Katalog

CUMHURİYET OERGİ Ç dı bende. (. .) Şımdı şusatırlan yazarken Lamartine'nin Eski Ev başlıklı şıırını anımsıyorum. Ne güzel anlatır böyle asma çardaklı eski bir cvi o şiirinde. (...) (Bu şiir) bana çocukluğumun geçtiği asmalı babacvini hatırlatırdı. Şıınn son di/elcri şöyle: 'Seneler aktı gıtti, artık ne kuş, ne anne Zavallı yaşlı asma sarardı ve çürüdü Ve, ben ağlıyorum, o günlerin peşinde... Kapıyı,duvarları vahşı otlarbürüdü.' Bi7İm ev kırk yıl önce satıldı. Geçende Çorum'a gıttiğimde uzaktan baktım. Evin yenı sahıplcri, evın yenne yeni bina yaptırmışlar; kapıyı ve duvarlan vahşı otlar bürümemış;ama,öylesanıyorumkı,darbahçenin arkasındaki 'zavallı yaşlı asma sararmış ve çürümüştür' herhalde." Öğretmenimizin bahçelerindeki yaşlı asma yok artık; çünkü, Osmancık Caddesı'ndekı evlennın yerınde şimdı, "çağdaş, özgünbırmıman örneğı" demek mı gerekir, bilemiyorum; fakat, eskıyı özleten büyük, yeni bir yapıvarişte!... Ulu Cami ise Anıların lzinde'de şöyle yer almış: "Evimizin karşısındaki Ulu Cami, asıl binası ve minareleleri sarı taştan yapılmış bir ibadet eviydı. Yapıldığı zamanlardan beri bu camıye Selçuklu ve Osmanlı padişahlarının Hıfzı Veldet Velidedeoğlu 'nun sözünü ettiği Abdullah Ağabey'in kırmtzı evi hâlâ zamana direniyor. adı venlmış; ama halk hep 'Ulu Camı' demiş. Çorum'un en büyük camısıdır de ondan. llk kez Selçuklular çağında yapılmış, 1509'da Ikinci Beyazıt zamanındaki büyük depremde yıkılınca köklü onarım görmüş. Daha birkaç dcprcm ve bir de y angın geçirmiş. En son onarım, daha doğrusu yeniden yapım 1913 'te tamamlandı. Ulu Cami 'nın bcnım çöcukluk anılarımda büyük bir yeri vardır. Camının yapımından biryılsonraannemöldü. (...) Ulu Cami'nin kaldırım kaplı genış avlusunda bir şadırvan, bir de, iki çocuğun sığacağı kadar oyuk, yaşlı bir armut ağacı, bunun yanında dabirpınar vardı. Buağaçbabamın diğimiz, yeri doldurulamayacak ınsanlann ÖZİN ERDEMLİ çocukluğundadavarmış.Bıryıldırımçarpbıraktıklan dcğerleri, anılarını canlı tutmak, masıyla gövdesınin ortası yere kadar oyulyaşatmak biraz olsun özlemi, acılan dindirimuş; ağaç bir süre can çekışmış, sonra yan orum'u geçen ay zıyaretım sırasınyor. Mekânlar aynenkalsalar,demekboşudalları yeniden dirılmış. Gövdenın ıç yanlada, çocukluğumun geçtığı yerlen na. Ancak, yenilenen, çağa, güne uydurulan dolaşırken, kendi anılanmla bırlikH. V. Velidedeoğlu (24.8.1904 24.2.1992). rından damlayan özsu, oyuğun tabanındaki toprağı her zaınan yumuşak tutar; bu oy uğa te, öğretmenim H.V. Velidedeoğ evlcr, sokaklar... güzel görünümün, uyumun, lu'nun anılan da canlanı verdi. Çünkü, belle yeşilliklerin yeterince yer almamasından mı, onun yanında dört hayvan alabilecek büyük girilip yukan bakılınca mavi gök görünürdü. Armutlu ağacının hemen bitişiğindeki pınar, ğimde canlananlaraynı yerlerde, elli altmış nedir; eskinin daha güzel olduğu duygusuna lüktebirahın vardı. (...) Adamımızolmadığı kapılmamıza, eskiye özleme ya da gözde de zamanlar evimize uzak olmayan karşı çeşadınıbuağaçtanalmıştı: 'Armutlu' derlerdi yıl arayla yaşananlann anılarıydı. yişle "nostalji"yenedenoluyor. meden bakır helkelerle suyu ben taşırdım. ona. Suyutatlıydı. Gençliğimın gerilerde kalması, artık baş(...) Ulu Cami'nin avlusundaki çeşmeden Daha annem ölmeden önce, 1914 bahann Geçmişe doğru bir yolculuğaçıkıp, H.V. ka bir keııttc yaşıyor olmam, anılara doğru getirirdim. da, nereden elıme geçirdığimı şımdi anımsaVelidedeoğlu'nun "Anıların tzinde" adlıkisürüklemişti bcni. Çorum'da özlem giderlnce, daracık bahçcnin arkatarafı birçar madığım ince bir kavak dalını, su yürüyüp tabından, seksen yıl öncesınde Çorum'da gemek Ü7cre görmek istediğim yerlerin yeni yürümediğini anlamak ıçın muayene etmış, daklakapanmıştı. Yaşlı bırasmakütüğiinün çen çöcukluk yıllarını, Ulu Camı ve karşısıngörünümleri karşısında duyduğum özlem dal ve y aprakları bu çardağın üstünü kapla kabuğundan düdük çıkartmaya uğraşmış, dakı evlerini nasıl anlattığını okuyalım: dinmekşöyledursun; içım hüzünledoluverbunu beceremeyınce, Ulu Cami'nin avlumıştı. Yazın bunun altı koyu gölgelik ve cok di. Gün gcliyor; insanlar, mekânlaryaşam"Çorum'dabizimcv, Ulu Cami'nin karşısundan geçerken, onu armut ağacının kovusenn olurdu. Sonbaharda üzümler tepeden dan uzaklaşıp, anılarda ycrlerini alıyorlar. sındaki sokakta ıdi.(...) Evimiz dededen kalsarkardı. Hele sabahlan buğulu görünümle ğunun tabanındaki yumuşak toprağadaldıZamanın her şeyı yaşamdan alıp götürmesima,ikikatlı,beşodalıbirevdi.(...)Evınufak ne engel olmak mümkün değıl. Ancak; yitir bir bahçesi, arabanın durduPu bir avlusu, riylehemen kopanp yeme arzusu uyandırır rıporadabırakmıştım. Hıfia Veldet'in orum'u... Ulu Cami'nin buhçesinde vakit geçirenler. Kentin simgesi haline gelen saat kulesi ve Belediye hinasu