Katalog

İOMAYIS IW8. SAYI633 15 Yıldız Moran 30 yaşında fotoğrafçılığı terk edip çocuklarını büyüttü yıllarca. Herkes onu Özdemir Asaf' ın eşi olarak tanıdı. Oysa önemli bir fotoğrafçıydı. Çevirilere, sözlüklere yöneldi. Fotoğrafları yeniden sergilendi... önemli .•jcylerolduğunakararverdim vc 12 kengaripkarşılanıyordum. Ama kadınların yıl sonra bıraktım bu i<>ı. fotoğraflarını çekerken de kadın olmam büyük biravantajdı. Hepizinalarakçeklim foDaha önemli olan şeyler neydi? toğrafları. Sözlüyadayazılı. Kımseninmahhvlilığim veçoeuklar. Özdemir Asaf gibı rem yaşamına gırmeye hakkımız yok. Ben bir baba bulmuysa bir insan baijka neyapabibunaçokdikkatettim. lir. Dörtyıl içinde üç çocuk sahibi oldumve artık tüm 24 saatlcnmı çocuklanmaadadım. İyi bir fotoğrafçı olmanın kosulları nelerdir? Bir sanat dcrgisinde ünlü fotoğraf sanatçılarımı/.dan birisi 'fotoğrafsanatdeÖncclikle fotoğraf tckniğinı çok iyi bılğildir. Küçiikheyecanlar sanat ulına/.'di melerı gerekir. Onu kusursuzdüzeye vardıryordıı. Sizce fotoğraf sanat mıdır? dıktan vc kendilerini kanıtladıktan sonra olanca güçlerini içeriğe yöneltmeleri gereKüçük heyecanlar sanat olamaz. Büyük kir. Kişisel yaklaijimlannı, kendileri için otoheyccanduyulmalı.Bubirgerçek.Belgelematik, olağan düzeyc gelmiş tcknik aracılıyici, röportaj fotoğrafı ise konu, söylenen gıyla yansıtmalılar. Fakat teknik, bir noktada söz geçerli olabilir. Röportaj yapmak için kusursuzolur.aynıorandaşaşmazkurallarıobjektif hirgörüijtcn, olayın niteliğinc ilişolaıı içeriğin isegelismesi kin biryargıya varmak lasonsuzdur. Ve ki^miıı fozım. toğraf çckmedığı /anıanFotografınbırba^kayölarda çok düşünmcsı, genü daha var, subjektif yönis bir görüş açısı, hayat nü.Gazeteröportajıilcşafelsefesi olusturması mutiri ayıran yön. Kalemi nasıl lakgereklıdir. birçok sey için kullanabilirsenız,makineyideöyle. (,'e.şıtlı kültürlerı bünyeŞaır hangı vezinlc, hangi sinde barındıran güneşlı, kalıplaşıırya7mayıseçip, zengin, sanatsal birikimi içerigi dolduracaksa, foolanTürkiye'nıiz, insanlatoğrafçı da kendineen uynnın yalın olması sebebiygun fotoğraf makincsini lede fotoğrafçılariçin bir bulmakla yükümlüdür. cennettir Her iki dalda da, sonuçta Dünyaya çıplak gözle siirsellik.estetik yoksa babakmakla vizörden bak^arısızdır. mak arasında fark var mı? Hangisi daha güzel? Konuya saygılı yaklaYıldız Moran 'ın objektifinden Koşullar farklı. (iöze esşım büyük önem tasjir. Fokocası özdemir Asaf... tetik gelcn güzel bir mantoğraf makinesı objektif zara ile güzel bir fotoğraf arasında çok büyük biralgılayışbiçımı olarak bellendiğinden her fark vardır. Çok güzel birmanzaraya fotoğfotoğrafınobjektifbirgörüntüolduğukanısı raf koşullannıuyguladığınızdaoyogunluğu yaygındır. Oysa fotoğrafçekileceği açıdan, veremeyebilirsini7.Nereyı,niçınçcktığinıçekıleceğı andan, çekenin görüs açısından kaynaklanannedenleçokdaçarpıtılabilir. O ı\ çok iyi bilmelisini/. Sizi etkileyen birkonu bir baskasını hiç etkilemeyebilir üstczaman çok tehlıkelı bir sılahtır. Muslfgini/de kadın olmanın yarattığı Aorluklaroldumu? l'ratık /orluklar. Yük tasıyaeaksını/, haRöportaj ve fotoğraflar Yıldız Moran için mallıkedeceksiniz. AmayükünÜ7Üasgariye Adam Yayınları'nın hazırladığı sergı kataloindirmck elinizde. Zorluklar oldu ama beğundan alındı. Yıldız Moran fotoğraf sergisi 31 Mayıs'adekBeyoğlu'ndaAdamKıtabevı'nde. nım dısımda seylerdi. Anadolu'da dolaşır Mesajı vardı fotoğraflannın Sizcc fotoğraf nedir, fotoğraf aracıhğıyIJçyılöncearamı/danayrılan Yıldı/Mola nc yapnıak isli vordunu/.? lan'ı l^H.^yılındaSesOergi'sındcyayımlaııun ı üpörtaj ıv la anıyoruz. Fotoğrafmckanikbırscy. Makineileyola çıkıyorsunuz. Odenlı varlığını/ın bırparçaKadınların fotograf çckıncsini bir kesı haline getiı melisiniz kı makıneyı, konu ıle nara bırakın, futoğrafımn çt'kilınesiniıı arani7dabircngcl olusturrnasın. Bunugerbilegüçolduğuyıllarda fotograf öğrenimi çckle^tırciıktcn sonra, seçtiğıniz kununun yapnıak nereden aklını/a geldi? her /.anıan vc herkes ıçın biranlam taşıyaeak Sanatlaılyili bircgitım yapmaktı isteğim. yönlerini, estetik bıçımde yansıtmalısınız. Ama fotoğrafçılığı hiç düsünmüyordum. Mcsajını/.olmalı kısacası. Birdenfotoğrafınıyibirmabemeolduğunu gördüm ve seçimimi yaptım. Fotoğraf aracılığıyla, hiç 1950 yılında öğrenim görmck değişmeyen,cvrcnselolan ve Ü7ere Ingıltere'yegittını. Fo YILDIZ MORAN işlenen konunun kavramını toğraf makınesme elımı bılc içcrcn fotoğrafı çekmek, tek 24Temmuz1932 süı mcmistim. Önce amacım amacımdır." Istanbul doğumlu. 1951 fotoğraf çekiminden sonrakı Mesajdan kastınız ncdir? yılında Robert College'ı işlen yapan eleman ycli^lirMesajdan kastım, benım bitırdi ve Ingiltere'ye gitti. mek olan bir okula girdım. için o konunun kavramıydı. Ingiltere'de Bloomsbury Genel bilgilcri öğrendim ama Her sey benim fotoğraf koTechnical College'da v© yeterli görmcdim. Dahasonra Ealıng Broodway num olabılir. Şıirselliği olan Raling Technical College'de Technical College'de her şcy sanat fotoğrafına bir öğrcnim görrneye basiadım. fotoğraf eğitimi konudur. gördükten sonra, Old Vic Bana bir katkısi olmadiğını Fotoğraf, tıp fotoğrafıdır, Tiyatrosu'nun ünlü anlayınca Baron'un asistanlaendüstri fotoğrafıdır, röporfotoğrafçısı John rından birinin stüdyosundu tajdır, hatıra fotoğrafıdır. ŞiirVickers'in yanında çalışmaya basladım. Okulda selliğıolduğusürecc.sanat fofotoğrafçılığa başladı. öğrendiklcrirnızkuramsal katoğrafıdır. Ama, örneğin kedı Ingiltere'de kaldığı dört lıyor. Birstüdyoda,birkonuresmıvekılmekteyseo, benim yıl boyunca yanasılbaş!andığını,geliştikcdim, sunun kedisi değil de, Cambridge'de bir, ğıni, bittiğını, hayata uyguLondra'da beş sergl açtı. tüm kedilerın kedıliğıni içerlandığını görüyorsunu/. Oramcli o mesajı vernıesı için. Ispanya ve Portekız'i da çok şey öğrendim, gÜ7el kapsayan bir fotoğraf Fotoğrafçılık nedir peki? dcncyimlcr cdindim. 'Saııa kitabı hazırladıktan sonra 24 saat düşiinülen, yasanıöğrctcbileceğimizbirşeykalTürkiye'ye döndu. lan,ikincıplanaatılamayacak madı artık' dediklerındc ne özellikle Anadolu birkonudurfotoğrafçılık. Inyapacağimı düsünmeye bashalkının yaşantısını sana, hayata özgün, bir a^aanlatan fotoğraflarıyla ladım. Jolın Vickers'in yanınmanın bir yerini kavramsal tanındı, yurtıçınde ve da iki ay çalı.ştım. 52 yazında olarak dolu, yoğun, ağirlıklı dışında sergiler açtı. Italya'yagittım. Fotoğrafçılık olarak verebilen kişidir fotoğ1962 yılında özdemir kulübüncüyeoldum. Ispanya rafçı. Asaf ile eviendıkten vc Avusturya'yı dolastım. Bu sonra fotoğrafçılığı Kgitimini göriip, u/.un v ılarada scrgılcr açtım. Artık bıraktı ve dört yıl içinde larınızıverdiğini/fotografTürkıye'yedönüpbu ışı proüç çocuk sahibi oldu. 15 çılığı nasıl bıraktınız? fesyonel olarak yapacağıma Nisan 1995'teölen Yıldız Birden 24 saatimi bu konııkanaatgctirdinı.Stüdyoaçıp, Moran, çeviriler yaptı ya mı verecegim, yoksa daha pey7ajiİ7crineçalı.şmayabassözlükler hazırladı.^ önemli konularvarmı benım ladım. için diye düşündüm. Daha "Mine"... Yıldız Moran 'ın ilk fotoğraf sergisi 1953'te Cambridge'de açtlmıstı.