Katalog

CUMHURİYCT DERGİ Miloseviç'in kuklası olmakla suçlanan Sırp yönetmen Emir Kusturica, UndergroundYeraltı filmiyle Miloseviç'e karşı en sert tepkiyi gösterdiğini söylüyor. "Kosova'da Sırplar Avrupa'yı Türkler'in elinden kurtarmak için kendilerini feda ettiler. Savaş sonuçsuz kaldı ve her iki taraftan da binlerce kişi can verdi. Korkanm yine aynı şey olacak" diyor. Kusturica, siyasal görüşlerini, sanat yaşamını ve savaşa bakışını The Guardian muhabiri ..... Fiachra Gibbons'a anlattı. Korkunç! Korkunç! usturica, Bclgradsokaklarındabirı lcriy lc kavga cdip ağız dalaşına girişmediği, rock topluluklarında çalmadığı zamanlardaCannes'da AltmPalmiyeödülünüalıyor. Onundışında başkahiçbiryönctmenbuödülüiki kczka7anmadı; Fellinı bıle. Kusturica Fcllini'yc yoğun birhayranlık duyuyor ve belki de zamanzamankendisiniFellinisanıyor. Oysaki bu tıkna/ Italyan asla Emir Kusturica denli gÖ7Ükaraolamadı.Zatençokazkişiöylcgö7Ükaraolabılırdı.(,'okkışınin"Yeraltı"yada "ÇingenelerZamanı"nıyaratanbuadamın ölümünüistediğinisöylemekpekdeabartılı olmaz. Işin aslına bakılırsa, Kusturica'nın şimdi yaşıyor olması büyük bir şans. Çünkii ünlüyönetmen 1993'te şımdı Miloşeviç hükümetıninbirparçasınıoluşturanaşınmilliyetçi Radikal Parti'nin önderi Vpjislav Seselj'i düclloya davet etmişti. Öğlc vakti Belgrad'ın orta yerinde olacak düclloya istediğibirsiIahlakatılabilecckti.Nevarki,Seseljbirsanatçıyıöldürmeklesuçlanmakistemcdiğini bclirtcrck düelloya katılmayı reddctti. İki yıl sonra Ycni Sırbistan Sag Hareketi'nin insanın kanını donduran önderi Nebojsa Pajkiç'i bir yumrukla yere indirdi. Pajkiç'inkarısı, şimdi savaşsuçlusuolarakarananBosnalıSırpların önderi "sevgilidostu" RadovanKaradziç'inarmağanıolançantasıylaKusturica'yasaldırdı. Kusturica'nın kavgaları siyasal karşıtlarıyla sınırlı kalmadı. Kavgalı olduklarının büyük bir bölümü eski dostları idi. Biri, "Bosna'ya ihanet cdenlerin başında Kusturica gelir,"diyordu. Bırbaşkasi onun bir savaş suçlusu, Miloseviç'in kuklası olduğunuöne sürüyordu.FransızdüşünürBernardHenri Lcvy onu yeren bir film bile çevirmiş, "Onun hakkında güzel bir şey söy leyen tek bir kişiye bile rastlamadım,"demişti. Ama onunla ilgili güzel şeyler söyleyenler var, hemsayılarıhiçdeazdeğil.Bunlar Kusturica'nın yürckli, dürüst ve huysuz bir kişiliğe sahip olduğunu dilc gctiriyor,"() kimsenin kuklası değildir.heleheleMiloşeviç'in kuklası hiç değildir. Öyle düşünenler nefretten gözü dönmüş olanlardır. Kusturica oldum olası kafasının dikine gitmiştir. Olağanüstü bir mizah duygusuna sahiptir. Bazen bu duyguöylesinekeskindirki.insanıürkütür. Bu denli çok düşmanı olması işte bundandır," diyorlardı. Kılıkırkyaranfilmçekimlerinisağsalim tamamlayabilenlerde onunla ilgili olarak iki farklı kutupta yer alıyorlar. "Emir filmleri uğrunacanını fedaeder. Onunla çalışıyorsanız sizi de mahvedebilir." Emir Kusturica "Arizona Dreams" adlı çarpıcı ancak Amerikanöykünmesifilmininçekimlerisırasında ena7birkezbunalımgeçirmişti;bunabunalımdeğildezıvanadançıkmakdemekdaha doğru ol ur. Kusturica her an parlamaya hazır biradam. Onunla NATO'nun Kosovalı göçmen konvoylarını bombalayıp suçu Sırplann üzcrinc attığı gün karşılaştık. Ağzındaki yarısı çiğnenmiş purosuyla Castro'yu andırıyordu. Bir an savaştan söz etmemeyi düşündüm. Karşımdaki bu iri cüsseli sakallı adamın bir kalaşnikofudakamcrataşıyormuşçasına.bir rahatlıkla taşıması işten değildi. Ancak bu duygum onunla göz göze gelinceye dek sürdü. Birerkekte bugüne dek gördüğüm en iri ve en yumuşacık bakışlı kahverengi gözlerdibunlar. Bugözlerdehüzünlü.kırılganbir şey vardı. Kadın olsaydım, hiç kuşkusuzdizlerimkesilirdi. Söylesene, bu dünyada, Ingilizler'den sonra, en çok nefret edilen bir ulusun üyesi olmaknasılbirduygu? Arkamızda bir tabak gürültüy le ycri boyladı. Gülmedi; başını avuçlannın içinegömdü: "Korkunç,korkunç,korkunç! Bencedünyanın sonu geldi. Söy le bana köprüleri bombalamak niye? Dinle, bu Arnavut göçmenler, anneler, babalar, ağlayan çocukların resimleri yüreğimi paralıyor, ama Sırp göçmenlerin Hırvatistan'ıterketmelerini izlemeyideyüreğimkaldırmıyor. Buıılarınyaklaşık yarım milyonu Amerika'nın dcsteğiylc Knin vc Krajina'dan iki gün ıçınde kovuldu ve Le Monde bu olaya ne dedi bilıyormusun? 'Özgüdümlü etnik temizlik.' Burada gözardı edilen insancıl bir şey var. Akıl almaz bir şey. NATO Arnavutlara yardım etmcdiğigibiyalni7ca Miloşeviç'ınekmeğine yağ sürdü. Bu Robin 1 lood bozuntusu da kimin ncsi? Bugünkü haberlerde. 'Sırplara özgüotimsahgözyaşlarınızıistemiyoruz'diyordu. Büyük birhayranlıkduyduğumlngiIİ7 ulusıı scvecen bir ulustur, ama bu adam tüylü küçük bir kukla. Onun sizi temsil etmesinc nasıl izin vcriyorsunuz?" • Ona orman cini görüntüsünc karşın, Cook'un lngilizlerin Casanova'sı olduğunu söylüyorum. "Yani kadınların onunla yatmak istcdiklerini mi söylcmck istiyorsun? Onuyataklarına nasıl alırlar'.Mngi lizkadınları nasıl şeyler' Bir keçiyle yatarım da, onunla asla yatmam," diyor vc ardından biı kahkahaatıyor. "Beni bagışla.saygısı/lık ctmek istemedim," derkcn elini bir paşa cdasıylasallıyor. Miloseviç'ten aziz yaratmak... Şinıdilerde çokkültürlü bir Yugo.slavya düşleri kuran SırpMüslüman kırması KusIııricabirzamanlarınSaraybosnalırockyıldızı vctelevızyon hıcıvcısı. Unünden utanıyor ama asla Ö7Ürdıleycn bir tavırtakınmıyor. "Kimi zaman çok düşünccsız ve aptalca davrandığıın olur, ama içinı çok temizdir." Cîibhons'agöre, Emir Kusturicayalnız tutkulu değil, fikren ve ruhenyoğun biri... Yeraltt, en çok eleştirilen filmi oldu...