Katalog

15 EKİM 2000. SAYI 760 ve Lille ilinde olgunluk sınavını kazandı. Ankara Üniversitesi'nde yüksek öğrenim yapmak için Türkiye'de döndü ve Birleşik Devletler'in Colombia ve New York Üniversitelerinde psikoloj i lisans üstü (master) öğrenim diploması ve ardından psikoloji sosyal doktorasıyla ödüllendi. La Fontaine der ki: "Kim ki çok şey görür, çok şeyler elde edebilir." Oy saki, gerçekten görmek, bilmek, anlamak ve yapmak için devinmek yeterli değildir. Zekâ, açık fikırlilık ve çok gayret gerekır. Rosette amfiteatrlarda, kitaphklarda, laboratuvarlarda, aynı zamanda ortalıklarda tutum ve davranışlarını izlediğı ve yardım ettiği halklarla temas ederek çalıştı. Kuram ve somutu bir araya getirdi. Öğretım ve araştırma asistanı oldu. Aynı anda İngilizce ve Fransızcasını olgunlaştırdı. Bununla beraber, dcrslerinın dışında, hayatını kazanmak için, bir işten bir işe geçerek, çalıştı. Lisansını hazırlarken, Anadolu Ajansı'na girdi ve gazetecılık öğrendi. Ankara Üniversitesi polis gözetimi altındaydı. Solcuprofesörlere yapılanbaskıdan öfkelenenler arasmdaydı Rosette. Daha sonra, Birleşik Devletler'de 1leri Jön Türkler Birliği 'nin (Ileri, kesin tabir, alışılmış düşüncedenayırmakıçindir)birgrubundasavaştı. O sıralarda, soğuk harbin ilk eylemlerinden bıri olan "Truman Doktrini" mcmleketıni, Türkiye'yi hedcfaldı. Hayatı boyunca kökenine bağlı kaldı ve oradaki demokratik güçleri desteklemeye devam etti. îlk çahşmalarından itibaren, Rosette düşünce ve yönünü açıkça gösterdi. Ne olduklarını tayin etmede başlıklan yeterlidir:" Çocuklarda ahlakın inkişafi (lisans bildirisi)"; "Türk çocuklarının ahlaki tutumlannda öğretim sisteminin etkileri üzerine özel çalışma (Master bildirisi)", "Gruplann karşılıklı etkileri ile basmakalıp düşünceler orantısının oluşu." (Doktoratezi) lnsan ilişkileri için New York Araştırmalar Merkezi'ne "Irklararası konutlannda siyahi sakinlere karşı tutumlan ve tutum değiştirmeleri " konusunda bir inceleme sundu. Kara Panterler'in kitabı... New York'ta Türk ve Hintli öğrenci topluluklannın arasında bir yakınlık doğdu. Rosette'in en değerli dostu (ki onun dokunakh bildirisini sonra dinleyeceğiz) Birleşmiş Milletler'ingenelsekreteryardımcısıolacak olan E.S. Reddy ile evlendi, Apartheid'e karşı savaşla görevli idi ve 80 yıllannda, MRAP yöneticilerini kabul ederdi ve Paris'ten her geçişinde, girişimlerini teşvik ederdi. Evet, istikbal yolunda savaşçılann evrensel ailesi, birliğini dile getirmek için, kuşkusuz bazen beklenmedik yol lar bulur. 1952'de Fransa'ya gelişinde (Rosenberg lerin idamından bir yıl önce), Rosette, birçok uzmanhk kuruluşunda yeniden araştırmalar yaptı: Kadın haklannı savunucusu sosyolog Andred Michel, Yvette Roudy, Simone de Beauvoir' in Audiovisuel Komitesi'yleişbirliği yaptı. Birleşik Devletler'i terketmeden önce, Nâzım Hikmet'in şiirlennı Ingilizceye çevirdi. Fransa'da, bilimini, yeteneklerini, özel eğilimlerinibirleştırip,yetiştiğibilimkollannda, kitaplan Ingilizceden tercüme etti. Işaret etmek isterim kı, MRAP'ın birçok toplantısına iştirak eden, çocuk psikoloj isi uzmanı Otto Klinberg'ın Psikoloji Sosyal kitabını tercüme etti. Sonra tercümeleri genellikle Seuil Yayımevi için birbirini takip etti. 1972'de, bir uçağı Cezayir'e kaçıran Kara Panter militanlarının düşünce ve olay ın hikâyesini anlatan "Biz Ghetto'dan Kaçan Amerikalı Siyahiler" ısimli müşterek eserin bir bölümünü tercüme etti. Bu militanlar de mokratik güçlerin desteklediği uzun ma eylemlerinde birlikte olduk. Onun yargılamalar sonunda Fransa'ya iltıca çok hareketli ve çaba dolu hayatuıın edebildiler. öyküsünü pek az biliyorduk. Şimdi, Aynı zamanda Temps Modernes, haklanndan mahrum halk ve fertlerle Politique Internationale, Question Feolan dayanışmalannın bir sürü yanını ministes, 1' OCDE ile çocuklan ve yekeşfediyoruz. niyetmelikleri koruyan örgütlerin dünlkili dillerle yapılan toplantılarda, ya birliğine makalelcr, Antenne 2' nin Rosette'in bir dilden diğerine geçiş basın servisine dosyalar tercüme etti. maharetine ve gerektiğinde gönüllü Kısası, talepler her yönden akın etti. olarak güç duruma düşen tercümanın Kaleminden dökülen her yazı aktüaliyerini alış tarzınahayrandık. Tereddütteyi zenginleştırdiği gibi, politik ve süz en belirgin kelimeyi ve uygun çevisosyal etkıler de yarattı. tlmi ve sanatı riyiseçerdi. katiyen soyut değildi; yüzyıl ile bağdaSağduyu ile damgalı görüşlenni ilgi şıyordu. ile dinlerdik. Alçak gönüllüydü, hiçbir 1953 'te evlendiği Schofıeld ile milızaman derin bilgi ve tecrübeleriyle tan ve mesleki çalışmalan, her bin özel övünmezdi. Onlan sadece mevcut eyçabalannı bağımsız olarak yapmalanlemi desteklemek için kullanırdı. Her na rağmen, birbirlerini tutuİdar gibi takültür ve sosyal ortamdan gelen insanmamlayıcı oluyorlardı. tkisi de Cezalarla hemen kaynaşırdı; komşulanyla, yir'in bağımsızlığını destekledi. Bamahallenin tüccarlanyla gösterilerde ğımsızlığın ardından, 1962 ve sonra yan yana yürüdüğü çeşitli militanlarla 196465 yıllannda, kardeşçe ve coşolduğu gibi... Hoşgörünün, iyi yürekuyla Cezay ir halkının hizmetine girğin, başkasma saygının tam belirtisi diler. Asil birenternasyonalist tutum. idi, ama icap ettiği zaman da öneri ve Schofield, genç Cumhuriyet'ın ger Rosette, kardeşi ve eşi Schofield, Taci Karan ve eşiyle.. analizlerini kesinlikle savunurdu. Onçeklerini bütün dünyaya tanıtmak için suz kendimizi bırer şaşkın hissediyobir sürü makale yazdı, Rosette ise, koruz. lonyalizmden sıynlmış bir öğretim sisOnu yenen uzun hastalığı boyunca, temi kurmak için Milli Eğitim Bakangüçsüz düşmesine rağmen, daima mülığında çalıştı. Bumedyen'in hükümet tebessimdi. Hiçbir toplantıyı, hiçbir darbesinden sonra Cezayir'den aynldısokak gösterisini kaçırmamıştı, eğer lar. gücü yetseydi bugün Concorde meyAmerika'nın Vietnam'ı işgali danındayapılanı dakaçırmazdı. Pren196 l'de başladı. Bu savaş 1964 'te yosip olarak, daima sözle davranışı birbiğun bombardımanlarla genişlerken sarini tuttu. O örgütlerde "pratik ödevvaşan asken bırhkler de çoğaldı. Roler" diye adlandınlan ve bir sürü entesette ve Schofıeld, harbin durdurulmalektüelin kaçınmayı tercih ettiği eysı için, "Comite des Americains de Palemleri yapmaya daima hazırdı. rispourL'Arretdelaguerre",lePACS, Ibretdoîubirörnek! Sevgili Schofiile birlikte harekete geçtiler. öğrencield ve siz Izi Avidor ve siz, hayatının lerin Birleşik Devletler'de yürüttüğü büyük bir bölümünde onu tanıy anlar, kampanyanmdahilinde, Schofield'in 1972 Paris. Rosette ve eşi Schofıeld.. acınızı anlıyor ve onu paylaşıyoruz. makaleleri "Liberation News ServiDüşünce tarzının onun ardından yaşace" tarafından yay ımlandı. Paris'te bir sürü runlarla ilgili eylem ve örgütlere gönüllü yar yacağını ve diğer kuşaklann ondan esinleneuluslararası mitinglerde söz aldı. dımlanna engel olmamıştı. Türkiye, Vietceğini düşünerek son verelim. Rastlantısal tarzda ve güçlükle de olsa, düşünceleri yavaş Mayıs 68 gelip çatar. AntiNaziler tarafın nam ve ırkçı aynmcılığı... Bu acı durumlan dan çok iyi bilinen, gayretkeş tçişleri Bakanı andığımızbu gün, ABD'nin Bağımsızhk gü yayaş ilerlemektedir. Ileriye götürmekte katnüne rastlaması takvimin bircilvesi. Acı bir kıda bulunduğu savaşlan sayesinde umutlaRaymond Marcellin, Fransa'yı çalkalayan n zafere kavuşacaktır.^ sosyal hareketlenn içinde "yabancı paraıa yaklaşım. Fransa da, sömürgeciliği ve düşmanla işbirliği ile, Cezayir hainliğı ve göçğı var" ıddiasını sergiledi. Klasik politik bir menlere karşı aldığı tedbirleriyle ondan daha yutturmaca ama ülkeden atmalar başladı. Albert Levy Rosenbergler Davasının Yegeri kalmaz doğrusu... Ağustos ayında, CIA'nın tasvibiyle "kötü niden Görülmesi İçin Mücadele örgütü düşünceli, yabancı gazeteci" Schofield CorBaşkanı ve MRAP'ın (Irkçılığa karşı dostluk Biz Rosette'le genellikle, son yıllarda Royell sürgünler kafilesinde buldu kendisıni. senberg örgütü, Mumia AbuJamal'ı kurtar örgütü) eski genel sekreteri. Amerika vizesi alamayan Rosette onunla ABD'debuluşamadı. Buluşma 1969'da Londra'da gerçekleşti. îki senelik bir mücadele sonunda Scho yeniden Paris'e dönebildi, Fransız vatandaşhğına, bir sürü şahsiyet ve örgütlerin desteği ile ancak 1985 'te girebildiler. Rosette, Ankara'da, Anadolu Ajansı'nda, uluslararası fotoğrafçı Robert Capa'y ı tanıdı. Onun bir kitabının yayımma katıldı. Daha sonraları 1975 yıllannda, kendisi de basın fotoğrafçılığı yapmaya başladı. Basılan ilk fotoğrafı, Paris'te, ABD ile Vietnam savaşının sonaermesinın görüşmelerini yürüten bayan Nguyen Tı Binh'in fotoğrafı oldu. Dıkkateşayanbuportre, savaşa karşı hassasiyeti de sergiliyordu. Sene sonundan önce, onun fotoğraflanndan daha geniş bir sergi yapmayı amaçlıyoruz. Fotoğrafçı Rosette, Afrique Asie, l'Economiste du Tiers Monde, The Guardian (New York), Liberation News Service ileortakçalışan Schofield'in yazılan için fotoğraflarçekti. lş sahasuıda gösterdiği dinamizm, güncel so Rosette'in basılan ilk fotoğrafi. Amerika ile barış için masaya oturan Vietnamh Nguyen Tı Binh.