Katalog

14 CUMHURİYI'TDERGİ Mehmet Aydoğdu... Liege'deki Çağdaş Sanatlar Müzesi 'nde açılan * f sergisinin î ardından bu kez de yapıtlarıyla 20 Mayıs'a kadar Ankarâ'da Halkbank Sanat Parsellenmiş hafıza.... İBRAHİM KARAOĞLU J Galerisi'nde. K oynunda uy uyarak akan yaşlı Meuse ırmağına, eski birhisarın cteğindekidaracıksokaklarıylauzanan, geçmişine müptela bir sehir Licgc. Bovcrie isc Meuse'ün durgun sularına bakan şirin bir park. Licge'in en güzel müzesi burada. Modcrn Sanatlar Müzesi, keşfedilmeyibcklcycngizemlibiradagibi kaşifleriniçağırıyorgünboyu. • Yağmurlu bir kıs, ikindisinde tanıdım bu büyülümüzeyi. YıllardırLiege'deyaşayan Mehmet Aydoğdu'nun"Parsellenmiş Hafı?a"adlıretrospekt»f sergisinin açılısjinakonuktum. Aylar önce Arts Antioves Auctions'un sanat yazarı Lucien Ramailebirliktc Mehmet için bir katalog hazırlamıştık. Lıege'de yaşayan sanatçı Isrnail Bozkurt'un sorunıluluğundagerçekleştikatolog. Mehmet Aydoğdu. modcrn sanatımızın gençöneülerinden. I ;ndinısanatına,yeniliklere adamiij üretken bir sanat adamı. I )ünyaya hep ycniden b ıkan, her resminde ycnı bir gerçekliği arayan siradtiji bir sanatçı. Amerika'da ve pek çok Avrııpa ülkcsinde41 kışısel sergi açtı. 27 yıldan buyana Liegc ılc yaşıyor. Bı/onu l989yılmdaTürkiye'dcaçtığı sergiyletanıdık, oysa Batıhlar2Uyıldır tanıyor. 1 995 yılında Selviıı Gafuroğlu'yla bırlikte Tiirkiye'deilk kczpostaile.sanat sergısınıgerçekleslirerekbuetkınliktedünyanın en ünlü sanatçılarının yapıtlarını taşımıstı Ankara'ya. Amerika'da, Arjantın'de, Avusturalya'da,Belçıka'da, Fransa'davelngiltere'de pek çok sanatsal ansiklopedide ve kıtaplarda yer aldı Mehmet. 1996 yılında da Amerıkan Biographical Institute'e danısman olarak seçildi. Umarım bir gün iilkemizdede retrospektıfbirsergide izleyeceğiz onun sanat atlasını. Lıege'dekı"ParsellenmişHafıza"adlı.sergisinin açılışında büyük bir sanat şöleni yaşandı Modern Sanatlar Müzcsı'nde.Öylesine kalabalıktı ki Mchmet'in 3x7 metre boy utlannda büyük resimleri zor izlendi. Açılış gecesi tiyatro yönetmeni Philippe Ansion'labirlikteydık.Çokheyeeanlıydı Philippe. Onun tiyatro atölyesı "Le Vivier" ilginç bir sanatsal provokasyongerçekleştirdı."Le Vivier" oyuncuların, yasamın inceliğiyle ıhskısıolıııuy an. sanatı bir meta olarak gören insan tıplemelerıylc deneysel bir etkınlık sundular. Varsıl bir müze l.ıcge Modern Sanatlar Müzesi. Yaklaşık yedi yüz yapıttan oluşan koleksiyonuyla modern sanatın belleğini oluşturanyapıtlarınbirbölümüoradabulunuyor. Paul Gauguin, Pablo Picasso, Marc Chagall,SolLewittgibiustalarınyapıtlarınınyanında Mehmet Aydoğdu'nunönemli yapıtları varbu müzede. Koleksiyonu, modern sanatın doğus.undan bu yana hem resim, hem de heykel sanatının evrimini göstermcye y etecek kadar varsı 1 1 193 ) yılında, kimisponsorlarıncömertlıği saycsinde büyük öncme sahip dokuz eser Luceinc salonundaki artırmalı satışta satın alınmıs. Bunlar arasında Picasso, Chagall, Gauguin, Kokoschkagibi llitlcr'in Alman müzelerınden atılmasını istediği "Soysuz Sanaf'ın temsilcilerinin yapıtları var. 1933 'te, Nasyonal Sosyalizm iktidara geldiğinde "ırksal açıdan soysuzlaşmış" sanata karşı yoğun bir eylem başlamıştı. Bu dönemde yaklaijik 16.000 yapıt yokoldu. 1938'de Berlin itfaıye kışlasının bahçcsinde 5000 yapıt yakıldı.Budönemde"Soysuzlaşmış Sanaf'a karşı en yoğun kampanyayı yürüten ProfesörZiegler, "Alman müzelerini bu süprüntülerden temizleyebilmek için sayısıztrenkatarlarıbileyetersizkalır"diyordu. Busayısı/katarlarlayakılrnayagidenyapıtlarınbırkısmıdabirsekildesatılmıstı. l.iege Modern Sanatlar Mü/csi'ndeki öncmli KATALOGDAN... "önce sessizliğın çanı duyuluyor Mehmet'in resimlerinden. Çıkışsız bir yalnızlığın ve ıssızlığın ortasında başlıyor her şey. Kıyısız medcezirlerin dalga boyunda kımıldayan fıgürlerın içinden geçiyor sessızlik. Sonsuz, yerçekimsiz bir uzamda küçük imgelerle devınen ucube figürler, uzak düş evrenlerıne çağırıyor izleyicisini. Ve her ımge tınsel evrenin gizli kapılarını açıyor bırer birer. Sonsuzluğun anlamı yaşamın gizine beleniyor... Bozkırda doğan Ay, unutuyor suların sesini. Kendi yalnızlığını yazıyor hep eski künyesine. Arkhe'si ay Mehmet'in. O hep bir yerlerde var. Sonsuzluğu çevreleyen tuvallerde gizemli bir im. Bu imin çekim gücüyle şekilleniyor her figür. Ve binlerce yıllık söylencelerin tılsımını taşıyor apoletlerinde. Kıyısız bir uzamda şekilleniyor her bir resim. Çok kapılı bir odadan bozkırlara, büyük yalnızlıklara açılıyor kapılar. Bozkır çocukluğudur Mehmet'in. Kimsesiz Cirrüs bulutlarıyla söyleşerek öğrenmiştir konuşmayı. Gündüzleri ateş uykusunda büyüyen otlann, gecelerı eski rüzgârların ıslığını unuttuğu tepelerin ve ayışığıyla yıkanan bayırların yalnızlığında duyumsamıştır doğanın gizini. Onun ıçın sonsuz bir bozkır yalnızlığı vardır Mehmet'in resimlerinde. Onun için, içinde çöl büyütür durmadan. Bozkırlardakı su arayıcıları gıbi Mehmet de suyu arıyor resimlerinde. Dünle yüzleştiriyor bizi. Her şeyin su kadar temiz, gökyüzü kadar özgür « • olduğu bir dünyaya çağırıyor. "Hepimiz, kişinin kendinden uzaklara çekildiği o anları, kendı içinde, kendine karşı büyüttüğü o meçhuliyeti aranz..." diyordu ya Marguerite Duras, Mehmet de bir meçhuliyetin ressamı, bizı arıyor o eski uzaklarda. Çünkü kirlendiğimiz yerde duruyor zaman. Zembereğini düş bozumları kuruyor yorgun zaman saatinin." (I.K.) ^ ..,...,» yapıtların büyük bir bölümü bu satışlardan eldeedilmiş. Mehmet Aydoğdu'nun resimleri iste bu soysuzsanatınresimlerinınyanıbaşındaydı. 20 Mayıs'adek Ankara Halkbank Sanat CJalerisi'nde Liege'deki rcsimlerinin birbölümünü sergiliyor Mehmet Aydoğdu. "Kim sanatışaşırmadantanımlayabilir?"diyesoruyorscrgidavctiycsinde,7orbirsı>rubu. Licgc'dcki sergisinde, onun rcsimleri karsısındasaskınlasanların yüzlerindcokumuştum busorununyanıtını.^