Katalog

19NİSAN 1998. SAYI 630 13 Göçmenlere yardım elini uzatıyor, depremden zarar görenlerin yanına koşuyor ve protesto amaçlı açhk grevlerine katılıyor. Doğumunda Müslüman, yetişkinliğinde bir laik... Hindistan Senatosu'nun atanmış 1 f t n r Denız havalı kır manzarası", 1982. n üyesi: Şabana Azmi, Hindistan sinemasının da ünlü bir stan. "Johan Bergstraohle", 1973. Ekman'tn ikinci kocasının adını verdiği tablo. Aktristin eylemi tasınanediyorsunuz? Köy kurul larında buna zaten sahibiz, kadınlar orada fark yaratıyorlar. Dünya'dabenzeri olmayan bir şey bu. Kadın parlamenterlere gelincc, onların diğeı politikacılardun pek farklı olmadıklaıı eleşlirileri gcliyor. Farklı olamıyorlar, çünkü bir kadın gündemiylegelmiyorlar. Parlamento'yakadınların sesini, sorunlannı duyuracak kadınları gönderirsenizişteozamanbufarkyaratılır. Şu anda hangi projeler üzerindc çalışıyorsunuz? Tony Gerber'in yönettiği, yapımcılığını MerchantI vory şirketinin üstlendiği "Side Strects" filmıni henüz bitirdim. Manhattan'daçoksıcakbirgündegeçiyor. BirHintli taksi sürücüsünün karısını oynuyorum. Aynca, bir köy kadınının politikaya atılma süreciniişleyen"Ana"adlı bir fılmçalışmam daha var. Ve elbette, gecekondu sakınlerinin sorunlarıyla ilgili çaltşmalar. Hem sanatsal sinemada hem de ticari sinemada başarılısıııı/.. Birinden diğerine taşınmak zor olmuyor mu? Bu, bir başka ortama uyum sağlamaya benziyor. Ticari sinemada tüm aynntılar çok geniş ölçekte birseyirciye sunulmak üzere örtbas ediliyor. Tam bir cürct ve şevk gcrcktiriyor. Sanatsal sinema ise dış gözlem ve iç gözlcm talep ediyor. Ticari sinemayla uzlaştınızmı? Geçmişte evet. Ama politik bilince eriştikten sonra, yani yaklaşık 15 yıl önce, kadını köle gibi gösteren bir filmde oynamama kararı aldım. Bir zulmün mesajını veren bir fılmde bir kadın kurbanı oynayabilirim elbette. Budabirçelişki oluşturuyor, çünkü ben Stanislavsky yöntemiyle eğitildim. Bu yöntemde "ben olsaydım" dcyip olduğunuza inanırsınız. Ama benim politik inançlanm, eğer o film ülkebölünmesine ya da sosyal adaletsizliğe yardımcı olacaksa asla öyle bir filmde oynamayacağımkadargüçlü. Bu,çokmeydan okuyan, iddialı birrol deolsa. İyi bir oyuncu nasıl olmalı? Gözlemci, duyarlı olmalı ve Robert De Niro'nun öğrctmcni Uta Hagen'in dediği gibi, insanlık durumunadoymak bilmezbirmerak duymalı.^ Newsweek 'ten çeviren: "Ailem Hindistan 'ın güvenli bir ülkc olduğuna inandu NESRÎNARMAN ya Janata Partisi'nin yükselişini nasıl değerlendiriyorsunuz? Butambirkırmızıalarm.çünkütümaşın sağ kanat partileri temelde faşisttir ve faşizm ııc deınokrasiye ne de ınuhalefete hoşgörü göstermez. Müslüman köktenciliğineyada Sih aşırılığına milliyetçilik karşıtı olarak bakılırkcn, Hindu aşınlığına nasıl milliyetçi diyebakılabilir? Sözünü ettiğinız partınin duygularıazınlıklaraçevirmesi.Müslümanlara karşı girişilen 60 yılın üstünde sistemli progpagandadan daha tahrip edici. Başkan K.R. Narayanan geçen yıl sizi Senato'ya atadı. Söyleminizi orada nasıl yaşama geçireceksiniz? Geçmiş yıllarda başlıca işim gecekondu bölgelcri ve kadın sorunlarıydı. Böyle bir göreve atanmamın, bu bölge insanlarının sesini parlamentoya taşımak için bir fırsat olduğunudüşünüyorum. Politikalar orada belirleniyor. Parlamento1dayüzde33'lük kadın ko Ş "Tuvatette", 1971. Ekman'mfeministler tarufındun boykot edilen afişL abana Azmi Hindistan'ın gerck sahnede gerekse perdede en çok alkışlanan starlarından biri. 1974 'te çevirdiği ilk filmi "Ankur"la birlikte Hindii>tun'du!<uyihi/ödülkuzuııını>vcbu>aıılarını Hollyvvood'adataijimıs,: 1988'deShirley MacLaineile"MadameSousatzka"dabaşrolleri paylaşmış, 1992'dede"City ofJoy"da Patrick Swayze ile. Avrupalı seyirciler de, özellikle sanat filmlerine düşkün olanlan, onu iyi tanıyor. Sahne arkasında ise, Azmi farklıbirrolesoyunuyor.etkinbirsosyalaktivist. Göçmenlere yardım elini uzatıyor, depremden zarar görenlerin yanına koşuyor ve islah çalışmalan bahanesiyle yerlerinden yurtlarından edilen yoksulinsanlarla birlikte protesto amacıyla açhk grevine başlıyor. Doğumunda Müslüman, yetisjkinliğinde bir laik: O, dinsel hoşgörünün sözünü sakınmaz savunucusu. Amerıkan ünıversıtelerinın kampüslerinde bu konuda konferanslar veriyor, Hindistan'ın topluluklarınyarattığışiddctle hırpalanan bölgelerinde barış y ürüyüşlerineönderlik ediyor. Başarıh bir HıntsenaryoyazanolanJaved Aktar'la evli olan Şabana, Bombay'da (şimdi Mumbai)denizkıyısındabirevdeyaşıyor. Onunla Nevvsvveek'ten Sudip Mazumdar' ın yaptığı bir söyleşiyi aktarıyoruz: birdekitaphazırlanıyorşusıralarda.Kütürevi'ndeki sergi buyıl içinde Isveç'in altı müzcsindcdeaçılacak.Sanatyaşammın30.yıldönümündc sanatçı doruk noktasında. Kcndiyorumuşu: Ben hcp kcndim için yeni bir şey yapmak istedim. Ikincil olarak geçimimi sanattan sağlamayı düşündüm. Insanların yaptıklarımla ilgili nelerdüşündüklerıancakbuıkisinden sonra geldi benim için. Kendimi hep 'dışardakilcrle' özleştirdim. Okul sistemi, hcp normal aile için düşünülmüştür. Peki, ya diğerleri'/Günümüzdedevboyutlaraulaşan sorunlar var ve politikacılar, bunların cpcy gcrisindclcr. liski lsvcçfilmlcnndcki,mctal düğmeleri parlayan, cop tutan elleri hep havadaolanaptalpolislerebenziyorlar...^ Hindistan için bugünen hüyüktehlike ne sence? Bağımsız eyalet sistemi, her türden yükselen köktendincilik. Hindistan yüzyıllardırbiraradayaşıyor vc bu halk, oluşumundan gclen çok dinliliği, çok dilliliği veçokkültürlülüğüsindirmiştir. Hindistan'ı bir aradatutacaktek şey onunçoğulculuğunukutlamak, laikliği değişmezbiçimdeyerleştirmektir. Ben, tamamenlaikvekozmopolitbirailcortamında yetiştim. En büyük şoku 1992'deHindular'cayakıpyıkılanBabri Camii olayları sırasında yaşadım ve "Müslüman" sözeüğü sanki bir suçmuş gibi çarpıldı suratıma. Bölünme sırasında daha doğmamıştım bile ve ulusumu kanıtlamak zorunda bırakılıyordum. Anababamözgürlüksavaşımınakatılmışlardı. Pakistan'a gitmeyi seçme şansları vardı amaonlar Hindistan'ın güvenli ve laik bir ülkc olacağına inandıklarından burada kaldılar. Hindu milliyetçiliği yapan Barati