Katalog

ZİRAN 1999 SAYI 692 11 temlerininöğretildiğibirkursagitmemgerekiyordu.Şimdilerdeburadaişlerböyleyürüyor." Morrell 'lcr ana yolla bağlantısı bir duvarla kcsi Imış ve önünde giren çıkanı dcnetleyen özel bır bekçınin nöbet tultuğu bır çıkmaz sokakta oturuyorlar. "Son birkaç yıldırgüvenI ık masraflarımız ınanılma? bır boyuta ulaştı. Bunun içın şimdi ayda yaklaşık 1000 rand harcıyoruz. Ülkede ışsızlik ve suç kol geziyor. Bcnce bu ıkısı birbirleriyle baglantilı şeyler. Insanın ış bulma şansı yoksa o zaman çalmaya başlıyor ve sonunda bundan çal ışarak kazanacağından çok daha fazla para clıne geçtiğini anlıyor. Böylesi bırdüşünce bıçimi nasıl değiştirilcbilır hıç bılmiyorum." Morrell son bcş yıldır hızmetlerin giderek azaldığına, buna karşılık vergilerin de inanılmaz düzeyde arttığına dikkat çekiyor. "Bızden aldıklan vergileri arttırıp oyun alanlarına çekıdüzen veriyor, daha yoksul bölgelerı kalkındırıyorlar. Ama ellerinde yeterınce para yok. Ülkede bırbaşıbozukluk ve çürümüşlük egemen. Geçen gün teletbnumuzuonartmakistedık,amabırileri kabloları çaldığından bır şey yapılamadı." Morrell e göre bu güçsüzlüğün büyük bir bölümü olumlu şeyleryapmakısteyenlerıde etkiliyor. "Kımı zaman işini iyı bilen siyahlaradarastlıyorsunuz. tnsanbiı işi yapamıyorsa ona o sorumluluk verilmemelı. Ne var kı, ozamandabunuyanlışanlayacaklardır,buda onları zedeleyecektir."Zambıa'dadoğupbüyüyen Morrell, tümü de yirmilı yaşlarında ve ünıversite mezunu olan, üç çoeuk annesi. Morrel, bahçevanı ve hizmetçisi olan bır fızık tedaviuzmanı. "Hükümet yeni konutlann ınşa edilmesi ve benzeri sözler verırken çok aceleci ve düşüncesizeedavrandı.Oysabirazdüşünüptaşınsalardıbutürsözlenyerinegetirmeninnedenli olanaksızolduğunuanlarlardı.Korkarımışler Zimbabvve'dekigibidahadakötüyegıdecek. Ne var ki, şu anda ülkedekı yaşam bıçimi dünyanın başka herhangi bir yerıne kıyasla çok daha iyi. * " ımdankendiçocuklarımıhaftaiçındeanne1e bırakmak zorundaydım. Onları yalnızca îfla sonlarında görebiliyordum. Bu da beım içın çok güç bır durumdu." Jonnesburg'a gelişinden sekız yil sonra laria'nın ikızlerı olmuş. "Büyük çocuklarııın pek şansı olmadı çünkü o dönemde okulrdakikoşullarçokkötüydü. Sanınmikizler j açıdan çok daha şanslı.Şimdı I6yaşındarve çok dahagelişmişkoşullardaeğıtimgölyorlar. Biri bankamüdürüolmak istiyor. Ül;nin koşulları değıştıyse çok çalışırsa olur. kuldabaşarılı olursa umanm bır burs alır da ııversiteyedevamcder. Böylesi bir şey büik kardeşlen ıçin söz konusu bile olamazdı." Şimdi 48 yaşında olan Zul u 13 yaşındayken culuterketmişvebiryıl sonra ilkcocuğunu inyayagetirmış. Güney Afrika'da 1994 yııdayapılanılkdemokratikseçımleridüngianımsıyor. "Sabahdokuzdanakşamaltıya • sırada bekledim; gcrekırse sabaha dek k •kleyebilirdim Içımkıpırkıpırdı.Çokfazla ınasabile,yinedcbirtakımyenilikleringeıleccğıne ınanıyordum. Bir bebek doğar >ğmazayaklanıpyurümeyebaşlamaz.Önce urmasını öğrcnır, ardından emekler, dalıa nradayürümeyevekonuşmayabaşlar. Yerkı ona bu şans tanınsın. Aynı bıçimde, yenı ıkümete de bir şans tanıınak gerektığıne inayorum." 1994'te Zulu'nun ehne yaklaşık 500 rand çıyormuş (yaklaşık 30 milyon TL). Gelgeım, çocuklar büyüyünee ycnı binş bulmuş Johannesburg'abaglıbırbölgeolanBıixrataşınmi!). Şımdıclıne 1000 rand geçıyor. Yetışkın üç çocuğundan bırı ışsız, bırı ıçkıken ıkı adamı vurmaktan cezaevinde, birı sekreterlik y apıyor. Zulukilisedededeğışıklıklerolduğunadikt çekıyor ve eskıden yalnı/ca crkeklerin kaıbı Idıklerı törenlere artık kadinların da kaıbıldiklerinibelirtıyor. Eskı ışverenınineviıüçkezsoyulduğunatanık olan Zulu kentin yazların çoğunlukta olduğu bölgelerınde şam koşullarının hergeçen gun daha kötügıttiğınidilegetırıyorve"Alarmlar,elektli çitler vc koca koca köpekler ınsanda ce;vindeyaşıyormuş ızlenımı verıyor"dıyor. Vlahallepapazınınkcndikapısınınönünde Ah zoruyla soyulduğuna tanık olmuş Yıne kent yaşanu açısından olumlu gelışmeler ydedildığıne ınanıyor. Marıa Zulu Sovveyasuveelektrıkgetmldiğiııi.yenıkonutlar iıldığını belırtıyor ve son gelışmelerdeçok ınin yaşamını yitirmesine neden olan etnik ışmaların azaldığına da dikkat çekiyor. aha önceleri çok daha güç durumdaydık lu olmama karşın çok sayıda Xhosa dostum dı.Biraraonlarlagörüşmektenkaçındım, ıkü y a bana ya onlara bir şey olacağından kuyordum. Amabu türolaylar günümüzde • azaldı. Artık bu konuda kuşku duymanız y ekmiyor."NelsonMandcla'yıMusailekı»ladığında şöyle diyor. "O Tanrı'nın bize ıderdiği seçilmiş kişi, bizleri belki vaat I miş topraklara değil, ama daha iyi bir yer:götürecek"diyor. Maria Zulu Colin Nkabinde Bheki Moutlong bile ırkçı yorumlar yapıp duruyorlardı" dıyor ve"SononyıldırdostlanmınçoguAvubtralya, Ycni Zclanda, Kanada ve Ingiltere 'ye göç ettiler. Oysa insanlar 30 yıldır ülkey i terk etmektcn sözediyorlardı. Çok kişi bize, 'Gıtmclısinız, gitmelis>inız' deyip duruyordu. Kocam Avustralya'danbiri!>önerısıdealmıştı. Ancak buoncrininertesıgünüKrugerPaık'tayürüy üşe çıktı k ve o sırada bu ülkeden kopamaya Margie Morrell cağımızı düşündük. Çünkü biz Afrikalıydık" diyeeklıyor. Avustralya'danalınan işönerisi Morrcll'in kocasının garajda silahlı saldırıya uğramasının öncesine rastlıyor. Kocası ölümden kilpayı kurtulmuş, ancak arabası ve cüzdanından olmuştu. Şimdi ikisı de Johannesburg'tan taşınmayı tasarlıyor. "Arabamı sigortaettirebilmcm ıçın soygunculara karşı savunma yön MargİeMorroll(oş) «largie Morrel 54 yaşında varlıklı bir beyaz lın.Kocasıbirçıkmazsokaktasılahlısaldıı uğradığında, aılenin can ve mal güvenliği lıkeye düştüğünde Margie Morrell yaşaia yeni bir yön vermcy ı düşünmeye başlai /largie Morrell ilkkezbirdeğişikliğinayıra varmış. "Budeğişiklikkendisıylebirlikalışan zencilerin tutumlarıydı. Yıllardır kes diken üstündeydi. Ansızın zenciler ıdilerinden çok daha emîn bir durumagel:r. Düşündüklerini söylemekten sakınmılardı. Kendilerine çok daha olumlu bir lebakmalançokyürcklendiricibirşeydi." lorrell, "Oldukça lıberal bılinen insanlar Mandela 'h yıllar siyahlar içirt umut ve varoluj anlumını taşıyor.