Katalog

21 ŞUBAT 1999. SAYI 674 19 yorlar. Bir yemek de o istiyor: Pilav üstüne kızarmıştavuk. Yemekten sonra otobüse dönüş anonsu yapıhyor.Ceptelefonlulannhiçbitmeyen"bir dakikacık"istekleri,bunasinirlenenyolcuların öfkesine karışıyor. Sonunda yolcular yerineyerleşiyor. Saat 17.30. Ycmeğin rehaveti içindeherkes koltuğunagömülüyor, Hostes, su ve kolonyalı mendilservisinebaşlıyor. IstanbulAnkara yolunda üç koli su bitiriyorlarmış. Tüm otobüs uykuya dalmak üzereyken monitörde bir film beliriyor. Birdenbire tüm gözlerSylvesterStallone'un"Dağcı"filmine dikiliyor. Fılmdeki yüksek dağ sahnelen Bolu Yolu'yla örtüşüyor. Görüş mesafesi Ayrıcabacaklarını.ellcrini uzatarak hosteslere dokunmak istiyorlar. Uyarılar boşuna. Bazı yolcular ödedikleri biletle tüm otobüsü veçalışanlan satın aldığını sanıyor." Kimi zaman çok zor durumlarla karşılaştıklannı, bunu ancak sevgiyle aştıklannı vurguluyor:"lstanbulAnkara seferindeyiz. Taşralıbirçiftbindi. Kadınelliyaşlanndaydı.Birtarafıfelçli.kendibaşınasuyunubile içemiyor. Tesise geldik. Kadının tuvalete gitmek içın yardıma ihtiyacı vardı. Birkoluna cşigirdi.diğerkolunaben.Temizlenmesine de yardım ettim sonunda. Eşi cebime beş tane binlik koydu. önce tuvalet parası zannettim. Sonra bahşiş diye verdiğini anlayıp iade ettim." "otobüs şofbrlüğüvehosteslik" ile ilgili ıki yıllık bir bölüm açmış. Sert'i ve ekibini de davetetmişler.onlardakabuletmiş. Ancak Sert, bu eğitimle hosteslik yapılabileceğine inanmıyor. Ankara'yayaklaşıyoruz. Saat 19.00'ugeçiyor. Bolu'da başlayan yağmur yerini, Sert'in"Türkiye'ninSibiryası"dediğiCankurtaran'dakaraterk ediyor. Hcrtaraftaincecik bir kar tabakası. 26 numarada oturan genç, ikaz lambasına basıp hostesi çağınyor. Yedi saate yakın süredir yolda olmalarına rağmen, Ankara'ya ulaşamamalannın hesabını soruyor. Sonunda otogar görünüyor. Hostes, muaviniuyandırmakiçinarkakoltuğa geliyor. yasyona maruz kaldığı gerekçesiy le başvurdu. Yaptığımız araştırma sonucunda monitörün gerçekten de radyasyon yaydıgını öğrendik. O zamandan beri televizyonu açmamaya özen gösteriyoruz." Sclma Sert ile ikinci kaptan, otobüsler hakkında bir sohbete dalıyor. Hemfikir olduklan konu Mercedes'in 304 modelinin 0 403'ten daha kullanışlı olduğu ve virajlan daha iyi alabildiği. 0403'ünyüksekliği daha fazlaymış, bu nedenle sert rüzgâr ve keskin virajlarda denge kayboluyormuş. Bir süre sonra yorulduğunu söyleyip, orta kapıdagirişibulunanyatağınagidiyor. Otobandailerliyoruz. Saat 14.30'ayaklaşıyor. Hostes scrvise başlıyor. öncc kekler... Hostes bardaklan ve isteğe göre çay ya da kahve poşetlenni dağıtmaya başlıyor. Ardındansıcak su scrvisi. Ancak peçetenin yanhş kullanılması Selma Sert'ingözündenkaçmıyor. Çay scrvisi sırasındayolculardan kaynaklanan sorunlardan sözediyor Sert: "Bazılan fıkrakahramanları gibi. Boşaltıyorpoşettekı çayı bardağa, üzerine sıcak su koyunca içilmez bir hal alıyor." Sert, servisle ilgili anılarını anlatmayı sürdürüyor: "Ikramimı yaptım.Çiftkatlıdayız. Yukandanbüyükbir feryat koptu. Ne oluyordiye koştum. Çocuğun annesi bana bağırıyor.' Ne biçim şirket, böyle şey mi olur? Bozuk sakızı nasıl verirsiniz?' Aradadaokkalı küfurler... Sakinleştirmeye çahştım. Sakız dağıtmadığımızı söyledim. Meğerkolonyalımcndilıçocuğunagzına vermiş. Çocuk da ağlıyor, bağırıyor. Ve annenin aklına bunu ağzından çıkarmak gelmiyor. Durumu açıkladım. Mahçup oldu amaönemliolmadığınısöyledim,işitatlıya bağladık" Kaptan kahvesi Servisten sonra sıra "Kaptan Kahvesi"ni hazırlamaya geliyor: "Üzerinde bir karış kaymakolur. Kaptanlargenelliklebıyıklıdır ve bu kaymak, ıçerken bıyıklanna yapışır. Buna'bıyıkyapıştıran'dadenzaramızda." Selma Sert, hem kadın hcm de erkek yolculann yan yana oturmaktan rahatsızlık duyduğunu söylüyor. Bu nedenle de sık sık sorunlaryaşıyorlarmış. Onlardaçareyı biletleri kadın erkck yan yana düşmeyccck şekilde satmakta buluyorlarmış. O da olmazsa, yolculardanricaederck,yerdeğişikliği yapıyorlarmış. Sahil kesimi yani Akdeniz ve Ege yolcularında bu türsorunlarla karşılaşmadıklarını aktarıyor. Aksine fazlaca"rahatlık"sözkonusuymuş: "Fethiyc'de karşılaşmıştım. Yolcunun biri yanındaki kadını on dakika içinde, iç çamaşırlarına kadar soydu. Uyarınca da 'Sana nc, o bcnim karım' dedi. Ama sonunda vazgeçtiler." Sert, hosteslere ilişkin sırlar vermeye devam ediyor: "İyi çalışan hostesleri ödüllendiriyoruz, geçen gün bir televizyonverdik. Bazenparaödülleriveriyoruz. Mesclahostesimız Demet, Ekimayınınelcmanıscçildi." Saatinilerlemesiyle.yolcülarınkoltuklannı yatırması biroluyor. Budayeni birsorun anlamına geliyor. "Eğerbiryolcu koltuğunu tamamıylaarkayayatırırsazincirlemcolarak diğerlerideaynışeyiyapmakzorundakalıyor. Rahat etmek için iki koltuk satın alan yolcular daçıkmıyordeğil." Sapanca'ya lökmvar. Yolunsağındatren yolu uzanıyor. Uzaklarda, tepelerin üstündcki ormanlarsis ıçinde, belli belirsiz. Hava iyiden iyiye karardı. Ilk durağa, Kaynaşlı Korupark'taki şirket tesisine ulaşmak üzereyiz. Tesise ilk gircn, aracı kullanan Tekin Kaptan. Yemek tezgâhının yanınagidipkuru fasulyc ve bulgur pilavı söylüyor. Sclma Sert aynbirmasada.tesisdencliminde. Yöneticilertedirgin. Bireksiklcrinınyakalanmasıendişesiyle Selma Scrt'inçevresindenayrılmt Hosteslikle mesleğe başlayan Selma Sert şimdi yönetici. yirmi metreyi bulmuyor. Yolculuk boyunca sessiz kalan Demet, manzaradanaçıyorkonuyu:"Öndeoturmak mükemmel birduygu. Herşeyi yakındangörüyorum. özellikle Hcndek'in manzarasını çok seviyorum. Kızıl, kahverengi, yeşil hepsi birarada."Öndeotururken bazı oyunlarda oynarmış. Örneğin şerit sayma rekoru 540'mış. Araçsaymarekoruise 128. Demet, işinin yorucu olduğunu düşünmüyor. Enbüyükgüçlüğüyolculuğunilerleyen saatlerinde, uykunun "tatlı tatlı"bastırdığı anlarda çekıyor: "Çağn düğmesine basıp bizi süreklı rahatsızedenyolcularçıkıyor. Kimin bastığı belli olmadığı için her seferinde kalkıyoruz; bu defa da düğmeyi kapatıyor. Verilen molada kaplanlunn yemek faslu.. Ama hostesin çabası boşuna; muavin bir türlü uyanmak istemiyor. Kolonya, kahve kâr etmiyor. Hostes sonunda pcs edip muavinin kolundan çekiştiriyor. Ankara, yolcuları sis vcsoğuklakarşılıyor. Yolculuk bitti ama kaptan, muavin vc hosteslerin işi hcnüz sona ermedi. Yolcu bagajlannın teslimi, koltuklann düzeltilmesi, bardaklann, yemek artıklannıntoplanmasıderken nokta konuyor. Ekip, otobüsten inip eşyalarınıalarakotogaragirıyor. Demet, yedi saatin yorgunluğuyla hostes odasına yöneliyor. Karşılaştığı arkadaşlanna yolculukla ilgili birkaç şey söyleyip odayagirıyor. Biraz olsun dinlenmek ve 23.00'te çıkacağı dönüş yolculuğuna hazırlanmak için. ^ Selma Sert, hostesyolcu ilişkisinin yanı sırahosteskaptanilişkilerinindeönemlioldugunu vurguluyor: "Bir kaptanlar vardır, bir de kaptancıklar. Kaptan mesleği n erbabıdır kaptancık ise, girdiği işlerde tutunamayıp, bari kaptanlık yapayım diyerek bu işe gırenlerdir. Herşcybeklenirkaptancıklardan; alkol alırlar, hostesi tacizederler...Hostesler deikiyeaynlır, hostes vehostesçik. Hostesçikler, bu işe macera olsun diye atılıyor. Amaçlan bedava scyahat." Asıl sorun kaptancık vehostesçiklcrin bir arayagelmesiylebaşlıyormuş. Sondönemlerde daha fazla insana iş imkânı sağlayan otobüs işletmelerine okullu eleman sağlamak için Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Hostes Demet servis sırasında...