Katalog

2EYLÜL 1999. SAYI 703 AZI VE FOTOĞRAFLAR: IMİT OTAN amur adacıkları üzerine kurulmuş kentlerinde bellerine kadar suda rahat, güvenli ve mutlu yaşayanlara bakıp, bizi düşündüğümde; ilgisizliğin, urdumduymazlığın, yalanların ardından ge:n sellerin, y ıkımların yarattığı hüzün patlaipçığlığadönüştü... Venedik'idolaşmayabaşladığımdaherşey c kadar da güzeldi. O "kara haber" henüz elmemişti. San Marco Meydanı hiç eksilmeenkalabalığınıyaşıyor.Venediklilerhergün lisafir ağırlamaktan pek o kadar hoşnut göinmüyordu. Kolay dcğildi, kcntleri sulann anı sıra insan kalabalığının yarattığı baskınırla bunalıyor, kendilerini kendi mekânlannamisafirgibihissetmeyebaşlıyorlardı... Beşinci yüzyıldabarbarakınları anakarada aşayanbalıkçı vcköylülcri ürkütüp,denizin rtasındaki"çamurderyasr>nakaçırmasaydı, elkideşimdi Venedik dıye bir kent olmay aıktı.Saldırılarbirazdurulurgibıoluncagerie dönenler, altıncı y üzy ılda bu kez Lombard kınlarından kaçnıak zorunda kaldılar. Bu son açıij oldu. Çamurlara sıgınanlar artık kesin ararhydılar. Suya daha dayanıklı mekanlar apmayakoyulduklarında Venedik'in tcmcl:riniattıklarınıbılmıyorlardı... Bugünyüzlercekanalınayırdığı 1 lSadacık zerinekurulu,400'eyakınköprüylebirbirie bağlanan ve kanallarında Napoliten şarkıınn, aryaların hiç ek.sık olmadığı bir kent var. Istelik tarihsel ve kültürel yapılarla donanıış,sanatetkınlıklerındcnbıribitmcdcndiğenın başladıği bırkent.4K. Uluslarara.sı VeneıkBienaliyeni bitmiş,sıra56 Vcnedik r'ılm estivali'negelmişti. Büyükçankulesi.bazıka, .seçimle üjbaşına gelen düklerin resmi koulu Diikler Sarayı ile çevrili San Mareo lcydanf na varmadan bırköprü üzerindeki alabalığabİ7dcdalıyorıi7.Dükler Sarayı ile 'enedikCumhuriyetHapıshancsi'nıbırbıriebağlayan ve üstü kapalı küçük birgeçit olan 'enedik' in en ünlü köprüsü bu. Sarayda yarılanıp nıahkunı olanların hapishane binasına eçirilırken Venedik'esonkezkısabirsürede Isa baktıklan bu köprüye Son Nefes adı verilıiş. Şımdıoyıllarçokgcridekaldı, köprüye Tövbe","Özlem"gıbiısimlerdeverıliyor... Venedik'te tarihsel ve sanat açısından neınli 45()'yi aşkın saray ve eski ev bulunuor. Kazıklar ve ta!) dolguların üzerine inşa dilmiijbuyapılarınbüyükçoğunluğuisyerie dönüştüriilmüş, sarayların bazılan şimdi;rdeotelolarakkullanılıyor. Üçtarafıtarihi yapılarla çevrıli San Marco 4eydatn'nı güvercınler teslim almiij. Güverinlerin peşinde daha çok çocuklar ve sevgili;r var. Dünyanın en görkemli meydanlarınan olan San Marco'da biz de çocuklaşıyoruz, üvercilerın peşine takılıp özgürlesjiyoruz. vtaol Behramoğlu'nun "Aşk lki Kişiliktir" itabını gezi boyunca elinden düşürmeycn orx yasl ı kadınla "aşkın kaç kişi lik olduğuna dar ahkanı" keserken karş ımızda birbirlerine sı ıcasarılmiijgençleröpüşüyorlar. DostumErlim Boray'ın Italyan Dili cğitimi gören kızı iıbcl, meydandaki ünlü yapılarla ilgili bilgi cnyor. Çan Kulesı'nın 912 yılındayapıldığın iyü2'deyıkıldığını 1912'deyeniden insa •dildiğini, seçimle başa gelen düklerin resmı .onutuDüklerSarayı'nınSM'deyapıldığını, '76 y ılındaki halk ayaklanması sırasında ya.ıldığını 1424 yılında Venedik Gotiği üslu>unda ycniden yaşama katıldığını anlatan Si>el, kentte Italyan, Arap, Bizans, Gotik, Röneans ve Barok çok sayıda tarihsel yapı bulunluğunuanlatıyorveBazilika'nınıçındealtın /aldız zemin üzerine yapılmış mozaiklerı de jörmemizi öncriyor... Vcnedik deyincc akla ilk gelen su ve tabii ki »ondollar. Küçük köprülerin hemcn yanında jondollarının başında sizi yakışıklı ve kibar gençler karşılıyor. Sonra iki metre suyun üzerindetarihinderinliklerineVenedik'inkalbinedalmayabaşlıyorsunuz.Gezinize Napoliten şarkılar ve aryalar eşlik ederken, ölümsüzlükmaskclerinitakıpsankiyokoluyorsunuz. Bu maskeler gündelik yaşamımızda imajlanmıza göre taktığımız ve yüzümüzü aşındıran, yok eden maskelerden değil. Venedik'in ölümsüzlük maskelcrinin ardındakiler ister fakiristerzcngin; ister işadamı ister işsiz; ister ünlüısterünsüzolsunhepsinieşıtliyor. Maskeleriylegünlükhesaplardanarınanınsanlar özgürlük sarhoşluğuyla sanki kendilerini yeniden yaratıyorlar, güzelleşiyorlar... Bele kadar suda yaşanan bir kentte, insanlarınrahatlığımutluluğuetkileyıci. Venedik'e aşık olmamak da, Venedik'te aşık olmamak da zor. Sulara yaslanan bu şehirde "dipten gelen dalgalar" her yeri kaplasa da koca meydanlarselleraltındakalsada Venediklilerbu saldırılara karşı savaşımda pes etmiyor. 1966, 1969,1979 veen son 1986'dasularaltındakalankentinkurtuluşuiçindünyadançeşitliörgütler yardıma koşarken, başta Pavarotti olmak üzere birçok sanatçı da kentin korunmasına yönelik çalışmalara katkı sağlıyor. Binlerce kazık sulara dırenıyor, su altındakı temellerebetonenjekte ediliyor. Venedik'itümceleresığdırmak kolay değil. Kenti gördükten sonra IngilizyazarCharles Dickens'ın'Tanımlamaktanbudenlikorktuğum bir seyi daha önce hiç görmemiştım" yaklaijimını hiç de abaıtılı bulmuyorsunuz. Vcnedik büyüsünden Italyan televizyonlarının Türkiye'deki deprem haberiyle uyandım. Görüntülerdeyerlebirolmuşbinalarve acılı insan yüzleri dakikalarca sürdü. Onca acinın tek nedenı deprem olamazdı. Aç gözlü rantçılar, dilediği yere dilediği binayı yapanlar ve bunu görmezden gelen yetkililerişbirlıgi yaparak bi/c acı ların en büyüğünü yaşatan bukorkunçtabloyuhazırlamışlardı. Venedik'te mutluluktan göklere uçtum. Dönüş yolunda Yalova'da yerlere çakıldım. Çamurdcryasındankcntyaratanlarıkıskandım. Bizeacılarıncnbüyüğünüyaşatanlaralanetleryağdırdım... ^ Kentin simgesi gondollar... Charles Dickens Venedik için şunları yazmıştı: Tammlamaktan bu denli horhtuğum bir şeyi daha önce görmemiştim...