Katalog

27 HAZİRAN 1999. SAYI 692 runun çiğnendiğinin. Amacezaevinegirdiğıni öğrenince bağiijlamayacak Leyla'yı. "Herihtiyacınıkarşılayacağım"diyehaber gönderecek "Ama benım ziyaretime gelmesini beklemesin çünkü, sözümü dinlemedi." 1996'da, kızınıngözlerindeçocukluğunun babasının hayalini bırakıp ölecek... Büyüklüğüyle Izmir, başını döndürüyor önceleri. Kalabalığin yarattığı panikten çabuk kurtuluyor, önce bir ev kirahyor, sonra da lnciraltı K.ız öğrenci Yurdu'na geçiyor. Üniversitedeikikantinvar,birindedemokratlar.diğerindeisefaşistlervedincilertoplanıyor. Demokratsınıfarkadaşlanndanbir gruplabirliktcoluyor. Beraberlikleri Leyla okuldan atı lana kadar sürüyor... "O kadar yakındık ki, şimdi görüşemememize şaşırıyorum. Bclki burada olduğumu bilmiyorlar, belki de ben onlara tozkondurmak istemediğım için böyle..." Leyla ilk kez, 1987'de, TKP davasından bir kadına gözaltında tecavüz edilmesinı protesto amacıyla düzenlenen bir ey lemde bindiriliyorpolisaracına. lkiyüzaltmışyedi kişiyle birlikte gözaltına ahnıyor, üç gün sonra salıveriliyor. Tutuklanan on sekizkişinintutukluluğu ise ikiüç ay sürüyor. Şimdi, . Çözüm Dergisi 'nde çalışıyor Leyla. "... Dergideki tek kadın bendim ve bu yüzdcn polislerindikkatini daha fazlaçekiyordum." Doktoru, Almanya'da uygulanan birtedaviden söz ediyor, eğer gözleri bu tedaviye uygun görülürse altı ayda sonuç ahnacağından... "... Gitmeye karar verdim. Tedavim biter dönerim diyordum..." 22 Haziran 1993. Kapıkule'dekigörevli, çıkış yapan bir otobüsteki biri kadın iki yolcudan şüpheleniyor. Pasaportlan kontrol ediliyor, kadının pasaportunun sahte olduğu ortaya çıkıyor. Edirne Emniyet Müdürlüğü'negötürülüyorlar. Leyla'nın başı bir kez daha vuruluyor duvarlara. Bir kaç gün sonra bukez lstanbul'dalar... "... İlk birkaçgünyinekabadayaktı uğradığım işkence. Falakadayken, birinin kafamı tuttuğunu farkettim, başımı kolluyorlardı güya... Dört beş gün sonra hücreye attılar. Tam bitti artık diyordum, on gün sonra yine yukanya taşındım ve askıya ahndım. Yine başımı kolluyorlardı. Banayükledikleri suçlamalan kabul etmiyordum, 'Bolşevik'tavn gösteriyorsun' diyorlardı. İşkence sürerken biri, 'sarsmayın' diyordu sürekli. Çok sonralan anlaşıldı, ellerinde gözlerimin durumunugöstercnbirraporvardı..." "Sarsmayın" diyen ses, savcılıkta Leyla'nın burnunun dibine sokulacak, "lşte o berıim, tanı beni"filtursuzca...Belki de aynı ses, Leyla kendisine işkence yapanlar hakkında dava açınca "O önünü bile görmüyor, biz ona acıdık, biz onun ncyine işkence yapacağız"diyecek. Hastaneden aldığı "iki gün iş göremez" raporu, birkaç derece daha ilerleyen miyopluğu ve Filistin askısından kalan boyun fıtığıy la 5 Tcmmuz günü tutuklanıyor Leyla. Önce Sağmalcılar Cczaevı'nde yatırılıyor, sonra Sakarya ve Gebze. Sabah altıda açıhp akşam yedide kapanan koğuş avlusunda geçiyor altı yıl. Zaman zaman sayı ları azalsa ya da artsa, birileri tahliye çığhğı atsa, vcrine yenileri gelse de, diyelım otuz kadın birlikte sayım vcriyor. Aynı masada ycmek yiyor, aynı gökyüzüne gülüş bırakıyor... Leyla, 27 Eylül I996'da, yıllardır tanıdığı ve şimdi aynı cezaevindekaldığı Dursun'laevleniyor. Davetlilcr hem kendi aileleri, hem de diğer tutuklulann, cczaevi yönetiminin izin verdiği sayıda yakinları... ICoğuşarkadaşlarının yaptığı pasta kesiliyor, Leyla, birkaç gün önce DiyarbakırCezaevi'ndc on tutuklunun öldürülmesini protesto eden bir konuşma yapıyor. ölüm oruçlanndaölen on iki tutuklunun acısı çöküyornikâhtörenine. \ Leyla artık okuyamıyor, ya büyükfirçalarlaresim yapıyorya da gitar çalıyor... Iskence ve Leyla'nın gözleri... Bir yıl içinde üçdört kcz gözaltına ahnıyor Leyla. Üniversitelerdc paralı eğitime karşı düzenlenen "Haraca Hayır" açlık grevinde, 1988 1 Mayıs'ında... Bazen on beş gün tutuluyor gözaltında, bazen üçay tutuklukalıyor. Kaba dayaktan öte, si.stcmli ışkenceyle aynı yılın kasım ayında, gözaltında tanışıyor, bedenine elektrik veriliyor, Filistin askısına ahnıyor. Yoğun şiddetin sonunda mide kanaması geçıriyor... Işkencecisi "Hamilesin, kanama bu yüzden" diyor. "Bekarım dedim, o zaman da 'sen Meryeni Ana mısın' diye sordu. Kendimi anlatma ıhtiyacı duyuyordum o zaman, öfke vc utanç duyuyordum. Şimdi olsa 'sanane' derim..." Bir başka gözaltında, gözlerindeki lensleri çıkaramadan alınıyorişkenccye. Başı vuruluyorduvarlara."Yapma"diyor"Gözlerimde sorun var." Dinlemiyor işkeneeci "Görme" diye dikleniyor "Görmezsen okumazsın, okumazsan da bunları yapmazsın..." Sonra salı veriliyor... "... Bombalamalar oluyordu o sıralarda. Üzerime yıkmaya çalışıyorlardı ama kabul etmiyordum. Bırakırken 'bunları senin yapmadığınıbiliyoruzama...'dıyorlardı..." Oışarıda ilk işi doktora gitmek Leyla'nın. Tanı: Retinayırtılması... "...Işkencedcnbu kadar çoksözetmekistcmiyorıım. Başkalarının benden çok daha ağırlarını yaşadığını biliyorum. Gözaltı süreleribitipdetutuklandıklarında,onbeş,yırmi gün sonra göğüslerinden kan gelen arkadaşlarım oldu. Göğüslenne yapışan gömleklurını, sızan kanı gördüm..." Leylaışkenceden sözetnıek ibtemiyor, retmayırtılmaMnıtekcümleyesıgdırıpgözlerini çekiyorguzlerımızın önünden. I k i g(iz altı nda, fırsat buldukça gittiği doktoru her muayencde mıyopltığunun iki üç dcrcccarttığını söylüyor. Lazertedavisi uygulanıyor, yama üzeıine yaına atılıyor Leyla'nın gözlerine... Fırsat buklukça dıyoruz çünkü Leyla 1988 I Mayıs'ında aldığı bir buçuk yıl hapıs cc/.ası nedenıyle aranıyou Leyla ve kardeşi Yusuf. Hasret görüşlerde gideriliyor... bip Odası tarafından altı ay sflreyle meslekten men edilen ama bu karara uymayan Adli Tıp Uzmanı Nur Birgen'e ait. Leyla vazgeçmiyor. Üzerine basa basa "Özel af" istemediğini yazıyor. Çünkü kendini "suçlu" görmüyor. Hem gözlerinin hem dc kendisini felç tehlikesiyle karşı karşıya bırakan boyun fıtığının tedavisi için, yasal hakkı olan cezasının tecilini istiyor. "... Eğcr gözlerimde lens varsa, karşımdakı insanın yü/iinün hatlarını, ağzını açarsa dişlennigörebiliyorum.Artıkkitapokuyamıyorum. Daha önce okuduğu bir kitap da olsa isteğime uyarak bir koğuş arkadaşım gönüllü olarak bana kitap okuyor... Görüşlerimizdc dc eşim alıyor eline kitabı... Altı Nokta Körler Derneği de kaset gönderiyor..." Leyla koğuştan gelip geçen tutuklulardan ressam olan bir arkadaşından öğrendiği teknikle, büyük fırçalarla resim yapıyor. Gitar çalmayı öğreniyor, haberleri dinliyor... Dört yıl dokuzay sonrasını, yani tahliye edileceği günü bekliyor. "...Çıkışta beni nelerin beklediğini bilmiyorum. Insan ilişkilerinde gün be gün geriye düşüldüğünün farkındayım. Bir haksızhk yaşanıyorsa cğer, o gün de ondan uzak duracağımı sanmıyorum ama on yıl öncesinin fiziksel direncini yakalayamayacağımm da bilincindeyim. Yine de haksı/lıklara karşı durmakgerektiğinidüşünüyorum..."^ Nur Birgen ve rapor... Gözleri yavaş yavaş terkediyor Ley la'yi • • "... Ağn lanmın normalini kabul lenmiştim amaartıkçekilmezhalegeliyordu..." CerrahpaşaTıpFakültesi,CiÖ7HastalıklanAnabilimDalıtarafındanverilen"Üçaylık periyodlarla kontrol edilmcsi ve şikayetlerinınarttığızamanlardatakibealınmasıgcrekir"yolundakı rapor elinde ama... Cezaevi raporutanısadaişleyış Leyla'nın gözlerini korumaya yetmiyor. Deyin ki, akşam saatı kananıa.sıtutuyorretinanın,ncsevkıgerçekleştırccekbırgörevlı.nedearaçbulunabiliyor... Leyla, 16Mart 199X'de Gebze t'umhurıyetSavcılığrnaekındegÖ7Ünedairııznıanlarınraporlarınınyeraldığıbırdılekçe veriyor, isteği CMUK'un 399/2. maddcsi uyarıncace7asınınertelenmesı. AdliTıpKurumudurumuinceliyor. Karar: Ertclemcyegerek yok Kararın altındakı ım/alardan bırı, "İşkence ızlerinigİ7İcdığı"gerekçesiyle'Ia Leyla "annelik güzel bir duygu amu " diyor "bu hakkı kendimde hiç göremedim."