Katalog

CUMHURİYET DERGİ seçim yapıyor. Önünde hiç kimse bulunmayan birgişeyegiripoturuyor. Kalabalıkçılgın bir dalgalanmayla o yöne akıyor. Türr kuyruklar bozuluyor. Öndekilerarkaya, arkadakileröne!.. Yenidenbeklemeyebaşlıyoruz. Kapınmikincikezaçılmasıyla aynısüreci tekrar yaşıyoruz. Yine bir polis memuru. yine boş bir gişeyi seçiyor, yine kalabalık birbirine girerek yeni gelenin önüne koşuyor. Bu "komedi" tam beş kez yineleniyor. Bir süredir Pekin 'de yaşayan Istanbullu akupunktur uzmanı "tam Çinli mantığı" diyor, "asla anlayamazsımz". Pasaport işlemlerini yapan memurların kendilcrini öylesine önemsemelerini garipsememek gerektiğini hemen anlıyoruz. Çünkü polis, bir önundeki yolcuya bakıyor, bir pasaportunun sayfalanna; birbilgisayar ekranına bakıyor, bir binışkartına. Doğrusu epeyce düşünmesi gerekiyor Çin'i terketmemize karar vermesi için. Ama piyangonun en şanssızlan iple bağlı poşetleri, çıkınları ve hatta sebzemeyve torbalan bıze hiç yabancı gelmeyen Çinliler. Çünkü polis, buyurttaşlanna gerçekten "özel muamele" gösteriyor. Onlan hem çok uzun bir sorgulamadan geçiriyor, hem de pasaportlannı, tek gözüne taktığı saatçilerinkine benzer özel gereçle inceliyor. Kimilerinı bu meşakkatli denetim sürecinin sonunda kenara çekiyor, poşetleri, çıkınlanvetorbalanylabirlikte.Bizgidiyoruz, onlar kalıyor. 58 ölü Çinli yolcusuyla Dover'dekikamyonudüşünüyorum. tnsantıcareti Çin mafyasının en kârlı ışlerinden biri. Başka ve zengin bir hayata kanat açanlar üzerinden yapılan ticaret... Ama Çin 'de herşeyi karşıtıyla birlikte düşünmek gerekiyor. Gelecek yıl hukuk fakültesini bitirecek olan Lin'i anımsıyorum. "Ben" diyor, Pekin' in en işlek caddelerinden Jianguomennei Daj ie 'de yürürken," 1979 'da doğdum ve bütün ömrümcc her istediğimi yapabildim". Lin, yaz tatilinde mahkemelerde staj yaparak iyi "arkadaşlar" edinmeyi umuyor: "Çünkü Çin'de iş bulmak çok zor. Staj sırasında kuracağınız dostluklar sonradan iş bulmakta çok yararlı oluyor". Lin, kentli yaşıtlanndan pek çoğu gibi bir "tek çocuk". Doğma büyümc Pekinli. Annesi babası, dedeleri ve nineleri de öyle. Bize Pekin'de Yazlık Saray ı, Cennet Tapınağını, Mıng Mezarlarını, Yasak Şehrı mutlaka görmemizi söylüyor. "Ya ortalama bir saat kuyrukta bekleyerek gırilebilen Mao'nun Mozolesi?" Belh belirsiz bir duraksamayla "Mao" diyor, "bizımbüyük liderimiz". Lin'le Pekın'in gözde mekânlanndan Wang Fujing'e doğru ilerlerken akşam trafiği hıncahınç dolu halk otobüsleri, Cadillac ve Rolls'lan, bisikletten bozma çekçek arabalan, sahip olduklan lükse göre 1.20,1.60 ya da 2.00 Yuangibi değişikrayiçlerle açılan ama tümü kl imalı olan ve sayılan 60 bini aşan kırmızı taksileri ve milyonlarca (!) bisikletlisiyle yanımızdan akıyor. (Gerçekten de 12 milyonlukbukentte 7 milyon bisiklet var.) Kibrit çöpü gibi çocukların ve küçük, buruşuk ihtiyarlann dilendiği alt geçitlerden geçiyoruz. Yanındaki tek pompadan bisiklet tamircisi olduğunu anladığımız yaşlı adamlann sakince müşteri beklediği köprü altlanndan yürüyoruz. Pekin'de insanlar6 dan 12:00'ye, 10:00'dan 16:00'yave 14:00'den20:00'ye kadar olmak üzere günde üç vardiya çalışıyor ve dolayısıyla trafik günün tüm saatlerinde benzer yoğunluğukoruyor. Gecesaat22:00 de alışveriş plazalannı kapadıklannda ya da Tiananmen Meydanı'nda ışıkları söndürdüklerinde taksi bulmak sorun oluyor. Pekin bir rüzgâr kenti. Rüzgan kesmek için dikilmiş akkavaklan, salkımsöğütleri, bodur çamlanyla, parklan ve koruluklanyla yemyeşil bir kent. Lin, Pekin'i ne çok sevdiğini söylerken se Bir rüzgâr kenti: Pekin Rüzgân kesmek için dikilmiş akkavaklan, salkım söğütleri, bodur çamlanyla, parklan ve koruluklanyla yemyeşil bir kent. MtNETAN* Ç in 'de vakit akşam. Pekin'den Ankara'ya gidecek geceyansı uçağı için biniş kartı ve bagaj işlemlerini tamamlayıp pasaport kontrollerinin yapılacağı salonageçiyoruz. Birdenonbeşe kadar numaralanmış kontrol gişelerinin hiçbirinde görevli yok. Salon, çeşitli uçuşlar için gelen yolcularla dolmakta. Gelenlerin bir ortak özelliği, Çin'den ahndığı belli olan birbirine benzer, tekerlekli el bagajlan. Kâh tek tek, kâh gruplar halinde giriyor ve ilk gelenlerin durduğu beş gişenin önünde uzun kuyruklar oluşturuyorlar. Bir saati aşan şikâyetli beklemenin ardından kapalı kapılardan biri açılıyor. Kalabalıktan sevinç çığhklan! Açılan kapıdan yeşil üniformalı bir polis çıkıyor. Ağır, umursamaz bir tavırla kuyruklann bulunduğu gişelere göz atıp, önemli bir