Katalog

CUMHURİYET DERGİ Yılmaz Büyükerşen 1960'lardan beri hayalini kurduğuprojeyisonunda hayatageçiriyor... 40 yıl sonra yeniden BENGt HEVAL ÖZ kurslan başlıyor. Bir grup oyuncu oluyor, geri kalanlar ise dekor yapıyorlar. Ankara Devlet Tiyatrosu'ndan gelen desteğin ardından repertuvar tiyatrosu perdesini açıyor. Giderek bilet bulmanın bile zor hale geldiği tiyatroya bir de Çocuk Tiyatrosu birimi ekleniyor. Bu tiyatro, 1962'nin sonuna kadar devam ediyor. Ancak 1962 'de Büyükerşen ve arkadaşlannın mezuniyetle birlikte tiyatro dağılma tehlikesiyle karşı karşıya geliyor... O zaman Eskişehir Valisi lhsan Tekin devreye giriyor. Vali 'ye "Bakın kanlanmızı satararak bir tiyatro kurduk, artık bunun şehre maledilmesi lazım" diyorlar. Haldun Tanerve MuhsinErtuğrurunyardımlanyla valininteklifikabuletmesisağlanıyorve tiyatro belediye bünyesine dahıl oluyor. Devlet tiyatrolanndan da Ergin Orbey tiyatronun müdürü olarak göreve gelince Büyükerşen ile Ergin Orbey'in bugünlere gelen dostluk ve tiyatrotiretimilişkisi de başlamış oluyor. 1963,27MartDünyaTiyatrolarGünü'nde iki oyunla 'Perde' deniliyor... Oyunlardan biri Lorca'nın Yerma'sı, ötekisi, Turgutözakman'ınBulvaradlımüzıkali. Bir yıl sonra Ergin Orbey Devlet Tiyatrolan 'na çağnlınca, yerine Saim Alpago geliyor. İki sene müdürlükyapıyor Saim Alpago. Ergin Orbey ise resmi anlamda olmasa da ilişkilerini hiç koparmıyor. Fakat 1963 'te scçimle işbaşına gelen Adalet Parti 'li belediye yönetimi bu tiyatrodan bir süre sonra rahatsız olmaya başlıyor. Oyunun ortasındagelip "tiyatro bizim" diye içeriye gitmek istcyenler bu huzursuzluğun ilk sinyallerini veriyor. Belediyenin konduvit, suflörgibi boş görünen kadrolan siyasi çıkarlanna göre doldurmak istemcsine tiyatro karşı çıkıyor. Bu da belediyeyi rahatsız ediyor. Belediye, tiyatroyu kapatabilmck için birkaç başansız denemenin ardından muradına eriyor. Bir gün gazetede çıkan "Eskişehir tiyatrosu yandı" haberininin asıl yüzü kısa süre sonra ortaya çıkıyor. Yangının elektrik kontağından çıktığı iddia ediliyor. Sonradan, bunun bir düzmecc olduğu anlaşılsa da artık çok gecikilmiş oluyor. Eskişehir Belediye Tiyatrosu kapanıyor... Y ıl 1960. Bugünününlüisimlerinden Yılmaz Büyükerşen henüz Iktisadi Ticari îlimler Akademisi'nde öğrenci. Büyükerşen ve arkadaşlan Eskişehir'de kurulan ilk yükseköğretim kurumunun şehrin gelişmesine büyükkatkılardabulunacağınainanıyorlar. Akademi'nin Türkiye'nin muhtelif yerlerinden gelen öğrencilerin sosyal ve kültürel yaşamına etki etmesini istiyorlar... "Bu şehirde sinema var ama tiyatro yok" diye düşünerek, tiyatro kurmak üzere yola çıkıyorlar. O yıllardaki bu girişimlerini "Delikanhlık işte!" diye tanımlıyor Büyükerşen. Işte bu delikanlılık döneminde şehre bir repertuvar tiyatrosu kazandırmak için kolları sıvıyorlar. önce bir yer bulmalan gerekiyor. EskişehirTicaret ve Sanayi Odası'na gidip düğün salonu olarak kullanılan yeri tiyatro yapmakistediklerini söylüyorlar. Yöneticilerhaftanın bir günüyine düğün salonu olarak kullanılması şartıyla salonu onlara veriyorlar. Salon bomboş. Ne koltuk var nesahne... Paraya ihtiyaçları var... Aldıkları cep harçlığı kendilerine bile yetmezken bir ti yatro kurmaya kalkışmaktalar. O sırada Eskişehir'de ilk defa Devlet Hastanesine bağlı Kan Bankası kurulmuş. 350 kişi bir araya gelerek kanlannı satıp, karşılığında aldıklan paralarla da tiyatronun koltuk ve sahnesini yaptırmaya karar veriyorlar. Koltuklar ve sahne Sanat Enstitüsü atölyelerinde perde deOlgunlaşmaEnstitüsü'ndeyapılıyor. Türk Devrim Ocaklan Tiyatrosu fiziki imkânlarını sağlayınca sıra oyuncu ve yönetmen sorununu çözmeye geliyor. Ankara'ya gidip, Devlet TiyatrolanGenel Müdürü Cüneyt Gökçer'den oyuncu ve yönetmen desteği istiyorlar. Kısa zamanda eğitim Akademl'ye başkan olunca... Büyükerşen'in Akademi'ye başkan oluşundan üniversiteye rektör oluşuna kadar olan süreçte Eskişehir için yeni bir sayfa açılmış oluyor. O dönemdeki hedefi içinde opera da oynanabilecek, üç ayn sahnesi olan, birbina yaptırmak var. Şimdiki Eskişehir AnadoluÜnıversitesi Kampusu'ndaki Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi onun projesi. Rektörlüğü sırasında Devlet Konservatuvar'ını da çıkan oyuncu sıkıntısı üzerine kurduruyor. Tiyatro için kan verdiği günlerin ardından 40 yıl geçen Yılmaz Büyükerşen bugünkü durumu anlatırken şunlan söylüyor: "Konservatuvann açılmasıyla Eskişehir kendi oyuncusunu kendi yetiştireceği bir okula kavuşacaktı. Fakat şehirde hâlâ bir tiyatro kurulamamıştı. Belediye Başkanı oldum; şimdi tiyatro kuruyorum. Tiyatro binası bitmek üzere. tki tane dahaküçük oda tiyatrosu kuruyorum aynca. Eski hal binasını Gençlik Merkezi yapıyorum. tçinde tiyatro var. Şehir Tiyatrosu kuruluş karannı daaldık. Şehir Tiyatrosu'nunkadrotayinleri deyapıldı. Oyun hazırlıyorlar. Yılbaşından sonra Eskişehir Şehir Tiyatrosu açılmış olacak." Eskişehir'de 40 yıllık bireysel bir çaba ve emeğin meyvesi olarak Şehir Tiyatrolan kuruluyor. Kentin altyapı, şehirleşme ve eğitim gibi birçok alanına katkılan olan Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen gençlik rüyasını gerçeğe dönüştürüyor. Yönetmen Ergin Orbey: 13 yıllık emeğim var burada... Ergin Orbey işbaşında... 1960'larda tiyatro kavgasını beraber verdiği Ergin Orbey'i yeniden göreve çağınyor Büyükerşen. Ergin Orbey yıllannı tiyatroya adamış değerli bir yönetmen, eğitmen, ti Ergin Orbey'le birlikte...