Katalog

Bilime dair bilinmesi gerekenler * 1. Sayfanın devamı dönüyordu. Kafalarkarıs.mi!>tı.Canhavliylcsanldığımızbilimdünyasıbızeihanetmi ediyordu? Yoksa zaten pek tanışık olmadığımızbudünyayıbizmiyanlışanlıyorduk? Ali Nesin'e göre biliın dünyasındaki bu türçekişmclerolağan.Üstelikpolitikacıya dagazetecilerarasındakikavgalara göre çok daha düzeyli. Istanbul Bilgi Ünıversitesi'ndematematikprofesörüolaraköğretim üycliği görcvini sürdüren Nesin'le toplumun bilime bakışaçısı, bilimsel düş.ünceve bilimsel üretimü>erinckonuş.tuk: Depremden sonra, ilgili bilim adamlarının açıklamalarını, tartışmalarını hiç kaçırmamacasına i/ler olduk. Bilimscl terimler, ev kadınından kahvcdcki adama, hemen herkesin giindelik dilinde yer almaya başladı. Toplumun bilime ilgi duymaya başladığını, buradan da bilgi toplumunadoğrubirgidişinolduğunuya daen a/ından ipuçlarını verdiğiııi söyleyebilirmiyiz? Hayırsöyleyemeyız. Bu,Türkiye'dekiilk deprem değil, daha önce de oldu. Ayrıca bu yas.adıklarımızınbilimsellik, toplumun bilime baküjaçısıylafalanhiebirilgisiyok.Sankı Amerika'da, Avrupa'da,dünyanmbaş.ka yenndevatandaşevıdepremcdayanıklımı, dayanıksızmıdiyebakıyormu?Elbettebakmıyor. Oradabelli bir sistem var. Evlerosistcmeuyularakyapılıyor. Bunuburadasöylemek gerekiyor, oradaki insanlar Türkiye'dekilerden biraz daha namuslu galiba, ve insanlar da yine o sisteme güvencrek ev alıyorlar. Ben de depreme dayanıklı mı diye bakamam. Güveniyorum, buna mecburum. Bilim adamı bilc olsam her !>eyden kuşku duyamam. Kcndi işım gücüm var. Domatcs alırken bu zehırli mı diye bakamam. Ben hamsi yesem.diyelimki hamsi zehirliyse ve zehirlensem, i»imdi ben bilimden uzak bir insan mı olacağım? Bunun halkın bilime inanmasıyla falan bir ilgisi yok. Evct, bilimleilgileniyorrarşuanda.çünkücanevlerinden vuruldular. Ama bilime inanmak birdefa ya da birkaç gün ilgilenmekle olmuyor. Dcğiijiklikleritakipetmeniz gerekiyor. Bir vatandaş bunu yapamaz. Bilime uzak bir toplum olarak nitelendiriliyoruz... Dünyanın hör yerinde, hemen her toplumda bu böyledir. Bilim çok geniş, çok büyükbirşey. Bunun astronomisi, jeolojisi, fizıği, botaniği, kımyası var... Bilimscl kafa yapım var o başka, ama ben de bil ime uzağım. Halk tabii ki uzak kalacaktır. Bilimden çokteknoloji demek istiyorsunuzherhalde çünkübirevinsağlamolupolmadığınıanlamak bilim değil, tcknolojidir;bi linenbirtakım yöntemlerin uygulanmasıdır. tnsanlar şimdi deprem konusundaki araştırmalarıilgiylcizliyor,depreminnerede,nasılolacagına,evlerinindurumıınailişkinsurularayanıtlararıyor. lNedir bilmemiz gerekenler? Şehircilikdenilenbirşey vardır,bclediyc vardır, deprem mühendisliği vardır ve tüm bunların bir sisteın içinde olması gerekir. Ama halk bunu bilmek/orunda değil. Burayaevyapılır, şurayayapilmaz,betonuoldu olmadi bunu bilmek zorunda değil. Bilemezlerde zaten. Bir sistem olmalı ve insanlar bu sistemegüvcnmcli. Halkın bilinçlendirilmesiyle bir ilgisi yok bunun. Böyle bir sistemi Hindistanclada.Cezayir'dede, Fransa'dadakullanabilırsiniz. Binaları kontrol eden bir sistem varsa eğer, bu her ycrdc kurulabilir. (,'okzor bir şey değil. Dedığımgıbi, bunun için halkın bilinçlenmesine, bilim okumasına gerek yok. Nedir o halkın bilmesi gereken bilimdediğimiz şey: Bir, bulunduğumuz yer deprem bölgcsincne kadaryakın, iki, deprem sırasında ne yapaeağı/7 Uç, sokağa mı fırlayacağız, dağda mı yatacağız, bugibi^eyler... "Bilgi Toplumu"ndan kastedilen ncdir peki? Bilgi toplumu söy lcmı bize yutturulan en büyükpalavradır. Bilgi toplumııne demek Depremden bu yana hepimiz bilimsel terimlerle konuşur olduk. Ali Nesin'e göre bu bizim bilimsel düşünmeye başladığımızı göstermiyor. Bütün ilgimiz can evinden vurulmamızın kaçınilmaz bir sonucu...