Katalog

8 AŞK YASAK TANIR Ml? Guzel bır Katmandu sabahında yalnız kahvaltı ederken Murarı ıle tanıştım. O gun Katmandu'da grev vardı. O nedenle butun alışverış yerlerı, dukkânlar kapalı, sokaklar sessızdı. Murarı bankada çalışıyordu. Koyu bir sohbete gırmıştık. Murarı'nın anlattıklarından, Nepal'de ıkı türlu evlihğın olduğunu öğrendım Birıncısı, geleneksel evlılık kı, evlenecek kızın ya da erkeğın ailesı çocuklarının evleneceği kişiyi kendileri seçiyordu. Ikıncısı ıse, modern evlılık... Bu daha zıyade şehırde yaşayan kuçuk bır gurubun seçımlydı. Bu evlılıkte, gençler evleneceklerı kışiyı kendileri seçıyorlardı. llgınç olan boşanmanın olmayışıydı. Böyle bır şey olursa kadın omur boyu dul kalmak zorundaydı Erkeğın çok yaygın olmamakla bırlıkte ıkıncı kez evlenme şansı vardı. Evlılık öncesı seks var mı? Murari'nın yanıtr "Aşkı nasıl yasaklayabılırsın kı?" Evlılık öncesı seks serbest ama kız hamıle kalırsa dışlanıyor Dığer bır etnık gurupda ıse, bır kız bır erkekle değll, bır aıle ıle evlılık yapıyor. Yanı kız bir aıleye gelin gittıği zaman o aıledekı butun erkeklerle evlı sayılıyor. Aılede dört erkek varsa, bır ay boyunca bır tanesı gelınle bırlıkte kalıyor, diğer uçü bu sure ıçınde eve hıç uğramıyor Murarı Nepal'de bırçok etnık gurubun varlığından bahsetti. Küçük bır grup olulerını parçalara bolup dogaya atıyormuş. Bu davranış, ınançlarına göre ınsanın doğaya dönüşüm anlamına gelıyormuş. Nepal'dekı kast sısteml ıse şöyle: En yüksek kast genelde dın adamlan ya da ömrünü dıne adamış kımselerden oluşuyor. Bu kasttakıler her gun tapınağa gıdıyor ve dının bütün kurallarına uyuyorlar. Ikincı kasttakıler toplumu yöneten keslml oluşturuyor. Ulkenın polıtıkası, güvenlığı onlardan soruluyor. Askerler de bu kastın ıçınde yer alıyorlar Uçuncu grup ekonomıyı elınde tutan zengın sınıf. Dördüncu kasttakıler ıse fakırler, dunyanın bırçok yerinde olduğu gıbı Nepal'de de en buyuk çoğunluk onlar.^ Nepal'de kadınlar sokakta yıkanıyor... CUMHURİYET DERC ^••kafasınınkocasıtarafındankopanldığıı anlar. Acıylaağlar,haykınr. Shıvoçocuğı kendinden olduğunu anlar ve çok üzülür. F. kat kafa kopmuştur artık. Shivo sonunc karısı Parvati 'nin günlcrcc hiçbir şey yiyı içmedenağlamasınadayanamayıpçocuğı nu dırıltmeye karar vcrir. Oradan gcçcn b fıl onlara yardımcı olmak ıçın başını vcrı Böylecetanrılannen sevimlisi filbaşlı Taı n Ganeş doğar. Normal erkek bedeni üzeriı deki görünen fil kafasıdır ve hemen yanınc fareler vardı r. Hiçbirengel tanımayan fareh de kutsaldır. Çünkü onlar Tann Ganeş'ı yardımcılandır. Gizem...gizom... Sankı burada yaşam üç boyutlu, biryand sadelik bir yanda sefaletin ıçınde bir ren cümbüşü, öte yanda ise gizem. Buradakı ht eşyanın, her taşın, her heykelin, her şeyı içindcbirgizemvar. PcşimızetakılansatK çocuklan genlerdebiraktık. Ayaklarımızb zı Maymun Tapınağı'na, Sıvayan Bunat' götürüyor. Kadınlar sokakta banyoyapıyo çamaşırlarını sokakta yıkıyorlar. Bıraziler de genç bir kadın yanında ikiüç küçük çc cuk, çıkrık ıle iplik yapıyor. Yaşam yol kı narlarında devam edıyor. Birçocuğun ınek kovaladığını görünce şf şırdık."Hanııneklerkutsaldı.Buçocukna sıl böyle sopaylakovalayabiliyordu?"lne kutsaldı ama mülke zarar verirse sopayla kc valanabılıyordu. Kcşke bütün kutsal şeyler böyle yaklaşılsaydı. Yoldan geçen bınsıne tapınağın yolunu sr rup, kestırmedenbırmerdıvcnetırmanıyc ruz. Ve ışte "Svayon Bunat" Tibet'ten kaça Budistlerin, herkesten uzak Katmandu'y yukandanbakanbutepeninüstünckurduk ları tapınak. Bırileri bize tapınağı soldan de ğıl, sağ taraftan başlayarak gezmcmızı öne riyor. Orta kısmından yukan doğru hunı şek linde sivrilen koca kubbenın tepesınderü7 gârda uçuşan bir flama ve flamanın üstünd kocaman iki göz var. Çok uzaklardan bil fark edılen kocaman ıkı göz... Bu bınanın etrafını kuçuk Mİındırlerleçev relemışler Bırsılındırın harckctıylc bütüı silindırlerı oynatabılıyorsunu? Sürtünmey le hareket ettiklerınden bırıne dokunuldu ğunda, bütün silındirler dönüyor ve çok il ginçmüzikalbirsesçıkıyor. Buyükbınanıı sağ yanında mezar taşlarını andıran gru| grup taşların önündc dua cdıyorlar Tamtaş ların karşısında çoğunluğunu masklarıı oluşturduğu ilginç hediyelık eşyaların oldu ğu bır ıkı dükkân göze çarpıyor. Kırmızı po polu maymunlar kendi aralarında oynaşıj duruyorlar. Kımısı zıyaretçılerı ızlıyor, kimi sı yavrusunu temızlıyor Himalayalar'da yürüyüş... hrtesı gun yurüyü1» ıçın I lımalayalar'a gı diyoruz. llk göze'çarpan yol kenarlanndf oturmuşıkiliüçlüguruplarhalindetaşkırar kadınlar. Yol tabelası görevıni yapan taşlaı mczartaşını andırıyor. Dcrken Katmandt vadısine gehyoruz. Suyu azalmış bır nehıı akıyor Dahaılenderaftıngyapmayagclcnleri görüyoruz Raftingcılcrı geçtiktcn kısa birsüresonra200300yılönceyapılmıştarihi birköprüyegeliyoruz. Köprününbiryakasında yemyeşil pirinç tarlaları uzanıyor. Tanhı köprüyü geçtıkten sonra küçük bırgöl çıkıyorkarşımızda,ortasındada bır Budısttapınağı, yani "Suvanan Bulat" Katmandu Vadisi önccden gölmüş. Katmandu'dan sonra yürüyüş ıçingeldiğimız llımalayalar'dakı yüruyü1} parkurumıi7da kocaman gövdclı çok U7un ağaçların olduğu bırormandan geçıyoruz Ormanın ıçındefarklı aralıklarlaşelalelervar Patika yolda y ürüı ken gözümüz yerdek i parlak taşlaratakılıyor. Gümuijrcngındekılaşlargüne!} üjinlarınmdavurmasıyla bırlıkte ışıkçi/gi Ilimalayalar'da yürüyüş strasında karsınıza Nepal'in insan yuzleri {urpıyor...