Katalog

CUMHURİYRT DERGİ Bu ve benzeri olaylar nedeniyle Hitch cpck, içine kapal ı, suçluluk ve aşağılık duy gulan içinde gcçenbirçocuklukveergenlil' yaşadı. Daha sonra kendisi babaokluğund; kizına ve torunlarına sıcak bir yakınlık gös termesi, her pazar evde ailece yemek yenme sini gelenek halıne getirmesi ve kızı Palri cia'nın"anakuzusu"devresiniaşıncayaka daranncsininyakınındabulunmasındaısra etmesi, bclki deoyıllarlaödeşmeçabasıydı Ancak, onun bir karabasan gibi anımsadığ geçmişiyleasılödeşmesi.filmleriyleoldu. 'Hitch' imzalı kısa öykü... Baba VVilliam 1914yılındaölünce, 15ya şındaki Hitchcock devamettiği dinsel okulı bıraktı veelektronikdonanım işiyle uğraşaı birşirketteçali!>mayaba!>ladı. Babasının işlc rini ağabeyi üstlenmişti. Bu tarihten sonr; Hitchcock üzcrındckı baskıdan kurtulmuş kendineyeniilgialanlarıbulmayabaşlamış tı. Niyetiressam olmaktı. Sık sık tiyatroya, si neınayagidiyor, sinemadergileriokuyorvı buaradarcsimbecerisinigeliştirmeyeçalışı yordu. Buamaçla, Londra Üniversitesi'niı verdiği kurslardan birine yazıldı. Gen> Hitchcock burada desenın temel ilkelerın öğrendi. Ancak, zamanla sinema aşkı dah; agırbasucaktı. 1919'da birderncğin çıkardığı dcrginin ill sayısında "Hitch" imzalı bir kısa öykü çıktı Bu, dişçı koltuğundakı bir kadının, tedav olurken gördüğü ürkünç bir "gündüz rüya sf'ydı:Paris'inMontmartreseıntindebirln gilizkadın...Tenhasokaklarda,birtakımkö tüadamlannsaldırısı(cteğinıkalçasınade! yırtarlar),gerılımlıbirkaçıpkovalamacav dişçininsözleri:"Bittıbayan.Yanmkronlüt fen." Görüldüğü gibi, Hitchcock'un dah sonra filmlerindckullanacağı moliflerinhc men hcpsı burada: Yabancı bir ortamda tel başınabirkadın,saldırı,üstükapalıseks,gc rilim, kaçıp kovalamaca, geciktirim ve kar mizah... Psikanalizkuramı.sanatçınınörtülüvey açık biçimde kcndi hayatını, örseleyici yıı ş.antılarını yapıtlarında iijleyerck, bunlarl hesaplaştığını söyler. Hitchcock dapsıkan.ı lizle çok ilgilenmi^.hatta buna dayanan'Ö! dürcn Hatıralar" (Spellbound, 1945), "Hırsı Kız"(Marnie, 1964) gibi filmlcrçckmişti. *9IB^^' •4T ftfl Anılarının izindeki Hitchcock ADEM AYAKTA adınları Seven Adam" (L'Homme qui aimait les femmes)... FrançoisTruffaut, 1977'de ccktiği bu filminde kadınlarakarşısaplantılıbirtutkuyladoluve neredeyse her gördüğüne âşık olan bir adamınöyküsünüanlatmıştı.CharlesDenncr'in (19261995) dayanılmaz bir sevimlilikle canlandırdığı bu karakter, kimdcn esinlcnilmişti acaba? Belki biraz Truffaut'nun kendisinden, belki de biraz Hitchcock'tan... (13 Ağustos !89928Nisan 1980)Sincmatarihinde kadınlara Hitchcock kadar tutkuyla yaklaşan, yiicelten ve onları beyazperdede yakıcı.mahvedicigüneşleredönüştürenbir yönetmcn daha yoktur. Hemen tüm filmieri bir kadının çevrcsindc gclişir. Hvet, kadınlar...Bir yandabıçaklanan.kurşunlanan, boğulan kadınlar... Kimi zaman Öldüren hatıralar... Hitchcock'un filmlerinde izini süreceğı mizüççocuklukanısınınherfırsattahesaf laşma,ödeşmeihtiyacınıdoğurduğudü!jüni lebilir. Bu hesaplaşma isteği, fılmlcnnın k; rakteristik motifleri olarak,şu veyabu şeki dckars.ımızaçıkıyor(CharlesChaplinveOı son\Velles'in filmlerinde dcçocuklukanıh nnın ızlerını bulmak mümkün). Yolculuközlemi: 15yaşınakadaraynıs kıcıvetedirginedici ortamda bulunan Hitcl' cock'taki yolculuk özlemi, hemen her film nc yansıyor. Genellikle kentli olan kişile otomobıl ve trenle, bazen uçakla, kımı zama da küçük bir tekneyle dolaşarak (' Lifeboat yolculuk eder. "Şantaj" (1929), "Sabotaj (1936) veya "Cinnet" (1972) f ilmlerindet gi bi, ol ay örgüsü tamamen Londra 'da geçs bile, kişilerkent içinde tehlıkelıyolculuklaı çıkar. Kentli kişilcrın kirlara veya sahilşer dine gitmesi de (Gcnç ve Masum/Young an Innocent, Kelcpçeli As>ık/ToCatchaThie Kuşlar/TheBirdsvb.)sıkrastlanılanbırdı rumdur. Yemckte: Ycmekler her zaman önenılib dramatık işlev yüklenir. Lokantada, evdı piknikteveyatrcndekiyemeklersırasınday kadınlaerkektanışırvesorunlarortayakonı lur,karakterlcrderinleştiriliryadaönemlıb gelışme yasjanır. Hepsininbirdenolduğudı rumlardaazsayılmaz... Otorite (kfitü kişiler, ce/alandırılm korkusu): Yolculuk ve kadın özlemıne sut K canilerin, kimi zaman kuşlann saldınsına uğrayan, birbirinden alımlı esmer, kumral, sanşın kadınlar... Bir yandadaçirkinveşişman bir adam... Bu adamın aldığı dinsel eğitim, ıçındebüyüdüğürutucuailcortamı.kadınlarla rahat ahbaplık etmesine elverişli değildi. Çocukluğu ve ilkgençliği derın bir suçluluk duygusu ve cezalandırılma korkusu içinde geçtı. Hitchcock, lngıliz film eleştirmenı ve öğretimüyesiJohnRussellTaylor'un, 1978'de yayınladığı "Hitch. The Life and Work of Alfred Hitchcock" adlı çalışmasında, bir karabasangibıyaşadığıoyıllarıiçtenlikleanlatmıştı. Buna göre, Londra'da kabzımallık yapanbaba VVilliam Hitchcock, içinekapanık birçocuk olan Alfred'cpck yakınlık göstermemiş, kendı sorumlııluğunu Katolik papazlarahavaleetmiştı. Hitehcock'un, Russell'a anlattığı çocuklukanılarındanbiri,dahasonrakendikurdu ğu ailesine neden o kadar düşkün olduğunu çok iyi açıklıyor. Yedi yaşındayken, bütün aile kırda bısik let gezisine çıkar, ama onu evde bırakırlar. Bununbahanesi,bisikletkullanamayacak kadar küçük olmasıdır... Yine, bir pazar akijamı, bütün aile dışarıya yemeğe gidcr, küçük AIfred ise evde hizmetçiye bırakılır. Hitchcock'unbukıncıanılan yıllarcabelleğinde saklaması, böy le olay ları sıkca yaşadığını gösteriyor. lş.te,baba William'ıngaripterbiyevemizah anlayışma birörnek. 5 yaşındayken, ne olduğunu unuttuğu bir suç işleyen Alfred Hitchcock, cezalandırılır. Babası, eline bir pusula verip, yakınlardaki karakolagönderir. Pusulada "Ben bir suç ışledım, cezalandirın" yazar. Pusulayı alan polis memuru, küçük Alfred'i"mahsustan"nezaretealır. Oğlunu gizlice takip eden ve herhalde çok eğlenen baba VVıllıamortayaçıkarveoğlunualıpcvc götürür.