Katalog

7KASIM 1W. SAYI71I tir: Bilgi herşeydenöncmlidirdemcktir. Bilgi önemlidir ama ikincidereceden. Birinei dereeedenönemliolanbakışaçısıdır.bilimscl yaklaşımdır, yöntcmlerclir, bilime olan tavırdır. Dünyayı her zaman bugelis.tirmiş• tir. Bilgiokadarçokki,milyarlarca vedurmadandeğişiyor. Üstelikbubilgileryalanve yanlış da olabilir. Bilgi toplumu söylemi, bilgisayartröstlerininuydurduklarıbiryalan. Bilgiyeulaşmakiçinbilgisayaralaeaksın. Amabakalımbubilgiyikim,hangiyönteınlerle.niçinhazırlamış? Bu yalanın dışında bir bilgi toplumuna erişebilmck mümkiin mü? Mümkünse bunun ölçeği nedir? Bilgi toplumu çok kötübirterim. Bilime inananbirtoplumdiyelimisterseniz. Bilime iııaııaıı toplum olması içfn de sadecetoplumun değil sistemindebilimsclolmasıgerekir. Mcsclabelediyebaijkanınagidipsorun, 2()10yılındalstanburunnüfusununkaçolacağı konusunda bir fikri var mı acaba? Bu nüfusa kaç okul gerekiyor, bu okullar nereyc yapılacak, ne kadaryeşil saha, nekadartaşıt gerekiyor, birfikri varmı'.' Meclisimizdeki okuryazaroranına.yanieğitimdüzcyinebakın. Onların konuşma biçimlerine bakın. Okudukları kitapları saptayın... Geri kalmış ülkc olmak demek biliınsellikten uzak olmak demektir. Biz geri kalmış bir ülkeyiz. Doğrtısubundaşaşılacakbirşeyyok. Aklımız başımıza da gelmiyor. Bu kadar yiizy ıldır burada yaşıyoruz, gelseydi zaten şimdiyegelirdi herhalde.Örneğin, Kocaeli'ndeki depremzedeler.çadırverilmemişyadakötü çadırverihTiiş,buyüzdenayaklandılar. Ama orada yaşayanlar devlete ne verdiler ki ne bckliyorlar'.'Devlet mcmuruysa eğer, maaşından kesiliyor tabii ki ama, ev alırken, mal alırken ya da fi$almadıği zaman hepsi vergi kaçırdı. Bıınu kötü bir şey olarak da görmüyor, doğal bir şeymiş gibi yapıyor. Vergi vermiyorsun devlete, o zaman devlet ne yapacak? Şimdi bu bilimsellik de değil, bu aritmetiksellik. Dcvlct bu parayı nereden topluyor, tabii ki halktan. Şimdi bunusöylcdiğiniz zaman insanlar daha mı fazla vergi verecckler devlete, hayır. Başkabirsöylem daha var. () da ne yazık ki solcuların söylemi. Bu devlet bizim devletimiz değil, niye vergi verelimdeniyor. Ama kaynakların kullanımı ve paylaşımında pek çok usulsii/lük, adaletsizlik yaşamyor... Tamam, madem öyle diyorsunuz vergi vermeyin, ama ondan sonra da devlet bizc bakmiyordiye yollara düşmeyin. Devlete para vermeycceksiniz,kcndiniz örgüt kurmayacaksınız, dcprem olduğu zaman da "biribanabaksın"diyeccksıniz,olmaz. Bir çöküntüyaşandı. İnsanlar acıçekti, suçlulukyadasorumlulukduygularıyla toplumda hir hareketlenmc oldu. Olay soğumayahaşlayınca insanlar yaşamlarına hiçbir şey olmamış gibi aynen devam mıedcccklcr? Öylegörünüyor. Çünkügeçmişimizöyle. (ieçmişimize baktığım zaman, ne yazık ki bundan sonra da öyle olacak gibi bir his var içimde. Hiçbir şey cskisı gibi olmayacak söyleminc inanmıyorum. Türkiye'de daha önce de deprcmlcr oldu. Bakın bilime inanmadığımızokadarbelliki,elliyıldıreğitimcilerzorunlucğitimseki/yılaçıksmdediler, elliyıldır... Kiınsedinlemedi,tınmadı. Her cgitimşurasındabııteklifcdildi,kimscbakmadı. Sonra bi rdenbire 28 Şubat kararları... Askerinzoruylaeğitimsckizyılaçıktı. Niye? Daha iyı öğrensinlcrdiye değil, Imam Hatip ortaoku I ları nı kapatmay a cesaret cdcmediler de ondan. Bu yiizden nc yazık ki, dineilerhaklılar. Açık açık biz Imam I latipleri kapatıyoruz diyemcdiler. Onun ycrine eğitimisekizyılaçıkarıyoruz,ahne yazık ki sizin okullarınızı kapatmak zorundayız dcdiler. Yani,bilimdenuzakolduğumuzbukadarbelli... Bilimden uzaklığı biraz daha açabilir misiniz? Şimdi ben deprem üzerine herşeyi bilmck zorundadeğilim. Ama bu işi bilen birisi bir şey söylcdigi zaman ona inanmak zorundayım. Şimdi bireğitimei,sadeeebirdeğil,bin eğitimci diyorsa ki eğitim sckiz yıla çıksııı buna inanmak zorundayız. Eğerbinjeolog, sismolog diyorsa Istanbul deprem bölgesi, inanmak zorundayız. Egerbinmimar diyorsa bu evlcr depremde yıkılır, inanmak zorundayız. Bilimsellik budur. Yoksa bilimsellik her bilimibılmekdcğildir... Deprem konusunda bilim adamlarının matikçilcr Almanya'da, Fransa'da. Bunlar kötü şeylcr değil, iyi birsonuçdaçıkabilir bu kavgalardan. Ama inanın ki buna benzer birtartışmasanatçılararasındayaşansaydı durum daha vahim olurdu. Aynı şcy politfkacılar ya da gazeteeiler için de geçerli, saç saça baş başa kavga ederlerdi o zaman. Bilim dünyasındaki çekişme çok daha seviyeli kaldı gibi geliyorbana. Toplumun bilime olan yaklaşımım etkilemez nıi tüm bunlar? Ben böylc bir tehlike görmüyorum. Olsa olsa bilim dalının rcklamı yapılmış olur. Ama bilime ihtiyaçvardıda bu kavga yüziinden kayboldu diye bir şey yok. Düşünscnize filozoflar azmı kavga ederler. Bu felsefeye olan saygının azalmasına mı neden oluyor? DERGIDEN Mcrhaba, üepremi kinümiz öliim acısı, kimimiz de öliim korkusu olarak yaşadık. 17 Ağustos 'ıın üzerinden neredeyse iiç aya yakın hir zaman gveti. Şiddetle yaşamaya alışık toplumumuz depremin şiddetini de içine sindirmeyi başardı. Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak diyordıık ilkgünlerde... Şimdi bu sözcükleri iki ay öncesinin tonlamasıyla tekrarlayamıyortız. Yuşumı eskisinden farklı kdmak için pek çok şeyin degişmesi gerekiyordu. Buna yeterli giieümüzün olmadığtnı fark ettik. Depremi izleyen günlerde Al'O 'yıı, siyasi sııikastlan, enflasyonıı tamaınen unutmuş butnbufika bir alana kaymıştık. Eski dertlerimiz hir anda gözden düşmiiş, ölülerimiz, yaraldanmız ve içinde yasadıgımız hinalür her şeyin önütıe geçivermisti. Ama bu hassasiyetimiz çok da ıızun sürmedi. TV kanalları deprem hölgesinden birer ikişer geri çekildi. Bilim adamlarının fay hattı ve Marmara bölgesi üzerine daha söyleyecekleri tiikenmeden yuyınlurın seyri degişti. Depremin yanıttığı acıları heyinlerimizin unııtmaya en elverişli köselerine attık. Hadi yine deprem konusmayalım cümlesi ıızun gecelerin klasik uyansma dnnüstü. Zaten deprem de Türkiye 'nin güncel sorunlanna yenik diiştü. Yeni depremlere hazırlıklı olacağız derken sullantdann azatmasıyla hiç de sağlam olmadıgını anladıgımız evlerimize geri döndiik. Keşfettiğimiz iki gerçek ise bize kaldı. Ne evlerimiz saglam ne de deprem korkusuyla yasamak mümkiin! Ve en kolay olan çöziimü seçtik, ımutmayı... Dergimizde de depreme ayırdıgımız sayfaların giderek azuldıgını fark ettik. Bu nedenle bir geriye dönüs yaparak deprem nedeniyle kesfettigimiz bilim dünyusııu ele aldık. Arkadasımız Nermin Bayçın, matemutikçi Ali Nesin 'le toplumun bilime ve depreme bakıs açısını konustu. Depremin hemeıı ardından kimîmizin endiseli gözlerle haktıgı sinema salonları yeniden dolmaya basladı. Stanley Kubrick 'in son ftlmine gittiniz mi? Gitmediyseniz bile "Gözler Tamamen Kapalı" üzerine degişik elestinler okumus olmalısınız. Bu hufta biz de Ergin Yıldızoglu nıın filmı neredeyse sahne sahne okuvan ıızun bir inceleme yazısına yer verivoruz. Önümüzdeki hafta veni bir dergide buluşmak üzere... İpek Çalışlur CUMHURİYET OERGİ İMTİYAZSAHİBİ:YEDİMAYISHABERAJANSl BASIN VE YAYINCILIK AŞ ADINA BERİN NADİ • YAYINÜANIŞMANI: İPEK ÇALIŞLAR • SORUMLU MÜDÜR: FİKRET İLKİZ • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNUR ÇOLAK • BASKI: ÇAĞDAŞ MATBAACILIK LTD. ŞTİ • İDARE MERKEZİ. TÜRKOCAĞICAD. NO:3941 CAĞALOĞLU, 34334 İSTANBUL TEL: (0212)51205051 REKLAM: MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI: ERZADE ERTEM hepimize fay hatlını, kırılmayı, şiddeti öğretti uma... dabirbiriyleçatıştığınataıııkolduk. Hatta ba/.ılarının aralarındaki çatışma şiddetli kavgalara dönüştü. Birbirlerini, gösteri yapınakla, şarlatanlıkla sııçladılar.Sizce bunlar olağanmı? Bilim dünyasmda her yerde her zaman böyleçekişmclerolmuştur. Matematiktede olmuşturbu.Birmatematikçi,diğerineyaptığıbeşparaetmezdiyebılir. Bunlaröncmli değil. Hatta daha büyükmatematikçilcr için matematiği mahvettilerderler. O yaşamasaydı biz daha ileride olacaktık gibi suçlamalarda gelebilir. Bu yüzyılın başında KümelerkuramınıbulanCantorbutiirkavgalar yüzünden akıl hastanesine düşmüştür. tnanılmaz suçlamalar olmuş, neredeyse kanlı bıçaklı kavgalara girmişlerdir mateBilim söz konusu olunca biraz farklı olması gerekmez mi? Bilkn adamı kendi modclini.birdiğcrininkini kötiilcycrt'k, hatta aşağılayarak savundu. Dahası dayandıkları verilerin bilimsel olmadığı yönünde birbirlerini suçladılar.Siz, giivenmek znrundayız dediniz. Bu durumda nasıl güveneceğiz? Şimdi ikitürbilimadamıvar. Biri,bilincn bilimi uygulayan bilim adamı. Örneğin, Istanbul 'unbirgecekondumahallesinegidip, orada sosyolojik biraraştırma yaparsam, bilinen bilimsel yöntemlerio mahalleye uygulamışolurumben. Ege'ninckolojiksistcmini çalışacak olursam, bilinen birtakım sistcmleri.yöntcmlcri Ege'yeuygulamışolurıım. Bırde masa başında çalışıp,