Katalog

Beklenen izleyici oranına ulaşamayan son Kubrick filmi kimilerince çok, kimilerince az beğenildi. Ergin Yıldızoğlu filmi sahne sahne yorumladı: Burjuva toplumunda bireyin "bireysel" ve "toplumsal" iktidarsızlıkları üzerine bir çalışma: "Gözler Tamamen Kapalı". Bill'in kaybolan iktidaı ları T oplumsal gerçeklik içindeki acısına dayanılmaz bir gerçek çekırdekten simgesel düzeyde bir kaçı*> olarak, onu bastırmak, dışarda bırakmak üzere yapılmış olduğundan, Lacan'a göre, gerçek uyanışa, arzumuzun Gerçeğıne( 1), yalnızca rüyaların içinde yaklai>abiliriz. Stanley Kubrick'in son fılmı "Eyes Wide Shut"ıntcmclkaraktcrı Biirın(TomCruise) rüyasını izler'ken, yalnızca Bıll'ın arzıısunun Gerçeğıne değıl aynı zamanda yaşadığımız toplumun merkezındekı, ekonomık ve cinsel iktidar iliijkılerinin gizlenen çckiı dcğıne göz ucuy la da olsa görebilecek kadar, yaklaşmamızaolanak sağlıyor. "Eyes Wide Shut" ruhsal olarak zorlaytcı, sosyal gerçeklığımızın sımgesel evrenındekı ilişkılerımizin doğasına ılışkın varsayımları ters yüz eden, çürüğe çıkaran, bu arada da dey im ycrindey.se "kemiğeyakınkesen", "yarayı kaşıyan" bir filrn. Bırdostum, filını gordükten sonra, bıraz da panık ıçınde, "I wıll let thısoncpass"(Bunudaanalızetmeyeceğım işte!)demıştıbana "Eyes Wide Shut", bclki Kubrick'in en mükemmel fılmı değil(Bence,o, Lolita'dır). "Eyes WıdeShut"baştan sonacınsel temalarla dolu ama, afışlerınde, reklam kampanyasındavurgulandığıgıbierotıkbırfılmdedegil. Aksine, cinsel i lişkilerin en belirgin, ayrıntılı olarak sunulduğusahnclcrde Kubrick cinsellıği,"şeyleştirici",yabancıla!jtıncıbır biçimde ışlemiş. 19. yüzyılınsonunda, Viyana'dagcçenbirroman üzerine kurulanfılm, yınebıryüzyılınkapandığıbirdönemde.bu dünyanınnıerke7İnde(New York)yaşayan, orta sınıf bir burjuva biıeyin,"sosyete" doktoru Bill'in kimliğinde, bireysel ve toplumsal iktidarsızlıklar, bunları örtmcye çabalayan takınılmı$ kimlikler (maskcler), ya^anınaya çalışılan t'antezıler, para, meta ve cinsellıkÜ7erınebirçalışma. Traumnovelle "Ryes Wide Shut", Alice'ın (Nicole Kidman)Botıcellı'nın Venüs'ünüandıran"ılahı" görüntüsü ıle karşılaştığımız ılk anda başlamak üzere, izleyicileri rahatsız edici bir so ruylakarşıkarşıyabırakıyor: Izlediklerim zın nc kadarı fılmin temel karakterı ola Bıll'ın (TomC'ruıse)gerçekyaşamı,nekad; rırüyası? Fılm boy unca, gerçek hıkâyenin mantıks; süreçlerindebiranlamlarıyokgıbıgörüner birçokolgunun,göstergenin, gerçek üstübı düzcydc sımgesel açıklayıcılıkkazanıyorol ması bana ızledıklerımın hepsinin, Kubric tarafından, Bill'in bilinçaltına,ıüyasına a süreçler olarak kurgulanını^ olduğunu dü >ündürdu. ArthurSclıiııil/.lcr'ın. fılmınsc naryosuna temel olusturan Traumnovell (1926)(RüyaRomanı)adlıkıtabınıokuyun ca, bu saptamamın doğruluğunagüvenim da hadaarttı Manhattan'ın,lngılterc'dekıstiid yoda cn ıncc ayrıntısına kadar kopyalanmı bir modelınde çekılen fılmdc. sokaklarıı gerçek ölçülerındenözellikledahageni^ya pılarak, gerçek üstü bir havanın abartılmas da benı dcstcklcycn bırbaşka ıpucu labıı t'ıl mın adı da "Eyes VVide Shut" (CJözlerTa mamenKapalı). Tümbunlardandolayı, fılnıı.birrüyaola