Katalog

alçak tavanl ı bu büyük salonda haftanın dört günüdivan toplantılan yapılırdı. Sadrazamın başkanlığındayürütülentoplantılarsırasında padişah Kubbealtı'na bitişik olan Adalet Kasn'ndaoturur, küçük birpencereyle Kubbealtı'na açılanodasındantoplantıyıizlerdi. Kubbealtı ayrıca adalet dağıtmagörevınıdc yürütüyordu. Herkesin kendisini savunmak durumunda olduğu bu sistem, Fransız seyyahA.Ubichi'nin lö.yüzyıldayazdığıhatıralarında şöyle yeralıyor: "tnanılmaz şey! Barbarlardiyan denilcn bumuazzam şehirde ne cinayet, ne zor kul lanma, ne de şıddet görülüyor. Herkesin hukuku, eşitlik esasına göre temin ediliyor. Bütün mülteciler, emin bir sığınak buluyor ve büyük küçük, Hıristiyan Müslüman hep aynı adalete tabi tutuluyor." Topkapı Sarayı Müdürü Filiz Çağman. 3ünde on bin kişinin girdiği yüz metre karelik )dalar... Bir taraftan bağıl ıem, bir taraftan toz, bir araftan ışık. Çoğu organik ilan tarihi eserler için herşey ;ok yıpratıci. Topkapı Sarayı Müze Müdürü Filiz Çağman, "Sarayın clliyüz >ene sonrasına sağlıklı bir fekilde devredilmesi çok r Yine adalet ve eşitlik konusuyla ilgili, Avusturyaelçısı Busbecg, Kanuni Sultan Süleyman'la görüştükten sonra şunları yazıyor: "Bizhuzurdayken büyük birkalabalıkvardı. Bu koca meclıste hiçbir kimse yoktu kı, bulunduğumevkiyi verutbeyi şahsına,başarısınavecesaretineborçluolmasın.Hiçbirisırf filanın soyundan gelmiş olması dolayısıyla diğerlerinden üstün mevkiyegelsin." Gözlerimiz birden Babüssaade kapısına kayıyor. Dikkatimizi çeken, kapının önündcki kalabalık. Tıpki padişah ın tahtaçıkışı sırasmdadağıttığıcülusıçinoluşankalabalıkgibi. Bir de bayramlarda ve cenazc törenlerinde hıncahınç olurmuş burası. Kısacası Babüssaade kapısı,padişahlarıntahtageçişmerasimi olan cüluslarda, olağanüstü hallerde ve bayramlarda taht vazifesigörürmüş. ArzOdası Şimdi de Arz Odası'nday ız. Üçüncü avludaki odanın çevresi revaklı, saçakları geniş veduvarlarıçinıylekaplı.Odanınortasında birdefiskiyelıçeşmevar. Kapının tamkarşısında da padişahın tahtı. Taht konusundaki aynntıIarıyıneTavernier'denokuyoruz: "Bu taht son dcrece gösterış. I i olup sunak bıçımindedir. I lazınede bu tahtı örtmek ıçın özel olarak yapılan çok dcğerli sekız tane örtü bulunurdu. Padişahın tahtı, kabul cdeceği clçiye verdiği değere göre, bu örtülerden biriyle kaplanırdı." ArzOdasi'ndançıkıp,'mukaddesemanetlerin' korunduğu Hırkai Saadet Dairesi'ne giriyoruz. Burada25Temmuz 1518'den,halifeliğın kaldınldıgı 3 Mart 1924 tanhine kadararalıksızKuranokunmuş. Bugelenekbugün de sürdürülüyor. Etrafı revaklı ve üstü dört kubbe ileörtülü olan bu daire, Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmış. Hırkaı Saadet'in uhrevi ortamı, herkesi derinden etkilemiş. gibi. Kimi dua ediyor, kimi de mukaddes emanetlerc bakarken gözyasjanna hâkım olamıyor. or görünüyor" diyor ve ;özümler öneriyor. tyrıca bazılarına misk, amber ve sarısabır sansları ilaveediliyordu." Mutfaklannkarşjsındapadis.ahlann küçük hınyanı I las Ahıryeralıyor. Padişahınatlaıninbanndığıbuahırözellikleçoksayıdaki alışanıyla dikkat çekiyor. Üç yüz nalbant, ki bini gcçen katırcı ile dcvccılcrin çalış. tığı hırda 16. yüzy ılda üç yüz olan hademe say ıi IX. yüzyıldaıkı bıneyükselıyor. Bırahir mırı tarafından ıdareedilen ahırdan bugüne, yerler, at örtüleri, gemler, yularlar kalmış. Içindc yaldızlı kaplamaların göründüğü. Ara Güler'in objektifinden Topkapı Sarayı 'ndan bir iç görünüm... lüklcrikısıtlanankadınlarıntümyaşamlarını sürdürdüklcri bırmekân olarak algılandı burası. Tanhçi Dursun Bey'in dediğince," Eğer güneş dişi olmasaydıArapçada güneş anlamınagelen'şems'sözcüğüArapçadilbilgisi kurallanna göre dişi bir sözcüktüronunbile harcmcgirmesineaslaizinverilmezdi."Bu nedenleHarem'eilişkınanlatımlarvebetimlemelergenellıklehayale.söylentılereveyakıştırmalaradayanıyor. 1970'li yıllara kadar ziyarete kapalı olan haremdc restorasyon çalışmalarının sürdü ğünü söylüyor. Herdönem dedeğişen restorasyon anlayışının Topkapı Sarayı'nıgerçek kimliğindcn uzaklastınp, uzaklaştırmadığını sorduğumuzda "Hayır. Budurum sarayda yaşanmışlığı ifadeeder" diyor. Dört avlu ve onlarca yapıdan oluşan Topkapı Sarayı'nı bir günde sındıre sindire dolaşmakgüç. Haremı, Kubbealtını, ArzOdası 'nı, Hırkai Saadet Dairesi'ni, Bağdat KöşkıÜ'nü, iTiutfakları, HasAhır'ıdolaşmakiçin birkaç gününüzü vcreccksiniz kaçınılmaz olarak...^ Ve kütüphana... Üçüncüavludason olarak Topkapı Sarayı M üzesi kütüphanesine giriyoruz. Saray müze haline getınldikten sonra, satın alma ve bağışlar yoluy la oluşturulan kütüphane ziyaretc kapalı. Çağman, yerli ve yabancı araştırmacıların Kültür Bakanl ığı'nın iznıy lc buradaaraştırmayaptıklarınısöylüyor. "KütüphanedeilkelleyazılanKuranıKerim'lerden tutunda, ünlütarihçilerinyazdıklarıkitaplara kadartüm eserlerbulunuyor. Kitaplann dı!,ında ünlü Osmanli hattatlarından hat örneklcri, vehatsanatıylailgilikalem,kalemdan, makta, makas, kubur, kalemtıra^, rahlc, mühür, Kuran muhafazalan ve hantalarkorunuyor." Bu eserlerTürkçe. Farsça, Arapça, Yunaııca, Ermcnıce, Sırpça, Ibranicc ve Süryanıceyazılmıştır. Harem Dairasi iarayın f*iri$itıde lupaç \alu/ı hir çocuk. Yerlı yabancı herkesındıkkatıni çekcn 1 lareııı Dairesi... Sarayın en 'tnahrem' yeri. I ler dönemde Doğu'yaözgübırkurum veözgür Haşlıca sorun 40 bin metre kare kapalı alanı olan sarayın çatı kaplamalannın onarımı...