoğunluklayargıçjünye"kuşkuyayerbırakmayacak bir suç" araması yönünde bir yönergede bulunur. tyi de, böylesi bir ölçüt cezası ölüm olan davalar için doğru bir ölçüt müdür? Maliyet: Infazlar çarpıcı bir biçimde hızlandınlmadıkça idam cezasının maliyeti koşullu salı vermesiz yaşamdan çok dahayük sek olacaktır. Bu fark idam cezasını gerektiren davalann öteki lere kıyasla dört kat daha pahalı olmasından kaynaklanmaktadır. İdam cezasının yeni baştan gözden geçirilmesine gerek olmadığını söylemek oldukça güç. Benjamin Franklin'in cinayette kusurluluğunderecelerikavramınıngeliştirilmesine yardımcı olduğu Amerikan tanhinin ilk dönemlerinden beri buülke adeletle ilgili göruşlerini yeniden değerledirmeye hazır olmuştur. Görünüşte bakılırsa halk idam cezası sürdürülecek bile olsa, bunun en azından haklı biçimde uygulanmasından yana görünüyor. DNA testleri ve başka düzenlemeler bu konuda bizlere yardımcı olacaktır. Ancak zamanla bunu haklı bir biçimde uygulayamadığımız görülürse o zaman kendimıze bunun uygulamaya gerçekten değip değmediğini sormalıyız.^j Newsweek'tençeviren:RİTA URGAN SON DURUM. Dünyada son üç yıl içinde ölüm cezasını kaldıran ülkeler şöyle: 1997 Doğu Tımor, Türkmenistan, Ukrayna. 1998 Azerbaycan, Bulgaristan, Kanada, Estonya, Litvanya, Ingiltere. 1999 Gürcistan, Nepal, Polonya, Güney Afrika. Bolivya ile BosnaHersek adli suçlular için ölüm cezasını kaldırdı. Kirk Bloodsnorth 1993 'te salındu Lmvyer Johnson 1982 'de salındı. Steve Manning 2000ydında salındu