Katalog

8 CUMHURtYr.T DERGİ Türkiye'nin ilk tatil sitelerinden Karaağaç Artur'da hâlâ bir yazlık sinema var. Üstelik de 743 koltuklu. Bu sinemanm emektan Arif Erdemir'in ilkesi iyi film getirmek, hem de yalnız bir gece için... Onu her sabah saat 6:00'da oynayacak filmlerin afişleriyle baş başa bulabilirsiniz. Özellikle de yoğufı sezonda. En az dört film stoklamadığında * gece uykulan kaçan bir sinemacı... Bu akşam saat 10.00'da SAVAŞ SÖNMEZ rıf Erdemir ESHOT emeklisi, ama sinemadan bir türlü emekli olamıyor. 40 yılı aşkın süredir bu uşin içinde. ESHOT'taçalışırken dekamptafilmoynatmayısürdürmüş.tlkokulun son sınıfında ikcn tzmir Tepecik'in (Yenişehir) Ülkü Sınemasi'nda sandalyc üzerine çıkarak, film göstericilerine film bobini takmakla başlamış. bu is.e. O gün bugündür ycrleşık deyimiylc "makinjst". Hani umulmadık (!) bir yerde film kopar da sağdan soldan "Hey, makinist" sesleri ya da protcsto ıslıkları yükselir ya, o makinistlerden işte. Ancak bu protestolara uğramamak için makinistliğisonderececiddiyealan, neslitükenmişlerden. Arif Erdemir Karaağaç doğumlu, ama tz vanın izni ölçüsünde bu süreler bıra? daha öndevearkadakitarihleresarkabiliyor. Arif Erdemir kı^m lzmir'de oturuyor. Bu arada, bir yandan Gaziemir'deki Ulaştırma Okulu'nda film oy natmay ı sürdürüyor, bir yandan da oy nay an filmleri izleyerek yazın göstereceğifilmlerisaptamayaçahijiyor. Ancak son yıllarda dağıtım işleri de Amerikan film şırketlerinin tcmsilcileri aracılığıyla tekelleştiğinden pek seçim yapamıyor, sunulan paketialıpuygulamaklayetiniyor. Zirapaket olarakseçildığindc bir gecelikgösterim için 4050 milyonTL arasında olan filmlerin, tek tek seçilmeleri halinde malıyetleri 90 milyon TL'yeyükselebiliyor. Filmlerin bedelleri, istcndiğitarihlerbelirtilerekpeşinyatınlıyor. Arif Erdemir, sinema sezonunda, haftada bir gün Izmir'e bir gün de Edremit'e giderek, kendisine kargo ile gönderilen bobinleri alıyor, kullandıklannı geri gönderiyor. Kargo vc ulaşım harcamaları kendine ait. Buna bir de Karaağaç Belcdiyesi'nin bilet bedelleri üzerindenyüzde20oranındaaldığıeğlence rüsmu eklcnıyor. Sezon sonunda ayrıca o yılın geliri üzerınden vergi ödeniyor. Bu durumdalşıkSıneması'nın bilctücreti,büyük kentlerde, otellerin teraslarında bırbardak yerli içki ıkramı ile 700S00 bın TL olarak saptanan bilet fiyatlarının yanında çok hafif kalıyor. Sonuçta Arif Erdemir'in hemenhcmen hiçbir kazancı olmuyor. ESHOT emeklisi Arif Erdemir 40yüdır bu işte. mir'debüyümüş. Balıkesir'inBurhaniyeve AyvalıkilçelerinintamortasındakiGömeç'e bağlı Karaağaç beldesi. Karaağaç'da Arkent' i gösteren mavi tabeladan denize doğru yönclıp 6 km. kadar gittiğinizde, Türkiye'nin ilk ve en büyük tatil sitelerinden (19731980 yıllanarasındatamamlanmış, 1729 konutlu, 2250 dekar yüzölçümlü) Arkent'e (tanınmış adıyla Artur) ulaşıyorsunuz. Arkent'in en önemli özelliklerinden biri 1984'ten bu yana bir açıkhava sinemasına sahip olması. 19841993 arasında 10 yıl hizmet veren, birbırine altlarından geçirilmiş kalaslarla tutturulmuş 650 tahta iskemleli, etrafı tahta perdelerle çevrili, eskı sineması, 1994' ün yazında yerini 743 koltuklu yenisinebırakmış. Sinemanm yoğun sezonu 10 temmu720 ağustos arasında 40 gün olmakla birlikte, haAncak onun için önemli olan sinema aşkı. Altı bobinlik "Bir Zamanlar Amerika" filmini 21.0002.45 arasında bir kerede gösterdiğinianlatırkengözleriparıldıyor. Onuher sabah saat 6.00'dasitc içinde 78 yerdebulunan duyuru panolarına o gün güstcreceği filmin afişlerıni astıracak kadar erken kaldıran, herakşatnüstü üç koydan olusjan site içinde otomobilıılcdolaşıpmegafonla"Buak!}am saat 10.00'da. IşıkSineması'nda. Yalnız bir gece için" anonslannı yaptıran, o ufacık makine dairesinde kan ter içinde bırakan, perdeyedüşen ay ışığının etkisini önlemek için yeni redresörler aldıran hep aynı sinema aşkı. "Karate ve savaş f ilmleri gitmez burada" diyor Arif Erdemir. Sanatfilmlerinindeyeterınce izley ieı bulamadığtnı ekliyor. Eli yüzü düzgün sczon f ilmlerinin ve duygusal filmlerin iyi iş yaptığını, haftada bir iki gece de o yılınçocukfılmlerindengöstermeyeçalıştığınıbelirtıyor. Kılmler ancak bir gece için ilgı çekebilıyorya7İıklarda. Geçen yıl sadece Braveheart(C'esurYürek) iki geceoynamıs.. Ona da, ilk gecenin kapalı gişesinekarşılık, ikinci gece 200300 kışı gelmiş. Arif Erdemir'e Giuseppe Tornatore'nin Cinema Paradiso'sunu (Cennet Sineması) görüpgörmediğinisoruyoruz."Hanişumakine dairesinde yangın çıkan film değil mi?" diyor. PhilippeNoiret'inoeşsiz makinist tiplemcsiylc oldukça benzerlikler gösteriyor. Makine dairesinde film göstericisi ve redresörü,ikişertane."Biriarızalansaizleyicileri eve mi göndcrcceğim?" diyor. Her konuda tedarikli ve yedekli. Kömürçubukları sayılamayacak kadar çok. "Enaz dört günlük film stoklama?sam rahat edemem" diye ekliyor. Ancak, üç oğlundan hiçbırine bu hastalığı bulaştıramamış, makine dairesinc hiç uğramamalarındanyakınıyor. Özellikle belcdiyeninbaskılarından, artan maliyetlerdcn ve işveren şirketin de yeterince anlayış göstcrmemesinden ötürü, gelecek yi Idan itıbaren buişibırakınayıdüşünüyor. Gençliğimizin tstanbul'unda Çınardibi Çiçek, Caddcbostan Budak ve Ozan, Göztepe And, hrenköy Çamlık, Kalamı^ Kalamış, Kızıltoprak Ikızler; Ankara'sında Bahçelievler Mehtap ve Zevk, Dörtyol Bulus., Demirlibahçe Y ıldi7, Saımekadın Doğan sinemalanndagcçırdığımızkeyıtlı sinema gecelerini anımsıyor, Arif Lrdemir'ın bu ışi bırakmasıykı Işık Sineması'nın aynı akıbete uğrayacağııııbildiğimızden.beklenensonun bırkaçyıl dahagccikmesini diliyoruz.^ "Işık Sineması 'nın yenilenen salonundu koltıık sayısı da artmış.