Katalog

ı AĞUSTOS 1999. SAYİ 701 Spikerin sesi, odanın sıcak sükutu üzeae bir tokmak gibi indi: " Memlcketimizde, yer yer tesirini isteren zelzele felâketi dolayısiyle bu cşamkiprogramlarımızdatadılâtyapılıştır. Radyolannızın başından aynlmayınız! elzele sahasından gelen ve gelmekte an haberleri, size peyderpey bildireceız. Arada dınleyeccğıniz müzik parçala, şu andaki duyguların'ıza uygun olanlar •asından intihab cdilmiştir." Birden, en amansız bir yerimizde soluk dırmazbir sancı hissetmiş gibı oturduumuzyerdekıvranmayabaşladık. BaşLnmız,derinbirteessürlegöğüslerimiz zerinedüştü. tlk müphem haberler, felâketın bu kaar şümullü olduğuna bizi inandıramaıışlardı. Ajansın salâhiyctli ağzı, olupbisnleri apaçık, bütün fecaatiy le ortaya döünce beynimizdcn vurulmuşa döndük. Çaresızliğinacziiçinde,azizyurtköşeîrinden gelen acı haberleri dinlemeyc azırlanıyorduk. Sıhhat Vekiljmizin Mil:tMeclisi'ndeverdiğiizahatı,kulaklan Deprem hiç eksümeyen korkuyu da getirdi... ıızdanevvelyürcklerimizhissetti. lerimiz arasında uzaktan, yakından, bilmem Telgraf haberleri arasında en çok Erzinnasıl bir münasebet sezmişlerdi! an'laKemah'ınadı geçiyordu. Şark şivesiyle okunan minimini bir şarkıNeyse, bu ara nağmelerini de Ankara radın nakaratı arasında onlar, ne kı vrak, ne şen yosunun teessürden ileri gelmış bırgafletine ci kardeş kasaba olarak hafızamızda yer et hamlederek geçiyoruz. önünden gözyaşı lişlerdi: dökmeden geçemeyeceğimiz bir şey varsa, o da bugün uğradığımız milli felakettir. " Erzincan 'dan, Kemah 'tan Yergeliroynamahtan'" Bu felaketten hiçbırimiz mes'ul değiliz. Fakat müşterek ıstırabı paylaşamayacak Eyvah ki şimdi oralarda oynamak şöyle olursak, vicdanımızın sesi, hepimizi ayn ayursun, uğradığı felâkete ağlayacak kımse almamış! Erzincan'la Kemah, bırertüten n rahatsız edecektir. Bölünmez bir "bütün " olan Türk milleti, şu dakikada yurdun birçok arabeartık... güzel köşelenni temelinden sarsıp yere çalan Ankara Radyosu, haberlerin arkası kesilâfet karşısında, soğukkanlılığını elden bıraklikçe: "Şu andaki duygulanmıza uygun lanlar arasından intihab edildığine" nere mamakla beraber, tezcanlı görünmeye de len hükmettiğini bir türlü kestıremedığimiz mecburdur. Şark illerimizde, 1520 derece sıfınn altına düşen termometre, bizi daha ıjrtakımağırparçalarçalıyordu. Bu parçalann, parça parça olan y üreğimi acelecı olmaya sevkediyor. Hükümet, ıcab eden yardımlan yapıyordiye, eli bağlı beklein içinde yaraya ekilmiş tuz, biber yerine yemeyiz. ;eçtiğini bilmem söylemeye liizum varmı? Sesinin biraz boğuk çıkmasından başka bu Bu büyük felaketin yükü ancak on sekiz abancı müzikle, bizim y üzde y üz yerli his milyon insanın sırtına taksim edildiği zaman o da bir dereceye kadar haf ifleyebilir! Şarki Anadolu'daki feci yer sarsıntısı, bana, bazı meşhur zelzeleleri hatırlattı: San Fransisko, Lizbon ve Tokyo zelzelelengibi!.. Hafızamı eski scnelcre ait sayılı vakalar üzerinde dolaştırırken duşündüm ki, tarihın kaydettiği zamanlardan bu gune kadar Istanbul'davukua gelen bellibaşlızelzelerin sayısı 30'dan fazladır. Bunlar arasında haftalarca, hatta ay larcadevamcdenlcrıdevardı. Mesela 1034 senesindeki zelzelede, topraktamam 140gün,kısafasılalarlahemen hiç durmadan sarsılmıştı. 1766'dakı zelzeledeki mayısın 1 l'inci ve kurban bayramının üçüncü gününe rastlar şehirde büyük hasara sebep olmuş, Sultanselim, Şehzade, Süleymaniye, Nuruosmaniye, Ayasofyacamilerinin kubbeleri çökmüş ve bu arada tabii binlerce insan da telef olmuştu. Ya 1310'daki korkunç zelzele! Kapalıçarşı'dan başlayarak, yıkmadık yer, çökertmedik dam, delmcdik tavan ve uçurmadık minare bırakmamı ştı. 1910 'da, Erzurum ve Diy arbakır mıntakasında yüzlercc köyün altını üstüne getiren, 1924 'te Pasinler havalisini hâk ile yeksan eden, 1928'de Torbalı 'yı içi insan kemiği ıle dolu bir torba haline koyan, 1930'da Marmara adasını hallac pamuğu gıbi didik didık eden, geçcn sene Kırşehir ve köylerini yerin dibine geçiren ve nihayet şu yakınlarda Dikili'de dikili ağaç bırakmay an zelzelclcr, bize birini unutturup ötekiyle meşgul olacak kadar zaman bırakmadan, yekdiğerini takip eden afetlerdir. Eski tarihler, Izmir şehrinin dokuz defa zelzeleden harap olup yenıdcn yapıldığını kaydederler. Dünyanın en enerjik milleti olan Türk, muhakkak ki dünyanın en enerjik toprağında yaşıyor. Diri milletin toprağı da elbet böy le dıri olur. Türk milleti sağ olsun ve şairin dedigi gibi: "Yere düştüyse birmeyva, dirahtı payidar olsun!" ^ SALAHADDİN GÜNGÖR Aralıkl939 Merhaha, Türkiye'de15 gündür yaşadığımız felaket asla bir deprem felâketi değil. Fay hattının üstüne 45 saniyede devrilebilecek şehirler ve sanayiler kurup sonra da hiçhir önlem almayan iktidarlarca işlenmiş çok ağır bir insanlık suçu. tnsana ve bilgiye kırıntı kadar değer vermeyen anlayışın iktidar vf rant uğruna ölüme çıkarttığı davetiyelerin acı sonucu. Deprem bölgesinden 13 yaşındaki bir genç kız, liitfen diyor yaralarımızı sarmasın devlet, çiinkü kangren oldu. Devlet kıhğına bürünenler bölgeye gidiyor ve onîann güvenliği için yardım yolları kesiliyor. En tepedeki yetkili felâkete "takdiri ilahi" diyor Saglık Bakanı Türkiye 'nın durduğu yeri emsalsiz bir itirafçı titizliğiyle özetliyor. Sorumlulardun, intihar eden yok. Medyayı izlerken sinir krizine tutulmamak olanaksız. Işin en vahim tarafı felaket sürüyor. Depretne yardıma koşanlar stnır noktalarmdan itibaren örgütlü bir biçimde engelleniyor. Kriz masaları, yardım için deliler gibi seferber olan yurttaşlara zorluk çıkartmakta hergeçen gün daha bir ustaluşıyor. Gerçekleri aktaran TV kanallarmdan birine kapatma cezası veriliyor. Fay hattı 17 Ağustos 'ta sabaha karşı kırıldı. Türkiye nin kirli gerçegi gözler önüne serildi. Deprem bölgesinden yükselen ceset kokusu değil, çürümüşlüğün kokusu. Bir askeri yetkili bölge sayısız uçak tarafından bombalansa böyle biryıkım olmazdı diyor. Türkiye, kendisine bu kadar kötülük yapabilecek bir siyasi birikime mahküm mu? Suçluları, sorumluları tek tek tamyoruz. Bu insanlık suçunun hesabını sağ kalanlarla birlıkte soracağız. Deprem felaketinde 50 bine yakın insanımızı yitirdik Içlerinden birı de sevgili arkadaşımız Nesrin Arman'dı.öfkemiz acımızın gerisinde kalmasın diyoruz. Ipek Çalıslar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN • YENİ GÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIKA.Ş.BGENELYAYINYÖNETMENİORHANERİNÇBGENELYAYINKOORDİNATORU. HİKMETÇETİNKAYA1YAZIİŞLERl MÜDÜRÜ İBRAHİM YILDIZ • SORUMLU MUDUR FİKRETİLKİZ1YAYINYÖNETMENİİPEKÇALIŞLAR1GÖRSELYONETMEN AYNURÇOLAK1 REKLAM MEDYA C tirzincan 'da enkazın ultından cesetler çıkarıldı, yurulılur tedavi ultııuı alındı...